Trước thông tin nhiều tác giả chưa được nhận tiền Giải thưởng Hồ Chí Minh, Giải thưởng Nhà nước về VHNT sau 4 tháng vinh danh, Bộ VHTTDL cho biết, thực hiện chỉ đạo tại Công văn ngày 26/9/2023 của Văn phòng Chính phủ về việc chi trả tiền thưởng, ngày 27/9, Thứ trưởng Trịnh Thị Thuỷ đã ký Công văn số 4062/BVHTTDL-KHTC, gửi Bộ Tài chính danh sách cá nhân được nhận tiền thưởng kèm theo tên đơn vị, cơ quan và dự toán kinh phí bổ sung cho từng đơn vị, cơ quan tương ứng theo phân cấp ngân sách Nhà nước hiện hành.
Bộ VHTTDL cho biết, công tác xét tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh, Giải thưởng Nhà nước về VHNT được thực hiện theo Nghị định số 90/2014/NĐ-CP của Chính phủ; Nghị định số 133/2018/NĐ-CP sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 90.
Về việc chi trả tiền thưởng cho các tác giả được vinh danh, ngay từ sớm, Bộ VHTTDL đã chủ động triển khai các bước phối hợp theo đúng quy trình; có công văn báo cáo cấp có thẩm quyền và các Bộ, ngành liên quan nhằm sớm thực hiện thủ tục chi trả tiền thưởng cho các tác giả sau khi được vinh danh.
Trước đó vào ngày 6/4/2023, Bộ VHTTDL đã có công văn số 1322/BVHTTDL-KHTC gửi Bộ Tài chính về việc bổ sung kinh phí tiền thưởng. Theo đó, Bộ VHTTDL đã rà soát các tác giả, đồng tác giả được nhận tiền thưởng. Mức giải thưởng và việc thực hiện chi trả được căn cứ khoản 2, điều 6 và điểm c, khoản 2, điều 7 thuộc Nghị định số 90/2014/NĐ-CP ngày 29.9.2014 của Chính phủ về Giải thưởng Hồ Chí Minh, Giải thưởng Nhà nước về VHNT.
Mức thưởng hiện nay của Giải thưởng Hồ Chí Minh là 270 lần lương cơ sở, của Giải thưởng Nhà nước là 170 lần. Bộ VHTTDL đã rà soát và tổng hợp dự toán đề nghị Bộ Tài chính xem xét, bổ sung kinh phí năm 2023 tiền thưởng xét tặng các Giải thưởng Hồ Chí Minh, Giải thưởng Nhà nước.
Tới ngày 22/6, Bộ VHTTDL có Công văn số 2488/BVHTTDL- KHTC gửi Thủ tướng Phạm Minh Chính, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà báo cáo kinh phí tiền thưởng xét tặng Giải thưởng. Công văn nêu rõ, căn cứ Nghị định số 90/2014/NĐ-CP của Chính phủ: “Tiền thưởng “Giải thưởng Hồ Chí Minh”, “Giải thưởng Nhà nước” về văn học nghệ thuật được bố trí trong kinh phí của các Bộ, cơ quan ngang Bộ, cơ quan thuộc Chính phủ, UBND tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương theo quy định của pháp luật”, Bộ VHTTDL đã gửi Công văn đề nghị Bộ Tài chính bổ sung dự toán Ngân sách Nhà nước năm 2023 để chi trả tiền thưởng cho các tác giả được tặng, truy tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh, Giải thưởng Nhà nước về VHNT (đối với các hồ sơ do Bộ VHTTDL trình Hội đồng cấp Nhà nước).
Việc chi tiền thưởng cho các tác giả, đồng tác giả được tặng, truy tặng các Giải thưởng còn lại do UBND tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương, nơi có hồ sơ trình Hội đồng cấp Nhà nước xét tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh, Giải thưởng Nhà nước về VHNT chịu trách nhiệm chi tiền thưởng cho các tác giả, đồng tác giả. Tuy nhiên, theo Bộ Tài chính, hồ sơ gửi kèm danh sách tác giả nhận thưởng thuộc các Hội VHNT đặc thù như Hội Nhạc sĩ, Hội Điện ảnh, Hội Nghệ sĩ Sân khấu Việt Nam không có cá nhân, tập thể thuộc Bộ VHTTDL. Điều này chưa đảm bảo quy định của Nghị định số 91/2017 quy định chi tiết một số điều về Luật thi đua, khen thưởng.
Bộ Tài chính cũng nêu trong báo cáo Chính phủ: Các tập thể, cá nhân, thuộc bộ, ban, ngành, đoàn thể trung ương, tỉnh, thành phố trực thuộc T.Ư được Thủ tướng Chính phủ, Chủ tịch nước quyết định khen thưởng thì Bộ, ban, ngành, tỉnh đoàn thể trung ương đó có trách nhiệm chi thưởng từ ngân sách nhà nước của cấp mình và hạch toán chi thành mục riêng.
Do vậy, Bộ Tài chính đề nghị Bộ VHTTDL bổ sung báo cáo danh sách tên cá nhân nhận thưởng kèm theo tên đơn vị, cơ quan tương ứng theo phân cấp ngân sách nhà nước hiện hành (phân định rõ nguồn ngân sách trung ương, ngân sách địa phương), gửi Bộ Tài chính tổng hợp báo cáo cấp có thẩm quyền bổ sung kinh phí theo quy định.
Ngày 26/9, Bộ VHTTDL đã nhận được Công văn số 7376/VPCP- KTTH (gửi Bộ trưởng Bộ Tài chính, Bộ VHTTDL) về nội dung chi trả tiền thưởng. Công văn truyền đạt ý kiến của Phó Thủ tướng Lê Minh Khái, yêu cầu Bộ VHTTDL nghiên cứu, tiếp thu ý kiến của Bộ Tài chính tại các văn bản trước đó về việc chi trả tiền thưởng Giải thưởng Hồ Chí Minh, Giải thưởng Nhà nước về VHNT; trên cơ sở đó hoàn thiện đề xuất gửi Bộ Tài chính, thời gian trước ngày 30/9/2023.
Phó Thủ tướng Lê Minh Khái cũng yêu cầu Bộ Tài chính rà soát, xem xét và đề xuất việc bố trí kinh phí chi trả tiền thưởng Giải thưởng Hồ Chí Minh, Giải thưởng Nhà nước về VHNT, đảm bảo theo đúng quy định của pháp luật hiện hành; báo cáo cấp có thẩm quyền trước ngày 5/10/2023.
Thực hiện chỉ đạo tại công văn 7376, ngày 27/9, Thứ trưởng Trịnh Thị Thuỷ đã ký Công văn số 4062/BVHTTDL-KHTC, cho biết Bộ VHTTDL đã nghiên cứu, tiếp thu ý kiến của Bộ Tài chính và hoàn thiện theo chỉ đạo của Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Minh Khái. Đồng thời, tại Công văn, Bộ VHTTDL gửi danh sách cá nhân được nhận tiền thưởng kèm theo tên đơn vị, cơ quan và dự toán kinh phí bổ sung cho từng đơn vị, cơ quan tương ứng theo phân cấp ngân sách Nhà nước hiện hành.
Như vậy, công tác xét tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh, Giải thưởng Nhà nước về VHNT đã được thực hiện theo đúng trình tự, thủ tục quy định tại Nghị định số 90/2014/NĐ-CP của Chính phủ; Nghị định số 133/2018/NĐ-CP sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 90 và các văn bản pháp luật liên quan.
Tuy nhiên, ghi nhận thực tế và phản ánh từ các văn nghệ sĩ, dư luận trong những ngày qua, Bộ VHTTDL đã tiếp tục khẩn trương phối hợp với Bộ Tài chính, báo cáo cấp có thẩm quyền các nội dung liên quan nhằm đẩy nhanh tiến độ, đảm bảo việc chi trả tiền thưởng nhanh nhất.
Sáng nay 28/9, Bộ trưởng Bộ VHTTDL Nguyễn Văn Hùng đã trực tiếp báo cáo Thủ tướng về những nội dung này. Theo đó, Thủ tướng có chỉ đạo các thủ tục hành chính liên quan cần được khẩn trương rút gọn, sớm trình Chính phủ cấp tiền khen thưởng cho các tác giả, đồng tác giả được nhận Giải thưởng Hồ Chí Minh, Giải thưởng Nhà nước trong thời gian sớm nhất. Bộ trưởng Nguyễn Văn Hùng cũng cho biết đã làm việc với Bộ trưởng Bộ Tài chính và thống nhất sẽ phối hợp xử lý sớm nhất những vấn đề liên quan, đảm bảo công tác chi trả tiền Giải thưởng nhanh chóng, kịp thời.
Trước đó, sáng 19/5/2023, Lễ trao tặng Giải thưởng Nhà nước, Giải thưởng Hồ Chí Minh đã diễn ra tại Nhà hát Lớn, Hà Nội. Tại buổi lễ, 128 tác giả, đồng tác giả được trao Giải thưởng Hồ Chí Minh, Giải thưởng Nhà nước về VHNT; trong đó có 16 tác giả, đồng tác giả được tặng, truy tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh...
Nhà văn Nguyễn Văn Thọ nhận Giải thưởng Nhà nước về VHNT lần này với tác phẩm "Quyên". Em trai ông là đạo diễn - NSND Nguyễn Thước được nhận Giải thưởng Nhà nước về VHNT cho cụm tác phẩm phim tài liệu: Không chỉ là thương hiệu; Đất lạnh; Cỏ xanh im lặng. Tuy nhiên, đã hơn 4 tháng trôi qua, hai anh em ông và nhiều văn nghệ sĩ vẫn chưa nhận được tiền thưởng của Giải thưởng Nhà nước và Giải thưởng Hồ Chí Minh về VHNT.
Theo nhà văn Nguyễn Văn Thọ, ở các mùa trao Giải thưởng Nhà nước, Giải thưởng Hồ Chí Minh về VHNT trước đây, chỉ trong vòng một tháng, văn nghệ sĩ đã nhận được tiền thưởng. Chưa có tiền lệ việc trao tiền thưởng kéo dài hơn 4 tháng như lần này. Nhà văn Nguyễn Văn Thọ cho rằng, đất nước đang công nghiệp hóa văn hóa, vai trò văn nghệ sĩ đứng ở vị trí trung tâm của cuộc cách mạng công nghiệp này, lẽ ra những giải thưởng dành cho văn nghệ sĩ cần được chú trọng, quan tâm.
