Hơn 94 năm qua, Đảng ta không ngừng hoàn thiện phương thức lãnh đạo, nâng cao năng lực lãnh đạo và cầm quyền. Đây là yếu tố then chốt bảo đảm cho Đảng luôn trong sạch, vững mạnh, đưa con thuyền cách mạng vượt qua mọi thác ghềnh, giành hết thắng lợi này đến thắng lợi khác.
Bối cảnh mới, đất nước bước vào một kỷ nguyên mới, kỷ nguyên vươn mình, đòi hỏi Đảng không ngừng đổi mới phương thức lãnh đạo, cầm quyền. Để đạt được các mục tiêu đề ra, Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Tô Lâm đã nhấn mạnh, đẩy mạnh phân cấp, phân quyền với phương châm "địa phương quyết, địa phương làm, địa phương chịu trách nhiệm"; thực hiện nghiêm phương thức lãnh đạo, cầm quyền của Đảng “tuyệt đối không để xảy ra bao biện, làm thay hoặc buông lỏng sự lãnh đạo của Đảng”.
Đây là những yêu cầu quan trọng để Đảng tiếp tục đổi mới mạnh mẽ phương thức lãnh đạo, đảm bảo là “người cầm lái vĩ đại”, đưa đất nước bước vào kỷ nguyên mới - Kỷ nguyên vươn mình.
Dự án đường Vành đai 4 - Vùng Thủ đô là dự án quan trọng quốc gia được Quốc hội cho phép xây dựng cơ chế đặc thù và giao trực tiếp cho địa phương quản lý. Nhờ vậy, chỉ trong vòng một năm, công tác giải phóng mặt bằng đã hoàn thành, trong khi, đây vốn là khâu khó và phần lớn các dự án gặp ách tắc vì không giải phóng được mặt bằng.
Đến nay, những km đầu tiên của Dự án đường Vành đai 4 - Vùng Thủ đô đã bắt đầu trải thảm bê tông nhựa. Đại biểu Quốc hội Hoàng Văn Cường, đoàn TP Hà Nội khẳng định, chính việc trao quyền cho địa phương thực hiện là cơ chế để giám sát hiệu quả. Khi đó, cơ quan quản lý nhà nước ở Trung ương sẽ không phải là người trực tiếp thực hiện. Từ đó có sự giám sát giữa cơ quan quản lý ở Trung ương với cơ quan thực hiện ở địa phương.
“Phân cấp, phân quyền, giao nhiệm vụ sẽ quy trách nhiệm rất rõ ràng cho chủ đầu tư. Chính quyền địa phương, nơi có tuyến đường đi qua lại phân cấp tiếp trách nhiệm đó cho đơn vị nội bộ trong địa phương. Chính việc thực hiện cơ chế tách giải phóng mặt bằng ra khỏi dự án đầu tư thành một độc lập là minh chứng cho thành công sự đúng đắn của một chủ trương”, đại biểu Hoàng Văn Cường cho biết.
Đại biểu Quốc hội Hoàng Văn Cường
Đẩy mạnh phân cấp, ủy quyền giữa các cấp chính quyền thành phố là một giải pháp hành động quan trọng mà Đảng bộ TP Hà Nội thực hiện thời gian qua. Đến nay, 16 lĩnh vực, bao gồm quản lý đất đai, tài chính, xây dựng và các lĩnh vực khác đã thực hiện phân cấp, ủy quyền. Hà Nội đã thành lập các tổ công tác để phân tích và áp dụng các biện pháp phù hợp tại cơ sở, đồng thời liên tục điều chỉnh để bảo đảm hiệu quả cao nhất.
Trưởng Ban Tổ chức Thành ủy Hà Nội Vũ Đức Bảo cho biết, Ban thường vụ Thành ủy kiên quyết tập trung thực hiện phân cấp, phân quyền nhằm tạo nhận thức đúng cho cán bộ, đảng viên, đặc biệt là công chức, viên chức thực hiện có ý thức trách nhiệm. Đồng thời tạo dựng cơ sở pháp lý, điều kiện và kiên quyết tổ chức phân quyền theo quy định. Cùng với đó là tổ chức lại bộ máy làm việc các cấp để khi phân cấp trên nguyên tắc công việc "chạy" hơn, rõ người, rõ việc, rõ trách nhiệm, đặc biệt là người đứng đầu. Bởi thế không còn tình trạng vòng vo, né tránh, không chịu trách trách nhiệm.
Cách làm của TP Hà Nội đã bám sát tinh thần của Nghị quyết Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XIII, để khi phân cấp thực hiện trên nguyên tắc: Công việc chạy hơn, rõ người, rõ việc, rõ trách nhiệm. Việc đẩy mạnh phân cấp, phân quyền với phương châm "địa phương quyết, địa phương làm, địa phương chịu trách nhiệm" cũng chính là nhấn mạnh của Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Tô Lâm tại phiên bế mạc Hội nghị Trung ương 10 vừa diễn ra.
Trước đó, trong bài viết "Tiếp tục đổi mới mạnh mẽ phương thức lãnh đạo, cầm quyền của Đảng, yêu cầu cấp bách của giai đoạn cách mạng mới", Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Tô Lâm yêu cầu thực hiện nghiêm phương thức lãnh đạo, cầm quyền của Đảng: “Tuyệt đối không để xảy ra bao biện, làm thay hoặc buông lỏng sự lãnh đạo của Đảng”. Điều đó khẳng định vai trò chủ thể lãnh đạo của Đảng; còn vai trò của Nhà nước là quản lý, hoạch định, thực thi chính sách… Do đó, phải phân định giữa lãnh đạo và quản lý; lãnh đạo và cầm quyền.
Người đứng đầu Đảng, Nhà nước chỉ ra điều này bởi trên thực tế vẫn diễn ra tình trạng một số cơ quan Đảng có thể chồng lấn những việc của cơ quan Nhà nước. Một số cá nhân lãnh đạo chính trị như Bí thư Tỉnh ủy vẫn can thiệp vào việc cụ thể của sở, ban, ngành. Đó chính là biểu hiện của việc Đảng làm thay một số chức năng của cơ quan Nhà nước.
TS Nguyễn Văn Đáng, Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh cho biết, chỉ đạo của Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Tô Lâm là đổi mới để Đảng thực hiện đúng vai trò lãnh đạo, không bao biện, không làm thay Nhà nước, nhưng không có nghĩa là Đảng buông lỏng hay tách bạch bên Đảng và bên Nhà nước. Vấn đề là đổi mới để tạo ra hiệu lực, hiệu quả trong lãnh đạo, quản lý nhưng phải luôn bảo đảm được vai trò lãnh đạo của Đảng. Điều này đặt ra thách thức trong thiết kế các quy trình, thể chế, mô hình, các mối quan hệ trong hệ thống chính trị.
Phương thức lãnh đạo phải gắn liền với vai trò lãnh đạo của Đảng, chỉ khi có phương thức lãnh đúng đắn thì Đảng mới lãnh đạo đưa đất nước bước vào kỷ nguyên mới, kỷ nguyên vươn mình. Bởi vậy, Đảng lãnh đạo thông qua hệ thống chính trị mà Đảng là hạt nhân; lãnh đạo bằng tư tưởng, đường lối, chính sách và sự tiên phong gương mẫu của cán bộ, đảng viên; Đảng cầm quyền bằng pháp luật, lãnh đạo định ra Hiến pháp và pháp luật, đồng thời hoạt động trong khuôn khổ Hiến pháp và pháp luật.
GS.TS Lê Minh Thông, Ủy viên Hội đồng Lý luận Trung ương cho rằng, vấn đề cốt lõi là Đảng phải nâng tầm lãnh đạo, cầm quyền trong điều kiện tiếp tục xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền XHCN Việt Nam.
“Trong Nhà nước pháp quyền, Đảng phải thực hiện được 5 cầm: Cầm thứ nhất là cầm quyền vì dân. Thứ hai, cầm quyền theo pháp luật Đảng. Nhà nước pháp quyền dứt khoát Đảng phải cầm quyền theo pháp luật. Thứ ba, Đảng cầm quyền dân chủ. Thứ tư, Đảng cầm quyền khoa học. Thứ năm là đảng cầm quyền một cách liêm chính. Năm điều này nhằm tăng cường sự lãnh đạo cầm quyền của Đảng, để thể hiện quyền cầm quyền của mình trong Nhà nước pháp quyền”, GS.TS Lê Minh Thông cho biết.
Đổi mới mạnh mẽ phương thức lãnh đạo, cầm quyền của Đảng phải gắn chặt công tác tổ chức, cán bộ. Công tác cán bộ của Đảng nhiều lần được nhấn mạnh là "then chốt" của "then chốt". Quan điểm này là sự nhất quán của Đảng về vai trò của đội ngũ cán bộ, đảng viên, nhất là cán bộ cấp chiến lược.
Đó là những nhà lãnh đạo luôn tận tâm, tận lực để nâng tầm vị thế đất nước; cùng đội ngũ công chức, viên chức chính quyền không chỉ giỏi về năng lực chuyên môn, mà còn thấm đẫm ý thức làm việc, mẫn cán và phụng sự nhân dân.
Theo ông Nguyễn Đức Hà, nguyên Vụ trưởng Vụ cơ sở Đảng, Ban Tổ chức Trung ương, yêu cầu hiện nay đặt ra đối với cán bộ là phải chủ động, sáng tạo, không được bị động, trông chờ. Phải trên cơ sở chức năng nhiệm vụ của mình, phải biết được mình phải làm gì, làm như thế nào? Quan trọng nhất bây giờ phải xuất phát từ mục đích, từ ý nguyện nhân dân; phải vì nước, vì dân, vì cái chung.
"Nếu cứ vì cái chung, vì lợi ích của Đảng, của dân tộc, vì lợi ích của nhân dân thì khó khăn mấy chúng ta cũng vượt qua được”, ông Nguyễn Đức Hà nhấn mạnh.
Để tiếp tục đổi mới mạnh mẽ phương thức lãnh đạo, nâng cao năng lực lãnh đạo, năng lực cầm quyền, đảm bảo Đảng là “người cầm lái vĩ đại” cũng đặt ra yêu cầu tập trung tinh gọn bộ máy, tổ chức các cơ quan của đảng, thực sự là hạt nhân trí tuệ, đội tiên phong lãnh đạo cơ quan nhà nước.
Đổi mới mạnh mẽ việc ban hành và quán triệt, thực hiện nghị quyết của Đảng; xây dựng các tổ chức cơ sở đảng, đảng viên thật sự là các “tế bào” của Đảng. Đồng thời đổi mới công tác kiểm tra, giám sát, đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin, chuyển đổi số trong các hoạt động của Đảng.
Để lãnh đạo đất nước trong kỷ nguyên mới, Đảng đã bản lĩnh và đúng đắn khi tuyên bố về một cam kết chính trị với nhân dân, đó là đưa nước ta trở thành quốc gia phát triển vào năm 2045.
Phương thức lãnh đạo của Đảng là hiện thực hóa chủ trương, đường lối của Đảng bằng những thành quả cách mạng, biến khát vọng độc lập, tự do, hạnh phúc cho dân tộc thành hiện thực cuộc sống; trước hết là thực hiện thắng lợi Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng. Đó cũng là yêu cầu của việc tiếp tục đổi mới phương thức lãnh đạo, nâng cao năng lực lãnh đạo, năng lực cầm quyền, đảm bảo Đảng là “người cầm lái vĩ đại”, đưa dân tộc ta tiến lên mạnh mẽ.
Với bản lĩnh vững vàng, lập trường chính trị đúng đắn, quyết tâm chính trị cao, tầm trí tuệ sáng, toàn Đảng, toàn dân, toàn quân ta nhất định sẽ tiếp tục giành được nhiều thắng lợi, để bước vào một kỷ nguyên mới, kỷ nguyên vươn mình của dân tộc Việt Nam.
