Ukraine đề xuất với Nga một “lệnh ngừng bắn trên bầu trời” – tức là chấm dứt các cuộc tấn công bằng máy bay không người lái và tên lửa tầm xa nhằm vào cơ sở hạ tầng dân sự, đặc biệt là ngành năng lượng của cả hai nước. Đề xuất này được Tổng thống Volodymyr Zelenskiy lần đầu tiên công bố công khai trên tài khoản X.
Ông cũng nhấn mạnh lệnh đình chiến một phần này sẽ áp dụng cho cả giao tranh trên biển, đồng thời tạo điều kiện để hai bên trao đổi tù binh. Động thái này của Tổng thống Ukraine Zelensky chủ yếu nhằm khôi phục lòng tin của Tổng thống Mỹ Donald Trump.
Ông viết: "Chúng tôi sẵn sàng hành động nhanh chóng để chấm dứt xung đột. Giai đoạn đầu tiên có thể là thả tù nhân và ngừng bắn trên không, lệnh cấm tên lửa, máy bay không người lái tầm xa, bom vào năng lượng và cơ sở hạ tầng dân sự khác. Cùng với đó là ngừng bắn trên biển ngay lập tức, nếu Nga cũng làm như vậy. Sau đó, chúng tôi muốn tiến hành nhanh qua tất cả giai đoạn tiếp theo và làm việc với Mỹ để thống nhất thỏa thuận cuối cùng".
Đây là lần đầu tiên ông Zelensky công khai đề xuất một lệnh ngừng bắn, dù chỉ ở mức độ giới hạn, với Moskva.
Trước đó, vào mùa hè năm 2024, truyền thông Mỹ từng đưa tin về một kế hoạch tương tự. Theo các hãng tin như Bloomberg, khi đó, hai bên đã nhận được sự trung gian từ một số quốc gia nhằm chấm dứt các cuộc tấn công vào mạng lưới điện của Ukraine và ngành dầu khí của Nga. Tuy nhiên, theo điện Kremlin, việc quân đội Ukraine chiếm đóng một phần tỉnh Kursk của Nga vào tháng 8 cùng năm đã khiến kế hoạch này bị đình trệ.
Đề xuất mới của Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky được đưa ra 2 ngày sau khi Tổng thống Pháp Emmanuel Macron tiết lộ rằng ông đang đàm phán với Thủ tướng Anh Keir Starmer về một lệnh ngừng bắn một phần tương tự. Tuy nhiên, kế hoạch của Pháp chỉ kéo dài 1 tháng. Ngoại trưởng Pháp Jean-Noel Barrot nhấn mạnh rằng ý tưởng về "một lệnh ngừng bắn trên không, trên biển và đối với cơ sở hạ tầng năng lượng" nhằm kiểm chứng liệu Tổng thống Nga Vladimir Putin có thực sự muốn đạt được một thỏa thuận đình chiến hay không.
Trong khi đó, cựu Tổng thống Mỹ Donald Trump liên tục tuyên bố trong tuần qua rằng ông có thiện cảm hơn với nhà lãnh đạo Nga, cho rằng ông Putin “thực sự muốn hòa bình” hơn so với ông Zelensky.
Quan hệ giữa hai nhà lãnh đạo Mỹ - Ukraine đang xuống mức thấp nhất, đặc biệt sau những chỉ trích gay gắt của ông Trump và cuộc tranh cãi căng thẳng tại Nhà Trắng hôm 28/2. Chính quyền Mỹ ngày 3/3 tuyên bố sẽ tạm dừng viện trợ quân sự cho Ukraine cho đến khi Tổng thống Zelensky thể hiện thiện chí đàm phán hòa bình.
Trước đó, vào tháng 2, Tổng thống Ukraine thừa nhận rằng ngay cả khi châu Âu tăng cường viện trợ quân sự, "nếu không có Mỹ, cơ hội tồn tại của Ukraine là rất thấp". Washington hiện đóng góp tới 40% nguồn lực quốc phòng mà Ukraine đã sử dụng trong cuộc xung đột 3 năm qua với Nga.
