Israel đã bước vào một giai đoạn mới của cuộc chiến. Đúng như Thủ tướng Benjamin Netanyahu đã tuyên bố, Lực lượng Phòng vệ Israel (IDF) đã phát động một chiến dịch trên bộ quy mô lớn nhằm giành quyền kiểm soát Thành phố Gaza.
Người phát ngôn của Lực lượng Phòng vệ Israel (IDF) Avichay Adraee cho biết trên X rằng lực lượng Israel đã bắt đầu phá hủy cơ sở hạ tầng của Hamas bên trong thành phố. Khoảng 320.000 cư dân đã rời bỏ nhà cửa theo lời kêu gọi sơ tán của quân đội Israel, trong khi ước tính vẫn còn 650.000 người kẹt lại giữa lòng Gaza.
Chiến dịch bắt đầu chỉ vài giờ sau chuyến thăm Israel của Ngoại trưởng Mỹ Marco Rubio. Nhiều tờ báo đưa tin, Washington bày tỏ sự ủng hộ người đồng minh truyền thống, song cũng đưa ra cảnh báo cứng rắn: Chiến dịch quân sự của Israel cần có mốc thời gian và giới hạn rõ ràng, nhằm giảm thiểu tổn thất chính trị cho Mỹ.
Ở giai đoạn này, Thành phố Gaza thực chất là thành trì kháng cự lớn cuối cùng tại Dải Gaza. Theo ước tính, Israel kiểm soát khoảng 75% vùng đất này. Tình hình bên trong Thành phố Gaza lúc này không mấy khả quan. Các cuộc tấn công của Israel đã làm hư hại phần lớn thành phố, trại tị nạn và nơi trú ẩn tạm thời cho người dân Gaza. Về phần mình, Israel khẳng định mục tiêu là các chiến binh Hamas đang ẩn náu trong tòa nhà.
Theo ước tính, riêng Thành phố Gaza đã hứng chịu thiệt hại kinh tế hơn 7,29 tỷ USD, cơ sở hạ tầng gần như tê liệt. Hamas coi nơi này là “pháo đài cuối cùng”, buộc phải tử thủ để duy trì chỗ đứng quân sự và chính trị.
Bên trong Israel, căng thẳng chính trị đang gia tăng. Các gia đình con tin lên án chiến dịch, lo ngại “mỗi đêm có thể là đêm cuối cùng” với người thân bị giam giữ của họ. Biểu tình lan rộng khắp Israel, với hàng nghìn người tuần hành ở Jerusalem, kêu gọi thỏa thuận trao đổi con tin lấy ngừng bắn. Khảo sát từ Viện Dân chủ Israel (IDI) cho thấy khoảng 2/3 công chúng ủng hộ một thỏa thuận như vậy, bất chấp lập trường cứng rắn của chính phủ.
Trên bình diện khu vực, Gaza biến thành tâm điểm đối đầu. Hội nghị thượng đỉnh Arab – Hồi giáo ở Doha ngày 15/9 cáo buộc Israel “diệt chủng”. Qatar, Ai Cập, Thổ Nhĩ Kỳ, Iran cũng đồng loạt lên án chính quyền Thủ tướng Netanyahu. Ai Cập thậm chí tuyên bố Israel là kẻ thù, bất chấp hiệp ước hòa bình năm 1979. Tuyên bố cuối cùng được đưa ra tại hội nghị này kêu gọi cộng đồng quốc tế “thực hiện mọi biện pháp có thể” để ngăn chặn chiến dịch và xem xét lại quan hệ với Tel Aviv.
Các cuộc không kích vào Qatar đã đặt ra câu hỏi về độ tin cậy của Washington với tư cách là một bên bảo đảm an ninh. Các căn cứ của Mỹ tại đó được cho là có chức năng răn đe, nhưng việc Mỹ không thể ngăn chặn các cuộc tấn công của Israel vào Gaza, hoặc thậm chí không thể đứng ra làm trung gian hòa giải, dường như đã làm lung lay lòng tin của các đối tác khu vực.
Trong khi đó, châu Âu cũng tận dụng thời cơ này để khẳng định sự độc lập với Mỹ. Chịu sức ép từ dư luận nội khối, Brussels ngày càng cứng rắn hơn với Israel với mong muốn nâng cao vị thế tại Nam Bán cầu.
Thủ tướng Netanyahu tìm cách khẳng định sự tự lực quân sự của Israel, đồng thời hé lộ “những cuộc trò chuyện tốt đẹp” với ông Trump. Nhưng theo The Wall Street Journal, Tổng thống Mỹ tỏ ra thất vọng, chỉ trích ông Netanyahu quá lệ thuộc vào sức mạnh quân sự thay vì tìm kiếm một giải pháp đàm phán. Kết quả là Israel bị ép trên ba mặt trận: sức ép khu vực từ thế giới Arab – Hồi giáo, tiếng nói phản đối từ châu Âu và mâu thuẫn ngầm với đồng minh Mỹ.
Trên bản đồ, Dải Gaza - một dải đất hẹp chỉ rộng 300km2, trông thật nhỏ bé. Vậy mà ngày nay, nó đã trở thành tâm điểm của những mâu thuẫn có thể định hình lại toàn bộ Trung Đông và thậm chí lan rộng ra ngoài khu vực.
Tương lai của cuộc xung đột diễn ra trên dải đất này sẽ quyết định không chỉ số phận nội bộ Israel, mà còn định hình quan hệ phương Tây, ảnh hưởng của Mỹ, cũng như toàn bộ cục diện Trung Đông. Gaza đã biến thành đường đứt gãy trên bàn cờ thế giới, nơi các mạch địa chính trị giao nhau, có thể làm chao đảo trật tự toàn cầu.
