Theo rà soát của Chi cục Thủy sản, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Quảng Ngãi, tỉnh này hiện có hơn 800 tàu cá đang hoạt động nhưng không thể đăng ký theo Thông tư số 23/2018 của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn. Đây là những tàu cá người dân không thực hiện đủ thủ tục chuyển hồ sơ theo quy định pháp luật dẫn đến tình trạng tàu không có hồ sơ gốc; tàu không đáp ứng điều kiện, tiêu chí quy định.
Số tàu cá chưa đăng ký này tập trung ở nhóm tàu có chiều dài từ 6 m đến dưới 12 m, thuộc nhóm hộ kinh tế khó khăn, hoạt động ở ven bờ, tập trung tại các xã bãi ngang, ven biển. Những tàu này lâu nay được gọi là tàu “3 không” (không đăng ký, không đăng kiểm và không giấy phép khai thác thủy sản).
Để tháo gỡ khó khăn cho ngư dân, mới đây Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã ban hành Thông tư số 06/2024 thay thế thông tư 23/2018 về việc đăng ký đăng kiểm tàu cá, trong đó, cho phép đăng ký, đăng kiểm tàu cá chưa đăng ký hay gọi là tàu cá “3 không”.
Biết được thông tin, ngư dân Bùi Ấn ở thị xã Đức Phổ, tỉnh Quảng Ngãi phấn khởi, vì tàu cá “3 không” của ông có cơ hội để hoàn thiện hồ sơ, vươn khơi hợp pháp: “Tàu của tôi không có giấy tờ, ra vô toàn đi chui đi lủi cũng cực. Nay nghe thông tư 06 trạm biên phòng xuống hướng dẫn cho tôi đi làm giấy tờ nên tôi mừng lắm. Có giấy tờ tôi đi các cảng gần đây cũng được chứ hông có đi chui mệt lắm”.
Phường Phổ Quang, thị xã Đức Phổ, tỉnh Quảng Ngãi hiện có 407 tàu cá hoạt động khai thác thủy sản. Trong số này có 107 tàu cá thuộc diện không đăng ký, đăng kiểm. Chính điều này đã gây khó khăn cho chính quyền địa phương trong việc quản lý phương tiện. Vì vậy, sau khi Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn ban hành Thông tư 06 hướng dẫn các chủ tàu cá này hoàn thiện hồ sơ, lãnh đạo phường phối hợp Bộ đội Biên phòng đi rà soát, hướng dẫn ngư dân.
“107 phương tiện có chiều dài từ 6 đến 12 mét thì phương tiện này hiện nay nằm trong diện tàu “2 không”, chưa được đăng ký thì mình tuyên truyền, hướng dẫn cho bà con mình về thủ tục; đồng thời hướng dẫn để được đăng ký, đồng thời kiến nghị cấp trên sớm đăng ký cho bà con mình để chấp hành đúng quy định về khai thác thủy sản” - ông Huỳnh Xuân Bình, Phó Chủ tịch UBND phường Phổ Quang, thị xã Đức Phổ, tỉnh Quảng Ngãi cho biết.
Thông tư 06 sửa đổi, bổ sung một số điều của Thông tư số 23 ngày 15/11/2018 của Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn quy định về đăng kiểm viên tàu cá; công nhận cơ sở đăng kiểm tàu cá; bảo đảm an toàn kỹ thuật tàu cá, tàu kiểm ngư; đăng ký tàu cá, tàu công vụ thủy sản; xóa đăng ký tàu cá và đánh dấu tàu cá. Theo đó, Thông tư này cho phép tàu cá đã đóng mới, cải hoán, mua bán, cho tặng đang hoạt động nhưng không đủ hồ sơ được đăng ký, đăng kiểm và cấp phép khai thác thủy sản.
Hiện nay, trên địa bàn tỉnh Quảng Ngãi có khoảng 800 tàu cá thuộc diện điều chỉnh của Thông tư 06 và được chia thành 2 nhóm. Nhóm tàu từ 6 m đến dưới 12 thì phải kê khai đăng ký, có xác định của chính quyền địa phương nơi cứ trú và nộp phí theo quy định. Đối với nhóm tàu trên 12 m thì ngoài thực hiện như nhóm tàu từ 6 m đến dưới 12 m còn phải thực hiện đăng kiểm trước khi nộp hồ sơ. Tỉnh quảng Ngãi phấn đấu đến 31/12/2024, toàn bộ số tàu “3 không” sẽ được kiểm tra, đăng ký, đăng kiểm và cấp giấy phép ra khơi hoạt động.
Ông Nguyễn Văn Mười, Chi cục Trưởng Chi cục Thủy sản tỉnh Quảng Ngãi cho rằng; Hiện nay, Sở Nông nghiệp cũng đang phối hợp với các địa phương đi kiểm tra tàu. Trước khi làm thủ tục đăng ký thì phải kiểm tra tàu.
"Đối với tàu dưới 12 mét phải kiểm tra lại các thông số cơ bản, các nghề và trang thiết bị an toàn đảm bảo trên tàu đảm bảo đúng thì mới triển khai bước tiếp theo là cấp phép. Đối với tàu 12 m trở lên thì cũng đăng kiểm, lắp đặt thiết bị giám sát hành trình. Hiện nay, Sở Nông nghiệp xây dựng lịch kiểm tra từ tháng 6, tháng 7 và cố gắng hoàn thành trong tháng 9 năm nay".- ông Mười nhấn mạnh.
Việc tồn tại đối với tàu cá “3 không” chính là nỗi lo rất lớn của ngành thủy sản tỉnh Quảng Ngãi, ảnh hưởng rất lớn đến việc khắc phục khuyến nghị của Ủy ban Châu Âu (EC) về chống khai thác IUU. Vì vậy, việc tháo gỡ khó khăn đối với tàu cá “3 không” là nhiệm vụ khẩn trương đặt ra đối với Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn và chính quyền các địa phương ven biển tỉnh Quảng Ngãi.
