Ngoài ra lực lượng binh chủng tàu ngầm còn có khả năng trinh sát, do thám các mục tiêu quân sự bằng các thiết bị tác chiến điện tử và thả thủy lôi, phong tỏa các khu vực biển, các tuyến giao thông trên sông, biển của đối phương.
Mặc dù các đơn vị tàu ngầm của Hải quân Việt Nam đi vào hoạt động từ 10 đến gần 30 năm, song thực tế từ những năm 80 của thế kỷ trước, quân đội ta đã chuẩn bị cho sự ra đời của lực lượng tàu ngầm. Và ngày 28/4/1986 được Quân chủng Hải quân chính thức lấy làm ngày truyền thống của lực lượng đặc biệt tinh nhuệ này. 38 năm xây dựng và trưởng thành, lực lượng tàu ngầm của nước ta đã có sự phát triển vượt bậc, xây đắp truyền thống “Đoàn kết, kỷ luật, bí mật, bất ngờ, quyết chiến, quyết thắng”.
"Do điều kiện hoạt động đặc thù trong môi trường đặc thù dưới nước, có thể là nhiều ngày chúng tôi không nhìn thấy ánh sáng mặt trời mà chỉ nhìn thấy vũ khí, trang bị máy móc bên cạnh, cho nên nó tác động lớn đến yếu tố tâm lý của bộ đội. Để rèn luyện cho đội có một yếu tố tâm lý vững vàng, chịu đựng được gian khổ và khó khăn.Trong những điều kiện như thế, chúng tôi đã có rất nhiều những biện pháp để huấn luyện và giáo dục bộ đội phải có đủ 4 yếu tố đó là: Bản lĩnh chính trị vững vàng, trình độ chuyên môn tốt, sức khỏe tốt và có tinh thần kỷ luật thép mới có thể hoàn thành được nhiệm vụ”. Đó là khẳng định của Đại tá Trịnh Thăng Long, Trung đoàn trưởng Trung đoàn Tàu ngầm 196 Hải quân.
Mặc dù có quá trình 28 năm phát triển nhưng ít ai hiểu rõ về lực lượng tàu ngầm đầu tiên này của lực lượng Hải quân, cũng bởi tính chất công việc đặc thù, hoạt động phải đảm bảo tính bí mật nên những người lính Trung đoàn tàu ngầm 196 cứ lặng thầm với nhiệm vụ bảo vệ biển, đảo từ lòng đại dương trong suốt gần 30 năm qua.
Do tính chất yêu cầu nhiệm vụ, các thủy thủ thường xuyên hoạt động trong môi trường khắc nghiệt, chật hẹp, yếm khí, mỗi chuyến đi biển lại dài ngày nên các thủy thủ trong từng khoang, từng kíp phải thật sự có được một tinh thần kỷ luật ở trình độ cao, tuân thủ một cách đồng bộ để đảm bảo tính thống nhất và trên hết là để đảm bảo an toàn cho chính những thủy thủ thực hiện trên tàu.
"Nhiệm vụ đòi hỏi mỗi thành viên phải quyết tâm cao, nỗ lực rèn luyện để vượt qua thử thách về tâm lý và thể lực, nắm bắt kỹ thuật và thao tác thành thục các trang bị được phân công. Mỗi thủy thủ tàu ngầm được coi là một “mắt xích”. Chỉ cần một mắt xích thao tác sai là ảnh hưởng tới sự an nguy của cả con tàu. Do đó, tinh thần kỷ luật của thủy thủ tàu ngầm phải rất cao và luôn cẩn trọng", Trung tá Hà Văn Hiếu, Thuyền trưởng tàu 182- Hà Nội, Lữ đoàn Tàu ngầm 189 Hải quân cho biết.
Một nguy hiểm nữa mà các thủy thủ tàu ngầm phải đối mặt đó là tình trạng thiếu dưỡng khí khi tàu lặn dài ngày. Lúc đó não bộ sẽ mất tập trung. Vì thế công tác huấn luyện, rèn luyện thể lực thường xuyên là yêu cầu tất yếu. Mỗi cán bộ thủy thủ tàu ngầm luôn xác định rõ tư tưởng, nhiệm vụ. Đại úy Đặng Hồng Quân, Thuyền trưởng tàu ngầm, Trung đoàn Tàu ngầm 196 chia sẻ: Các khoa mục huấn luyện thể lực như: Chạy 100m, chạy 3.000m, bơi ếch, đi cầu sóng, quay vòng quay trụ, xà đơn, xà kép…được các thủy thủ tuân thủ chế độ tập luyện thường xuyên, liên tục, cường độ cao.
"Ngoài nội dung huấn luyện thường xuyên, ngoài giờ chúng tôi rèn luyện thể lực, tìm thêm tài liệu tàu ngầm của các nước để tiếp tục học hỏi làm sao để vận hành an toàn tuyệt đối con tàu, xử lý các tình huống, rèn luyện ,huấn luyện xử lý nhanh gọn, chính xác nhất trong thực hiện nhiệm vụ trên biển", Đại úy Đặng Hồng Quân cho hay.
Trước tình hình trên biển có nhiều diễn biến phức tạp như hiện nay, nhiệm vụ bảo vệ chủ quyền biển, đảo từ lòng biển của lực lượng tàu ngầm ngày càng nặng nề. Song với kinh nghiệm quý được tích lũy từ quá trình xây dựng và phát triển, Trung đoàn 196 đã có nhiều giải pháp cho công tác huấn luyện sẵn sàng chiến đấu kết hợp phát huy truyền thống, rèn luyện bản lĩnh chính trị, nâng cao khả năng sẵn sàng chiến đấu cao.
Thượng tá Nguyễn Ngọc Dương, Chính ủy Trung đoàn Tàu ngầm 196 Hải quân cho rằng: "Tinh thần, ý chí quyết tâm của mỗi CBTT Trung đoàn được thể hiện qua công tác giáo dục chính trị, lãnh đạo tư tưởng, chuẩn bị tâm lý vững vàng để nâng cao nhận thức, trách nhiệm cho cán bộ, thủy thủ đối với nhiệm vụ được giao. xây dựng bản lĩnh chính trị vững vàng, ý chí quyết tâm cao, niềm tin vững chắc vào vũ khí, trang bị, nghệ thuật tác chiến của Bộ đội Hải quân; khơi dậy niềm tự hào, ý chí tự lực, tự cường, khắc phục khó khăn, mưu trí sáng tạo, nỗ lực phấn đấu vươn lên hoàn thành tốt nhiệm vụ chính trị cán bộ thủy thủ Tàu ngầm của Trung đoàn luôn vững vàng trong mọi tình huống, khắc phục mọi khó khăn, gian khổ, khi có lệnh là thực hiện nhiệm vụ được ngay. Trạng thái tâm lý bộ đội vững vàng, vượt qua được những yêu cầu khắc nghiệt của môi trường hoạt động đặc thù trên tàu ngầm".
Thủy thủ tàu ngầm là những người tiêu biểu về phẩm chất chính trị, được thừa hưởng những giá trị truyền thống từ quê hương, gia đình. Đây là vấn đề có tính cốt lõi để trong bất luận hoàn cảnh nào các thủy thủ cũng sẵn sàng xuống tàu, ra khơi thực hiện nhiệm vụ.
Tàu ngầm là phương tiện chiến đấu đặc biệt của Hải quân vì vậy những người lính thực hiện nhiệm vụ trên tàu là những người đặc biệt. Vượt qua những khó khăn, thử thách qua hơn 10 năm xây dựng và khổ luyện, các kíp thủy thủ giờ đây đã là chủ nhân thực sự tàu ngầm ki lô 636 hiện đại. Họ là những người lính đặc biệt trong đơn vị đặc biệt, mang trọng trách đặc biệt với sứ mệnh bảo vệ vững chắc chủ quyền biển, đảo, thềm lục địa của Tổ quốc.
"Lực lượng tàu ngầm đã được bảo đảm đầy đủ cả về vật chất và tinh thần, được tạo điều kiện tốt nhất về cơ sở vật chất, trang thiết bị phục vụ cho sinh hoạt, học tập, huấn luyện, tạo ra một môi trường thuận lợi để mỗi cán bộ, chiến sĩ thấy được cái niềm vinh dự, tự hào và trách nhiệm của mình trước Đảng, Tổ quốc và nhân dân, từ đó xây dựng cho mỗi cán bộ, thủy thủ tàu ngầm có một khát vọng cống hiến, nêu cao tinh thần đoàn kết, ý chí tự lực, tự cường, vượt qua mọi khó khăn, thử thách, vươn lên huấn luyện và khai thác, làm chủ vững chắc vũ khí, trang thiết bị kỹ thuật hiện đại, sẵn sàng nhận và hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được Đảng và Tổ quốc, nhân dân giao phó", Đại tá Nguyễn Văn Quán, Lữ trưởng Lữ đoàn Tàu ngầm 189 cho biết.
Được ví như một trong 5 cánh sao biển của Hải quân Nhân dân Việt Nam, việc xây dựng các đơn vị tàu ngầm vừa là mục tiêu, vừa là lộ trình xây dựng Hải quân nhân dân Việt Nam cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, tiến thẳng lên hiện đại, đáp ứng nhiệm vụ bảo vệ chủ quyền biển, đảo của Tổ quốc trong tình hình mới.
38 năm với truyền thống “Đoàn kết, kỷ luật, bí mật, bất ngờ, quyết chiến, quyết thắng”, mỗi cán bộ, thủy thủ Trung đoàn Tàu ngầm 196 và Lữ đoàn Tàu ngầm 189 Hải quân luôn xác định đây là niềm vinh dự, tự hào và trách nhiệm lớn lao mà Đảng, Nhà nước, Quân đội và nhân dân giao phó; sẵn sàng tham gia các phương án tác chiến cao nhất; kịp thời đáp ứng nhiệm vụ sẵn sàng chiến đấu trong mọi tình huống.
