Khả năng lây nhiễm của vi khuẩn não mô cầu không thua kém bệnh sởi

Liên tiếp ghi nhận nhiều ca mắc não mô cầu

Thời gian gần đây liên tiếp ghi nhận nhiều trường hợp nguy kịch do nhiễm não mô cầu. Đơn cử ở Thái Bình từ 1 trường hợp là bệnh nhân 17 tuổi (xã An Ấp, huyện Quỳnh Phụ) có biểu hiện sốt, hắt hơi, sổ mũi, đau nhức cơ kèm đau rát vùng hầu họng. Bệnh nhân này đã được chuyển lên Bệnh viện Bạch Mai khám, điều trị; kết quả xét nghiệm PCR cho thấy trường hợp này dương tính với não mô cầu và được chẩn đoán viêm màng não mô cầu - biến chứng viêm cơ tim cấp - nhồi máu não.

Từ 1 ca bệnh, qua điều tra dịch tễ CDC Thái Bình ghi nhận có 74 trường hợp tiếp xúc gần với ca bệnh. Trong thời gian 14 ngày trước khởi phát, người bệnh không đi vào vùng dịch, không tiếp xúc với trường hợp bệnh xác định. Bệnh nhân cũng chưa được tiêm vaccine có thành phần não mô cầu.

Hay vừa qua, Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương vừa tiếp nhận một trường hợp bệnh nhân nguy kịch do nhiễm não mô cầu. Người bệnh là anh P.T.Đ, 22 tuổi, hiện đang làm việc và sinh sống tại Bắc Ninh. Các xét nghiệm được chỉ định và nhanh chóng xác định bệnh nhân nhiễm vi khuẩn não mô cầu. Bệnh nhân được cách ly và điều trị tích cực. Sau 5 ngày điều trị, tình trạng bệnh cải thiện rõ rệt. Bệnh nhân đã tỉnh trở lại và đang trong quá trình cai máy thở.

Chủ động tiêm vaccine não mô cầu

Theo PGS.TS Đỗ Duy Cường, Bệnh viện Bạch Mai, viêm màng não do vi khuẩn não mô cầu gây ra có thể tiến triển rất nhanh và nguy hiểm. Các triệu chứng bao gồm sốt cao đột ngột, đau đầu, nôn mửa, rối loạn ý thức và có thể dẫn đến hôn mê nhanh chóng. Ban xuất huyết hoại tử ngoài da cũng có thể xuất hiện, khiến bệnh nhân dễ rơi vào hội chứng suy thượng thận cấp, sốc và tử vong chỉ trong vòng vài giờ.

PGS.Cường nhấn mạnh, viêm màng não do vi khuẩn não mô cầu có tỷ lệ tử vong từ 10-20%, và nếu không được điều trị kịp thời, bệnh có thể dẫn đến tử vong trong vòng 24 giờ. Việc phát hiện sớm và điều trị kịp thời là vô cùng quan trọng để cứu sống bệnh nhân.

Để phòng ngừa bệnh, bác sỹ khuyến cáo người dân cần chủ động tiêm vaccine não mô cầu để bảo vệ sức khỏe cá nhân và cộng đồng.

Vaccine là công cụ quan trọng giúp giảm thiểu nguy cơ mắc bệnh và bảo vệ sức khỏe toàn diện cho cộng đồng. Người dân cần chú trọng vệ sinh cá nhân và môi trường sống sạch sẽ, đồng thời giữ khoảng cách khi tiếp xúc với người có triệu chứng nghi ngờ để tránh lây nhiễm bệnh.

Theo BS Nguyễn Sỹ Đức, Khoa Truyền nhiễm, BV Nhi Hà Nội, vi khuẩn não mô cầu có 13 nhóm huyết thanh gây bệnh, trong đó nhóm A, B, C, Y và W-135 thường gặp ở Việt Nam.

Đặc biệt, trẻ dưới 1 tuổi, đặc biệt là trẻ dưới 5 tháng tuổi, có nguy cơ mắc bệnh não mô cầu nhóm B cao nhất. Tỷ lệ mắc viêm màng não mô cầu xâm lấn ở trẻ dưới 1 tuổi cao gấp 10 lần so với tỷ lệ mắc bệnh ở dân số nói chung.

Để phòng ngừa bệnh viêm màng não mô cầu, đặc biệt là nhóm B, tiêm vaccine cho trẻ từ sớm là rất quan trọng. Ngoài ra, việc tiêm đầy đủ các loại vaccine khác như phế cầu, sởi, thủy đậu cũng cần được chú trọng để bảo vệ trẻ và tránh nguy cơ bệnh chồng bệnh, nhất là trong bối cảnh thời tiết thay đổi và các dịch bệnh có nguy cơ bùng phát.

Khả năng lây của não mô cầu không thua kém sởi

BS Đức cũng cho biết, viêm não mô cầu do vi khuẩn não mô cầu gây ra và khả năng lây lan của não mô cầu cũng rất nhanh.

“Vì thế, nếu như chúng tôi gặp 1 bệnh nhân não mô cầu thì sẽ tiến hành báo động cả bệnh viện. Chúng tôi sẽ phải có luồng vận chuyển bệnh nhân riêng giống như bệnh nhân sởi và sẽ phải cách ly, đặc biệt là các bệnh nhân chưa được tiêm vaccine não mô cầu tiếp xúc với bệnh nhân não mô cầu sẽ phải dùng thuốc dự phòng.

May mắn là vi khuẩn não mô cầu còn nhạy với các kháng sinh mà chúng tôi đang điều trị, vì thế nếu thực hiện tốt việc kiểm soát và khoanh vùng dịch tốt thì nguy cơ bùng dịch khá là thấp. Nếu chúng ta chủ quan và bỏ qua thì sẽ có khả năng xảy ra thành các cụm dịch nhỏ”, bác sĩ Đức thông tin.

Bệnh viêm màng não mô cầu không phải là bệnh hiếm gặp nhưng gây hậu quả rất nghiêm trọng. Viêm màng não mô cầu là một bệnh truyền nhiễm cấp tính thường khó chẩn đoán sớm và tiến triển nhanh. Bệnh lây truyền từ người sang người qua đường hô hấp. Các triệu chứng của bệnh thường xuất hiện đột ngột. Đối với những ca không điển hình thường có biểu hiện như sốt, buồn nôn hoặc nôn, chán ăn, đau họng; đối với ca đặc trưng thường xuất hiện phát ban xuất huyết, cứng gáy, sợ ánh sáng.

BS Đức cho biết, có khá nhiều chủng não mô cầu, tuy nhiên không phải chủng nào cũng có khả năng lây bệnh. Với những người chưa có kháng thể thì sẽ có khả năng bị lây bệnh từ bệnh nhân khác. Khả năng lây của não mô cầu rất lớn, không thua kém bệnh sởi. Do đó nếu như không có biện pháp xử lý tốt sẽ trở thành các cụm dịch.

Đối với những bệnh nhân được phát hiện muộn, khi đưa đến bệnh viện thường đã rơi vào tình trạng hôn mê, co giật, mất ý thức, có thể tử vong. Theo các chuyên gia dịch tễ, bệnh viêm màng não mô cầu có thể được chữa khỏi hoàn toàn nếu phát hiện sớm, điều trị kịp thời, đúng phác đồ. Để phòng bệnh, người dân cần thực hiện tốt việc vệ sinh cá nhân, nơi ở, đeo khẩu trang khi tiếp xúc hoặc chăm sóc người bệnh, dự phòng bằng thuốc và tiêm vaccine để phòng bệnh.