Lợi thế bất ngờ của Ukraine
Lực lượng Ukraine đã tràn vào khu vực Kursk ở phía Tây Nam nước Nga vào tháng 8/2024. Ở giai đoạn cao trào của chiến dịch xâm nhập, họ chiếm giữ khoảng 804km2 lãnh thổ của Nga. Moscow đã giành lại một số khu vực, nhưng chưa thể đẩy lùi hoàn toàn các lực lượng của đối phương.
Trước khi thực hiện chiến dịch đột kích Kursk, các binh sỹ Ukraine chủ yếu chiến đấu trên lãnh thổ nước này, ngoại trừ những cuộc tấn công bằng máy bay không người lái tầm xa vào các cơ sở quân sự và nhà máy lọc dầu ở Nga cũng như những cuộc tập kích tại Biển Đen.
Mặc dù binh sỹ Ukraine có một số lợi thế nhất định khi chiến đấu ở lãnh thổ của họ, nhưng chiến lược tập trung phòng thủ trong thời gian quá dài đã cản trở khả năng tấn công mạnh mẽ, khiến họ khó đạt được bước đột phá lớn, Business Insider dẫn nhận định của các chuyên gia về xung đột cho biết.
Ông Michael Bohnert, một chuyên gia về chiến tranh tại Tập đoàn RAND cho rằng, lợi thế của Ukraine ở Kursk là "họ không phải bảo vệ bất kỳ thành phố hay thị trấn nào trong số đó" vì chúng thuộc về Nga. "Họ chỉ cần tiến lên khi có lợi thế và rút lui khi không có lợi thế. Đó là cách chiến đấu thực sự hiệu quả", ông nói.
Khi chiến đấu trong nước, quân đội Ukraine đã nỗ lực phòng thủ tại một số thành phố, kiên quyết bám trụ đến cùng và giao chiến với lực lượng Nga cho đến khi họ không còn lựa chọn nào khác ngoài việc rút lui. Trận chiến giành Bakhmut là một ví dụ điển hình. Ngoài ra, còn rất nhiều diễn biến tương tự khi Ukraine tập trung bảo vệ nhiều vùng lãnh thổ nhất trong khả năng của họ.
Cuộc xung đột Nga-Ukraine chủ yếu diễn ra trên lãnh thổ của một quốc gia, khiến Ukraine gặp bất lợi lớn và làm cho quân đội nước này bị mắc kẹt. Nhưng hiện giờ, tình hình đã thay đổi, ông Michael Bohnert lưu ý.
Không cần quá tập trung vào nỗ lực phòng thủ
Theo chuyên gia Michael Bohnert, trong vùng Kursk, "các binh sỹ Ukraine chỉ cần tận dụng địa hình, tìm cách chiến đấu hiệu quả nhất và sau đó họ có thể rời đi. Ngược lại, họ có thể ở lại nếu cần bảo vệ lực lượng hay thiết bị của mình hoặc theo đuổi một số mục tiêu khác. Điều này không xảy ra khi họ chiến đấu bên trong lãnh thổ Ukraine”.
Nói về các khu định cư ở Kursk, ông Bohnert rằng "chúng không phải là lãnh thổ của Ukraine, vì vậy họ có thể lựa chọn chiến đấu và phòng thủ ở những vị trí có lợi nhất để xây dựng các công sự. Trong trường hợp bị áp đảo về số lượng, họ chỉ cần rút lui về vị trí tiếp theo".
Nga đang tiến công và từng bước giành lại lãnh thổ ở Kursk. Hiện vẫn chưa rõ Ukraine có ý định bám trụ lâu dài tại khu vực này hay không.
Ông William Alberque, chuyên gia về chiến tranh tại Trung tâm Stimson cho rằng, trong thời gian tới, Nga có thể sẽ gặp nhiều khó khăn hơn khi muốn giành phần phần lãnh thổ còn lại mà Ukraine đang kiểm soát. Đối với Kiev, họ có thể dễ dàng thực hiện hoạt động rút lui trong chiến đấu và nhượng lại lãnh thổ mà họ không bao giờ có thể giữ một cách hợp pháp", ông nói.
Ông Bohnert lưu ý, Nga chắc chắn sẽ đối mặt thách thức lớn vì giờ đây Ukraine có thể "chọn thời điểm và địa điểm phòng thủ".
Ukraine nhiều lần ám chỉ rằng cuộc tấn công tỉnh Kursk nhằm mục đích chiếm giữ lãnh thổ của Nga để họ có thể đưa ra trao đổi trong các cuộc đàm phán, nhưng Kiev vẫn có những lợi thế khác khi giao tranh ở đây. Matthew Savill - chuyên gia chiến lược quân sự tại Viện nghiên cứu An ninh - Quốc phòng Hoàng gia Anh (RUSI), cho rằng, mục đích của Ukraine chiếm giữ lãnh thổ Kursk có thể xuất phát từ đánh giá cho rằng "nếu họ thiết lập một thế phòng thủ vững chắc, họ có thể làm suy yếu người Nga một cách hiệu quả".
Ông Alberque cho rằng, tại Kursk, Ukraine có thể xác định địa điểm thuận lợi để chiến đấu với Nga, tạo ra "vùng nguy hiểm" và "cài bẫy để làm chậm bước tiến của Nga". "Họ không cần phải phòng thủ toàn bộ khu vực đã chiếm giữ”, chuyên gia này nhấn mạnh.
Quân đội Ukraine luôn lo ngại rằng Nga sẽ giữ bất kỳ lãnh thổ nào mà họ chiếm được vô thời hạn. Nga đã sáp nhập Crimea kể từ năm 2014, trong khi lực lượng ly khai được Nga hậu thuẫn đang cố gắng siết chặt quyền kiểm soát của họ ở Donbas.
Nhưng tại Kursk, Ukraine không cần phải lo lắng về những gì sẽ xảy ra với lãnh thổ mà họ từ bỏ ở Nga và điều đó cho phép họ tiếp cận cuộc xung đột ở khu vực này theo cách khác. "Đây là lợi thế hoạt động rất lớn đối với người chỉ huy vì họ không phải vạch ra bất kỳ ranh giới nào", ông Alberque nói.
Chuyên gia này nhấn mạnh, khi lựa chọn nơi phòng thủ ở Ukraine, quân đội nước này "không chỉ xem xét địa hình mà còn xem xét vai trò, tầm quan trọng cũng như tính biểu tượng của các thành phố, làng mạc vì ở những nơi đó có công dân Ukraine, in đậm dấu ấn lịch sử đất nước.
“Việc mất một ngôi làng ở Ukraine hoàn toàn khác với việc từ bỏ một ngôi làng ở Nga", ông Alberque lưu ý. Ngược lại, ở miền đông Ukraine, nơi giao tranh diễn ra ác liệt, "các binh sỹ Ukraine có thể sẽ cảm thấy suy sụp khi để mất một ngôi làng, hoặc một địa điểm lịch sử”. Theo chuyên gia Alberque, việc chiến đấu trên lãnh thổ Nga giúp các chỉ huy Ukraine có nhiều lựa chọn hơn trong việc đưa ra kế hoạch chiến đấu dựa trên những gì thực sự học thực sự cần.
