Hơn 1000 năm trước, Lý Công Uẩn đặt tên kinh đô là Thăng Long.
Thăng Long – Rồng bay lên.
Có phải dân tộc Việt Nam thể hiện tâm thế vươn mình từ thuở Thăng Long?
Vươn mình là tự mình vươn lên, tự mình vượt lên chính mình.
Rồng bay lên
Một năm sau khi lên ngôi vua, lấy niên hiệu Thuận Thiên, vào mùa xuân 1010, Lý Công Uẩn làm cuộc dời đô từ Hoa Lư về thành Đại La.
Nước Đại Việt bước sang trang sử mới.
Tầm nhìn của bậc minh quân tác động đến thế nước và vận nước cũng chuyển đổi theo. Từ một Hoa Lư thế mạnh là vùng đất hiểm yếu, núi non bao bọc tiện việc phòng thủ đến một Đại La vùng đất cao mà sáng, núi sau sông trước, trung tâm của trời đất, mở ra cơ hội bốn phương tụ hội, là một quyết sách mạnh và sáng, chỉ có ở bậc trị nước trí lự quyết đoán. Trên vùng đất cao mà sáng ấy, vị vua anh minh Lý Công Uẩn thực thi nhiều công việc hệ trọng: sửa sang phép nước, cải cách hệ thống chính quyền, sửa đổi chính sách thuế má, chú trọng khoan dung…Triều đại nhà Lý kéo dài hơn 200 năm, trải qua 4 đời vua, hào sảng tâm thế độc lập tự chủ, chính trị ổn định, kinh tế phát triển, quân sự vững mạnh.
Được thế là nhờ ở thiên thời, địa lợi, nhân hòa. Việc lên ngôi báu có quần thần tâm phúc tôn phò, lại hợp lẽ trời, thuận lòng dân. Việc chọn đô và dời đô đúng thời hợp vận, khí thiêng hun đúc. Câu chuyện rồng vàng bay lên khi thuyền ngự cập bến ở điểm cuối hành trình dời đô là một truyền thuyết đầy lãng mạn, nhiều lớp nghĩa. Rồng vàng xuất hiện là sự hiển linh, ứng nghiệm có được Tổ Tiên dõi theo phù trợ. Nguồn gốc dân tộc Việt là con Rồng cháu Tiên đấy thôi! Đó còn thể hiện ý chí độc lập tự chủ và khát vọng vươn lên tự cường, thoát khỏi vòng cương tỏa của thế lực ngoại bang. Rồng vàng bay lên cũng là cách Tổ Tiên mách bảo bậc minh quân về việc định danh Thủ đô nước Việt, “nơi thượng đô kinh sư muôn đời” bằng hai chữ Thăng Long.
Thăng Long – Rồng bay lên.
Có phải dân tộc Việt thể hiện ý chí vươn mình từ thuở Thăng Long?
Ngược lịch sử cả nghìn năm trước, từ Bà Trưng, Bà Triệu, đến Lý Bí, Khúc Thừa Dụ, Ngô Quyền, dân tộc Việt đã bao phen đứng dậy sống mái với thế lực đô hộ phương Bắc, giành lại nền độc lập. Khẩu khí người con gái xứ Thanh Triệu Thị Trinh (226 – 248) cũng chính là tinh thần, khí phách Việt Nam trong suốt nghìn năm bị ngoại bang đô hộ: Tôi muốn cưỡi cơn gió mạnh, đạp luồng sóng dữ, chém cá kình ở biển khơi, đánh đuổi giặc Ngô giành lại giang sơn, cởi ách nô lệ, đâu chịu khom lưng làm tì thiếp cho người.
Quả là kiếp tì nô vùng dậy chém nghê kình (Tố Hữu)
Đó chính là tâm thế không cam phận nô lệ, không chịu sống quỳ, vươn mình đứng thẳng của dân tộc Việt trong suốt nghìn năm Bắc thuộc.
Ngược dòng lịch sử, từ cổ xưa, dân tộc Việt từng cháy bỏng khát vọng vươn mình, vượt lên chính mình, khi tự nhận mình thuộc dòng giống Rồng - Tiên, cha Rồng mẹ Tiên, con Rồng cháu Tiên. Trong muôn loài, Tiên - Rồng là giống loài cao quý có tập tính nổi trội: yêu tự do, biến hóa linh hoạt, thay đổi không ngừng, bay cao, vươn xa.
Khát vọng Việt Nam, ngay từ buổi sơ khai, có gì đẹp hơn!
Ý chí Việt Nam, từ thời cổ xưa, có gì cao hơn!
Vươn mình là tự mình vươn lên, tự mình vượt lên chính mình, bằng chính nội lực của mình.
Trải bao triều đại về sau, từ Lý, Trần, Lê, nhiều đời vua sáng, tôi hiền, đất nước yên lành, lân bang hòa hiếu, dân một đời hạnh phúc hoan ca. Những triều vua như thế có thể xem đã đạt đến thịnh trị. Đổi thay để đạt đến thịnh trị. Như triều vua Lê Thánh Tông (1442-1497). Lê Thánh Tông được đánh giá là vị vua anh minh bậc nhất trong các triều đại phong kiến Việt Nam. Trong 38 năm trị vì, Lê Thánh Tông đưa quốc gia Đại Việt đến thời kỳ hoàng kim, trở thành cường quốc trong khu vực. Thành công của vị vua anh minh thời Hậu Lê bắt nguồn từ đâu? Như cách nhìn thời hiện đại, là từ công cuộc đổi mới thể chế, tháo gỡ điểm nghẽn, cải sửa luật lệ, tinh gọn bộ máy quan lại, trọng dụng hiền tài, khoan thư sức dân.…Năng lượng, nhiệt huyết từ muôn dân trăm họ được khơi thông, hội tụ, thành nguồn lực quốc gia, sức mạnh dân tộc, nhân lên thành nguồn năng lượng lớn lao để đất nước vươn mình đạt đến thịnh trị, hùng cường.
Thời đại Hồ Chí Minh tiếp nối mạch nguồn lịch sử ông cha, khởi đầu bằng cuộc cách mạng đánh đuổi thực dân đế quốc xâm lược giành độc lập dân tộc, đưa đất nước bước vào kỷ nguyên mới: Kỷ nguyên độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội. Từ lửa và máu Việt Nam đứng dậy, đi lên: Nước Việt Nam từ máu lửa/ Rũ bùn đứng dậy sáng lòa (Nguyễn Đình Thi).
Khi cuộc cách mạng tháng Tám 1945 thành công, Huế đang là thủ đô nước Việt. Không phải ngẫu nhiên Hồ Chủ tịch cùng Quốc hội quyết định chọn Hà Nội là Thủ đô nước Việt Nam mới. Chọn Hà Nội là trở về với mạch nguồn lâu bền tiền nhân, là trở lại Thăng Long – Rồng bay lên, là để sáng danh Con Rồng Cháu Tiên.
Đánh đuổi hai đế quốc to, giữ vững nền độc lập dân tộc, non sông thống nhất, đổi mới thành công, nâng cao vị thế đất nước trên trường quốc tế…, đó là những thành tựu to lớn nổi bật của đất nước trong thời đại Hồ Chí Minh.
Hành trình trong kỷ nguyên mới đưa dân tộc bước đến đài vinh quang để sánh vai với các cường quốc năm châu còn nhiều cam go thách thức. Hội chứng ảo tưởng, tự huyễn hoặc trì néo, thui chột ý chí sáng tạo, khát vọng vươn xa. Hội chứng đeo đá chân mình cũng khiến bước đi lên của đất nước không thể thanh thoát. Nhớ hình ảnh con hạc trong ca dao xưa: Thương thay con hạc đầu đình/ Muốn bay chẳng cất nổi mình mà bay…Là vì đôi chân của hạc đã dính chặt với khối nặng của những lề thói, tập quán cũ xưa.
Bản chất của hạc là dang đôi cánh rộng giữa bầu trời cao rộng. Cũng như giống Tiên – Rồng phải biến hóa linh hoạt, thay đổi không ngừng, vươn cao, bay xa…
