Tim nhân tạo bán phần - giải pháp cho những người chờ ghép tim
Bệnh nhân H.T.X (46 tuổi, quê ở Thanh Hóa) bị suy tim giai đoạn cuối, được điều trị bằng các thuốc tốt nhất trong nhiều năm qua, nhưng tình trạng sức khỏe vẫn không cải thiện. Chị cho biết, có những cơn khó thở cấp, tràn dịch màng phổi số lượng nhiều phải nhập viện cấp cứu. Tháng 3/2025, chị nhập Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 (Bệnh viện TWQĐ 108). Tại đây, các bác sĩ chẩn đoán bệnh nhân suy tim phân suất tống máu giảm nặng (EF chỉ còn 19%) do bệnh cơ tim giãn, kết hợp với các biến chứng nguy hiểm như nhồi máu não cũ và tắc động mạch dưới đòn phải.
Sau khi được hội chẩn cả trong nước và quốc tế, bệnh nhân được chỉ định cấy ghép thiết bị hỗ trợ thất trái (LVAD- Left Ventricular Assist Device) thế hệ thứ 3 - là thế hệ mới nhất nhằm thay thế chức năng bên trái của quả tim. Thiết bị hoạt động như một chiếc bơm cơ học, bơm máu từ tim đến động mạch chủ, với cấu tạo và cơ chế hoạt động đặc biệt đã tối ưu được dòng máu bơm ra, đồng thời giảm thiểu các nguy cơ huyết khối, tan máu; thiết bị có dây nối với pin bên ngoài cơ thể. Thiết bị đã được chứng minh làm kéo dài thời gian và chất lượng cuộc sống vượt trội cho người bệnh suy tim giai đoạn muộn.
Ca phẫu thuật được thực hiện bởi các bác sĩ Bệnh viện TWQĐ 108 và dưới sự hướng dẫn của GS. Jan D.Schmitto - Chủ tịch Hội Tuần hoàn cơ học châu Âu, chuyên gia hàng đầu thế giới, người đầu tiên trên thế giới cấy thành công LVAD- Heart Mate3 điều trị một bệnh suy tim giai đoạn cuối vào năm 2014, sau 11 năm bệnh nhân vẫn sinh hoạt bình thường. Ca phẫu thuật được tiến hành trong 4 giờ. Sau 2 tuần cấy ghép, bệnh nhân đã đi lại sinh hoạt cá nhân hoàn toàn ổn định, đang được hướng dẫn theo các quy trình chăm sóc chuyên môn để sẵn sàng xuất viện.
Chia sẻ sau ghép 2 tuần, bệnh nhân H.T.X xúc động nói: “Nếu như trước đây mỗi lần nhập viện tôi đều rất lo sợ bởi lẽ tôi không biết trái tim mình sẽ ngừng đập lúc nào, tôi thực sự mong mỏi được sống để chứng kiến đám cưới con trai mình, mặc dù hiện tại cháu vẫn đang là sinh viên đại học. Tôi thực sự cảm ơn các bác sĩ, điều dưỡng, cán bộ nhân viên Bệnh viện TWQĐ 108 và chuyên gia - những người đã “tái sinh” trái tim tôi. Tôi cảm thấy đang rất khoẻ mạnh và chờ đón ngày được ra viện”.
Mở ra cơ hội mới cho bệnh nhân suy tim giai đoạn cuối
TS Đặng Việt Đức, Phó Viện trưởng Viện Tim mạch, Bệnh viện TWQĐ 108 chia sẻ, thiết bị hỗ trợ thất trái thế hệ thứ 3(LVAD- Heart Mate3) đang là một trong những kỹ thuật tiên tiến nhất, kỹ thuật cao nhất trong lĩnh vực tim mạch, đặc biệt trong điều trị các bệnh nhân suy tim nặng. Với khả năng hỗ trợ, thay thế chức năng bơm máu của tâm thất trái, thiết bị sẽ làm cải thiện lưu lượng máu đến các cơ quan trong cơ thể, giúp bệnh nhân duy trì cuộc sống bình thường.
TS Đặng Việt Đức cho biết: Suy tim là giai đoạn cuối của các bệnh lý tim mạch, có tỷ lệ tử vong cao nhất trên thế giới, cao hơn cả bệnh lý ung thư và đột quỵ. Khoảng 50% bệnh nhân suy tim không sống quá 5 năm sau khi được bác sĩ chẩn đoán. Với bệnh nhân suy tim giai đoạn cuối, con số này còn cao hơn, với tiên lượng sống trung bình khoảng 6-12 tháng, tỷ lệ tử vong > 75% sau 1 năm.
Trước đây, thiết bị hỗ trợ thất trái sử dụng như một phương pháp điều trị bắc cầu giúp kéo dài thời gian sống cho bệnh nhân suy tim trong khi chờ đợi một cơ hội ghép tim thích hợp; thiết bị LVAD- Heart Mate3 được cấy ghép thành công đầu tiên ở Bệnh viện TWQĐ 108 có những tính năng vượt trội, được chứng minh bằng các nghiên cứu đa trung tâm trên thế giới với tỉ lệ sống > 5 năm lên tới 76%; đây là thiết bị hỗ trợ thất trái duy nhất trên thế giới hiện nay được các Hiệp hội tim mạch đã công nhận như một giải pháp điều trị thay thế lâu dài khi chưa có tim ghép. Điều này chứng tỏ LVAD- Heart Mate3 không chỉ là một giải pháp hỗ trợ, mà còn là một phần không thể thiếu trong những tiến bộ y học hiện đại, góp phần cứu sống và nâng cao chất lượng cuộc sống cho nhiều bệnh nhân mắc bệnh tim mạch.
Thành công của ca ghép tim nhân tạo đầu tiên thực hiện tại Bệnh viện TWQĐ 108 mở ra cơ hội cho hàng ngàn người bệnh suy tim giai đoạn cuối. Bởi họ vốn chỉ có cách chờ ghép tim. Mà nguồn tạng hiến dù đã cải thiện nhưng vẫn vô cùng ít ỏi so với số người chờ ghép. Bệnh viện TWQĐ 108 đã quyết định đầu tư, chi trả hơn 5 tỷ đồng cho mỗi bệnh nhân trong những ca đầu tiên thực hiện cấy ghép tim nhân tạo bán phần.
Trên thế giới đã có hàng vạn trường hợp được cấy ghép thành công tim nhân tạo bán phần nói chung và thiết bị Heartmate 3 nói riêng. Đã có nhiều bệnh nhân sống được tới 15 năm và hiện nay LVAD không chỉ là cầu nối cho những bệnh nhân chờ ghép tim mà có thể là biện pháp điều trị đích cho những bệnh nhân suy tim.
