Có thể Việt hóa tên người nước ngoài nhập tịch
Chiều 29/5, tham gia thảo luận dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Quốc tịch Việt Nam, đại biểu Nguyễn Lâm Thành (Đoàn Thái Nguyên) cho biết, hiện có khoảng 6 triệu người Việt Nam ở nước ngoài và quan điểm của Đảng, Nhà nước là thu hút lực lượng trí thức, tinh hoa người Việt ở nước ngoài về cống hiến cho đất nước.
Do đó, cho phép công dân có hai quốc tịch là hợp lý và cần được khuyến khích; việc mở hành lang pháp lý cho người Việt có hai quốc tịch phù hợp với hội nhập quốc tế, bảo đảm quyền lợi cá nhân và lợi ích đất nước.
Liên quan quy định người xin quốc tịch phải có tên bằng tiếng Việt hoặc tiếng dân tộc khác của Việt Nam, đại biểu cho rằng, một số nước quy định tên phải thuần theo yếu tố quốc gia nhập tịch, như Hàn Quốc, Nhật Bản. Tuy nhiên, nhiều nước cho phép tên vừa mang yếu tố quốc gia nhập tịch, vừa giữ yếu tố truyền thống quốc gia nơi sinh ra, ví dụ như Pháp, Mỹ với tên như Martin Nguyễn hay Robert Tân.
"Do đó, quy định của ta không nên quá cứng nhắc chỉ bằng tiếng Việt mà có thể cho phép tên Việt hóa, bảo đảm hội nhập quốc tế. Ví dụ, trong trường hợp cầu thủ nhập tịch Rafaelson Bezerra Fernandes được đổi thành Nguyễn Xuân Son thì mất dấu nguồn gốc người nhập tịch. Vì vậy, cần cân nhắc quy định để vừa phù hợp thông lệ quốc tế, vừa thuận lợi cho công tác quản lý, dễ nhận diện nguồn gốc người nhập tịch qua tên gọi", đại biểu Lâm Thành đề xuất.
Tham gia thảo luận, đại biểu Nguyễn Văn Thân (đoàn Thái Bình) cho rằng, với những nghị quyết rất đúng đắn của Đảng và Nhà nước, nhiều người Việt ở nước ngoài đang rất hào hứng xin nhập quốc tịch và mong muốn làm việc tại Việt Nam.
"Nhiều người gọi điện hỏi tôi, tôi giải thích thì thấy người ta rất phấn khởi, kể cả người cao tuổi và thế hệ thứ ba ở Mỹ cũng như ở các nước Đông Âu đều đang rất chờ đợi", ông Thân chia sẻ.
Đồng tình với đại biểu Nguyễn Lâm Thành, đại biểu Thân bày tỏ băn khoăn, nếu người nước ngoài muốn nhập quốc tịch Việt Nam, tại sao lại bắt họ phải dùng tên tiếng Việt?
"Đó là nguyện vọng của họ, kể cả tên nước ngoài cũng không vấn đề gì. Ví dụ như cầu thủ Nguyễn Xuân Son, tôi nghĩ nên để người ta giữ nguyên tên gốc, hoặc nếu họ muốn đổi tên Việt Nam thì đó là quyền của họ, không nên bắt buộc", ông Thân nêu quan điểm.
Về việc bắt buộc người vào các cơ quan nhà nước, kể cả các tổ chức chính trị - xã hội, phải bỏ quốc tịch khác, theo ông Thân, cũng nên được xem xét lại. Theo đại biểu, số người lợi dụng để nhập quốc tịch vì mục đích xấu là "rất ít" và Việt Nam có đủ phương tiện, năng lực để ngăn chặn. Vì vậy, ông đề nghị mở rộng điều kiện để bà con người Việt ở nước ngoài được nhập quốc tịch Việt Nam, tạo các quy chế rõ ràng, tinh gọn để khuyến khích họ trở về, góp phần phát triển đất nước.
"Tổ quốc là nhà, là chốn để trở về"
Đại biểu Dương Khắc Mai (Đoàn Đắk Nông) cho biết, trước đây, luật quy định người xin nhập quốc tịch Việt Nam phải có năng lực hành vi dân sự đầy đủ, điều này, từng khiến nhiều trẻ em dưới 18 tuổi là con của người Việt Nam và người nước ngoài, không được trở lại quốc tịch Việt Nam sau khi cha mẹ ly hôn và trở về Việt Nam sinh sống.
Các em buộc phải mang quốc tịch nước ngoài cho đến năm 18 tuổi, dẫn đến khó tiếp cận các phúc lợi xã hội công lập như giáo dục, y tế, bảo hiểm và nhiều vấn đề khác như những trẻ em Việt Nam thông thường. Do vậy, luật sửa đổi theo hướng cho phép trẻ em chưa đủ 18 tuổi được nhập quốc tịch Việt Nam theo cha, mẹ hoặc có cha, mẹ là người Việt Nam rất hợp lý và cần thiết.
Điều này không chỉ phù hợp với Hiến pháp, tinh thần nhân đạo mà còn thể hiện sự cam kết của Việt Nam đối với cộng đồng quốc tế về quyền trẻ em, khẳng định quyền được học tập, chăm sóc sức khỏe và có quốc tịch của trẻ nhỏ - những chủ nhân tương lai của đất nước.
“Tổ quốc là nhà, là chốn để trở về. Tổ quốc được ví như người mẹ, luôn bao dung và rộng lượng. Pháp luật mở ra như một vòng tay dang rộng đón những người con xa xứ trở về. Điều này thể hiện sự quan tâm của Đảng, Nhà nước ta, là tính nhân văn cao cả của chế độ ta. Với tư cách là đại biểu Quốc hội, tôi cũng muốn nhắn nhủ: Hãy trở về với tinh thần yêu Tổ quốc và trách nhiệm công dân cao cả để góp phần xây dựng đất nước Việt Nam ngày càng phát triển”, đại biểu Mai nói.
Đại biểu cũng lưu ý, khi mở rộng điều kiện nhập và trở lại quốc tịch, số lượng người mang nhiều quốc tịch tham gia vào các quan hệ dân sự như thừa kế, sở hữu bất động sản, đầu tư… sẽ gia tăng. Từ đó, ông kiến nghị các cơ quan chức năng cần sớm đánh giá và tiếp tục đánh giá tác động để xây dựng cơ chế, chính sách phù hợp, thật hợp lý để quản lý hiệu quả những vấn đề có thể phát sinh trong tương lai.
