Không chỉ là thức uống thanh tao, gắn liền với nếp sống truyền thống, chè xanh còn mang nhiều giá trị y học được cả đông y và y học hiện đại.
Theo Lương y Nguyễn Trung Hái – Phó Chủ tịch Hội đồng khoa học Trung ương Hội Đông y Việt Nam, việc sử dụng chè xanh cần đúng thời điểm mới phát huy tối đa hiệu quả và tránh những tác dụng phụ không mong muốn.
Trong Đông y, chè xanh vị đắng, chát, tính hàn, quy vào kinh Tâm, Phế và Vị, tác dụng thanh nhiệt, giải độc, tiêu viêm, lợi tiểu, làm sáng mắt, tỉnh thần, chống say nắng và giảm căng thẳng.
Chè xanh còn chứa nhiều polyphenol, đặc biệt EGCG - chất chống oxy hóa mạnh - có khả năng ngăn ngừa ung thư, bảo vệ tim mạch và làm chậm quá trình lão hóa. Tuy nhiên, theo Lương y Hái, việc uống chè xanh cần “đúng người, đúng cách, đúng thời điểm”.
Uống trà xanh đúng thời điểm
Thời điểm tốt nhất để uống chè xanh là vào buổi sáng sau bữa ăn khoảng 30–60 phút. Khi đó, cơ thể bắt đầu bước vào chu kỳ hoạt động mạnh mẽ, chè xanh giúp kích thích tinh thần tỉnh táo, thúc đẩy trao đổi chất, đồng thời hỗ trợ tiêu hóa bữa sáng tốt hơn.
Uống chè xanh vào sáng sớm giúp tăng tuần hoàn máu, giảm mỡ máu, ngừa xơ vữa động mạch và chống lão hóa tế bào.
Một thời điểm “vàng” khác là vào buổi chiều 14 - 16h, khi cơ thể có xu hướng mệt mỏi, tinh thần dễ giảm sút. Một tách chè nhạt vào thời điểm này giúp phục hồi năng lượng, làm dịu thần kinh và chống buồn ngủ mà không gây ảnh hưởng đến giấc ngủ ban đêm.
“Tuyệt đối không nên uống chè sau 19h vì dễ gây mất ngủ, nhất là với người lớn tuổi, người có bệnh tim hoặc suy nhược thần kinh” Lương y Hái lưu ý.
Bên cạnh đó, chú ý không uống chè khi bụng đói vì acid trong chè sẽ kích thích dạ dày, làm cồn ruột, thậm chí gây buồn nôn. Cũng không nên uống ngay sau bữa ăn vì tanin trong chè sẽ kết hợp với sắt, cản trở hấp thu chất dinh dưỡng. Phụ nữ mang thai, người bị mất ngủ, người thiếu máu do thiếu sắt nên hạn chế dùng chè đặc.
Cách pha trà xanh chuẩn
Lương y Nguyễn Trung Hái cũng gợi ý cách pha chè chuẩn, đó là dùng nước khoảng 80-85°C, không nên đun sôi 100°C vì sẽ làm mất hoạt chất quý.
Chè nên được dùng trong ngày, không uống chè để qua đêm hoặc pha lại nhiều lần vì dễ nhiễm khuẩn, sinh độc tố. Đặc biệt, không nên thêm quá nhiều đường, sữa hoặc đá lạnh vì sẽ làm mất tác dụng điều hòa khí huyết của chè.
“Uống chè là nghệ thuật dưỡng sinh. Nếu biết lựa chọn đúng thời điểm, chè xanh sẽ là phương thuốc tự nhiên giúp tăng cường đề kháng, làm đẹp da, bảo vệ nội tạng và kéo dài tuổi thọ”, Lương y Nguyễn Trung Hái khẳng định.
