BS.CKII Huỳnh Tấn Vũ, Bệnh viện Đại học Y dược - cơ sở 3 cho biết, củ khoai sọ chứa tinh bột, protid, lipid, galactose, arabinose, Ca, P, Fe và các vitamin A, B, C...Khoai sọ chứa một lượng kali khá lớn, giúp kiểm soát mức huyết áp đồng thời hạn chế nguy cơ bị cao huyết áp.
Trong 100g khoai sọ có 1,5g chất xơ, đáp ứng được 27% lượng chất xơ cơ thể cần mỗi ngày. Chất xơ này giúp làm giảm nguy cơ mắc bệnh ung thư ruột, đại tràng, thải độc và làm giảm lượng cholesterol xấu trong cơ thể.
Hàm lượng vitamin C và B6 dồi dào trong khoai sọ giúp cơ thể tăng đề kháng, chống lão hóa. Trong khoai sọ có chứa hơn 17 loại acid amin rất cần thiết cho cơ thể. Khoai sọ còn chứa omega-3 và 6 rất tốt với tim mạch, góp phần ngăn ngừa ung thư cũng như phòng tránh bệnh tật nói chung.
Theo bác sĩ Vũ, củ khoai sọ mọc dại thường có màu tím, ăn phá khí, không bổ. Củ Khoai trồng có bột màu trắng dính, có vị ngọt hơi the, trơn, tính bình, điều hoà nội tạng, hạ khí đầy, bổ hư tổn.
Lá và bẹ lá khoai sọ có vị cay, tính bình, có tác dụng tiêu tích tán kết. Hoa khoai sọ vị cay, tính bình, có tác dụng chỉ thống, chỉ huyết.
“Các bộ phận của cây khoai sọ đều ăn được”, bác sĩ Vũ nói và cho biết, củ khoai sọ có giá trị dinh dưỡng gấp 1,5 lần khoai tây. Củ đồ chín là một thực phẩm giàu năng lượng. Hạt tinh bột của khoai sọ có kích thước nhỏ nhất so với hạt của các cây lương thực khác nên dễ tiêu hóa.
Củ thường luộc để ăn chống đói, nấu với cá quả, cá diếc có tác dụng điều hòa nội tạng, hạ khí đầy, bổ hư tổn chữa hư lao yếu sức.
Trẻ con bị chốc đầu, chảy nước mủ, dùng củ khoai sọ giã nát đắp rất tốt. Lá khoai sọ 20-30g sắc uống hoặc phối hợp các vị khác chữa tâm phiền ở phụ nữ có thai, thai động không yên. Bẹ lá dùng nấu giấm với cá, ốc, thịt hoặc dùng để muối dưa ăn. Dùng ngoài giã lá tươi đắp chữa rắn cắn, ong đốt hay mụn nhọt.
Các bài thuốc dùng khoai sọ
Chữa chứng đuối sức, mệt mỏi, kém ăn, miệng khát:Khoai sọ 200g, củ mài 50g, gạo tẻ 50g, nấu cháo ăn trong ngày. Thường xuyên ăn món cháo này có tác dụng tăng thể lực, tăng cường chức năng tiêu hóa, dùng chữa chứng đuối sức, mệt mỏi, kém ăn, miệng khát.
Chữa cơ thể suy nhược, phiền khát sau khi bị bệnh: Khoai sọ 100g, thịt lợn nạc 50g nấu canh ăn trong các bữa cơm. Tác dụng bổ âm, chống khô khát, ích khí, nuôi dưỡng dạ dày, chống mệt mỏi. Có thể dùng để bồi dưỡng cho những trường hợp cơ thể suy nhược, phiền khát sau khi bị bệnh.
Chữa tâm trạng bồn chồn, kém ăn, ít ngủ: Cua đồng 200g, khoai sọ 60g, rau rút 1 mớ. Cua đồng rửa sạch, bỏ yếm và mai, giữ lại gạch cua, giã nát, lọc lấy nước, cho mắm muối vừa ăn; Khoai sọ cạo bỏ vỏ, rửa sạch bổ miếng vừa ăn. Rau rút nhặt lấy phần lá, cọng non, bỏ rễ và bấc, rửa sạch. Cho khoai vào nước cua, nấu đến khi khoai chín nhừ, cho rau rút vào, đun vừa chín là được.
Dùng món ăn này rất tốt cho người tâm trạng bồn chồn, kém ăn, ít ngủ.
Chữa suy nhược cơ thể, suy nhược thần kinh, người mới ốm dậy: Khoai sọ 300g, đậu ngự 100g, dầu ăn, gia vị vừa đủ. Khoai sọ gọt vỏ, rửa sạch, ngâm với nước muối cho sạch nhớt. Đậu ngự rửa sạch, ngâm nước cho mềm, luộc qua. Làm nóng chảo dầu, cho khoai sọ vào xào qua rồi cho nước vào nấu khoảng 10 phút. Cho tiếp đậu ngự vào hầm, khi đậu và khoai nhừ, thêm gia vị, ăn nóng.
Ăn thường xuyên món này rất tốt cho não và cải thiện chứng suy nhược trí nhớ, thích hợp với người bệnh suy nhược cơ thể, suy nhược thần kinh, người mới ốm dậy
Chữa nổi ban dị ứng, đau nhức chân tay:Khoai sọ 60g, xương cẳng hoặc xương sống lợn 100g. Khoai sọ gọt vỏ rửa sạch, xương lợn chặt thành đoạn ngắn, thêm muối, nước, gia vị. Đun nhỏ lửa trong 2 giờ, ăn ngày 2 lần, có tác dụng khu phong trừ thấp. Dùng cho các trường hợp nổi ban dị ứng, đau nhức tay chân.
Chữa mụn nhọt, đầu đinh:củ khoai sọ và giấm với lượng bằng nhau, đun sôi luộc chín, lấy ra nghiền nát, đắp tại chỗ.
Chữa trên mình nổi phong ngứa:Nấu củ khoai sọ lấy nước tắm rửa.
Chữa trẻ em đầu bị mò, lở chảy mủ nước:Dùng củ khoai sọ to giã nhỏ đắp vào.
Chữa tiêu chảy, lỵ: Lá khoai sọ, củ cà rốt mỗi vị 30g, tỏi vài nhánh, sắc nước uống.
Chữa bệnh mề đay: Bẹ lá khoai sọ 60g, rễ cây tai chuột, hồng táo, đường đỏ, mỗi vị 30g. Sắc nước uống hoặc dùng bẹ lá khoai sọ tươi nấu với sườn lợn ăn.
