Nghe nội dung chi tiết tại đây:
Thường xuyên phải đi công tác, mỗi lần qua trạm thu phí, anh Nguyễn Minh Đức (ở Cầu Giấy, Hà Nội) lại phải mất thời gian chờ đợi trả phí tại làn thu hỗn hợp. Dù nhiều lần tìm cách dán thẻ thu phí không dừng, nhưng đến nay, anh Đức vẫn chưa tìm được địa điểm thực hiện:
"Tôi rất muốn làm cái thu phí không dừng đấy, nhưng thực tế không biết làm ở đâu, trạm thu phí không có, trạm đăng kiểm không có, search thông tin ở khu vực Hà Nội thì rất ít và không có số điện thoại để liên hệ. Cái đấy làm cho mình rất mất thời gian và rất bất cập".
Một số chủ xe, lái xe cũng bày tỏ, dù biết rõ tiện ích của việc dán thẻ thu phí không dừng, nhưng để tìm được nơi dán thẻ cũng không dễ:
"Tôi biết đến rồi nhưng tôi vẫn chưa làm được dịch vụ đấy, rất tiện ích cho người đi đường như chúng tôi tham gia giao thông".
"Nghe nói rồi nhưng tôi chưa gặp bao giờ, vì trước em đi cùng một số thành viên họ cũng dán cái đấy rồi".
Ông Nguyễn Minh Hải, Giám đốc Trung tâm đăng kiểm 29-03S (Hà Nội) cho biết, mỗi ngày, có khoảng 100-120 phương tiện đến đăng kiểm.
Trong chỉ đạo của Cục Đăng kiển Việt Nam, các trung tâm đăng kiểm sẽ phối hợp với VETC để dán thẻ thu phí không dừng (thẻ E-tag). Tuy nhiên, hiện nay, tại Trung tâm đăng kiểm này, dù nhu cầu khá lớn, nhưng VETC chỉ cử 1 cán bộ đến dán thẻ nên mỗi ngày chỉ thực hiện dịch vụ cho khoảng 20 phương tiện:
"Chủ phương tiện khi biết qua các trạm BOT đã có làn cho thu phí không dừng thì cũng rất nhiều người có nhu cầu dán, đặc biệt là xe cá nhân, nhưng công suất của nhân viên dán thẻ có hạn nên có khi người ta muốn dán mà không dán được".
Ông Hồ Trọng Vinh, Phó Tổng giám đốc Công ty TNHH Thu phí tự động VETC cho biết, đến thời điểm này, cả nước mới có hơn 1 triệu phương tiện dán thẻ thu phí không dừng, trong tổng số hơn 3,5 triệu ô tô đang lưu hành trên cả nước (chiếm gần 30%).
Trong đó có khoảng 50% phương tiện đã dán thẻ thường xuyên sử dụng. Giải thích về việc không triển khai dán thẻ ồ ạt như trước, ông Vinh cho biết, tại trạm thu phí rất khó về mặt bằng nên đơn vị triển khai việc dán thẻ tại các trạm dừng nghỉ trên cao tốc:
"Sẽ thực hiện công tác tuyên truyền, thứ 2 là làm việc lại với đăng kiểm, vì thực ra nhiệm vụ chính của họ là đăng kiểm chứ không phải dán thẻ, ngoài ra không gian chỗ đăng kiểm cũng chật. Thứ 3 nữa tâm lý khách hàng vào đăng kiểm cũng vội vội, nhanh nhanh, không muốn mất thời gian thêm nữa".
Ở góc độ khác, ông Nguyễn Văn Quyền, Chủ tịch Hiệp hội vận tải ô tô VN cho rằng, hiện nay, phương tiện phải nộp trước một khoản tiền vào tài khoản để trừ dần mỗi lần qua trạm. Với những doanh nghiệp có hàng trăm xe, số tiền phải đóng không nhỏ, nhất là trong bối cảnh bị ảnh hưởng nặng nề bởi dịch Covid-19.
Do vậy, nhiều doanh nghiệp mong muốn hệ thống công nghệ có biện pháp trừ thẳng vào một tài khoản do doanh nghiệp đăng ký, chứ không phải mỗi phương tiện một tài khoản như hiện nay. Ngoài ra, chứng từ để doanh nghiệp thanh toán cũng phải thuận lợi:
"Các đơn vị cũng thắc mắc là hiện nay nếu dùng công nghệ thu phí không dừng thì chứng từ, hóa đơn nộp phí người ta sẽ lấy ở đâu để đưa vào chứng từ hạc toán chi phí đầu vào của sản xuất theo quy định của tài chính".
Chuyên gia giao thông Phan Lê Bình cho rằng, các nước trên thế giới có nhiều cách làm khác để thu phí không dừng. Chẳng hạn ở Nhật, ngoài việc mua thẻ thu phí không dừng tương đối dễ dàng thì các phương thức thanh toán cũng rất thuận lợi cho người sử dụng, từ trả trước đến trả sau.
Điều này sẽ tạo tâm lý thoải mái cho khách hàng khi không phải đóng một số tiền trong tài khoản, nhất là với những doanh nghiệp có nhiều phương tiện thì việc duy trì một lượng tiền nhất định cho hàng trăm phương tiện không phải dễ dàng.
Sau rất nhiều nỗ lực của các bên, sau 3 năm triển khai, đến nay, mới chỉ có 1/3 tổng số ô tô dán thẻ thu phí không dừng. Dưới góc nhìn của VOVGT, dù một ứng dụng đem lại nhiều tiện ích, nhưng để thu hút người sử dụng, không chỉ là việc đưa ra các chế tài, mà quan trọng hơn, doanh nghiệp cần chủ động tìm hiểu, giải quyết những khó khăn nảy sinh khi khách hàng sử dụng dịch vụ.
Mời quý vị đến với góc nhìn này của VOVGT qua bình luận nhan đề: "Cần lấy khách hàng làm trung tâm"
Tôi có một người bạn là lái xe cho một doanh nghiệp tư nhân, dù thường xuyên lưu thông trên các tuyến đường có trạm BOT, nhưng hiện anh vẫn chưa dán thẻ thu phí không dừng. Hỏi ra mới biết, để thanh toán không hề dễ, bởi kế toán không chấp nhận tin nhắn của nhà cung cấp dịch vụ khi xe qua trạm thu phí.
Đó cũng chỉ là một trong số rất nhiều lý do khiến lái xe chưa mặn mà với việc dán thẻ thu phí không dừng, dù họ biết khá rõ những tiện ích của chiếc thẻ bé xíu này mang lại: từ việc không phải chờ đợi mỗi lần qua trạm thu phí, góp phần minh bạch tiền thu được qua trạm…
Nhưng những lợi ích này cũng chưa thể so sánh với những bất cập mà tài xế, doanh nghiệp phải đối diện khi sử dụng dịch vụ: từ việc phải nộp tiền trước cho hàng trăm phương tiện (nếu là doanh nghiệp), đến những khó khăn khi thanh toán, hạch toán vào chi phí sản xuất… là những vấn đề tồn tại tư lâu, nhưng vẫn chưa có đơn vị nào lên tiếng, tháo gỡ.
Còn nhớ, Bộ GTVT đã từng đề nghị các địa phương yêu cầu các sở, ban, ngành và các doanh nghiệp trên địa bàn gương mẫu dán thẻ và tham gia dịch vụ thu phí không dừng đối với tất cả các phương tiện do mình quản lý để tăng cường hiệu quả hệ thống thu phí tự động không dừng.
Đồng thời, Bộ GTVT cũng hướng tới việc hoàn thiện kết nối liên thông tài khoản cá nhân tại các ngân hàng thông qua cổng thanh toán điện tử, ví điện tử nhằm tạo sự minh bạch, thuận lợi cho người sử dụng.
Tổng cục Đường bộ VN cũng đưa ra nhiều biện pháp để thúc đẩy việc dán thẻ thu phí không dừng, từ cấm phương tiện dừng đỗ quá 5 phút, đến việc xử phạt phương tiện chưa dán thẻ đi vào làn thu phí không dừng. Sau mỗi đợt tuyên truyền, ra quân rầm rộ, tuy số phương tiện dán thẻ có tăng, nhưng số phương tiện sử dụng thẻ khá thấp.
Ngay như mới đây, thống kê của Tổng cục Đường bộ VN sau 12 ngày triển khai thu phí không dừng tại cao tốc Pháp Vân – Ninh Bình, tuy có tới hơn 28.600 lượt phương tiện sử dụng thẻ E-tag đi qua – một con số khá lớn so với các trạm khác, song nếu so với lưu lượng bình quân 60.000 lượt xe/ngày đêm của tuyến này thì số lượng phương tiện sử dụng thẻ E-tag còn khá ít ỏi, chưa đầy 4%. Đó là chưa kể số phương tiện thực sự nộp tiền vào thẻ còn thấp hơn rất nhiều.
Điều đó cho thấy, khi việc dán thẻ được thực hiện một cách ồ ạt hay bằng những biện pháp mang tính cưỡng chế, bắt buộc, dù tài xế có chấp hành, đó cũng chỉ là biện pháp đối phó cho xong, chứ chưa bắt nguồn từ lợi ích của khách hàng, của các tài xế và doanh nghiệp.
Nói như ông Nguyễn Văn Quyền, Chủ tịch Hiệp hội vận tải ô tô VN, việc đưa ra những thông điệp về lợi ích để thu hút khách hàng sử dụng, nhưng doanh nghiệp mới chỉ giải quyết một phần về công nghệ thu phí, còn những vướng mắc của khách hàng đặt ra thì chưa được chú trọng giải quyết.
Vấn đề đặt ra là cần làm cho nhu cầu của nhà quản lý và mong muốn của người sử dụng gặp được nhau. Nhưng quan trọng nhất, cơ quan quản lý, doanh nghiệp cung cấp dịch vụ cần thấy rõ: khách hàng, chủ phương tiện là người quyết định có sử dụng dịch vụ hay không?
Giải quyết thấu đáo những vướng mắc của khách hàng gặp phải khi sử dụng dịch vụ thu phí không dừng mới là câu trả lời thỏa đáng nhất. Cách thức triển khai cũng phải chứng minh được điều này, thông qua giải pháp tạo điều kiện cao nhất cho người sử dụng. Đáng tiếc, thực tế triển khai thời gian qua chưa cho thấy điều đó.
Có thể thấy, nếu hệ thống thu phí không dừng không nhận được sự chung tay hưởng ứng của các chủ xe, tiếp tục để cơ quan Nhà nước ở thế đơn độc, thì những bức xúc về dự án BOT trong xã hội khó có thể khép lại trong thời gian tới, và mục tiêu về thu phí không dừng có nguy cơ tiếp tục trễ hẹn./.
