Tết Hàn thực diễn ra vào ngày 3/3 Âm lịch hàng năm, là một trong những ngày lễ truyền thống của người Việt Nam. Dịp này, người dân thường chuẩn bị mâm cúng với ý nghĩa tưởng nhớ tổ tiên và cầu mong sự bình an, hạnh phúc cho gia đình.
Năm 2025, Tết Hàn thực rơi vào thứ Hai, ngày 31/3 Dương lịch. Tết Hàn thực diễn ra vào ngày đầu tuần, những gia đình không sắp xếp được thời gian cúng vào ngày thứ Hai thì có thể cúng trước trong ngày nghỉ cuối tuần để việc chuẩn bị mâm lễ được chỉn chu, tươm tất.
Mâm cúng Tết Hàn thực 2025 gồm những gì?
Mặc dù thành phần có thể biến đổi theo điều kiện của mỗi gia đình nhưng có những món cơ bản không thể thiếu trên mâm cúng Tết Hàn thực.
Bánh trôi, bánh chay
Được coi là linh hồn của mâm cúng Tết Hàn thực, bánh trôi và bánh chay mang ý nghĩa sâu sắc về sự tròn đầy và viên mãn trong cuộc sống. Theo đúng phong tục cổ truyền, mâm cúng thường có từ 3 đến 5 đĩa bánh trôi và 3 đến 5 bát bánh chay.
Bánh trôi được làm từ bột gạo nếp, bên trong chứa nhân đường nhỏ, biểu tượng cho sự ngọt ngào, viên mãn. Bánh chay cũng tương tự nhưng có nhân đậu xanh hoặc mè đen, kèm theo là nước đường gừng thơm ngon, tượng trưng cho sự thanh khiết và tinh tế.
Hương, hoa, đèn nến
Ba thành phần này góp phần tạo nên không gian trang trọng và ấm cúng trong lễ cúng. Hương thơm và ánh sáng từ nến tạo cảm giác linh thiêng, kết nối giữa thế giới thực tại và tâm linh.
Trầu, cau
Trầu cau là nét văn hóa đặc trưng trong các nghi lễ truyền thống của người Việt. Trên mâm cúng, trầu cau đại diện cho sự gắn kết và tình yêu bền vững.
Mâm ngũ quả
Gia chủ thường chọn 5 loại quả có màu sắc khác nhau như xanh, đỏ, vàng, tím... để đại diện cho ngũ hành (kim, mộc, thủy, hỏa, thổ). Mâm ngũ quả không chỉ mang ý nghĩa phong thủy mà còn thể hiện lòng biết ơn và cầu mong sự đủ đầy, may mắn.
Ly nước sạch
Nước sạch trên bàn thờ mang ý nghĩa thanh tịnh, là vật phẩm để dâng lên tổ tiên. Mỗi lần thắp hương gia tiên, gia chủ cần thay một ly nước sạch mới để bày tỏ lòng kính trọng, và dịp Tết Hàn thực cũng không ngoại lệ.
Lưu ý khi cúng Tết Hàn thực
Để thực hiện nghi thức này một cách trang trọng và ý nghĩa, bạn cần lưu ý một số điểm quan trọng.
Số lượng nén hương mà bạn nên thắp khi cúng Tết Hàn thực cũng tương tự như các dịp khác, đó là theo số lẻ như 1, 3, hoặc 5. Việc chọn số lẻ không chỉ mang ý nghĩa truyền thống mà còn thể hiện sự cân bằng và thịnh vượng.
Trong bất kỳ nghi lễ cúng bái nào, việc sử dụng hoa giả, quả giả hay thực phẩm đã qua sử dụng đều không nên. Những vật phẩm này không chỉ thiếu sự tôn trọng mà còn không thể hiện lòng thành kính đối với tổ tiên. Chúng ta nên chọn những thứ tươi mới để đảm bảo sự linh thiêng cho lễ cúng.
Trầu cau là một phần không thể thiếu trong các lễ cúng của người Việt. Khi cúng Tết Hàn thực, hãy chọn những lá trầu và quả cau tươi mới, màu xanh mát và không bị héo úa. Điều này tượng trưng cho sự tươi mới, trường thọ và may mắn.
Bánh trôi, bánh chay là hai món truyền thống trong dịp lễ này. Hãy chọn những chiếc bánh mới nhất, được làm từ gạo ngon, không chỉ thể hiện lòng thành kính mà còn chứng tỏ sự chăm sóc, chu đáo của con cháu đối với cội nguồn. Đồng thời, hoa quả cúng cũng cần được tuyển chọn kỹ lưỡng, tươi ngon và đẹp mắt.
Trong lúc cúng, hãy đọc văn khấn và gửi gắm những ước mong tốt lành, hạnh phúc trong cuộc sống. Lời khấn nguyện nên xuất phát từ tâm, với lòng biết ơn sâu sắc đối với tổ tiên, hy vọng mang lại cho gia đình sự bình an, hòa thuận.
