Với đặc điểm "không xương", màu trắng trong suốt cùng vị ngọt béo tự nhiên, cá ngần không chỉ gây tò mò bởi ngoại hình bắt mắt mà còn chinh phục mọi thực khách bởi sự đa dạng trong cách chế biến.
Cá ngần - món quà quý của sông Đà
Cá ngần là loài cá hiếm, kích thước khi trưởng thành cũng chỉ lớn tương đương con tép sông. Chúng đặc biệt ở chỗ xương mềm như không hề có xương, thân hình mảnh mai, gần như trong suốt và có sức sống bền bỉ.
Loài cá này sống được cả ở môi trường nước ngọt và nước lợ, tuy nhiên chủ yếu chỉ bắt gặp tại một số đoạn sông Đà chảy qua Lai Châu, Điện Biên, Sơn La và Hòa Bình.
Cá ngần không thể nuôi trồng, chỉ sinh sống ngoài tự nhiên nên hoàn toàn lá cá sạch. Đó cũng là một trong những lý do khiến loại thực phẩm này cực kỳ được ưa chuồng.
Mùa cá ngần rất ngắn, chỉ kéo dài khoảng hai tháng, từ đầu tháng 4 đến hết tháng 5 dương lịch. Loại cá này ngọt, béo, thịt mềm và không tanh.
Cá ngần sông Đà làm món gì ngon?
Cách chế biến cá ngần khá đa dạng, tất cả đều dễ ăn và không ngán ngay cả khi trời nắng nóng nhất. Nếu bạn muốn thử và muốn biết cá ngân sông Đà làm món gì ngon, hãy tham khảo những công thức sau.
Canh riêu cá ngần dân dã mà thanh mát
Đây là lựa chọn tuyệt vời cho những ngày hè oi bức. Cá ngần sau khi được rửa sạch bằng nước muối loãng sẽ được ướp với chút gia vị, rồi nấu cùng cà chua, dứa, hành, thì là. Khi nước canh sôi, cá được thả vào nhẹ nhàng, nấu chín tới để giữ nguyên vị ngọt đặc trưng.
Canh riêu cá ngần có vị chua nhẹ của cà chua, thơm mát của dứa, cùng sự thanh đạm, ngọt béo của cá ngần. Món này ăn kèm rau sống, hoa chuối và cơm nóng hay bún đều ngon miệng, dễ tiêu.
Chả cá ngần ngọt lịm, đậm đà
Chả cá ngần là món ăn vừa dễ làm vừa đưa cơm. Nguyên liệu gồm cá ngần, thịt heo xay, trứng gà, bột chiên giòn và các gia vị cơ bản. Tất cả trộn đều rồi nặn thành miếng nhỏ chiên vàng giòn hai mặt.
Mỗi miếng chả là sự kết hợp hài hòa giữa vị ngọt của cá, béo mềm của thịt và hương thơm của thì là, tiêu, hành tỏi. Ăn nóng cùng tương ớt hoặc nước mắm chua ngọt đều ngon, đặc biệt thích hợp cho trẻ nhỏ vì không lo hóc xương.
Cá ngần rim chua ngọt hao cơm
Cá ngần sông Đà làm món gì ngon? Nếu bạn muốn một món mặn có thể ăn kèm cơm nóng suốt cả tuần thì cá ngần rim chua ngọt chính là gợi ý lý tưởng. Cá được tẩm bột chiên giòn rồi chiên sơ, sau đó rim với nước mắm pha đường, nước cốt chanh và ớt băm, tạo nên hương vị chua ngọt, mặn mà rất “đưa cơm”.
Điểm đặc biệt của món này là có thể bảo quản trong tủ lạnh đến 10 ngày. Chỉ cần hâm nóng lại là có ngay món ăn ngon không khác gì vừa mới nấu.
Đổi vị với bún chả cá ngần
Đây là món ăn đầy đủ dinh dưỡng, dễ ăn và không ngấy. Bún chả cá ngần sử dụng chả cá làm từ hỗn hợp cá ngần và thịt xay, xay nhuyễn cùng rau răm, hành, thì là, rồi chiên vàng giòn.
Nước dùng được ninh từ xương ống, có vị ngọt thanh, kết hợp với cà chua, hành, rau sống. Khi ăn, chỉ cần xếp bún ra bát, thêm vài lát chả cá, chan nước dùng nóng hổi là có ngay một tô bún thơm lừng, nóng hổi cho buổi sáng.
Chả cá ngần cuốn lá lốt - món nhắm tuyệt vời
Một phiên bản khác của món chả cá là chả cá ngần cuốn lá lốt. Lá lốt với hương thơm đặc trưng giúp khử mùi tanh, đồng thời làm tăng độ hấp dẫn của món ăn. Hỗn hợp cá và thịt được ướp gia vị, cuộn trong lá lốt rồi chiên vàng.
Khi chiên, lá lốt dậy mùi thơm quyến rũ, cá ngần thì mềm ngọt. Món này dùng kèm cơm nóng hoặc làm mồi nhậu đều hợp. Đặc biệt, nếu để hở đuôi cá ra hai bên khi cuốn sẽ khiến món ăn trở nên đẹp mắt và lạ miệng hơn.
Cá ngần rim dừa sấy lạ miệng
Cá ngần rim dừa khô là món ăn mang hơi hướng hiện đại, lạ miệng và phù hợp cho những ai thích vị ngọt cay đậm đà. Cá được chiên vàng, sau đó rim cùng hỗn hợp tương ớt, hành tỏi, lá chanh và dừa sấy khô.
Món này có thể dùng như món ăn chơi, ăn vặt hay ăn cùng cơm đều được. Vị ngọt cay xen lẫn mùi thơm của lá chanh và béo ngậy của dừa khô khiến người ăn khó lòng cưỡng lại.
Cá ngần nấu dưa chua
Đây là món ăn dân dã, hợp với cả ngày nắng nóng oi bức lẫn ngày mưa mát mẻ. Dưa chua được xào sơ rồi nấu cùng nước sốt cà chua và cá ngần. Khi canh sôi, thêm rau răm, thì là, hành, ớt để tăng mùi thơm và độ hấp dẫn.
Món này có vị chua dịu của dưa, kết hợp vị ngọt béo của cá ngần tạo nên một tổng thể hài hòa, dễ ăn, dễ tiêu hóa và cực kỳ tốn cơm.
Ngoài các món kể trên, bạn có thể thử một số biến tấu khác từ cá ngần như:
- Cá ngần chiên nghệ: Cá ngần tẩm bột chiên giòn pha cùng bột nghệ, chiên giòn rụm, thơm phức.
- Cá ngần trộn gỏi xoài xanh: Một món ăn kiểu Thái, vị chua cay mặn ngọt đậm đà.
- Cá ngần kho tương: Thêm chút tương bần, vài lát gừng và tiêu đen, món kho này có thể làm “cứu tinh” cho bữa cơm ngày bận rộn.
Cá ngần tuy nhỏ bé nhưng lại là “đặc sản trời cho” của dòng sông Đà. Với thời gian đánh bắt ngắn và sản lượng không nhiều, mỗi mớ cá ngần vào mùa như một món quà quý giá của thiên nhiên. Nếu có cơ hội, bạn hãy tranh thủ mua để nấu thử một trong những món ngon từ cá ngần sông Đà kể trên để gây bất ngờ cho gia đình bằng hương vị tinh tế của loài cá nhỏ bé này nhé.
