Tâm trạng ảm đạm, “rối như tò vò” hiện đang ngự trị trong nhiều binh sĩ Ukraine vào thời điểm gần tròn 2 năm Nga phát động chiến dịch quân sự tiến công vào lãnh thổ Ukraine.
Thực tế khắc nghiệt trên chiến trường
Nhiều binh sĩ Ukraine tỏ ra quyết thắng trong cuộc xung đột vũ trang với Nga, bất chấp kết quả gây thất vọng của cuộc phản công mùa hè vừa qua cũng như việc các đồng minh do dự trong hỗ trợ tài chính cho Ukraine. Nhưng khi mùa đông đã đến, họ lại bồn chồn lo lắng Nga được trang bị tốt hơn cho trận chiến này. Họ buồn phiền về viễn cảnh sẽ lại rơi vào thế phòng ngự một lần nữa trong cuộc xung đột tàn khốc.
Tại thành phố Kherson, nơi Ukraine đang mở các cuộc tấn công vào binh sĩ Nga được vũ trang tốt hơn ở bờ bên kia của dòng sông Dnipro, những người lính Ukraine tự hỏi vì sao những cuộc đổ bộ khó khăn như thế này lại không được triển khai vào các tháng trước trong điều kiện thời tiết ấm hơn.
Chỉ huy của một đơn vị chống UAV thuộc Lữ đoàn Vệ binh quốc gia 11 của Ukraine nói: ‘Tôi không hiểu. Giờ đây mọi thứ khó khăn hơn và lạnh hơn”.
Boxer (hô hiệu của viên chỉ huy nói trên) chia sẻ: “Đây không phải tâm tư của riêng tôi. Anh em ở nhiều đơn vị khác cũng như vậy”.
Nga hiện kiểm soát 1/5 diện tích Ukraine. Nga sáp nhập bán đảo chiến lược Crimea vào năm 2014. Sau 22 tháng giao tranh, hai nước đang kẹt trong thế bế tắc dọc theo chiến tuyến Nga - Ukraine dài khoảng 1.000km.
Nga quyết tiến hành "chiến dịch quân sự đặc biệt" tới cùng
Giới phân tích cho rằng các lực lượng Nga nhắm tới mục tiêu thọc sâu hơn vào miền Đông Ukraine trong mùa đông này (2023-2024). Họ đánh giá, Tổng thống Putin rất cần thắng lợi như vậy để tạo thuận lợi cho chiến dịch tái tranh cử của mình vào tháng 3/2024. Với những thắng lợi vừa qua, mới đây ông Putin tuyên bố rằng ông vẫn quyết tâm tiến hành “chiến dịch quân sự đặc biệt” tới cùng, đồng thời chỉ trích Ukraine là “hy sinh” binh lính của mình chỉ để bày tỏ với các nhà tài trợ phương Tây rằng họ có những “thành công” nhất định trên thực địa.
Mỹ đã chi khoảng 111 tỷ USD cho việc bảo vệ Ukraine. Tổng thống Mỹ Biden đang cổ xúy cho gói cứu trợ mới trị giá 50 tỷ USD dành cho Ukraine. Tuy nhiên, các nghị sĩ Cộng hòa phản đối việc dành thêm sự ủng hộ vật chất cho Ukraine.
Richard Barrons, cựu tướng lục quân Anh, nói: “Lý do khiến người Ukraine bi quan là họ cảm nhận được mình đã làm không tốt trong năm nay. Họ biết thế trận của người Nga đang khá lên. Họ cũng thấy những gì đang xảy ra tại Quốc hội Mỹ và những gì đã xảy ra tại châu Âu theo hướng bất lợi cho Ukraine”.
Ukraine có thể rơi vào thế phòng ngự trong mùa đông 2023-2024 này.
Serhii - chỉ huy Lữ đoàn 59 của Ukraine hoạt động ở mặt trận Avdiivka, chia sẻ: “Nếu chúng tôi hết đạn, chúng tôi sẽ chiến đấu bằng cuốc xẻng… Chắc chắn mọi người đã mệt mỏi về chiến tranh, trên cả phương diện thể xác lẫn tinh thần”.
Tâm trạng mệt mỏi
Tình trạng mệt mỏi và khó chịu trên chiến trường được phản ánh rõ nét tại thủ đô Kiev của Ukraine, nơi bất đồng của nhiều nhà lãnh đạo đã được bày tỏ công khai trong thời gian gần đây.
Tổng thống Ukraine Zelensky vào tháng 11 công khai phản bác đánh giá của Tổng tư lệnh quân đội Ukraine Valery Zaluzhny cho rằng xung đột Ukraine đã tới hồi bế tắc. Thị trưởng Kiev, Vitali Klitschko, cũng nhiều lần công kích nhà lãnh đạo Zelensky, nói rằng ông nắm quá nhiều quyền lực.
Ở tỉnh Zaporizhzhia (miền Nam Ukraine), xung lực của quân Ukraine đã giảm mạnh và UAV đã trở thành một vũ khí sống còn. Các UAV giúp lính Ukraine quan sát và cầm chân quân Nga khi các binh sĩ Ukraine tiến hành nhiệm vụ vừa khó nhọc vừa nguy hiểm là rà phá bom mìn và củng cố những vùng lãnh thổ họ vừa tái chiếm được. Tuy nhiên, quân nhân Ukraine ở đó phàn nàn rằng quân đội Ukraine quá chậm chạp trong huấn luyện các trắc thủ UAV.
Konstantin Denisov - một quân nhân Ukraine, cho biết: Mất tới 7 tháng để hoàn thành thủ tục giấy tờ liên quan đến nhiều cơ quan chính phủ cho việc huấn luyện 75 quân nhân. Denisov nói: “Chúng tôi lãng phí thời gian chẳng để làm gì”.
Chỉ huy Ukraine ở nhiều nơi than phiền về tình trạng không có đủ quân hoặc có nhiều trì hoãn trong việc sửa chữa UAV, khiến cho hoạt động tác chiến bị xáo trộn.
Cố gắng duy trì thế thủ
Trong đợt phản công vào mùa hè, quân đội Ukraine đạt được xung lực nhất định, ở mức hạn chế. Tuy nhiên, xung lực đó hiện nay đã chậm lại, ở tất cả các nơi, từ khu vực rừng rú Đông Bắc, đến các trung tâm đô thị ở miền Đông, rồi tới cả vùng đất nông nghiệp phía Nam.
Trong bối cảnh Nga hy vọng giành quyền chủ động trong mùa đông này, Ukraine chủ yếu tập trung vào giữ chặt những vùng đất họ đang nắm giữ hiện nay, theo những cuộc phỏng vấn với khoảng 6 viên tư lệnh dọc theo chiến tuyến dài giữa Nga và Ukraine.
Bất chấp nền đất ẩm ướt và nhiều bùn lầy gây khó khăn cho di chuyển xe tăng và các loại vũ khí hạng nặng khác, quân đội Nga đã củng cố lực lượng ở tỉnh Donetsk, nơi họ gần đây đẩy mạnh các cuộc tiến công quân sự.
Parker - tiểu đoàn trưởng của một tiểu đoàn cơ giới Ukraine gần Bakhmut (Artemovsk) nói: “Mục tiêu chính của chúng tôi trong mùa đông này là cố gắng giảm thiểu tổn thất sinh mạng”. Quân Nga đã chiếm trọn Bakhmut sau nhiều tháng giao tranh kịch liệt.
Parker tỏ ra thực tế: “Phải làm rõ điều này. Không thể lấy lại Donetsk hay Bakhmut trong mùa đông năm nay, vì đối phương có quá nhiều binh lính”.
Giới phân tích cho rằng vào mùa đông này, Ukraine có thể phải từ bỏ thêm nhiều phần trong những lãnh thổ mà họ mới tái chiếm, dù rằng Nga có thể phải hứng chịu thương vong lớn để đổi lại những thành quả đó.
Ukraine khát khao UAV và nhân lực
Một số chỉ huy Ukraine dọc chiến tuyến cho biết họ thiếu binh sĩ và hỏa lực cần thiết để ngăn ngừa các đợt tấn công từ phía Nga trong lúc họ củng cố phòng ngự để bảo vệ binh lính của mình. Điều này nhấn mạnh tầm quan trọng của các UAV tấn công trong bối cảnh Nga đang được trang bị tốt hơn trên phương diện UAV.
Trong năm qua, Nga đã nâng cấp quy mô hoạt động của ngành công nghiệp quốc phòng, sản xuất xe thiết giáp và đạn pháo ở tốc độ mà Ukraine không thể theo kịp.
Chỉ huy Boxer của Ukraine ở mặt trận Kherson khen ngợi phía Nga như sau: “Họ đi trước chúng tôi về khoản hậu cần”. Ông cho biết, UAV Nga có tầm bay xa hơn và phần mềm tiên tiến hơn, “có thể bay cao tới 2.000m. tránh được sóng gây nhiễu” trong khi UAV Ukraine “chỉ bay cao được 500m”.
Với UAV Ukraine như vậy, các binh sĩ dưới quyền của Boxer đã bị hạn chế về khả năng tấn công các mục tiêu Nga ở bên kia sông Dnipro. Muốn triển khai vũ khí hạng nặng như xe tăng chẳng hạn, Ukraine trước tiên cần đẩy lui quân Nga nhằm dựng cầu phao. Nhưng nếu thiếu UAV cần thiết, nhiệm vụ này là bất khả thi, theo Boxer.
