Việt Nam và Hoa Kỳ bình thường hóa quan hệ ngoại giao
Đêm 11/7/1995 theo giờ Hoa Kỳ, Tổng thống Bill Clinton tuyên bố bình thường hóa quan hệ ngoại giao với Việt Nam và phát biểu rằng “những gì chia cách chúng ta trước đây, hãy để chúng lui vào quá khứ”. Trước đó, vào ngày 3/2/1994, Tổng thống Bill Clinton đã thông báo quyết định bãi bỏ lệnh cấm vận thương mại của Hoa Kỳ đối với Việt Nam.
Sáng 12/7/1995 theo giờ Việt Nam, Thủ tướng Võ Văn Kiệt tuyên bố bình thường hóa quan hệ ngoại giao với Hoa Kỳ. Trong tuyên bố, Thủ tướng Võ Văn Kiệt khẳng định rằng quyết định này phù hợp với xu hướng của tình hình quốc tế, góp phần tích cực vào sự nghiệp hòa bình, ổn định và phát triển ở Đông Nam Á, cũng như trên thế giới.
Sau khi bình thường hóa quan hệ, vào tháng 8/1995, Việt Nam đã mở đại sứ quán tại Washington D.C. và Hoa Kỳ mở đại sứ quán tại Hà Nội. Tới tháng 5/1997, hai nước trao đổi đại sứ, ông Lê Văn Bàng trở thành Đại sứ Việt Nam đầu tiên tại Hoa Kỳ và ông Douglas Peterson trở thành Đại sứ Hoa Kỳ đầu tiên tại Việt Nam.
Tổng thống Hoa Kỳ Bill Clinton thăm chính thức Việt Nam
Từ ngày 16/11/2000 đến 19/11/2000, Tổng thống Hoa Kỳ Bill Clinton có chuyến thăm chính thức Việt Nam. Đây là lần đầu tiên Tổng thống Hoa Kỳ tới thăm Việt Nam sau khi hai nước bình thường hóa quan hệ. Ông Bill Clinton cũng là Tổng thống Hoa Kỳ đầu tiên tới thăm Việt Nam kể từ khi Việt Nam thống nhất đất nước năm 1975.
Trong khuôn khổ chuyến thăm, Tổng thống Bill Clinton gặp Chủ tịch nước Trần Đức Lương và có cuộc nói chuyện với sinh viên Trường Đại học Quốc gia Hà Nội. Tổng thống Bill Clinton cũng có những hành động vô cùng thân thiện với người dân Việt Nam.
Sau này, ông Bill Clinton còn trở lại Việt Nam vào tháng 12/2006, tháng 11/2010, tháng 7/2014 và tháng 7/2015. Trong đó, các sự kiện năm 2010 và năm 2015 gắn liền với các cột mốc kỷ niệm 15 năm và 20 năm bình thường hóa quan hệ Việt Nam – Hoa Kỳ.
Chủ tịch nước Nguyễn Minh Triết thăm chính thức Hoa Kỳ
Từ ngày 18/6/2007 đến 23/06/2007, Chủ tịch nước Nguyễn Minh Triết và Phu nhân có chuyến thăm chính thức Hoa Kỳ theo lời mời của Tổng thống Hoa Kỳ George W. Bush và Phu nhân. Đây là lần đầu tiên nguyên thủ Việt Nam thăm Hoa Kỳ kể từ khi Việt Nam thống nhất đất nước năm 1975.
Trong khuôn khổ chuyến thăm, Chủ tịch nước Nguyễn Minh Triết đã hội đàm với Tổng thống Hoa Kỳ George W. Bush, có các cuộc gặp lãnh đạo tại Hạ viện và Thượng viện Hoa Kỳ. Chuyến thăm này là cột mốc quan trọng, góp phần phát triển sâu rộng mối quan hệ Việt Nam – Hoa Kỳ.
Trước chuyến thăm của Chủ tịch nước Nguyễn Minh Triết, Thủ tướng Phan Văn Khải đã thăm chính thức Hoa Kỳ từ ngày 19/6/2005 đến 25/6/2005 và Tổng thống Hoa Kỳ George W. Bush đã thăm chính thức Việt Nam và dự Hội nghị Cấp cao APEC 2006 từ ngày 17/11/2006 đến 20/11/2006. Tới năm 2008, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Tấn Dũng có chuyến thăm chính thức Hoa Kỳ từ ngày 23/6/2008 đến 26/06/2008.
Việt Nam – Hoa Kỳ thiết lập quan hệ Đối tác toàn diện
Từ ngày 24/7/2013 đến 26/7/2013, Chủ tịch nước Trương Tấn Sang có chuyến thăm chính thức Hoa Kỳ theo lời mời của Tổng thống Barack Obama. Ngày 25/7/2013, Chủ tịch nước Trương Tấn Sang và Tổng thống Barack Obama đã tuyên bố hai nước thiết lập quan hệ Đối tác toàn diện.
Tuyên bố chung Việt Nam – Hoa Kỳ đã đề cập những nguyên tắc và nội hàm của quan hệ hai nước được xác lập theo khuôn khổ mới, trong đó có tôn trọng Hiến chương Liên Hợp Quốc, luật pháp quốc tế, tôn trọng thể chế chính trị, độc lập, chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ của nhau.
Hai bên cũng nhất trí về các cơ chế hợp tác trên nhiều lĩnh vực, trong đó có quan hệ chính trị và ngoại giao, quan hệ thương mại và kinh tế, khoa học và công nghệ, giáo dục và đào tạo, môi trường và y tế, giải quyết hậu quả chiến tranh, quốc phòng và an ninh, bảo vệ và thúc đẩy quyền con người, văn hóa, thể thao và du lịch.
Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng thăm chính thức Hoa Kỳ
Từ ngày 6/7/2015 đến 10/7/2015, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng có chuyến thăm chính thức Hoa Kỳ theo lời mời của chính quyền Tổng thống Barack Obama. Đây là lần đầu tiên Tổng Bí thư Đảng Cộng sản Việt Nam thăm chính thức Hoa Kỳ.
Trong chuyến thăm, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng và Tổng thống Barack Obama đã hội đàm tại phòng bầu dục trong Nhà trắng. Hai bên cũng đã ký kết nhiều Hiệp định và Thỏa thuận trong các lĩnh vực kinh tế, thương mại, an ninh quốc phòng, giáo dục đào tạo… Nhân chuyến thăm này, hai bên đã ra Tuyên bố về Tầm nhìn chung Việt Nam - Hoa Kỳ.
Chưa đầy một năm sau chuyến thăm chính thức Hoa Kỳ của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng, Tổng thống Hoa Kỳ Barack Obama có chuyến thăm cấp Nhà nước tới Việt Nam từ ngày 22/5/2016 đến 24/5/2016 và tuyên bố Hoa Kỳ dỡ bỏ hoàn toàn lệnh cấm vận bán vũ khí sát thương đối với Việt Nam.
Tổng thống Donald Trump thăm Việt Nam, dự Hội nghị Thượng đỉnh Mỹ - Triều Tiên
Từ 27/2/2019 đến 28/2/2019, Hội nghị Thượng đỉnh Mỹ - Triều Tiên lần thứ hai được tổ chức tại Hà Nội. Việc Việt Nam là địa điểm tổ chức Hội nghị được đánh giá là biểu tượng cho tiến trình bước qua chiến tranh, khép lại quá khứ, mở cửa hội nhập và phát triển tiến lên.
Đây là lần thứ hai ông Donald Trump tới Việt Nam trên cương vị Tổng thống Hoa Kỳ. Trước đó, Tổng thống Donald Trump đã thăm chính thức Việt Nam và tham dự Hội nghị Thượng đỉnh tại Diễn đàn Hợp tác kinh tế châu Á-Thái Bình Dương (APEC) tại Đà Nẵng vào tháng 11/2017.
Trong chuyến thăm Việt Nam năm 2019 của Tổng thống Donald Trump, hai nước đã ký kết 4 văn kiện hợp tác với tổng trị giá khoảng 21 tỷ USD gồm: Hợp đồng mua bán 100 máy bay Boeing MAX 737 (trị giá 12,7 tỷ USD); Thỏa thuận mua bán động cơ máy bay và dịch vụ bảo dưỡng toàn diện trong 12 năm (trị giá 5,3 tỷ USD); Hợp đồng mua bán 10 máy bay Boeing 787-9 Dreamliner (trị giá gần 3 tỷ USD); Bản ghi nhớ về cung cấp công nghệ và dịch vụ phần mềm ứng dụng quản lý hàng không.
Việt Nam – Hoa Kỳ thiết lập quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện
Từ ngày 10/9/2023 đến 11/9/2023, Tổng thống Joe Biden có chuyến thăm cấp Nhà nước tới Việt Nam theo lời mời của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng. Đây là lần đầu tiên Tổng thống Hoa Kỳ thăm cấp Nhà nước theo lời mời của Tổng Bí thư Đảng Cộng sản Việt Nam.
Trong khuôn khổ chuyến thăm của Tổng thống Joe Biden, ngày 10/9/2023, hai bên đã ra Thông cáo chung, chính thức nâng cấp quan hệ lên mức Đối tác Chiến lược Toàn diện. Đây cũng là lần đầu tiên, Việt Nam nâng cấp quan hệ đối tác với một quốc gia từ mức Đối tác Toàn diện lên thẳng mức cao nhất Đối tác Chiến lược Toàn diện, bỏ qua mức Đối tác Chiến lược.
Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng nhấn mạnh quan hệ Đối tác Chiến lược Toàn diện tiếp tục dựa trên cơ sở tôn trọng đầy đủ những nguyên tắc cơ bản, định hướng quan hệ hai nước thời gian qua, trong đó có tôn trọng Hiến chương Liên Hợp Quốc, luật pháp quốc tế và thể chế chính trị, độc lập, chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ của nhau.
Tổng thống Joe Biden khẳng định đây là bước đi vô cùng thiết yếu với hai nước, Việt Nam và Hoa Kỳ đã đi từ xung đột cho tới bình thường hóa quan hệ và nâng cấp mối quan hệ giữa hai nước nhằm thúc đẩy an ninh và thịnh vượng tại một trong những khu vực quan trọng nhất trên thế giới.
Thành tựu của 3 thập kỷ bình thường hóa quan hệ hai nước
Sau 30 năm bình thường hóa quan hệ, Việt Nam và Hoa Kỳ đã cùng nhau đạt nhiều thành tựu thiết thực trên hầu hết lĩnh vực. Hai bên đã xây dựng được lòng tin, chia sẻ lợi ích chiến lược và cùng cam kết hợp tác thực chất.
Hiện tại, Hoa Kỳ đang là một trong những đối tác thương mại lớn nhất của Việt Nam và là thị trường xuất khẩu đầu tiên của Việt Nam vượt mốc kim ngạch 100 tỷ USD.
Hợp tác chính trị - ngoại giao giữa hai nước tiếp tục được đẩy mạnh. Hợp tác quốc phòng - an ninh, khoa học - công nghệ, giáo dục - đào tạo, y tế, văn hóa, du lịch… đều có bước phát triển nổi bật.
Những cột mốc đáng nhớ và thành tựu đạt được sau 30 năm bình thường hóa quan hệ là minh chứng cho nỗ lực phát triển quan hệ Việt Nam – Hoa Kỳ với tinh thần “gác lại quá khứ, vượt qua khác biệt, phát huy tương đồng, hướng tới tương lai”.
