Trong một đoạn clip dài 60 giây đăng tải trên Telegram, một tay súng bắn tỉa mang phù hiệu của lực lượng quân sự tư nhân Wagner đã khen ngợi khẩu súng bắn tỉa Orsis T-5000 do Nga sản xuất. Điều đáng chú ý là binh sỹ này nói rằng khẩu súng đang sử dụng loại đạn của phương Tây.
Phát biểu với kênh truyền hình Zvezda của Bộ Quốc phòng Nga, binh sỹ này cho biết: “Khẩu súng dùng loại đạn cỡ .338 của phương Tây. Nó hoạt động rất tốt, có thể xuyên qua lớp giáp mỏng. Ở ngoài trời, nó có thể tấn công đối phương cách xa tới 1.500 m”.
Súng bắn tỉa Orsis T-5000 do công ty Promtekhnologiya có trụ sở tại Moscow sản xuất. Công ty này hiện đang nằm trong danh sách trừng phạt của Mỹ. Các tài liệu do Politico thu thập được cho thấy, Promtekhnologiya và một công ty khác của Nga có tên gọi Tetis đã mua hàng trăm nghìn viên đạn do công ty Hornady của Mỹ sản xuất.
Theo Politico, phát hiện mới này cung cấp thêm bằng chứng cho thấy, các thiết bị quân sự sát thương và phi sát thương của phương Tây vẫn được tuồn vào Nga bất chấp việc Mỹ và châu Âu áp đặt các lệnh trừng phạt chưa từng có với Moscow sau khi nước này phát động chiến dịch quân sự đặc biệt tại Ukraine.
Một số chuyên gia cho rằng, Nga nhiều khả năng đang bị hạn chế trong việc sản xuất đạn bắn tỉa, bên cạnh đó, yêu cầu cấp thiết về vũ khí, đạn dược trên chiến trường đã làm gia tăng việc mua bán các loại đạn dược phương Tây trên thị trường chợ đen. Nhưng thông tin về các hoạt động mua bán vẫn đang bị giấu kín.
Trong tờ khai nộp cho cơ quan đăng ký của chính phủ Nga năm 2022, Promtekhnologiya thông báo họ có kế hoạch cung cấp một lô 102.200 viên đạn chì cho súng trường sử dụng cho mục đích dân sự. Đáng chú ý, thông số kỹ thuật của loại đạn này trùng khớp với thông số kỹ thuật của đạn .338 Lapua Magnum do Hornady sản xuất. Đạn .338 Lapua Magnum không chỉ dành cho mục đích săn bắn mà nó cũng là một loại đạn tầm xa có lực nổ mạnh, từng được các tay súng bắn tỉa phương Tây sử dụng ở Iraq và Afghanistan. Trả lời phỏng vấn báo chí, ông Steve Hornady, Giám đốc điều hành của công ty gia đình Hornady có trụ sở tại Grand Island, Nebraska, phủ nhận việc bán đạn dược cho Nga khi nước này có xung đột với Ukraine.
“Chúng tôi không xuất khẩu bất cứ thứ gì sang Nga và cũng không có giấy phép xuất khẩu sang Nga kể từ năm 2014. Chúng tôi không ủng hộ việc khách hàng bán lại các sản phẩm của Hornady cho Nga, nếu họ làm như vậy, chúng tôi sẽ thực hiện các biện pháp ngăn chặn điều đó”, ông Steve Hornady nói.
Ông Steve Hornady chỉ ra rằng luật pháp hiện hành của Mỹ yêu cầu khách hàng phải xin phép Bộ Thương mại để tái xuất khẩu các mặt hàng được sản xuất tại nước này. “Theo khảo sát của chúng tôi, không khách hàng nào vi phạm luật đó,” ông nói.
Trong khi đó, người đứng đầu công ty quân sự tư nhân Wagner, ông Yevgeny Prigozhin, cho biết, lực lượng này đã thu được số lượng lớn đạn dược do NATO sản xuất mà quân đội Ukraine bỏ lại trên chiến trường.
Còn công ty Promtekhnologiya khẳng định không có bất cứ quan hệ gì với Hornady, đồng thời cho biết họ vẫn duy trì được khả năng sản xuất đạn dược. Tổng giám đốc Promtekhnologiya, ông Alexander Zinovyev nói rằng súng trường Orsis và đạn dược mà công ty sản xuất cho mục đích “săn bắn và thể thao” luôn sẵn có trên thị trường dân sự.
Tetis – một công ty khác của Nga từng là khách hàng của Hornady tiết lộ, họ đã nhập 2 chuyến hàng kể từ khi xung đột Nga-Ukraine nổ ra vào ngày 24/2/2022. Lần gần đây nhất là vào tháng 4/2023, với hơn 300.000 “đơn vị”, gồm nhiều loại đạn dược khác nhau nằm trong danh mục của Hornady. Chủ sở hữu chính của Tetis, là ông Alexander Levandovsky và ông Sergey Senchenko - mỗi người sở hữu 41,1% cổ phần công ty được cho là có mối liên hệ với quân đội Nga. Cả hai nhân vật này trước đây từng là cổ đông của một công ty khác, có tên Kampo có giấy phép sản xuất vũ khí và thiết bị quân sự.
Mặc dù Tetis không quảng cáo việc cung cấp đạn dược Hornady trên trang web chính thức của công ty, nhưng tự nhận mình là nhà phân phối quốc tế cho công ty RCBS – nhà sản xuất thiết bị nạp đạn của Mỹ. Nhưng Matt Rice, phát ngôn viên của RCBS cho biết, Tetis đã không còn là nhà phân phối quốc tế cho RCBS kể từ khi Nga tiến hành chiến dịch quân sự đặc biệt tại Ukraine, đồng thời tuyên bố sẽ xóa tên Tetis khỏi danh sách của họ.
Tuyến đường Balkan
Không chỉ có đạn dược của Mỹ mà những thiết bị khác chẳng hạn như hộp đạn của Liên minh châu Âu cũng được cho là rơi vào tay Nga, mặc dù EU đã áp đặt không dưới 10 vòng trừng phạt nhằm ngăn chặn nỗ lực của Nga trong việc thúc đẩy chiến dịch quân sự đặc biệt tại Ukraine.
Công ty Promtekhnologiya đã nộp 4 tờ khai kể từ tháng 10/2022, trong đó đề cập đến lô hàng gồm 460.000 hộp đạn của súng trường Orsis, hầu hết là hộp đạn dành cho loại đạn .338 Lapua Magnum. Các lô hàng này được cho là do một công ty của Slovenia, có tên gọi Valerian cung cấp.
Công ty Valerian do ông Gašper Heybal – người từng làm việc cho nhà cung cấp dịch vụ quân sự Mỹ Voodoo Tactical thành lập trước thềm cuộc xung đột Nga-Ukraine với số vốn là 7.500 euro. Trang website chính thức của công ty ghi rõ phương châm: “Mục tiêu của chúng tôi là trang bị cho bạn những gì cần thiết để bạn thực hiện sứ mệnh của mình”.
Tuy nhiên, ông Gašper Heybal cho biết, công ty không bán súng hay đạn dược cho Nga và cũng không vi phạm bất cứ lệnh cấm vận nào đối với Nga. “Chúng tôi không biết và cũng không hiểu vì sao tên của công ty chúng tôi lại xuất hiện trên tờ khai của Promtekhnologiya".
Một nhà ngoại giao Slovenia tiết lộ công ty Valerian chưa từng xin phép xuất khẩu vũ khí hoặc đạn dược sang Nga nhưng họ đã vận chuyển "các bộ phận riêng lẻ" đến Kyrgyzstan. Kyrgyzstan là một trong những quốc gia Trung Á mà EU tính đến khi thảo luận về vòng trừng phạt thứ 11 nhắm vào các nước thứ ba bị nghi ngờ giúp Nga trốn tránh các lệnh trừng phạt.
“Các cơ quan có thẩm quyền tại Cộng hòa Slovenia đang đưa ra các biện pháp thích hợp để điều tra vụ việc liên quan đến công ty Valerian. Slovenia cam kết hỗ trợ Ukraine, chúng tôi ủng hộ tất cả các biện pháp trừng phạt Nga và phản đối việc lách các biện pháp này”.
