Tình yêu thời thổ tả

Câu chuyện mở đầu bằng một đám tang và tiếp đó lại là một đám tang khác của hai người bạn già. Cái chết làm nên đám tang đầu chuyện chỉ là cái cớ để đưa đẩy đến đám tang thứ hai của nhân vật chính - bác sỹ Juvenal Urbino. Đây là nhân vật sẽ đồng hành cùng hai nhân vật chính khác của tiểu thuyết, vợ ông - Fermina Daza và ông Florentino Ariza - người say đắm bà Daza suốt đời...

Bác sỹ Juvenal Urbino vừa mừng thọ tuổi 80 năm ngoái, nay đứng trước thây ma của bạn, ông không khỏi nghĩ về tuổi già đang kéo lê nặng nề thêm bước chân mình. Trong giới y học nói riêng và giới những người của công chúng nói chung của thành phố, bác sỹ Urbino là người nổi tiếng bởi tài y thuật, những đóng góp cho cộng đồng, cũng như đạo đức tư cách chuẩn mực... Trước mặt mọi người, Urbino luôn tỏ ra mình là người không biết đến tuổi tác, ông say sưa với công việc cứu người và chưa hề có ý nghĩ nghỉ hưu, ngay cả khi mỗi ngày thức giấc, ông đều phải lén lút uống thứ thuốc bổ và điều trị cần thiết cho cái tuổi gần đất, xa trời của mình...

Trong suốt 80 năm tồn tại trên đời, bác sỹ Juvenal Urbino luôn có thói quen lập trình cho cuộc đời ông một cách quá đỗi ngăn nắp và thận trọng. Ông là người tỉnh táo và lý trí tới mức thật không dễ để hiểu vì sao người ta có thể tự tử nếu không phải vì tình. Sau cái chết của ông bạn già, nhờ bức chúc thư, bác sỹ Urbino mới biết người quá cố cũng có một cô bạn gái....

Bác sỹ Urbino sinh trưởng trong một gia đình thương gia giàu có nhất vùng Caribe. Với dòng dõi danh gia thế tộc, ông được hưởng cuộc sống sung sướng và đầy đủ ngay từ lúc chào đời. Và thói quen cầu kỳ trong sinh hoạt cũng được ông duy trì như một thứ gia phong tốt đẹp truyền đời qua nhiều thế hệ. Ông thích các vật nuôi trong nhà, đặc biệt thành công trong việc dạy con vẹt đã sống cạnh ông suốt 20 năm. Nó có thể nói và hát bằng tiếng Pháp, cầu kinh bằng tiếng Latin... Không chỉ chia sẻ tình yêu vật nuôi với chồng, bà Fermina Daza còn đặc biệt yêu thích các loại hoa nhiệt đới. Trong những năm tháng đầu chung sống, lợi dụng sự sủng ái của chồng, bà đã biến biệt thự gia đình thành một trại thú nhỏ với tất cả các con vật có thể nuôi trong nhà. Mọi sự chỉ thực sự thay đổi sau sự cố nổi điên của con chó săn giống Đức, nó đã cắn chết tất cả các vật nuôi khác trong nhà, gây náo loạn và khiếp đảm cho tất cả mọi người...

Bất chấp những cấm đoán gia trưởng của bác sỹ Urbino, Fermina Daza vẫn mang về nhà một con vẹt nói tiếng người rất giỏi của đám thủy thủ vùng Curacao. Daza không bao giờ biết được con vẹt này sẽ trở thành nguyên nhân dẫn tới cái chết bất đắc kỳ tử sau này của chồng mình.... Cuộc hôn nhân trong suốt hơn 50 năm của vợ chồng bác sĩ Urbino và Daza nhìn về đại thể khá yên ấm, dù vậy không phải không có lúc cơm chẳng lành, canh chẳng ngọt, đôi khi họ cãi cọ với những cơn cớ vặt vãnh, còn nhìn chung họ chịu đựng, biết tha thứ cho nhau. Khi tuổi tác càng đè nặng trên vai, cả Urbino và Daza đều cảm thấy họ cần nhau thực sự...

Sự ra đi của ông bạn già Jeremiah de Saint Amour là thực tế phũ phàng về sự trần trụi của cái chết đang ở rất gần. Nó ám ảnh bác sỹ Urbino dù ông chưa bao giờ sợ chết. Nỗi ám ảnh nặng nề hơn khi ngày qua ngày ông càng thấy mình khó kiểm soát, ngay cả việc vệ sinh cá nhân ông cũng quen với việc được bà Daza phục vụ. Trong lúc chờ đến giờ đưa tang ông bạn Saint Amour, vợ chồng bác sỹ Urbino còn tới dự bữa tiệc kỷ niệm đám cưới bạc của người học trò...

Theo những dặn dò trong chúc thư của ông bạn Saint Amour tại bữa tiệc mừng đám cưới bạc của người học trò, bác sỹ Urbino gợi ý với Ngài Đức giám mục việc mua lại những phim âm bản của người quá cố. Nếu việc đó thành hiện thực thì nó sẽ là món kế thừa đáng kể Saint Amour để lại cho người đàn bà giấu mặt của ông... Để kịp cho việc dự đám tang của bạn, vợ chồng bác sỹ Urbino sớm rời bữa tiệc. Về đến nhà họ không khỏi bực bội khi đám lính cứu hỏa làm đảo lộn lung tung mọi thứ mà rốt cuộc không thể bắt được con vẹt sổng chuồng. Sau giấc ngủ trưa ngắn ngủi, bác sĩ phát hiện con vẹt đang nhởn nhơ thách thức ở cành cây ngay trước mắt. Sẵn có cái thang cạnh đó, ông leo lên, đúng vào lúc tay ông túm được con vẹt thì chân ông cũng trượt khỏi cái thang và ngã nhào xuống đất. Cái chết đến với ông bác sĩ ngẫu nhiên và vô lý, nó khác hẳn với cuộc đời đầy thành tựu và uy tín, vốn được ông lập trình cẩn trọng và đầu ý thức trong suốt hơn 80 năm qua...

Cái chết bất ngờ của bác sỹ Urbino để lại nhiều thương tiếc đối với người dân trong thành phố. Ông có quá nhiều công lao không chỉ trong việc cứu người mà còn nhiều lĩnh vực khác đối với cư dân ở đây. Giữa những lúc bối rối trong đám tang bác sỹ Urbino, người ta quan tâm tới một nhân vật mới xuất hiện, đó là ông Florentino Ariza, nay đã 76 tuổi. Dù lặng lẽ nhưng ông già này gây chú ý bởi vẻ tận tụy, nhiệt thành quá đỗi với đám tang người quá cố. Nhưng điều khiến người ta băn khoăn nhiều hơn chính là lời thổ lộ mối tình sâu sắc của ông với bà quả phụ Daza sau hơn nửa thế kỷ chờ đợi...

Mối duyên bén cùng Fermina Daza xảy đến với Florentino Ariza trong một buổi chiều anh đem tới cho cha Daza một bức điện. Lần đầu tiên nhìn thấy cô gái nhỏ đang dạy bà cô tập đọc trong buổi chiều hôm đó, tâm hồn anh choáng váng bởi niềm say mê mà có lẽ chính ông không ngờ hơn nửa thế kỷ sau vẫn còn làm ông ngây ngất. Từ sau cuộc gặp đấy, Florentino lặng lẽ mở một chiến dịch săn đuổi âm thầm nhưng quyết liệt với người đẹp...

Nhờ ứng xử tế nhị của bà cô Daza, Florentino có cơ hội tiếp cận và trao gửi cho cô gái bức thư chứa chan cảm xúc yêu đương. Nhưng gửi được thư rồi, anh chàng si tình này lại đau khổ tuyệt vọng vì mong ngóng được hồi âm. Mối tương tư khiến chàng thanh niên say mê, nhiệt huyết với công việc thành ra lẩn thẩn, lúc nhớ, lúc quên... Để giữ gìn lòng chung thủy với Daza, thậm chí Florentino còn kiên quyết từ chối những cuộc vui thân xác mà người bạn vong niên, cũng là đồng nghiệp lôi kéo. Sau những tháng ngày miên man chờ đợi, tình yêu và những tưởng tượng cháy bỏng tạo cho Florentino sức mạnh và lòng can đảm, để rồi một ngày nọ cậu xăm xăm bưới tới đề nghị bà cô Daza cho phép được nói chuyện với người đẹp. Về phía Daza, không phải trong lòng cô không có những rung động trước người con trai rụt rè, si tình kia. Sau khi nhận được bức thư đầu tiên của Florentino, Daza đã tìm hiểu về cậu, nhưng những gì Daza biết về cậu khiến cô hiểu rằng, đó là người mình sẽ không bao giờ lấy làm chồng...

Tình yêu của Florentino Ariza dành cho Fermina Daza ngày càng trở nên cuồng nhiệt và si mê. Cậu không chỉ bày tỏ tình cảm của mình qua những lá thư ướt đẫm cảm xúc tình yêu, mà Ariza còn mê mải tìm những nốt nhạc hay nhất để thể hiện tình yêu ấy. Chính vì mạo hiểm chơi đàn vào giờ thiết quân luật để bày tỏ tình yêu với Daza mà Florentino Ariza đã bị bắt giam. Rất may mắn cậu mới thoát khỏi án tiền trảm hậu tấu vì bị khép vào tội làm gián điệp, dùng những nốt nhạc để báo tin cho các tàu chiến của phái tự do đang lảng vảng ngoài khơi. Trước những tình cảm yêu đương không gì ngăn cản được của Florentino Ariza, Fermina Daza đã yêu cầu Florentino Ariza đến nhà cầu hôn khi cô học xong bậc trung học. Khi tình yêu được đền đáp, Florentino Ariza thấy cuộc sống của mình thay đổi hẳn...

Tình yêu của Florentino Ariza không chỉ thu hẹp trong việc đọc sách và viết những lá thư cháy bỏng yêu đương mà còn dẫn cậu tới những bí mật của thứ tình yêu không tình yêu. Cuộc sống của cậu ở khách sạn khiến cậu luôn phải đối mặt với những phụ nữ ở nhiều lứa tuổi khác nhau và điều đó đã đánh thức con người bản năng của cậu. Tuy nhiên, trước khi có được tình yêu của Fermina Daza, Ariza đã không ngủ với đàn bà thì tới nay khi có được tình yêu của cô, cậu càng tránh phạm tội ấy... Một ngày, ông Lorenzo Daza - bố của Daza cũng phát hiện được tình cảm của con gái với Florentino Ariza, ông cho gọi Florentino Ariza đến nói chuyện. Ông cho Florentino Ariza biết con đường ông chọn cho Fermina Daza là một con đường khác và Florentino Ariza hãy tránh xa Fermina Daza để tránh những rắc rối. Tuy nhiên, Florentino Ariza đã không chấp nhận đề nghị đó. Ngay lập tức, ông Lorenzo Daza đã đưa Fermina Daza đến một nơi rất xa mà không cần biết cô phản ứng thế nào...

Chuyến đi để tránh xa Florentino Ariza mà ông Lorenzo Daza bắt con gái mình phải trải qua là một chuyến đi khủng khiếp. Họ đã đi qua rất nhiều vùng đất và chứng kiến muôn vàn những khắc nghiệt trong suốt cuộc hành trình. Cuối cùng họ dừng lại ở một ngôi làng, nơi những người họ hàng của ông Lorenzo Daza đang sinh sống. Cuộc sống ở đây tươi vui hơn và khác hẳn những khó khăn, nhọc nhằn mà Fermina Daza đã chứng kiến. Tuy nhiên, những điều đó không làm cô quên được Florentino Ariza... Một điều ông Lorenzo Daza không thể ngờ là, do sơ suất của ông lúc chuẩn bị hành trang ra đi cho Fermina Daza, Florentino Ariza vẫn biết được nơi Fermina Daza sẽ đến. Chính vì thế, khi Fermina Daza vừa về đến phòng ngủ, ngay lập tức cô nhận được thư tín của Florentino Ariza..

Trong lúc xa Fermina Daza, Florentino Ariza có thú vui ra đứng ngắm bờ biển, và ý nghĩ muốn khai quật đáy biển đã hiện lên trong đầu cậu. Được sự tiếp sức của Euclides - một cậu bé có tài bơi lặn, Ariza đã ra sức tìm hiểu thông tin về những con tàu đã bị đắm trong lịch sử và hải trình của nó để từ đó thực hiện ý định đi tìm kho của cải mà cậu đã nghe mọi người nhắc tới khi ở khách sạn. Do không biết bơi nên trong những lần lặn biển, tìm tàu đắm, chỉ có Euclides lặn xuống đáy biển sâu. Những thông tin cả thật lẫn giả Euclides mang về từ dưới lòng biển đã kích thích sự tò mò cũng như ham muốn tột bậc được khai phá những kho của cải ấy của Florentino Ariza. Cậu cũng viết thư kể cho Fermina Daza tất cả những gì mình làm. Tất nhiên, Fermina Daza thừa biết những thứ mà Fermina Daza mang lên từ dưới lòng biển chỉ là những thứ không có giá trị nhưng cô không thể làm cho Florentino Ariza tin điều đó. Trong khi Florentino Ariza quyết tâm xin mẹ tiền để thực hiện ý đồ khai quật kho của cải dưới lòng biển. Florentino Ariza còn làm thêm những việc khá hão huyền, đó là đề nghị mẹ mình mua bằng được ngọn hải đăng để cậu vừa kinh doanh, vừa làm thơ...

Sau một thời gian bị cha tách xa khỏi Florentino Ariza, cuối cùng Fermina Daza cũng được ông Lorenzo Daza cho quay trở về căn nhà cũ. Nhận được tin này, Florentino rất vui mừng và ngày nào cũng ngóng chờ tin tức của Fermina. Tuy nhiên, khi bất ngờ giáp mặt Florentino thì bao nhiêu tình cảm của Fermina Daza vụt tan biến. Cô chỉ thấy ở cậu sự đáng thương và cô khẩn khoản xin Florentino Ariza đừng theo cô và hãy quên cô đi. Điều này khiến cho Florentino Ariza như trở nên điên loạn...

Năm 28 tuổi, bác sỹ Juvenal Urbino vẫn chưa lấy vợ dù có khá nhiều cô gái ngưỡng mộ. Thế nhưng, ngài lại đầu hàng vô điều kiện trước vẻ đẹp bình dân của Fermina Daza. Sau nhiều năm bôn ba, bác sỹ Urbino trở về quê nhà tiếp tục sự nghiệp của cha. Điều khiến ông lo lắng lúc bấy giờ chính là tình trạng mất vệ sinh của thành phố. Ngài đã đệ trình nhiều giải pháp khẩn cấp để khắc phục tình trạng này nhưng các giải pháp chưa kịp phát huy hiệu quả thì dịch tả đã bùng phát dữ dội. Nhiều người dân đã bỏ mạng trong trận dịch tả khủng khiếp này, kể cả cha của bác sỹ Juvenal Urbino...

Trong lúc cả thành phố náo loạn và âu lo bởi dịch tả hoành hành thì bác sỹ Juvenal Urbino vẫn kiên nhẫn theo đuổi các phương án phòng chống dịch bệnh của mình. Bác sỹ Juvenal Urbino đã gặp Fermina Daza trong hoàn cảnh nghiệt ngã khi cô bị nghi ngờ có khả năng nhiễm dịch. Trong một lần tới nhà thăm bệnh cho Daza, bác sỹ Urbino đã cảm nhận được sức sống, vẻ đẹp và sự hấp dẫn tỏa ra từ cô. Rất may, sau lần thăm khám ấy, ông khẳng định Fermina Daza không bị dịch tả mà chỉ là rối loạn tiêu hóa, điều trị vài ngày tại nhà là khỏi. Sau lần ấy, bác sỹ Juvenal Urbino luôn tìm cớ để quay lại gặp Fermina Daza dưới sự hậu thuẫn của ông Lorenzo Daza...

Càng ngày, ông Lorenzo Daza càng chứng tỏ sự ưu ái dành cho bác sỹ Juvenal Urbino khi ông ngấm ngầm đồng lõa với Urbino để làm mềm trái tim Fermina Daza. Trong khi đó, Fermina Daza cũng dần cảm nhận được những gì bác sỹ Urbino dành cho mình nhưng cô lại cảm thấy điều đó vừa thích thú, vừa khó chịu. Về phía bác sỹ Juvenal Urbino, ông luôn tìm cách hiện diện trong cuộc đời của Fermina Daza mọi lúc, mọi nơi...

Cuộc sống của Fermina Daza có chút thay đổi nhỏ khi cô đón tiếp người em họ của mình là Hildebranda tới chơi. Thực ra bố mẹ Hildebranda sắp xếp cuộc viếng thăm này với mục đích ngăn cản chuyện tình yêu của Hildebranda, còn Hildebranda chấp nhận vì cô hy vọng sẽ tìm thấy sự tiếp sức của Fermina Daza vì Daza cũng phải trải qua những đắng cay trong tình yêu như cô. Tuy nhiên, khi gặp Fermina Daza, Hildebranda đã vô cùng thất vọng khi biết Fermina Daza đã chia tay Florentino Ariza... Hildebranda mạnh dạn tới văn phòng điện báo với ý định sẽ tranh thủ được sự giúp đỡ của Florentino Ariza. Nhưng cũng giống như Fermina Daza, cô rất ngạc nhiên trước bộ dạng của Florentino Ariza vì nó khác xa với những gì cô đã tưởng tượng về cậu. Mặc dù không biết Hildebranda là ai nhưng chính sự tận tình, chu đáo đến nao lòng của Florentino Ariza đã khiến Hildebranda cảm động thực sự. Cô nhận thấy Florentino Ariza tuy xấu trai và buồn nhưng cậu là cả một khối tình khó kiếm...

Khi Florentino Ariza biết tin Fermina Daza lấy bác sỹ Juvenal Urbino thì cậu đã phát ốm và không tài nào gượng dậy được. Mẹ cậu rất lo lắng và đã xin cho Florentino Ariza vào làm việc trên một con tàu để cậu có thể cách xa hoàn toàn với thành phố đã mang đến cho cậu quá nhiều phiền muộn trong tình yêu. Dù không tán thành với chuyến đi xa này, Florentino Ariza vẫn chấp nhận. Trước ngày ra đi, cậu đã làm một việc mà sau này phải trả giá bằng chính cuộc đời mình. Đó là vào lúc nửa đêm, Florentino Ariza đã đứng dưới ban công nhà Fermina Daza để độc tấu một bản nhạc tình yêu do cậu sáng tác... Tuy nhiên, ban công nhà Fermina Daza vẫn im ắng như một lời cầu xin Florentino Ariza hãy để Fermina Daza được yên...

Chính trên chuyến tàu đầy khó khăn mà Florentino Ariza đang hiện diện đã xảy ra một cuộc tấn công bất ngờ nhằm vào cậu. Đó là sự cưỡng dâm trong đêm tối của một người đàn bà với Florentino Ariza mà cậu không thể nhận biết đó là ai. Mặc dù những cảm xúc bản năng có làm cậu cảm thấy đam mê thì ý nghĩ của cậu vẫn hướng về Fermina Daza. Càng gần đến ngày cưới của Fermina Daza thì trái tim của Florentino Ariza càng nhói đau. Có lúc Florentino Ariza mong muốn được trả thù Fermina Daza, nhưng ý nghĩ ấy đã mau chóng ta biến. Rồi con tàu cũng hết hành trình và quay trở lại nơi bắt đầu. Ngay chính buổi sáng trở về ấy, Florentino Ariza nhận được tin Fermina Daza đã đi nghỉ tuần trăng mật ở châu Âu. Cậu hy vọng Fermina Daza sẽ sống luôn ở đó và những tia hy vọng đầu tiên của sự lãng quên đã bắt đầu lóe lên trong tâm trí Florentino Ariza. Liệu Florentino Ariza có quên được Fermina Daza như cậu mong muốn?

Tiệc cưới của Fermina Daza và bác sỹ Juvenal Urbino đã được thông báo tới những người thân. Tuy nhiên, trước đó Fermina Daza luôn nhận được những lời đe dọa, thậm chí còn dẫn tới cái chết nếu tiệc cưới vẫn diễn ra. Nhưng cô không sợ điều đó mà ngược lại còn muốn xem họ là ai và tại sao lại đe dọa như vậy. Cuối cùng thì những lời đe dọa ấy cũng không thành hiện thực và đám cưới của cô cùng bác sỹ Urbino đã diễn ra trang trọng tại nhà thờ lớn... Những ngày đầu tiên sống bên chồng, Fermina Daza đã tìm thấy hạnh phúc. Điều này hoàn toàn trái ngược với suy nghĩ của cô trước hôn nhân. Nhưng tình cảm ấm áp của Juvenal Urbino đã làm cô quên hết những gì đang diễn ra xung quanh. Và kết quả của những ngày hạnh phúc thật sự ấy là sự ra đời của cậu con trai. Tuy nhiên, trong niềm hạnh phúc như vỡ òa đó, thì thẳm sâu trong trái tim cô liệu có còn chỗ dành cho người yêu cũ là Florentino Ariza?

Trái ngược với tâm trạng hạnh phúc giữa bác sỹ Juvenal Urbino và Fermina Daza thì Florentino Ariza lại phải đối diện với những ngày đau khổ do tình yêu dành cho Fermina Daza không được đền đáp. Sự hận thù xâm chiếm con người anh. Anhkhông cần biết Fermina hiện giờ đã có chồng và đang chuẩn bị đón đứa con chào đời, anh vẫn nuôi hy vọng một ngày cô sẽ trở về vòng tay yêu thương của anh. Và để điều đó mau chóng diễn ra thì không còn cách nào khác là bác sỹ Juvenal Urbino sẽ phải chết... Florentino Ariza chưa biết bắt đầu từ đâu và như thế nào thì bất ngờ, anh xin vào làm việc tại hãng tàu thủy. Anh được giao nhiệm vụ thư ký văn phòng tổng hợp. Tuy nhiên, anh đã không hoàn thành nhiệm vụ bởi không có chuyên môn. Buồn chán, Florentino Ariza lại càng nhớ Fermina Daza. Florentino Ariza phải làm gì để cân bằng lại cuộc sống?

Thất vọng và buồn chán khi tình yêu đổ vỡ, Florentino đã quyết định làm cầu nối cho những cuộc tình đang có dấu hiệu rạn nứt bằng cách viết thư theo yêu cầu của quý khách. Khi thì anh đóng vai một cô gái không được tình yêu đáp lại, khi thì anh trong vai trò của một chàng trai đang yêu và mong muốn cô gái chấp nhận tình yêu đó. Nhưng dù có đóng vai ai đi nữa thì trong trái tim anh, Fermina vẫn luôn hiện hữu, và anh thầm cảm ơn cô vì nhờ mối tình này mà anh đã luôn có những lá thư thấm đẫm tình cảm. Florentino vẫn hy vọng Fermina sẽ trở về với anh. Để chuẩn bị cho ngày vui ấy, Florentino đã âm thầm mua lại căn hộ của cô trước kia. Mọi thứ anh đều cho sửa lại, duy chỉ có phòng ngủ của Fermina là vẫn giữ nguyên, bởi Florentino không muốn sau khi quay về, Fermina lại cảm thấy xa lạ ngay trong ngôi nhà của mình...

Florentino Ariza một mặt vẫn chờ đợi ngày Fermina Daza quay về, một mặt anh cũng không bỏ qua cơ hội yêu đương với những phụ nữ nhờ anh viết thư hộ. Trong số đó phải kể đến tình yêu mãnh liệt mà bà Ausencia Santander xấp xỉ 50 tuổi dành cho anh. Đây không phải thứ tình yêu theo nghĩa thông thường mà cả hai đều có mục đích. Với bà Ausencia Santander thì là sự thỏa mãn thể xác khi không được sống bên chồng. Còn với Florentino, phần vì thỏa mãn về mặt tình cảm, phần vì anh muốn quên đi quá khứ và những ngày tươi đẹp ở bên Fermina... Hai con người cô đơn thường xuyên gặp nhau để trao cho nhau thứ tình yêu bùng cháy. Tuy nhiên, những sự gặp gỡ chóng vánh đó dần dần gây cho Florentino sự nhàm chán. Anh muốn tìm niềm vui, sự khoái lạc với người con gái khác. Và mong muốn ấy đã trở thành hiện thực khi anh tham dự đêm hội hóa trang ở quảng trường Hải quan...

Đêm hôi hóa trang đã giúp Leona Cassiani tiếp cận được Florentino. Cô đã không bỏ lỡ cơ hội có một không hai này và lập tức được anh giúp đỡ để được làm việc ở hãng tàu thủy Caribe. Tiếp đó, cô lợi dụng sự tin tưởng của ban lãnh đạo để đề xuất Florentino lên vị trí cao hơn, và nếu sự việc thành công, cô sẽ nhờ Florentino trừng trị những kẻ giấu mặt đang chống lại cô... Cũng trong thời gian đó, bác sĩ Juvenal Urbino tình cờ gặp Florentino khi đến phòng Giám đốc hãng tàu thủy, nơi Florentino làm việc nhằm tìm kiếm sự ủng hộ về mặt vật chất cho các viện nghệ thuật. Hai người đã từng gặp nhau nhưng chưa bao giờ mặt đối mặt với nhau, chính vì vậy, Florentino cảm thấy khó chịu trước phần trình bày một cách lưu loát, có phần nhạt nhẽo của Juvenal Urbino. Tuy rất khó chịu, nhưng Florentino đã tự nhủ rằng, hãy kiên nhẫn để tìm cơ hội dành lại Fermina...

Mối quan hệ của Florentino Ariza với Sara Noriega được xem là lâu dài và ổn định nhất trong số rất nhiều người phụ nữ mà anh từng chung đụng. Tuy nhiên, anh không bao giờ đánh đổi tình yêu ấy với Fermina Daza vì anh vẫn yêu cô sâu nặng. Trong khi ấy, anh biết rõ là giữa hai người đang có sự hiểu lầm khi Fermina đã không trao phần thưởng cao nhất của đêm dạ hội thơ ca cho Sara Noriega, dù bà có trí nhớ và giọng ngâm hay nhất khi thể hiện những bài thơ về tình yêu. Sara Noriega luôn cho rằng Fermina Daza đang ngầm chống đối mình... Bà xem thường Fermina Daza vì cho rằng Fermina Daza đã dùng thủ đoạn lấy bác sĩ Juvenal Urbino để bước chân vào giới thượng lưu. Nhưng dù thế nào thì tình cảm Florentino Ariza dành cho Fermina Daza không bao giờ thay đổi. Nhưng càng dành tình cảm cho Fermina Daza nhiều bao nhiêu thì anh càng thất vọng bấy nhiêu khi hàng ngày chứng kiến sự thay đổi của người anh yêu mà không giúp gì được cho cô ấy...

Khi bị thất tình, Florentino Ariza đã lao vào các cuộc tình ái với đủ hạng người để quên đi mối tình đầu tan vỡ. Nhưng anh càng cố quên thì những ký ức tươi đẹp bên Fermina Daza lại càng hiện hữu trong tâm trí anh. Florentino lúc nào cũng nghĩ và mơ về cô, và anh sẵn sàng chờ đợi tới ngày chồng cô là bác sỹ Juvenal Urbino không còn nữa. Lúc đó, anh sẽ nối lại quan hệ với cô. Về phần Fermina Daza, ngay từ khi hai vợ chồng đi hưởng tuần trăng mật từ châu Âu trở về, cô đã lờ mờ nhận ra mình đã sai lầm khi lấy Juvenal Urbino... Người ngoài thì cho rằng cô thật may mắn và hạnh phúc vì có người chồng trí thức, thuộc giới thượng lưu, nhưng thật ra cô luôn thất vọng khi sống chung với mẹ chồng cay nghiệt và các cô em chồng khó tính. Đã gần sáu năm, kể từ ngày cô bước chân vào ngôi biệt thự của giới thượng lưu là sáu năm cô sống trong sự hoang mang, thất vọng. Cô thất vọng vì Juvenal Urbino không phải là người lý tưởng như cô nghĩ. Vị bác sĩ ấy thực ra là một kẻ yếu hèn, một người luôn khoe mẽ nhờ uy tín xã hội của dòng họ, chứ không phải bằng năng lực của chính mình... Chính vì vậy, Fermina Daza muốn chạy trốn tất cả, chỉ để sống với con trai bé nhỏ của mình.

Dù không muốn nghĩ tới nhưng Fermina Daza vẫn phải đối diện khi biết rằng cha cô đang có những thương vụ làm ăn bất chính buộc các nhà chức trách phải vào cuộc. Lo sợ trước những việc làm sai trái, ông đã bí mật nhờ uy tín của bác sỹ Juvenal Urbino bảo lãnh. Và nhờ sự can thiệp kịp thời của Juvenal Urbino mà ông đã thoát tội. Sự giúp đỡ ấy đã được ông đền đáp bằng cách gả con gái Fermina Daza cho vị bác sỹ thuộc giới thượng lưu này. Tuy nhiên, cuộc sống sau hôn nhân của Fermina Daza lại không được thuận chiều khi luôn bị những người bên nhà chồng nhòm ngó. Chính vì vậy, cô đã chạy trốn không khí ngột ngạt ấy bằng cách về ngôi nhà cha cô đã để lại. Tuy nhiên, chồng cô - bác sỹ Juvenal Urbino đã tìm đến và đưa ra đề nghị là hai người cùng sang các nước châu Âu một lần nữa để tìm lại tình yêu có vẻ như đang rạn nứt...

Cái chết của mẹ - bà Transito Ariza càng làm Florentino Ariza thêm buồn chán. Ngoài công việc văn phòng, anh còn có những cuộc gặp gỡ để chăm sóc những cô tình nhân. Sự lặp đi lặp lại ấy khiến Florentino cảm thấy buồn tẻ. Tuy nhiên, sự buồn tẻ này lại làm Florentino quên đi lo lắng về tuổi tác của mình. Tuổi 40, lẽ ra phải ở đỉnh cao về sức khỏe, công việc thì anh lại cảm thấy sức khỏe của mình có phần giảm sút. Anh nhớ và luyến tiếc quãng thời gian đẹp được sống trong tình yêu thuở ban đầu cùng Fermina Daza... Thời gian trôi qua, Fermina Daza như đã nghiệm ra những bước đi sai lầm trong cuộc đời mình. Cô thường tự trách khi cho rằng, chính mình đã làm mất đi tương lai của Florentino Ariza. Liệu những ân hận muộn mằn đó có làm thay đổi cuộc đời của hai con người này?

Thời gian đã làm Fermina Daza thay đổi. Sự mặn mà về nhan sắc, sự cẩn trọng trong suy nghĩ và lời nói đã phần nào làm tăng sự sang trọng của một quý bà bên người chồng thuộc giới thượng lưu. Tuy nhiên đó chỉ là sự giả tạo bởi trong trái tim của cô luôn là sự cô đơn, sự nhớ nhung khắc khoải tình yêu mà cô đã làm mất cách đây vài chục năm. Còn Florentino Ariza, sau những cuộc tình không phân biệt tuổi tác với nhiều phụ nữ, khi còn lại một mình, hình bóng của Fermina Daza lại chiếm lĩnh tâm trí anh... Về phía Fermina Daza, sau những năm tháng sống với chồng, sự rạn nứt về tình cảm đã khiến cô và bác sĩ Juvenal Urbino quyết định sống xa nhau . Tuy nhiên, họ vẫn thường xuyên thư từ qua lại để thông báo tình hình sức khỏe, học tập của các con và các vấn đề khác của gia đình....

Chuyện rắc rối trong gia đình vợ chồng bác sỹ Juvenal Urbino nảy sinh từ một thói quen chẳng giống ai của bà Fermina Daza, đó là việc ngửi quần áo của chồng. Sự thật là khứu giác giúp bà nhận biết về chồng mình và về xã hội. Một ngày nọ bà Daza đột nhiên phát hiện ra có mùi lạ từ đống quần áo của chồng. Bà bắt đầu nghi ông có người tình rồi lần theo địa chỉ những bệnh nhân ghi trong sổ mà bác sỹ Urbino vẫn đến thăm khám để dò la tình hình. Thế rồi, cuối cùng, bà quyết định hỏi thẳng chồng về những nghi vấn của mình... Sự thật là ông đã quen Barbara Lynch, một phụ nữ da màu vô cùng quyến rũ, 28 tuổi, vừa ly dị chồng. Vẻ đẹp của Barbara Lynch đã hút hồn vị bác sĩ nổi tiếng một vùng. Ông không hề dấu giếm sự si mê dành cho nàng. Liệu sau khi biết chồng mình ngoại tình, Fermina Daza sẽ phản ứng ra sao?

Khi tình cảm dành cho Barbara Lynch ngày càng sâu đậm, bác sỹ Juvenal Urbino không còn nghĩ được gì khác ngoài nàng. Ông muốn gặp nàng nhiều nhất có thể nhưng để tránh tai mắt của thiên hạ không phải chuyện dễ. Chính vì thế, mỗi lần đến thăm Barbara Lynch, ông đều phải đánh lạc hướng mọi ánh mắt nhìn theo, và mỗi lần kê đơn thuốc cho nàng cũng đều sử dụng đến thủ thuật. Bác sỹ Juvenal, một người đàn ông đã gần 60 tuổi không thể chối bỏ rằng ông không còn là một người cường tráng, có thể trải qua những phút giây ân ái để thỏa mãn được một người đàn bà mới 28 tuổi đầy khát khao như Barbara Lynch. Sau khi biết chuyện bà Daza đã khóc rất nhiều và càng thấy mình bị khinh thường hơn khi chồng mình đã ngoại tình với một người đàn bà da màu. Cuộc hôn nhân của vợ chồng bác sỹ đứng trước nguy cơ tan vỡ...

Khung cảnh đập vào mắt bà Daza ở San Juan de Ciénaga thật không mấy dễ chịu. Nhiều nơi trong thành phố nhan nhản xác người chết vì căn bệnh thổ tả. Những ngày sau đó bà Daza dành nhiều thời gian đến thăm nhiều nơi trong thành phố, trong đó ngụ lại lâu nhất tại trang trại người chị họ Hildebranda. Sau khi nhận được tin từ Đức giáo mục địa phận, bác sỹ Juvenal Urbino đã đến đón bà Daza đang trong trạng thái bị người chồng ngoại tình làm tổn thương. Hai người đã cùng nhau đi xem buổi ra mắt một bộ phim và vô tình gặp lại Florentino Ariza - người đã yêu bà Fermina Daza trong tuyệt vọng...

Florentino Ariza là một người đàn ông khá đặc biệt. Ngay từ khi còn trẻ, Ariza đã trông già hơn tuổi, thậm chí còn bị nhiều người gọi là cụ già ngay từ khi lên 5. Đến tuổi trưởng thành, ông lại phải chiến đấu với bệnh hói đầu, cuối cùng không còn cách nào khác, ông chọn cách cạo hết số tóc còn lại ở tuổi 48. Chưa hết, ông còn bị bệnh đau răng hành hạ. Thế nhưng, Florentino Ariza lại đặc biệt có được sự đào hoa và khả năng tán tỉnh các cô gái. Điều này khiến người chú của Ariza trăn trở và tìm mọi cách kiếm cho ông một người vợ...

Ông Ariza được chọn làm người kế nghiệp hãng tàu thủy Caribe do ông chú sáng lập nên. Trong đêm tiệc mừng sự kiện đặc biệt này, Ariza nhớ lại tất cả những người phụ nữ ông đã từng yêu. Đặc biệt, trong số đó là tình cảm với một cô bé kém ông quá nhiều tuổi, cũng là cuộc tình khiến ông có rất nhiều day dứt...

Sau lần gặp lại bà Fermina Daza ở rạp chiếu bóng, Florentino Ariza không lúc nào không nghĩ đến bà, nhất là khi bác sỹ Juvenal Urbino qua đời một cách đột ngột. Cứ nghĩ đến hoàn cảnh cô đơn của bà Fermina thì ông lại không có đêm nào ngon giấc. Florentino Ariza quyết định viết cho người đàn bà mình yêu thương một lá thư rất dài, thế nhưng, đáp lại tấm thịnh tình ấy của ông là một bức thư trả lời với đầy lời lẽ xúc phạm... Bà Fermina Daza đã trải qua một thời kỳ khó khăn khi chồng qua đời, bà đã làm mọi cách để quên đi hình ảnh của người chồng quá cố, nhưng điều đó là vô ích. Fermina Daza nhận ra một điều, càng cố quên thì lại càng nhớ...

Trong nỗi nhớ thương người chồng quá cố, bà Fermina Daza đã viết thư cho ông Florentino Ariza với những lời lẽ thóa mạ và nguyền rủa. Sau khi nhận được bức thư này, ông Florentino Ariza đã lao đi trong đêm và tìm đến chỗ bà góa Prudencia Pitre - một người đàn bà thực lòng yêu ông và từng rất muốn làm vợ ông. Hành động này của Florentino Ariza chỉ nói lên rằng ông đang rất cô đơn chứ thực tình những lời lăng nhục của bà Fermina không làm ông đau lòng... Ngược lại, ông lấy làm vui vì như vậy ông mới có cớ viết thư trả lời bà Fermina Daza. Bức thư lần này xem ra khá đặc biệt, vì nó là một bức thư tình được đánh bằng máy chữ...

Bức thư dài sáu trang giấy mà ông Florentino Ariza gửi cho bà Fermina Daza được đánh bằng máy chữ. Ông đã học đánh máy trong một khoảng thời gian chóng vánh để có thể viết thư cho người đàn bà mình yêu thương. Từng lời lẽ trong thư, cách dán phong thư, cả cách gửi thư cũng được Florentino chú ý cẩn thận nhằm giữ thanh danh cho bà Fermina. Trong thời gian này, Florentino Ariza cũng phải giải quyết êm đẹp chuyện tình cảm với cô gái trẻ América Vicuña... Ông chứng tỏ cho cô ta thấy là ông đã già, sự chênh lệch tuổi tác sẽ làm cho cả hai người mệt mỏi. Florentino Ariza đã viết cho bà Fermina Daza hàng trăm bức thư mà thư trả lời thì bặt vô âm tín. Ông nghĩ thư đã bị bà Fermina Daza đốt đi và không thèm đọc lấy một lần. Tuy nhiên, trái với những suy nghĩ này, bà Fermina Daza đã đọc thư với một niềm say mê, hứng khởi lạ lùng. Những lá thư đã khích lệ, động viên bà vượt qua đau đớn về mặt tinh thần. Ngày giỗ đầu của Juvenal Urbino, Fermina Daza có đến làm lễ và nhận được lời cảm ơn chân thành cùng thái độ đầy thiện chí của bà Fermina Daza. Điều đó làm ông rất phấn khởi. Liệu bà Fermina Daza còn giữ mãi thái độ lạnh lùng với ông Fermina Daza?

Một năm sau khi chồng mất, bà Fermina Daza dần quen với cuộc sống góa bụa. Bà sắp xếp lại cuộc sống của mình bắt đầu từ việc thuyên chuyển sắp xếp đống đồ đạc trong nhà. Trong ngày giỗ đầu của chồng, bà rất muốn báo cho ông Florentino Ariza hiểu rằng, bà đã sẵn sàng để quên mọi chuyện trong quá khứ. Không để bà phải thấp thỏm lâu, hai tuần sau ngày giỗ đầu bác sỹ Juvenal Urbino, ông Florentino Ariza đã mạnh dạn tới thăm bà. Cả hai đã không còn trẻ để có thể có những hành động lãng mạn, họ nói chuyện với nhau thận trọng...

Cuộc trò chuyện giữa ông Ariza và bà Daza tưởng chẳng có gì khác ngoài chủ đề về tàu thủy. Bỗng một ngày khi hai ông bà đang nói chuyện với nhau thì người hầu gái mang vào một bì thư. Đó là thư của ông Ariza vẫn gửi đều đặn cho bà Daza. Nhân cơ hội này, bà Fermina Daza bày tỏ vui mừng khi nhận được những bức thư động viên, khích lệ tinh thần suốt thời gian qua. Rất đỗi sung sướng, ông Florentino Ariza hiểu rằng mình hoàn toàn có cơ hội để tiếp tục quan tâm tới người mình yêu...

Trong thời gian ông Ariza bị ngã gãy chân, hai người đã chăm sóc ông tận tình chu đáo là América Vicuña và Leona Cassiani. Chỉ có mấy ngày ông không tới thăm mà bà Fermina Daza cảm thấy thiếu thiếu một cái gì đó. Để lấp đầy khoảng trống đang lớn dần lên trong lòng, bà ra lệnh cho người hầu gái mang cho bà chiếc đài nhỏ lên phòng khách. Nó giúp bà nghe được tin tức và cảm thấy vui vẻ hơn. Nhưng niềm vui ngắn chẳng tày gang, mấy ngày sau đó, nhiều tờ báo đã liên tiếp đưa tin về chuyện ngoại tình của chồng bà. Một lần nữa bà Daza lại suy sụp... Một lần nữa ông Florentino Ariza lại kịp thời xuất hiện bên cạnh bà cho dù đôi chân tập tễnh, chưa cho phép ông đi lại quá nhiều, thậm chí, để bảo vệ người yêu, ông quyết định viết thư tới các tòa soạn báo lên tiếng về việc đã làm hoen ố thanh danh người khác. Mối quan hệ giữa ông Florentino Ariza và bà Fermina Daza được con trai bà Daza ủng hộ nhưng ngược lại con gái bà Daza lại lấy làm chướng tai gai mắt. Với cô chẳng có gì gọi là tình yêu giữa những người ở cái tuổi gần đất xa trời. Bà Daza rất giận dữ và thất vọng trước thái độ của con gái mình, và bà quyết định từ mặt cô...

Sau chuyện xảy ra với con gái, bà Daza muốn thoát khỏi không khí ngột ngạt, tù túng trong gia đình bằng cách đi ra khỏi nhà. Trước khi ra đi, bà đã đến trước mộ người chồng quá cố để thổ lộ những nỗi niềm chất chứa trong lòng. Con trai bà Daza quyết định đăng ký cho mẹ mình đi du lịch trên sông một chuyến cho khuây khỏa. Ông đã sắp xếp để ông Florentino Ariza cũng có mặt trong chuyến đi mà không hề có sự báo trước...

Những ngày ở trên tàu du lịch, cả hai ông bà Ariza và Daza đều rất giữ ý, dù trong lòng họ thực sự muốn dành thời gian ở bên nhau nhiều hơn. Cuối cùng điều gì đến cũng phải đến, bà Fermina bị đau tai. Để giúp bà vượt qua được cơn đau, ông Florentino Ariza đã cuốn thuốc cho bà hút rồi kể cho bà nghe đủ thứ chuyện. Bà Daza cảm thấy thật thanh thản khi ở bên cạnh ông. Trước khi tạm biệt, ông Ariza đã mạnh dạn trao cho bà một nụ hôn. Bà Daza đón nhận tình yêu ấy với tất cả những rung động như thời còn son trẻ...