Tại tổ chức hội nghị cập nhật tiến bộ trong sinh học phân tử, chẩn đoán và điều trị ung thư phổi do Bệnh viện Bạch Mai (Hà Nội) hôm 10/3, PGS.TS Phạm Cẩm Phương, Giám đốc Trung tâm Y học hạt nhân và Ung bướu cho hay, ung thư phổi là căn bệnh thường gặp trên thế giới.
Hàng năm Việt Nam có hơn 26.000 người mắc và khoảng 24.000 người tử vong. Quá trình điều trị, các bác sĩ ghi nhận tỷ lệ trẻ hóa trong ung thư phổi nhiều hơn, đặc biệt nữ giới mắc ung thư phổi ngày càng gia tăng trong khi bệnh này thường gặp ở nam giới.
Tỷ lệ ung thư phổi gia tăng ở phụ nữ
PGS.TS Phạm Cẩm Phương chia sẻ, mới đây bệnh viện tiếp nhận một phụ nữ 36 tuổi ở Hà Nội. Người này đến khám trong tình trạng phổi kích thước lớn, kèm theo tổn thương di căn màng phổi, tổn thương di căn gan, hạch, xương, não, bệnh nhân đau đớn. Qua khai thác, từ nhỏ chị ở cùng với cậu ruột thường xuyên hút thuốc lá. Việc hút thuốc lá thụ động từ nhỏ được cho là nguyên nhân khiến người phù nữ trẻ mắc ung thư phổi.
Đến viện, thể trạng chị yếu và từ chối các phương pháp điều trị, hiện chỉ có thể điều trị triệu chứng. Trong khi nữ giới mắc ung thư phổi mang đột biến gene, có thể điều trị trúng đích thì người phụ nữ 36 tuổi lại không mang gene đột biến. Vì vậy, bác sĩ chỉ có thể áp dụng điều trị hóa trị, miễn dịch, tiên lượng tình trạng bệnh nặng.
Theo thống kê năm 2020, tỷ lệ ung thư phổi ở nam giới đứng đầu các loại ung thư với 17,3%, trong khi nữ giới ung thư phổi chiếm 8,4%, xếp thứ 2 sau ung thư vú. Ung thư phổi tiên lượng nặng thường phát hiện ở giai đoạn muộn, chỉ khoảng 15% phát hiện giai đoạn sớm. Do vậy việc sàng lọc ung thư phổi rất quan trọng ở các quốc gia trên thế giới cũng như ở Việt Nam.
Đối tượng cần sàng lọc ung thư phổi chia theo các nhóm nguy cơ. Trong đó nam giới trên 50 tuổi, người có tiền sử hút thuốc lá, người hút thuốc lá thụ động, người phơi nhiễm nghề nghiệp với khói bụi nhiều, trong gia đình có người mắc ung thư phổi, người bị COPD hoặc xơ phổi... là những người có nguy cơ mắc ung thư phổi. Họ có thể chụp cắt lớp vi tính liều thấp để sàng lọc phát hiện sớm ung thư phổi.
PGS.TS Phạm Cẩm Phương.
Dấu hiệu cảnh báo ung thư phổi
Theo PGS.TS Phạm Cẩm Phương, ung thư phổi thường có triệu chứng nghèo nàn và dễ nhầm lẫn với các căn bệnh bệnh khác. Dưới đây là dấu hiệu cảnh báo ung thư phổi điển hình:
- Đau tức vùng ngực, đau tăng lên dùng thuốc không thuyên giảm
- Ho nhiều, ho kéo dài, ho dai dẳng, ho ra máu.
- Bệnh nhân có triệu chứng gầy sút cân, nổi hạch vùng cổ
- Khi bệnh tiến triển tới giai đoạn muộn, người bệnh thường có triệu chứng khó thở tăng dần khi gắng sức, lao động.
- Bệnh nhân có thể xuất hiện triệu chứng đau xương nếu có di căn xương.
- Bệnh ở giai đoạn muộn bệnh nhân có di căn não sẽ xuất hiện các triệu chứng đau đầu, yếu liệt.
“Ung thư phổi phát hiện sớm tiên lượng điều trị sẽ rất khả quan", PGS Cẩm Phương nói. Ung thư phổi trước đây chỉ phẫu thuật, xạ trị, hoá trị, hiện có thêm phương pháp điều trị đích và miễn dịch. Theo bác sĩ Phương những tiến bộ của y học phân tử được ứng dụng trong nhiều loại ung thư nói chung và ung thư phổi nói riêng. Giá trị lớn nhất của y học phân tử trong điều trị ung thư tiên lượng được đáp ứng điều trị, lựa chọn thuốc điều trị phù hợp hiệu quả giảm tác dụng phụ.
Bác sĩ cho hay, với ung thư phổi nếu tỷ lệ sống sau 5 năm ở giai đoạn sớm đạt 90% thì ở giai đoạn cuối chỉ còn dưới 10%. Nhờ những tiến bộ trong chẩn đoán cũng như điều trị, bệnh ung thư phổi có thể được phát hiện ở giai đoạn sớm, gia tăng tỷ lệ điều trị khỏi cũng như kéo dài thời gian sống, nâng cao chất lượng cuộc sống cho người bệnh ở giai đoạn muộn.
Thăm khám cho bệnh nhân điều trị ung thư phổi tại Bệnh viện Bạch Mai.
Cách phòng tránh ung thư phổi
Nhiều yếu tố dẫn tới ung thư phổi như hút thuốc lá, hút thuốc lào; người làm việc trong môi trường độc hại có phơi nhiễm amiang; môi trường ô nhiễm. Do vậy, để phòng ngừa ung thư phổi cần phải tránh xa môi trường có thuốc lá, khí độc hại từ môi trường.
Người làm việc làm việc trong các môi trường độc hại cần phải bảo hộ tốt để giảm thiểu các nguy cơ.
Với người tiền sử gia đình có người mắc ung thư phồi cần phải lưu tâm tới việc tầm soát định kỳ.
Người có các bệnh lý về phổi COPD, viêm phổi tắc nghẽn cũng cần phải tầm soát thường xuyên.
Ngoài ra, cần tăng cường vận động thể dục thể thao để giảm thiểu nguy cơ mắc ung thư nói chung.
