Đêm 1/11, chuyên cơ chở Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính cùng Phu nhân và đoàn đại biểu cấp cao Việt Nam đã về đến sân bay Quốc tế Nội Bài, Hà Nội, kết thúc tốt đẹp chuyến thăm đến 3 nước Trung Đông.
Trong bầu không khí chân thành, tin cậy, thực chất, sự tiếp đón chu đáo, trọng thị, những cái ôm thật chặt, những cái bắt tay nồng ấm của các nhà lãnh đạo 3 nước UAE, Saudi Arabia, Qatar dành cho Thủ tướng Phạm Minh Chính nhiều văn kiện quan trọng đã được thông qua, đó là Tuyên bố chung về nâng cấp quan hệ Việt Nam - UAE lên Đối tác Toàn diện, Thông cáo báo chí chung giữa Việt Nam và Qatar, 33 văn bản hợp tác trong các lĩnh vực thương mại - đầu tư, tài chính, năng lượng, đổi mới sáng tạo, tiêu chuẩn, đo lường và chất lượng, giáo dục - đào tạo, thể thao, hợp tác giữa các doanh nghiệp…
Đặc biệt, Hiệp định Đối tác Kinh tế Toàn diện (CEPA) với UAE là hiệp định tự do thương mại thứ 17 Việt Nam tham gia ký kết, đặt mục tiêu kim ngạch thương mại hai chiều đạt 20 tỷ trong thời gian tới.
Với Saudi Arabia, hai bên thống nhất mục tiêu kim ngạch thương mại 10 tỷ USD; thúc đẩy việc đưa Saudi Arabia trở thành một trong các nhà đầu tư hàng đầu tại Việt Nam.
Theo Bộ trưởng Công thương Nguyễn Hồng Diên, thông thường, để đàm phán đi đến ký kết một Hiệp định thương mại tự do trước đây thì phải mất từ 3 - 5 năm, thậm chí cả chục năm. Lần này với khu vực Trung Đông, đây là khu vực mới nổi có rất nhiều tiềm năng, nhất là năng lực về tài chính, năng lực về công nghệ và đây cũng là nơi được xem như cái họng của thế giới, bởi từ Trung Đông thì sẽ phân phối hàng hóa đi tất cả các châu lục trên thế giới.
Vì vậy, với tư cách là một quốc gia có nền sản xuất, xuất khẩu rất mạnh như Việt Nam, chúng ta phải đẩy nhanh quá trình đàm phán để ký kết hợp tác với UAE, cũng như các hiệp định tới đây với các nước trong khu vực vùng vịnh làm sao thời gian ngắn nhất để sớm khai thác những tiềm năng, lợi thế, mở ra một triển vọng lớn cho hàng hóa của Việt Nam, nhất là hàng nông, lâm, thủy sản, các hàng thiết yếu đi vào các thị trường này. Đồng thời cũng là cơ hội để Việt Nam có thể tiếp tục thu hút đầu tư vào lĩnh vực mà Việt Nam có nhu cầu, trong khi các nước có tiềm năng và lợi thế.
Với Qatar, hai bên nhất trí nỗ lực nâng kim ngạch thương mại song phương trong thời gian tới; nghiên cứu thành lập Tổ công tác chung về thương mại; xem xét khả năng xây dựng Trung tâm trưng bày sản phẩm của Việt Nam tại Qatar; thúc đẩy hợp tác trong lĩnh vực tài chính... tạo ra động lực mới, mở ra nhiều cơ hội hợp tác giữa Việt Nam và ba nước trong nhiều lĩnh vực, trong đó có các lĩnh vực mới, tiềm năng.
Bên cạnh mục tiêu đưa các lĩnh vực truyền thống như an ninh, giáo dục, du lịch, giao lưu nhân dân... trở thành nền tảng vững chắc cho quan hệ hữu nghị và hợp tác lâu dài, Việt Nam xác định trụ cột hợp tác tương lai với các nước là đổi mới sáng tạo, chuyển đổi xanh, chuyển đổi số, phát triển ngành Halal tại Việt Nam...
Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Bùi Thanh Sơn cho biết, chuyến thăm đã nâng tầm quan hệ giữa Việt Nam với ba nước nói riêng, với khu vực Trung Đông - Bắc Phi nói chung. Việc chính thức nâng cấp quan hệ với UAE lên Đối tác Toàn diện đã mở ra không gian phát triển mới cho quan hệ hai nước, mở rộng mạng lưới Đối tác Toàn diện của ta lên 14 nước; đồng thời, việc Việt Nam và Saudi Arabia và Qatar nhất trí thúc đẩy sớm nâng quan hệ lên tầm cao mới trong thời gian tới đã tạo xung lực để phát triển toàn diện quan hệ hữu nghị và hợp tác nhiều mặt giữa ta với các nước, tạo đòn bẩy để tăng cường quan hệ với các đối tác quan trọng khác ở khu vực Trung Đông - Bắc Phi.
"Chuyến thăm một lần nữa thể hiện tư duy đổi mới, tầm nhìn chiến lược, cam kết mạnh mẽ, hành động quyết liệt trong việc thúc đẩy hợp tác nhiều mặt với khu vực Trung Đông giàu tiềm năng, khai mở mạnh mẽ thêm thị trường cho hàng hóa xuất khẩu của Việt Nam, đồng thời thu hút nguồn vốn đầu tư chất lượng cao từ những Quỹ Đầu tư, tập đoàn hàng đầu thế giới, mở rộng hợp tác trong các lĩnh vực Việt Nam ưu tiên", Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Bùi Thanh Sơn cho biết.
Lãnh đạo ba nước đều bày tỏ ngưỡng mộ về lịch sử hào hùng của Việt Nam, đánh giá cao tiềm năng, thành tựu phát triển và vị thế, vai trò ngày càng cao của Việt Nam, cả ba nước đều coi trọng quan hệ với Việt Nam trong chính sách “Hướng Đông”, đồng thời coi Việt Nam là đối tác quan trọng hàng đầu tại Đông Nam Á.
Trong các cuộc gặp với Thủ tướng, lãnh đạo các quỹ đầu tư lớn nhất, các tập đoàn lớn của ba nước đều rất hào hứng, đánh giá cao tiềm năng phát triển của Việt Nam và khẳng định sau chuyến thăm sẽ cử ngay đoàn vào Việt Nam tìm hiểu cơ hội đầu tư, kinh doanh.
Tại Saudi Arabia, Thủ tướng Chính phủ đã tham dự Hội nghị sáng kiến đầu tư tương lai lần thứ 8 với chủ đề "Chân trời vô tận: Đầu tư hôm nay, định hướng tương lai", gửi đi thông điệp về nước Việt Nam đổi mới, năng động và sẵn sàng cùng các nước trao đổi, chia sẻ, đưa ra các sáng kiến đầu tư vì một tương lai phát triển bền vững và thịnh vượng. Khẳng định, Việt Nam luôn kiên định chính sách tăng cường thu hút mọi nguồn lực từ bên trong và bên ngoài, nhất là hợp tác công tư, tạo điều kiện thuận lợi, bảo đảm quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của nhà đầu tư.
Thủ tướng Chính phủ cho biết, Việt Nam luôn đẩy mạnh thực hiện đột phá chiến lược về thể chế, tạo môi trường pháp lý thuận lợi, môi trường đầu tư kinh doanh minh bạch, có tính cạnh tranh cao trong khu vực, toàn cầu; không ngừng cắt giảm, đơn giản hoá thủ tục hành chính, ưu tiên các ngành, lĩnh vực mới nổi, tháo gỡ khó khăn cho đầu tư, kinh doanh và hợp tác.
Việt Nam đang tập trung đầu tư phát triển hệ thống kết cấu hạ tầng chiến lược đồng bộ, hiện đại, nhất là hạ tầng giao thông, logistics để tiết giảm chi phí, thời gian, tăng khả năng cạnh tranh của sản phẩm và hạ tầng y tế, giáo dục để bảo đảm phúc lợi cho nhà đầu tư. Việt Nam luôn hết sức quan tâm đào tạo nguồn nhân lực, nhất là nhân lực chất lượng cao, gắn với phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo để góp phần tăng năng suất lao động, nâng cao hiệu quả đầu tư.
Đồng thời, Việt Nam đầu tư củng cố, tăng cường tiềm lực quốc phòng, an ninh, giữ vững ổn định chính trị - xã hội, bảo vệ vững chắc độc lập, chủ quyền, tạo nền tảng vững chắc để bảo đảm an ninh, an toàn và gìn giữ môi trường hoà bình, ổn định, lâu dài, thuận lợi cho các doanh nghiệp, nhà đầu tư vào đầu tư vào Việt Nam.
Trong khuôn khổ hội nghị, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã có các cuộc gặp Thủ tướng các nước Pakistan, Ai Cập và Hoàng Thái tử Jordan, lãnh đạo các nước ngưỡng mộ sâu sắc Chủ tịch Hồ Chí Minh và dành tình cảm đặc biệt cho đất nước, nhân dân Việt Nam.
Thủ tướng và lãnh đạo các nước đã trao đổi sâu sắc, toàn diện về quan hệ giữa Việt Nam và các nước cũng như các biện pháp thúc đẩy quan hệ phát triển mọi mặt cho xứng với tiềm năng và mong muốn của Việt Nam và các nước.
Trên tinh thần coi trọng “thời gian”, coi trọng “trí tuệ” quyết tâm thực hiện tăng cường hợp tác trong tất cả các lĩnh vực chính trị - ngoại giao, quốc phòng - an ninh, công nghệ, nông nghiệp, công nghiệp, năng lượng, du lịch...;thường xuyên trao đổi cụ thể với các đầu mối hai bên đã thống nhất trong chuyến thăm trên tinh thần “đã nói là làm, đã cam kết là phải thực hiện”.
Để cụ thể hóa các thỏa thuận đã ký kết và các cam kết của lãnh đạo cấp cao hai nước, các Bộ trưởng, các ngành, các địa phương liên quan chủ động rà soát các thỏa thuận hợp tác đã ký kết, trong đó có Hiệp định CEPA giữa Việt Nam và UAE, xây dựng kế hoạch hành động cụ thể, bảo đảm tiến độ và hiệu quả triển khai cao nhất.
Đặc biệt, trong lĩnh vực năng lượng, dầu khí, Tổng giám đốc Tập đoàn Dầu khí Việt Nam Lê Ngọc Sơn cho biết, Tập đoàn đã và đang làm việc với các công ty dầu quốc gia, các quỹ về đầu tư tại khu vực Trung Đông để giải quyết bài toán về đảm bảo an ninh năng lượng cho đất nước, đảm bảo kêu gọi đầu tư vào các dự án năng lượng tại Việt Nam.
"Trong chuyến thăm của Thủ tướng đến Saudi Arabia, chúng tôi cũng đã ký thỏa thuận khung với công ty dầu khí khổng lồ thế giới là công ty Saudi Aramco. Về nhiệm vụ của tập đoàn trong thời gian tới, chúng tôi phải tổ chức ngay các chuyến công tác cũng như làm việc trực tiếp ở cấp chuyên gia để hiện thực hóa những nội dung, cơ hội hợp tác giữa các bên liên quan", ông Lê Ngọc Sơn cho biết.
Về lĩnh vực tài chính, Thứ trưởng Bộ Tài chính Cao Anh Tuấn đã làm việc tại Cơ quan Thuế Nhà nước Qatar nhằm tăng cường quan hệ phối hợp giữa cơ quan thuế hai nước, rà soát tình hình triển khai Hiệp định tránh đánh thuế hai lần và ngăn ngừa trốn lậu thuế đối với các loại thuế đánh vào thu nhập được ký vào năm 2009 giữa Chính phủ nước CHXHCN Việt Nam và Nhà nước Qatar tiến tới có các bổ sung sửa đổi để cập nhật bối cảnh hợp tác kinh tế, đầu tư giữa hai nước và các môi trường thuế quốc tế.
Đồng thời đề nghị hai cơ quan thuế tăng cường hợp tác hơn nữa trên mọi lĩnh vực, tăng cường trao đổi, chia sẻ kinh nghiệm và thông lệ tốt trong xây dựng và triển khai các chính sách thuế, đặc biệt là các chính sách mới như thuế tối thiểu toàn cầu, quá trình chuyển đổi số trong ngành thuế.
Sự phối hợp và và hợp tác song phương giữa cơ quan thuế hai nước sẽ tạo điều kiện nâng cao vị thế và tiếng nói của cơ quan thuế của từng nước trên các diễn đàn thuế quốc tế như OECD, Liên Hợp Quốc.
Về lĩnh vực nông nghiệp, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Hoàng Trung cho biết, khi làm việc với Tổng cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Saudi Arabia (SFDA), hầu hết các mặt hàng nông lâm thủy sản xuất khẩu chủ lực sang thị trường Saudi Arabia đều tăng trưởng mạnh trong 9 tháng đầu năm 2024, đặc biệt là rau quả (10,9 triệu USD, tăng 51,4%), gạo (22,7 triệu USD, tăng 43,7%), hạt tiêu (12,5 triệu USD, tăng 34%).
Trên cơ sở quan hệ hợp tác tốt đẹp và để thúc đẩy kim ngạch xuất khẩu NLTS giữa 2 nước, Thứ trưởng Hoàng Trung đề nghị phía Saudi Arabia cung cấp các thông tin thị trường, thị hiếu để xúc tiến các sản phẩm nông sản Việt Nam tiếp cận được thị trường thực phẩm Halal tại Saudi Arabia. Cũng như đề nghị SFDA chia sẻ các chính sách, quy định về công nhận lẫn nhau đối với chứng nhận Halal, tập trung vào các sản phẩm trồng trọt, thủy sản, chăn nuôi. Đồng thời đề nghị SFDA xem xét sớm gỡ bỏ Chỉ thị số 21174 ngày 23/1/2018 về việc tạm đình chỉ nhập khẩu thủy sản nuôi trồng từ Việt Nam.
Phía bạn cũng khẳng định sẽ cử Đoàn kỹ thuật sang Việt Nam đánh giá thực tế hệ thống kiểm soát an toàn thực phẩm đối với chuỗi sản xuất thủy sản nuôi trồng trong thời gian sớm nhất, để có cơ sở đó dỡ bỏ toàn bộ lệnh tạm đình chỉ nhập khẩu đối với thủy sản nuôi trồng của Việt Nam.
Đối với vấn đề an ninh, Thứ trưởng Bộ Công an Lê Quốc Hùng cho biết, ông đã đã tiến hành hội đàm với Đoàn đại biểu cấp cao Bộ Nội vụ Saudi Arabia. Hai Bên đã nhất trí tăng cường thúc đẩy quan hệ hợp tác giữa Bộ Công an Việt Nam với Bộ Nội vụ Saudi Arabia trên các lĩnh vực an ninh, cảnh sát, thực thi pháp luật nhằm bảo đảm an ninh quốc gia, trật tự an toàn xã hội. Đồng thời đẩy mạnh trao đổi thông tin phòng, chống tội phạm, đặc biệt là thông tin liên quan đến công dân hai nước.
Đề nghị Saudi Arabia quan tâm, đảm bảo điều kiện làm việc thuận lợi, an toàn cũng như bảo vệ các quyền, lợi ích chính đáng của công dân Việt Nam, nhất là lao động xuất khẩu, đang làm việc tại ẢSaudi Arabia. Hai Bên cam kết không cho phép bất cứ tổ chức hoặc cá nhân nào lợi dụng địa bàn của nước này để hoạt động chống lại nước kia; phối hợp đảm bảo an ninh, an toàn cho các hoạt động đầu tư, thương mại, lao động, sinh sống, học tập và du lịch giữa hai nước, đảm bảo quyền và lợi ích hợp pháp của công dân và cơ quan đại diện nước này trên lãnh thổ nước kia. Cùng với đó sẽ tiếp tục hoàn thiện các hành lang pháp lý tạo cơ sở hợp tác lâu dài giữa hai Bộ trong thời gian tới.
Các kết quả đạt được trong chuyến thăm của Thủ tướng Chính phủ sẽ được triển khai hiệu quả, góp phần đưa quan hệ hữu nghị và hợp tác toàn diện giữa Việt Nam và UAE, Saudi Arabia và Qatar ngày càng phát triển toàn diện, sâu rộng, mang lại lợi ích thiết thực cho người dân, doanh nghiệp hai bên, góp phần vào hòa bình, ổn định và phát triển của khu vực và thế giới cũng như góp phần đưa Việt Nam vững bước tiến vào kỷ nguyên mới, kỷ nguyên vươn mình của dân tộc.
