Quốc hội với cử tri

Tình trạng người sử dụng lao động vi phạm, trốn đóng BHXH đã ảnh hưởng lớn đến quyền, lợi ích của người lao động, đặc biệt là công tác đảm bảo an sinh xã hội của đất nước. Do đó, quy định về xử lý việc chậm đóng bảo hiểm xã hội, cần có các biện pháp, chế tài đủ mạnh để phòng chống, xử lý tình trạng trốn, chậm đóng bảo hiểm xã hội là vấn đề được các đại biểu Quốc hội quan tâm góp ý vào dự thảo Luật Bảo hiểm xã hội (sửa đổi), tại Hội nghị Đại biểu Quốc hội hoạt động chuyên trách lần thứ 5 vừa qua.

Lần đầu tiên Ủy ban Thường vụ Quốc hội khóa XV tổ chức Hội nghị tổng kết hoạt động của Đoàn đại biểu Quốc hội các tỉnh, thành phố năm 2023, triển khai nhiệm vụ năm 2024. Các đại biểu đánh giá, đây là luồng gió mới thể hiện sự quan tâm của Quốc hội với hoạt động của các đoàn đại biểu.

Dự thảo Luật Đường bộ mới nhất có 86 điều, chỉnh sửa rất nhiều so với dự thảo trình Quốc hội lần thứ sáu. Mới đây, khi thảo luận tại Hội nghị đại biểu Quốc hội hoạt động chuyên trách lần thứ 5 về một số vấn đề lớn còn ý kiến khác nhau về dự thảo Luật Đường bộ, vấn đề được các đại biểu tập trung cho ý kiến là “Đường bộ cần quy chuẩn và tiêu chuẩn cụ thể và ứng dụng khoa học công nghệ đối với đường cao tốc.

Cố ý thông đồng, câu kết nhằm "dìm giá", "nâng khống" giá tài sản. Đó là thực trạng được nhiều đại biểu chỉ ra trong hoạt động thẩm định giá gần đây. Tuy nhiên, sau khi cơ quan quản lý đình chỉ và thu hồi giấy phép của nhiều doanh nghiệp sai phạm này lại dẫn đến hiện tượng một số doanh nghiệp "ngại" định giá do sợ sai, sợ trách nhiệm. Đây là một nội dung được nhiều đại biểu chất vấn Bộ trưởng Tài chính tại phiên họp thứ 31 của Ủy Ban Thường vụ Quốc hội vừa qua.

Trong năm 2023, Hội đồng nhân dân các cấp trên toàn quốc đã chủ động, sáng tạo, trách nhiệm, phát huy vai trò, thẩm quyền của mình trong việc quyết định và giám sát những vấn đề quan trọng của địa phương, đổi mới phương thức hoạt động tiếp xúc cử tri để lắng nghe kịp thời hơn tâm tư, nguyện vọng của cử tri trên địa bàn. Những cách làm hay, kinh nghiệm quý của Hội đồng nhân dân các địa phương đã được chia sẻ trong Hội nghị toàn quốc tổng kết công tác Hội đồng nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương năm 2023 và triển khai kế hoạch công tác năm 2024.

Công khai thông tin về đất đai để người dân dễ dàng tiếp cận là một trong những cách thức quan trọng thể hiện tính minh bạch trong quản lý, giúp người dân hiểu, giám sát và có quyết định tốt hơn trong quá trình sử dụng đất đai, từ đó giảm khiếu kiện. Luật đất đai sửa đổi năm 2024 bổ sung thêm những quy định liên quan đến nội dung này. Nhiều ý kiến đề nghị văn bản hướng dẫn luật cần cụ thể thêm quy trình để việc thực thi không hình thức.

Phiên chất vấn và trả lời chất vấn tại phiên họp thứ 31 của UBTVQH vừa qua, trong số các vấn đề được đại biểu quốc hội quan tâm đưa ra chất vấn về lĩnh vực tài chính có nội dung liên quan đến: Công tác quản lý, giám sát hoạt động kinh doanh bảo hiểm và các hoạt động dịch vụ thuộc lĩnh vực kinh doanh bảo hiểm nhân thọ - đây cũng là nội dung nhận được sự quan tâm của cử tri và nhân dân.

Trong đời sống kinh tế, xã hội ngày càng phát triển, các hoạt động giao dịch mỗi ngày tại các phòng công chứng càng sôi động hơn. Tuy vậy, tình trạng công chứng khống, công chứng treo, hoặc trà trộn các giấy tờ, văn bằng giả để công chứng cũng đã diễn ra, ảnh hưởng đến quyền lợi của một trong các chủ thể tham gia giao dịch. Việc sửa đổi Luật công chứng cần thiết kế những quy định như thế nào nhằm hạn chế tình trạng này, đồng thời nâng cao chất lượng hoạt động công chứng. Nội dung này được các đại biểu quan tâm thảo luận tại phiên họp thường trực mở rộng thẩm tra sơ bộ Dự án Luật Công chứng (sửa đổi) do Uỷ ban Pháp luật của Quốc hội tổ chức mới đây.

Tháng 9/2023, lần đầu tiên Hội nghị toàn quốc triển khai luật, nghị quyết của Quốc hội được tổ chức. Đây là hoạt động chưa có tiền lệ, có ý nghĩa rất quan trọng nhằm tăng cường sự gắn kết chặt chẽ giữa công tác xây dựng pháp luật với thực hiện pháp luật, thực hiện chức năng giám sát của Quốc hội. Sau thành công của Hội nghị này, tuần qua, Quốc hội đã tổ chức Hội nghị toàn quốc lần thứ 2 triển khai luật, nghị quyết của Quốc hội tại Kỳ họp thứ 6 và Kỳ họp bất thường lần thứ 5. Đây tiếp tục là điểm nhấn đổi mới quan trọng của Quốc hội để nâng cao hiệu lực thực thi các Luật, Nghị quyết.

Dân nguyện là cầu nối trực tiếp giữa nhân dân với Quốc hội. Hoạt động dân nguyện có vai trò đặc biệt quan trọng trong hoạt động của Quốc hội, góp phần vào việc phản ánh đầy đủ, kịp thời tâm tư, nguyện vọng của cử tri với Quốc hội, từ đó, phục vụ cho việc hoạch định chính sách, pháp luật tốt hơn. Đây cũng chính là cơ chế để Quốc hội thông qua đó làm tốt chức năng giám sát, bảo đảm chính sách, pháp luật đi vào cuộc sống. Với ý nghĩa đó, đổi mới, nâng cao chất lượng dân nguyện là một yêu cầu đặt ra.

Từ đầu năm 2020, sau khi Luật phòng, chống tác hại của rượu bia và Nghị định 100 của Chính phủ có hiệu lực, hành vi bị nghiêm cấm tuyệt đối là "Điều khiển phương tiện giao thông mà trong máu hoặc hơi thở có nồng độ cồn". Mới đây, cuộc tranh luận về nồng độ cồn một lần nữa được dấy lên khi Chính phủ trình Quốc hội dự thảo Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ. Trong đó, Điều 8 dự thảo Luật này quy định 28 nhóm hành vi bị nghiêm cấm khi tham gia giao thông, trong đó "cấm điều khiển phương tiện tham gia giao thông mà trong máu hoặc hơi thở có nồng độ cồn".

Tình trạng gom đất, đầu cơ, tạo giá sốt ảo khiến cho thị trường bất động sản trở nên biến động, thậm chí nhiễu loạn. Trong khi đó, quyền lợi hợp pháp của người dân và Nhà nước không được bảo đảm mà nằm trong tay một nhóm lợi ích. Những bất cập từ thực tế này đã được giải quyết trong luật đất đai năm 2024.

Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính vừa ký ban hành Công điện về tăng cường công tác xây dựng pháp luật, hoàn thiện các dự án Luật trình Quốc hội tại Kỳ họp thứ Bảy, Quốc hội Khóa XV. Theo đó, Thủ tướng yêu cầu Bộ trưởng các bộ, Thủ trưởng cơ quan ngang bộ khẩn trương hoàn thiện, trình Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ xem xét, ban hành trước ngày 15.5.2024 đối với các văn bản quy định chi tiết thi hành các luật, pháp lệnh có hiệu lực từ ngày 1.7.2024 để không tạo ra khoảng trống pháp lý do chậm ban hành văn bản quy định chi tiết. Chỉ đạo của Thủ tướng cho thấy, đây là quyết tâm rất lớn của người đứng đầu Chính phủ nhằm khắc phục tình trạng luật phải… chờ văn bản hướng dẫn.

Việc xây dựng và ban hành Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ đòi hỏi tất yếu, khách quan, cấp bách của thực tiễn, phù hợp với quy luật phát triển, phù hợp với xu hướng xây dựng, hoàn thiện hệ thống pháp luật của Việt Nam. Tại các phiên thảo luận về dự án luật này, đa số các đại biểu Quốc hội nhất trí về sự cần thiết ban hành Luật trật tự an toàn giao thông đường bộ và đề nghị ban soạn thảo rà soát các quy định trong Dự thảo Luật, không để chồng chéo, trùng lắp với một số quy định trong luật đường bộ như quy định về cơ sở dữ liệu, về trật tự an toàn giao thông hay một số quy định khác nhằm đảm bảo thống nhất với hệ thống pháp luật hiện hành.

Tình trạng rút bảo hiểm xã hội một lần gia tăng, không chỉ tạo sức ép lớn lên hệ thống an sinh xã hội của Việt Nam mà còn ảnh hưởng tới mục tiêu bảo hiểm xã hội toàn dân. Vấn đề đặt ra là làm thế nào để khắc phục tình trạng này? Do đó, quy định về hưởng Bảo hiểm xã hội một lần trong dự án Luật Bảo hiểm xã hội (sửa đổi), cần cân nhắc tìm phương án tốt nhất nhằm tháo gỡ những vướng mắc hiện nay đồng thời phải bảo đảm an sinh xã hội lâu dài cho người lao động.

Thực tiễn hiện nay cho thấy, đấu giá tài sản công còn nhiều hạn chế, bất cập như: việc xác định giá khởi điểm chưa sát với giá thị trường, có chuyện ép giá - thổi giá. Năng lực của đấu giá viên, tổ chức đấu giá vẫn hạn chế. Điều này đặt ra vấn đề cần phải sửa đổi Luật đấu giá tài sản. Góp ý vào Dự thảo Luật, đại biểu Quốc hội và các chuyên gia đề nghị, cần có những quy định để khắc phục được tình trạng về trình tự, thủ tục đấu giá chưa chặt chẽ, chưa phù hợp thực tiễn; Tình trạng tiêu cực trong hoạt động đấu giá tài sản diễn ra ngày càng phức tạp; Công tác quản lý nhà nước về hoạt động đấu giá tài sản còn hạn chế; Cơ chế kiểm soát hoạt động đấu giá bộc lộ thiếu sót.

Thực tế qua vụ việc ở Ngân hàng SCB và thực trạng hiện nay đặt ra 3 vấn đề tạo ra những rủi ro rất lớn cho hệ thống ngân hàng đó là sở hữu chéo, chi phối và thao túng tổ chức tín dụng. Để ngăn chặn tình trạng này, Luật các tổ chức tín dụng sửa đổi được thông qua tại Kỳ họp bất thường lần thứ 5, Quốc hội khóa 15, có hiệu lực thi hành từ 01/7/2024, với nhiều nội dung quan trọng như quy định về ngăn chặn, xử lý tình trạng sở hữu chéo, thao túng ngân hàng, các quy định về can thiệp sớm tổ chức tín dụng.

Kỳ họp bất thường lần thứ 5, Quốc hội khoá XV mới đây đã thông qua Nghị quyết quy định một số cơ chế, chính sách đặc thù thực hiện các Chương trình mục tiêu quốc gia. Đây là quyết sách rất kịp thời của Quốc hội sau khi phát hiện nhiều vướng mắc, bất cập qua giám sát tối cao. Nghị quyết với những cơ chế đặc thù, phân cấp, phân quyền triệt để, tạo sự chủ động, linh hoạt cho địa phương trong thực hiện các chương trình, dự án.

Với tinh thần khẩn trương, nghiêm túc, khoa học, dân chủ, trách nhiệm và thống nhất, đồng thuận cao, Kỳ họp bất thường lần thứ 5, Quốc hội khóa XV đã hoàn thành toàn bộ nội dung chương trình đề ra, với 2 dự án Luật được thông qua: Luật đất đai sửa đổi, Luật các tổ chức tín dụng sửa đổi; và 2 dự thảo Nghị quyết được thông qua, đó là: Nghị quyết về một số cơ chế, chính sách đặc thù thực hiện các chương trình mục tiêu quốc gia và Nghị quyết về việc bổ sung Kế hoạch đầu tư công trung hạn vốn ngân sách trung ương giai đoạn 2021 - 2025 từ nguồn dự phòng chung tương ứng với nguồn tăng thu ngân sách trung ương năm 2022 cho các nhiệm vụ, dự án đầu tư công.

Nhà nước thu hồi đất hay doanh nghiệp tự thỏa thuận với người dân để phát triển dự án nhà ở thương mại vẫn là một trong những vấn đề còn nhận nhiều ý kiến khác nhau trong dự thảo luật đất đai sửa đổi. Những hệ quả của mỗi phương án này là như thế nào? Quyền lợi của nhà nước, người dân, doanh nghiệp được đảm bảo ra sao, cơ chế nào để xử lý những vướng mắc, bất cập phát sinh? Đây là những câu hỏi cần được những nhà lập pháp tính toán kỹ lưỡng để đưa vào quy định của luật.

Hiện Việt Nam có gần 50 ngân hàng đang hoạt động. Nếu so với các quốc gia khác trong khu vực và tương quan với quy mô dân số, số ngân hàng thương mại của Việt Nam hiện nay không phải quá cao. Tuy nhiên, Việt Nam có khá nhiều ngân hàng có quy mô nhỏ với tính chất hoạt động tương tự nhau. Các ngân hàng này thường có hiệu quả hoạt động kém và mức độ rủi ro cao hơn các ngân hàng thương mại có quy mô trung bình trở lên. Bên cạnh đó, nhìn từ vụ Vạn Thịnh Phát – SCB, cho thấy rất nhiều vấn đề về thao túng ngân hàng. Do vậy, vấn đề then chốt là phải xây dựng và phát triển mạnh mẽ một hệ thống ngân hàng hoạt động thật sự lành mạnh theo các chuẩn mực chuyên môn và đạo đức đúng đắn, được luật pháp quy định đầy đủ, rõ ràng, được thực thi nghiêm chỉnh và được giám sát nghiêm minh. Đây cũng là vấn đề được các đại biểu Quốc hội đặt ra trong 2 lần thảo luận tại Quốc hội đối với dự án Luật các tổ chức tín dụng (sửa đổi).

Thu hút nhân tài là chủ trương nhằm nâng cao chất lượng nguồn nhân lực. Tuy nhiên, thời gian qua, việc thu hút, trọng dụng nhân tài của TP Hà Nội chưa thực sự hiệu quả. Để bảo đảm chất lượng nguồn nhân lực, Dự thảo Luật Thủ đô (sửa đổi) đã quy định cơ chế thu hút, trọng dụng nhân tài. Góp ý kiến vào vấn đề này, đại biểu Quốc hội và cử tri cho rằng, quy định này là cần thiết để đáp ứng yêu cầu về chất lượng nhân lực, để nhân tài phát huy được năng lực, cống hiến xây dựng Thủ đô phát triển.

Dự thảo Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ được Quốc hội thảo luận cho ý kiến tại kỳ họp thứ 6, Quốc hội hoá XV vừa qua. Đa số các đại biểu Quốc hội nhất trí về sự cần thiết ban hành Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ và đề nghị ban soạn thảo tiếp tục rà soát các quy định trong Dự thảo Luật, không để chồng chéo, trùng lắp với một số quy định trong Luật đường bộ như quy định về cơ sở dữ liệu về trật tự an toàn giao thông hay một số quy định khác đảm bảo thống nhất với hệ thống pháp luật hiện hành.

Lực lượng tham gia bảo vệ an ninh, trật tự ở cơ sở là lực lượng quần chúng tự nguyện, làm nòng cốt trong phong trào toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc, bảo vệ an ninh, trật tự, an toàn xã hội trên địa bàn xã, phường, thị trấn. Để đáp ứng yêu cầu bảo đảm an ninh, trật tự trong tình hình mới, lực lượng tham gia bảo vệ an ninh trật tự ở cơ sở là cánh tay nối dài của lực lượng công an chính quy. Với ý nghĩa đó, nhằm kiện toàn và phát huy hiệu quả của lực lượng này, tại kỳ họp thứ 6, Quốc hội đã thông qua luật Lực lượng tham gia bảo vệ an ninh trật tự ở cơ sở.

Với mục đích nhận diện kịp thời những khó khăn, vướng mắc để có giải pháp khắc phục, đẩy nhanh việc thực hiện hiệu quả các Nghị quyết của Quốc hội về chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới giai đoạn 2021- 2025; giảm nghèo bền vững giai đoạn 2021 - 2025; phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021 -2030”, lần đầu tiên, Quốc hội tiến hành giám sát tối cao ngay trong thời điểm giữa giai đoạn của cả ba chương trình. Hầu hết các địa phương đều lúng túng, loay hoay trong khi tiền của chương trình đã có nhưng không thể tiêu còn các đối tượng thụ hưởng lại đang mong chờ. Những điểm nghẽn đã được khơi thông bằng sự quyết liệt và quyết tâm của Quốc hội.

Một trong những nội dung quan trọng được đại biểu Quốc hội và cử tri quan tâm khi hoàn thiện Dự thảo Luật Đất đai sửa đổi, đó là, thu hồi, đền bù, giải phóng mặt bằng, tái định cư. Bởi trong thực tế thu hồi, đền bù, giải phóng mặt bằng, tái định là vấn đề phức tạp, xảy ra các tranh chấp, khiếu kiện vì liên quan đến lợi ích của nhiều chủ thể và cũng bởi những quy định của pháp luật đất đai còn vướng mắc, bất cập, thiếu cụ thể.

Những năm qua, Đảng và Nhà nước đã ban hành nhiều chính sách hỗ trợ đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi thực hiện định canh, định cư tạo điều kiện cho đồng bào dân tộc thiểu số vùng miền núi đặc biệt khó khăn có điều kiện xây dựng và ổn định, cải thiện, phát triển cuộc sống. Bên cạnh kết quả đạt được, quá trình thực hiện các chính sách vẫn còn bất cập, đặc biệt là việc thực hiện các chính sách hậu tái định cư còn chậm, chưa đáp ứng được yêu cầu thực tiễn, khiến đời sống của đồng bào tại không ít khu tái định cư còn gặp khó khăn cả về đời sống vật chất lân tinh thần. Vì thế, cần thực hiện đồng bộ các giải pháp để đảm bảo "định canh, định cư" cho đồng bào dân tộc thiểu số.

Trong bối cảnh cách mạng 4.0, công nghệ thông tin, mạng xã hội phát triển mạnh mẽ đã và đang ảnh hưởng rất lớn đến các em thiếu niên, nhi đồng, đặc biệt trên không gian mạng. Việc tìm hiểu, học tập của trẻ em trên không gian mạng ngày một thuận lợi hơn nhưng trẻ em cũng chính là đối tượng chịu ảnh hưởng nhiều từ những thông tin tiêu cực trên internet. Vì vậy, việc bảo vệ trẻ em trên không gian mạng hiện nay càng trở nên cấp thiết.

Luật Thực hiện dân chủ ở cơ sở được thông qua tại kỳ họp thứ 4 Quốc hội khoá XV là luật mới, lần đầu được xem xét thông qua, là dấu ấn của nhiệm Kỳ Quốc hội khóa XV trong việc kịp thời thể chế hóa đường lối Đại hội Đảng lần thứ XIII và định hướng chương trình xây dựng pháp luật cả nhiệm kỳ khóa XV. Luật Thực hiện dân chủ ở cơ sở có 06 chương, 91 điều, trong đó, điểm nổi bật là quy định việc đa dạng hóa các hình thức công khai thông tin ở cơ sở để dân biết, để “dân bàn” theo đúng sự thật, đúng chủ trương, đường lối, chính sách của Đảng và Nhà nước, với tinh thần xây dựng tích cực nhằm phát huy dân chủ ở cơ sở.

Rừng không chỉ là nơi bà con dân tộc sinh sống mà còn là nguồn tài nguyên tạo kế sinh nhai, giúp bà con xoá đói giảm nghèo, từ đó thêm gắn bó với rừng, phát triển kinh tế, bảo vệ an ninh biên giới. Chính vì thế, chủ trương giao khoán rừng, đất rừng cho người dân quản lý và bảo vệ được thực hiện đã mang lại kết quả tích cực. Tuy vậy, hiệu quả của chủ trương này chưa cao, chưa phát huy được hết ý nghĩa. Ở nhiều vùng đồng bào dân tộc thiểu số, bà con chưa được hưởng lợi từ rừng. Đây là bài toán đặt ra cho cơ quan quản lý, chính quyền địa phương và những người hoạch định chính sách, tổ chức thực thi.

Năm 2022, công tác phòng, chống tham nhũng được thực hiện quyết liệt, kiên trì, đồng bộ, toàn diện, bài bản với quyết tâm chính trị rất cao, đạt nhiều kết quả quan trọng. Các đại biểu Quốc hội ghi nhận nỗ lực của cả hệ thống chính trị trong đấu tranh phòng chống tham nhũng. Tuy nhiên, hành vi tham nhũng ngày càng tinh vi hơn với nhiều vụ việc hết sức nghiêm trọng đòi hỏi phải có những biện pháp mạnh mẽ, tiếp tục hoàn thiện thể chế pháp luật, tăng cường hiệu quả phòng ngừa từ sớm, từ xa.

Khoảng 70% khiếu kiện về đất đai liên quan đến vấn đề thu hồi đất, bồi thường, đền bù, giải phóng mặt bằng. Cũng bởi vậy, những quy định trong dự thảo Luật Đất đai sửa đổi liên quan đến thu hồi đất nhận được nhiều ý kiến thảo luận của các đại biểu Quốc hội, đặc biệt, định lượng hóa việc thu hồi đất vì mục đích phát triển kinh tế, lợi ích quốc gia, công cộng trong trường hợp cần thiết.

Tình trạng thiếu thuốc, vật tư y tế do chậm hoàn thành các thủ tục đấu thầu đang ảnh hưởng lớn đến công tác khám chữa bệnh, khiến người bệnh phải chịu nhiều thiệt thòi, tốn kém và quyền lợi không được bảo đảm. Trước thực trạng này, tại kỳ họp thứ 4 vừa qua, thảo luận về dự án Luật Đấu thầu sửa đổi, nhiều ý kiến cho rằng, cần quy định cụ thể trong luật về lĩnh vực đấu thầu thuốc và vật tư y tế. Sửa luật đấu thầu giúp ngành y tế chọn được sản phẩm chất lượng tốt, giá cả phù hợp.

Mặc dù kinh tế hợp tác xã có ý nghĩa chiến lược và lâu dài trong nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, song loại hình này chưa phát huy được vai trò và vị trí của nó cả trong thực tế lẫn cơ chế hoạt động. Cần tạo cơ chế nào cho hợp tác xã phát triển là nội dung được các đại biểu Quốc hội tập trung thảo luận khi cho ý kiến về dự thảo Luật Hợp tác xã sửa đổi tại kỳ họp thứ 4 Quốc hội khóa XV.

Kỳ họp thứ 4, Quốc hội khóa XV đã thành công tốt đẹp, cùng với công tác lập pháp, nhân sự, quyết định những vấn đề quan trọng, một lĩnh vực thu hút sự quan tâm của cử tri và được đánh giá cao đó là công tác giám sát. Quốc hội đã tiến hành giám sát tối cao việc thực hiện chính sách, pháp luật về thực hành tiết kiệm, chống lãng phí giai đoạn 2016-2021. Đây là chuyên đề giám sát được cử tri, nhân dân cả nước và dư luận đặc biệt quan tâm, có quy mô và lực lượng huy động tham gia rất lớn. Giám sát thực chất của Quốc hội, đại biểu Quốc hội tạo nên sức mạnh cộng hưởng để đồng hành, thúc đẩy, tổ chức thực hiện có hiệu quả đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách và pháp luật của Nhà nước.

Kỳ họp thứ 4, Quốc hội khoá XV đã kết thúc sau 21 ngày làm việc nghiêm túc, dân chủ và trách nhiệm cao. Quốc hội đã quyết định nhiều vấn đề quan trọng của đất nước; đồng thời, tiếp tục hoàn thiện hệ thống pháp luật, cụ thể hóa Nghị quyết Đại hội lần thứ XIII của Đảng, tạo hành lang pháp lý để đất nước có bước phát triển nhanh và bền vững. Kết quả kỳ họp này tiếp tục khẳng định trách nhiệm, sự nỗ lực quyết tâm cao của Quốc hội, Chính phủ và các cơ quan, tổ chức liên quan trong công tác chuẩn bị cho kỳ họp.

Năm 2022, tội phạm về trật tự xã hội tuy giảm 6,69%, song còn diễn biến phức tạp, nhất là giết người do mâu thuẫn, thù tức cá nhân, tội phạm liên quan đến “tín dụng đen”, tội phạm xâm hại trẻ em, mua bán người, xâm phạm sở hữu, chống người thi hành công vụ… Thảo luận về công tác phòng, chống tội phạm và vi phạm pháp luật vừa qua tại Kỳ họp thứ 4, Quốc hội khóa XV, các đại biểu Quốc hội nhận định tình hình vi phạm pháp luật trên các lĩnh vực có giảm là tín hiệu mừng. Tuy nhiên, một số tội phạm phát sinh mới, một số tội phạm tinh vi hơn trước. Do đó, các đại biểu Quốc hội đề nghị lực lượng chức năng cần tập trung đấu tranh quyết liệt với các loại tội phạm gây bức xúc trong xã hội.

Tại phiên chất vấn và trả lời chất vấn ở kỳ họp thứ 4, Quốc hội khóa XV có thể thấy cả 4 lĩnh vực được lựa chọn chất vấn đều rất trúng và đúng, lĩnh vực nào cũng nóng dù có vấn đề không phải mới, ví dụ như vấn đề thu hồi tài sản tham nhũng vẫn đạt tỷ lệ thấp. Đây là tồn tại được nhắc nhiều trong thời gian qua mỗi khi đề cập việc xử lý tham nhũng. Thu hồi tài sản tham nhũng "năm sau cao hơn năm trước" nhưng vẫn thấp. Hiện còn lại đến 40%- 50% số tài sản chưa được thu hồi ở các vụ án thuộc diện Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng, chống tham nhũng, tiêu cực theo dõi. Đây là con số không nhỏ vì một vụ án tham nhũng giá trị có thể phải đến hàng trăm tỷ, hàng nghìn tỷ đồng. Tại phiên chất vấn và trả lời chất vấn, nhiều đại biểu Quốc hội đã kiến nghị các giải pháp để thu hồi tài sản tham những hiệu quả.

Giai đoạn 2019 - 2021 đã tiết kiệm hơn 25.600 tỷ đồng nhờ sắp xếp tổ chức bộ máy, tinh gọn biên chế, tạo ra nguồn lực để thực hiện cải cách tiền lương, cải thiện đời sống cho người lao động ở khu vực công. Tuy nhiên, việc đánh giá xếp loại cán bộ, công chức, viên chức còn chưa sát với thực tiễn, chưa căn cứ vào sản phẩm đầu ra, chưa đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong tinh giản biên chế, có tình trạng cào bằng, giảm theo hướng cơ học ở một vài nơi. Đó là thông tin tại phiên chất vấn và trả lời chất vấn của các đại biểu Quốc hội với Bộ trưởng Bộ Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà.

Tại kỳ họp thứ 4 Quốc hội khóa XV, các Bộ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Thanh Nghị, Bộ trưởng Bộ Thông tin và truyền thông Nguyễn Mạnh Hùng, Bộ trưởng Bộ Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà và Tổng thanh tra Chính phủ Đoàn Hồng Phong tham gia trả lời chất vấn các nhóm vấn đề được đại biểu Quốc hội và người dân quan tâm. Đó là lĩnh vực xây dựng, thông tin truyền thông, nội vụ và thanh tra. Quốc hội cũng dành 70 phút để Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính làm rõ các vấn đề liên quan và trả lời chất vấn của đại biểu Quốc hội vào cuối giờ chiều ngày 5/11. Phiên chất vấn và trả lời chất vấn luôn thu hút sự quan tâm đặc biệt của cử tri, nhân dân, bởi như Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ đã nhấn mạnh: "Hoạt động chất vấn chính là sự cảnh báo của Quốc hội, Ủy ban thường vụ Quốc hội về một vấn đề cần được lưu ý giải quyết, cũng là cơ hội để các Bộ trưởng thực hiện trách nhiệm giải trình, tạo sự đồng thuận xã hội".

Lãng phí xẩy ra ở nhiều lĩnh vực của đời sống kinh tế - xã hội, trong đó lãng phí đất đai có tính điển hình, nghiêm trọng, đáng báo động. Lãng phí đất đai gây tác động tiêu cực đến đời sống của người dân, đến cơ hội trong quá trình phát triển kinh tế - xã hội. Đằng sau những lãng phí hữu hình là những lãng phí vô hình với sức tàn phá lớn hơn nhiều. Đó là lãng phí niềm tin, lãng phí trách nhiệm. Đây là nội dung được các đại biểu Quốc hội nêu ra và thẳng thắn phân tích trong phiên thảo luận về việc thực hiện chính sách pháp luật về thực hành tiết kiệm, chống lãng phí giai đoạn 2016 - 2021.

Dự án Luật Đất đai (sửa đổi) sẽ được đưa ra Quốc hội cho ý kiến tại kỳ họp thứ 4 Quốc hội khóa 15. Dự án Luật Đất đai sửa đổi với nhiều nội dung mới, quan trọng nhằm thể chế hóa các quan điểm, mục tiêu, chủ trương, giải pháp của Nghị quyết số 18 của Ban chấp hành Trung ương, giải quyết các vấn đề đặt ra từ thực tiễn và xu thế phát triển. Điểm mới của Dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi) được các đại biểu Quốc hội, chuyên gia và người dân quan tâm cho ý kiến là hoàn thiện các quy định về giá đất theo nguyên tắc thị trường.

Trong 2 ngày thảo luận về kinh tế, xã hội, tại kỳ họp thứ 4 Quốc hội khóa 15, những điểm sáng trong bức tranh kinh tế - xã hội đã được các đại biểu Quốc hội đánh giá cao, song các đại biểu cũng thẳng thắn nhìn nhận những khó khăn, thách thức, những tồn tại lâu năm là lực cản, điểm nghẽn cho quá trình ổn định và phát triển kinh tế. Đặc biệt, trong bối cảnh tác động của đại dịch Covid và biến động của kinh tế, chính trị thế giới còn rất lớn. Để thực hiện được những kế hoạch, mục tiêu vững vàng vượt qua khó khăn, bên cạnh việc hoàn thiện cơ chế, việc tập trung đầu tư cho nhân tố con người, chất lượng đội ngũ công chức, viên chức là mấu chốt...

Thảo luận tại hội trường về một số nội dung còn ý kiến khác nhau của dự án Luật Khám bệnh, chữa bệnh (sửa đổi), tự chủ bệnh viện là vấn đề được nhiều đại biểu quan tâm, góp ý. Một số đại biểu bày tỏ băn khoăn khi trong thời gian qua nhiều bệnh viện lớn xin thôi không thực hiện cơ chế tự chủ. Các bệnh viện này đều có danh tiếng, luôn trong tình trạng quá tải nhưng lại xin thôi tự chủ là một sự thất bại của chính sách trong cơ chế quản lý đối với bệnh viện công lập. Thế nhưng, trong 121 Điều của dự thảo Luật Khám bệnh, chữa bệnh (sửa đổi), cụm từ “tự chủ” chỉ được đề cập một lần tại Điều 106, đó là chi của ngân sách cho tự chủ. Do đó, đại biểu cho rằng cần bổ sung cụ thể hơn về cơ chế tự chủ tại dự án Luật này.

Dự thảo Luật Thanh tra sửa đổi sẽ được Quốc hội thảo luận về một số nội dung còn ý kiến khác nhau vào ngày 25/10 và dự kiến thông qua tại kỳ họp thứ 4 này. Một vấn đề được nhiều đại biểu Quốc hội và cử tri quan tâm đó là thời gian vừa quan, công tác thanh tra chỉ mới chú trọng khâu phát hiện, kiến nghị, xử lý sai phạm. Việc bảo đảm thực thi kết luận thanh tra chưa thực sự được quan tâm. Vì vậy, cần tiếp tục hoàn thiện các quy định nhằm bảo đảm giá trị thi hành của kết luận thanh tra.

Kỳ họp thứ 4, Quốc hội khoá 15 diễn ra trong 21 ngày. Đây là kỳ họp cuối năm trong bối cảnh tình hình kinh tế - xã hội trong nước và quốc tế có nhiều nội dung quan trọng nên các công việc nghị sự tại kỳ họp này khá nặng. Với tinh thần “lấy chất lượng kỳ họp làm chính và phấn đấu để tiết giảm tối đa thời gian” được Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ khẳng định ngay tại phiên khai mạc, chất lượng dự án luật, chất lượng công tác giám sát và quyết định các vấn đề quan trọng được Quốc hội, các đại biểu Quốc hội lưu tâm.

Kỳ họp thứ 4, Quốc hội khóa XV sẽ khai mạc trọng thể vào ngày 20/10/2022, dự kiến họp tập trung trong thời gian 21 ngày. Quốc hội sẽ xem xét, thông qua 7 dự án Luật, 3 dự thảo Nghị quyết, cho ý kiến 7 dự án Luật và giám sát, quyết định nhiều vấn đề quan trọng của đất nước. Để tổ chức thành công kỳ họp thứ 4, Quốc hội khóa XV, thời gian qua, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã chỉ đạo các cơ quan của Quốc hội chuẩn bị chu đáo nội dung, chương trình và các điều kiện bảo đảm tổ chức hiệu quả kỳ họp.

Dự án Luật Đất đai (sửa đổi) sẽ được Quốc hội cho ý kiến tại kỳ họp thứ 4 Quốc hội, khoá XV khai mạc vào ngày 20/10 tới. Dự án Luật Đất đai (sửa đổi) với nhiều nội dung mới, quan trọng nhằm thể chế hóa các quan điểm, mục tiêu, chủ trương, giải pháp của Nghị quyết số 18-NQ/TW của Ban Chấp hành Trung ương, giải quyết các vấn đề đặt ra từ thực tiễn và xu thế phát triển. Điểm mới của Dự án Luật đất Đất đai (sửa đổi) được các đại biểu Quốc hội, chuyên gia và người dân quan tâm là qui định cụ thể về thẩm quyền, điều kiện, tiêu chí thu hồi để tránh lợi dụng, thu hồi đất tràn lan.

Thực hiện chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021 - 2030, giai đoạn 1 từ năm 2021 - 2025. Thời gian qua, Chính phủ, các bộ ngành đã có nhiều cố gắng, nỗ lực trong quá trình chuẩn bị tổ chức để triển khai thực hiện chương trình này. Đến nay, việc xây dựng, ban hành văn bản quy định cơ chế, chính sách vận hành chương trình đã cơ bản được hoàn thành. Tuy nhiên, công tác triển khai thực hiện rất chậm. Tại sao lại như vậy, trách nhiệm của các bộ, ngành ra sao. Đây là những vấn đề được ra khi Ủy ban thường vụ Quốc hội cho ý kiến về báo cáo của Chính phủ về kết quả triển khai thực hiện chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021 - 2030 tại phiên họp thứ 16 vừa diễn ra.

Nội dung trả lời cử tri của một số Bộ, ngành chưa đầy đủ, còn chung chung; công tác phối hợp giữa các Bộ, ngành chưa chặt chẽ, không kịp thời nên một số ý kiến, kiến nghị của cử tri chưa được giải quyết. Vẫn còn 796 kiến nghị tại các kỳ họp trước đang được tiếp tục xem xét, giải quyết. Đây là những nhận định trong báo cáo kết quả giám sát việc giải quyết kiến nghị của cử tri gửi đến kỳ họp thứ 3, Quốc hội khóa 15. Giải quyết dứt điểm và có hiệu quả các ý kiến, kiến nghị của cử tri là vấn đề đặt ra hiện nay trong công tác giám sát của Quốc hội, các đại biểu Quốc hội.

Tiếp xúc cử tri trước kỳ họp thứ 4, Quốc hội khóa XV, cử tri kiến nghị nhiều vấn đề liên quan đến các Dự án Luật, các vấn đề trong thực thi chính sách, pháp luật tại các địa phương, trong đó có vấn đề liên quan đến sách giáo khoa phổ thông. Đổi mới chương trình, sách giáo khoa giáo dục phổ thông cũng là chuyên đề được Thường vụ Quốc hội lựa chọn giám sát trong năm 2023 nhằm đánh giá toàn diện việc triển khai thực hiện đổi mới chương trình, sách giáo khoa giáo dục phổ thông trong giai đoạn 2014 - 2022 và đề xuất những giải pháp, kiến nghị hoàn thiện các văn bản quy phạm pháp luật liên quan.

Một trong bốn chuyên đề giám sát được Quốc hội khoá 15 lựa chọn là "Giám sát việc thực hiện chính sách, pháp luật về tiếp công dân và giải quyết khiếu nại, tố cáo từ ngày 1/7/2012 đến ngày 1/7/2021". Cho ý kiến về báo cáo kết quả giám sát và dự thảo Nghị quyết giám sát chuyên đề của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về “Việc thực hiện pháp luật về tiếp công dân và giải quyết khiếu nại, tố cáo từ ngày 1/7/2016 đến ngày 1/7/2021”, các Ủy viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội yêu cầu phải làm rõ trách nhiệm của người đứng đầu cấp ủy, cơ quan hành chính các cấp, nhằm tạo chuyển biến thực chất, rõ nét trong công tác tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo.

Trong năm 2022, Quốc hội, Uỷ ban Thường vụ Quốc hội tiến hành 4 cuộc giám sát chuyên đề, trong đó, yêu cầu đặt ra là các cuộc giám sát phải chỉ rõ địa chỉ, nêu rõ trách nhiệm. Vì vậy, trong quá trình tiến hành giám sát tại các Bộ, ngành, địa phương, các Đoàn giám sát đã triển khai có trọng tâm, trọng điểm, chỉ rõ những điển hình cụ thể, những nơi còn yếu kém trong tổ chức thực hiện. Tại Hội nghị triển khai Chương trình giám sát của Quốc hội năm 2023, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ khẳng định, đổi mới, nâng cao chất lượng hoạt động giám sát là vấn đề đã, đang được Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội thực hiện và thể hiện thông qua những thay đổi trong tư duy và cách làm nhằm góp phần nâng cao chất lượng, hiệu lực, hiệu quả của bộ máy nhà nước.

Thực trạng một số bệnh viện xin dừng tự chủ toàn diện, thiếu thuốc, vật tư y tế, tình trạng cán bộ nhân viên y tế xin nghỉ việc không những cho thấy những bất cập trong các chính sách pháp luật liên quan đến y tế mà còn cho thấy những vấn đề liên quan đến xã hội hóa ngành y tế. Tuy vậy, xã hội hóa y tế cần hiểu thế nào cho đúng, vai trò trách nhiệm của từng chủ thể ra sao? Đó là nội dung được nhiều đại biểu quan tâm khi cho ý kiến về dự thảo Luật Khám bệnh, chữa bệnh sửa đổi.

Diễn đàn Kinh tế - xã hội 2022 được tổ chức giữa tháng 9, một trong những vấn đề được nhiều đại biểu quan tâm đó là đổi mới chính sách đất đai, tại chuyên đề: "Đẩy mạnh cải cách thể chế - Hoàn thiện chính sách về đất đai, giải pháp quan trọng trong phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội". Ngay sau đó, tại phiên họp chuyên đề pháp luật tháng 9, dưới sự chủ trì của Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ, Uỷ ban Thường vụ Quốc hội đã xem xét, cho ý kiến lần đầu về dự án Luật Đất đai (sửa đổi). Đây là dự án luật quan trọng, phức tạp, có tác động đến mọi mặt của đời sống kinh tế xã hội, có mối quan hệ, ảnh hưởng sâu sắc đến việc thực thi chính sách. Do đó, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ yêu cầu việc sửa Luật Đất đai phải tâm huyết, trách nhiệm gấp bội so với các luật khác.

Luật Dầu khí hiện hành được ban hành ngày 6/7/1993, được sửa đổi, bổ sung vào các năm 2000, 2008 đã tạo điều kiện cho sự phát triển của ngành dầu khí. Tuy vậy, thực tế sau thời gian dài thi hành, Luật Dầu khí đã phát sinh những khó khăn, vướng mắc về cơ chế, chính sách cần tháo gỡ vì đây là ngành kinh tế mũi nhọn trong kinh tế biển, đóng góp cho đất nước và bảo đảm quốc phòng an ninh. Vì vậy, việc sửa đổi Luật Dầu khí là hết sức cần thiết, nhằm nâng cao tính thực tiễn, khả thi của Luật Dầu khí, bảo đảm tính đồng bộ, thống nhất của hệ thống luật pháp trong điều tra cơ bản về dầu khí và hoạt động dầu khí, phù hợp với các cam kết quốc tế và thông lệ công nghiệp dầu khí quốc tế.

Cùng với sự phát triển của cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 và tác động mạnh mẽ của dịch Covid-19 đến nền kinh tế xã hội của nước ta, việc giao dịch trực tiếp giữa các chủ thể trong xã hội bị hạn chế, giao dịch điện tử ngày càng phát triển. Tuy nhiên, Luật Giao dịch điện tử năm 2005 đang bộc lộ một số tồn tại, hạn chế, nhất là trong bối cảnh công nghệ thay đổi nhanh chóng như hiện nay. Tại phiên họp chuyên đề pháp luật tháng 9 của Ủy ban thường vụ Quốc hội khi cho ý kiến dự án Luật Giao dịch điện tử sửa đổi, vấn đề được các thành viên Ủy ban thường vụ Quốc hội quan tâm cho ý kiến là việc áp dụng hợp đồng điện tử vẫn còn gặp nhiều hạn chế trong xác định giá trị pháp lý, phạm vi trách nhiệm khi xẩy ra tranh chấp giữa các bên, cần đánh giá tác động kỹ lưỡng để đảm bảo các quy định trong dự án Luật Giao dịch điện tử sửa đổi chặt chẽ, khả thi, đảm bảo an toàn, an ninh trong giao dịch điện tử.

Mặc dù kinh tế hợp tác xã có ý nghĩa chiến lược và lâu dài trong nền kinh tế thị trường, định hướng xã hội chủ nghĩa, song loại hình này chưa được phát huy tương xứng với vai trò và vị trí của nó cả trong thực tế lẫn cơ chế hoạt động. Các mô hình hợp tác xã vẫn khó khăn về vốn, nhân lực, loay hoay trong quá trình tìm hướng xây dựng và phát triển sản xuất, kinh doanh, tìm đầu ra cho sản phẩm, chuyển đổi số, nhất là trong bối cảnh nhiều cạnh tranh và thay đổi như hiện nay. Cần tạo cơ chế nào cho hợp tác xã phát triển là nội dung được các thành viên Ủy ban thường vụ Quốc hội thảo luận khi cho ý kiến đối với Dự thảo Luật Hợp tác xã sửa đổi.

Trong bối cảnh Dự thảo Luật Đất đai sửa đổi được trình Quốc hội, Diễn đàn kinh tế xã hội năm 2022 vừa được tổ chức cuối tuần qua đưa ra góc nhìn đa chiều về đổi mới chính sách đất đai, một trong những vấn đề được dư luận đặc biệt quan tâm. Chủ đề "Đẩy mạnh cải cách thể chế, hoàn thiện chính sách về đất đai, giải pháp quan trọng trong phục hồi và phát triển kinh tế xã hội" được lựa chọn, thảo luận đã mang đến nhiều giải pháp, ý kiến quan trọng.

Các chính sách an sinh xã hội, thúc đẩy việc làm cho người lao động nhằm phục hồi và phát triển kinh tế sau những tác động nặng nề của đại dịch Covid - 19 đã được ban hành kịp thời song việc triển khai còn nhiều vướng mắc. Đây là nhận định được nhiều chuyên gia phân tích và dẫn chứng tại Diễn đàn Kinh tế - Xã hội Việt Nam năm 2022 do Quốc hội tổ chức vào ngày 18/9 tại Hà Nội. Các chuyên gia và đại biểu Quốc hội cũng đã nhận định thẳng thắn những tồn tại trong quản lý cũng như tác động đối với thị trường lao động trong thời gian tới để cho thấy tư duy trong quản trị, trong thực hiện chính sách đối với người lao động nói chung, chính sách an sinh xã hội và việc làm nói riêng cần phải thay đổi.

Thực hiện các Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về việc sắp xếp các đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã trong giai đoạn 2019 – 2021, cả nước đã giảm được 3.437 cơ quan ở cấp xã và 429 cơ quan ở cấp huyện. Quá trình thực hiện sắp xếp các đơn vị hành chính cấp huyện, xã trên quy mô toàn quốc trong giai đoạn 2019 - 2021 đã mang lại nhiều kết quả tích cực. Mục tiêu cuối cùng là nâng cao năng lực, hiệu quả quản lý nhà nước, đó là nhấn mạnh của Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ tại phiên họp thứ 15 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội khi cho ý kiến vào báo cáo giám sát chuyên đề "Việc thực hiện các nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về việc sắp xếp các đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã trong giai đoạn 2019-2021".

Vùng dân tộc thiểu số vẫn là nơi tồn tại 5 nhất, đó là vùng có điều kiện tự nhiên khó khăn nhất; chất lượng nguồn nhân lực thấp nhất; kinh tế - xã hội phát triển chậm nhất; tiếp cận các dịch vụ xã hội cơ bản thấp nhất; tỷ lệ người nghèo cao nhất. Với tính chất đặc thù như vậy, Đảng và nhà nước ta đã có nhiều chủ trương, chính sách, pháp luật chăm lo cho đồng bào dân tộc thiểu số. Thế nhưng trên thực tế, một số chính sách còn thiếu chi tiết, thiếu cụ thể, dàn trải, manh mún và thiếu nguồn lực đảm bảo thực hiện. Những hạn chế, bất cập này tồn tại từ nhiều năm nay cần có giải pháp thiết thực, khả thi.

Nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động của cơ quan thanh tra chính là góp phần quan trọng nâng cao năng lực quản trị nhà nước, quản lý xã hội. Để bảo đảm hoạt động thanh tra được chính xác, khách quan, chống tham nhũng tiêu cực có hiệu quả, mới đây, tại Hội nghị đại biểu Quốc hội chuyên trách về dự án Luật Thanh tra sửa đổi, các đại biểu đề nghị: "Cần quy định rõ trong thời hạn 10 - 15 ngày, sau khi ký phải công khai kết luận thanh tra, tránh sự can thiệp, tác động vào kết luận thanh tra sau khi đã được ký".

Tham nhũng chính sách được nhắc đến là việc lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong quá trình xây dựng pháp luật để mang lại nguồn lợi không chính đáng cho cơ quan, tổ chức, địa phương, ngành nghề hoặc công tác quản lý nhà nước. Vừa qua, tại Hội nghị đánh giá tình hình thực hiện Kế hoạch số 81 của Ủy ban thường vụ Quốc hội khóa 15 và triển khai chương trình xây dựng luật, pháp lệnh, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ nhấn mạnh: 'Cần quán triệt và thực hiện nghiêm túc tinh thần chỉ đạo của trung ương về phòng chống tham nhũng; xây dựng các cơ chế, quy định để phòng chống tham nhũng, tiêu cực ngay trong công tác xây dựng pháp luật; tuyệt đối không để xẩy ra tình trạng tham nhũng chính sách lồng ghép lợi ích nhóm, cục bộ hoặc nghiêng về tạo thuận lợi cho cơ quan quản lý nhà nước mà thiếu sự đồng hành với người dân và cộng đồng doanh nghiệp".

Mới đây, Ủy ban thường vụ Quốc hội tổ chức Hội nghị đại biểu Quốc hội hoạt động chuyên trách để thảo luận, góp ý kiến về 6 dự án luật, 1 dự thảo nghị quyết trình Quốc hội tại kỳ họp thứ 4 diễn ra vào tháng 10 tới. Một trong 6 dự án luật được thảo luận tại hội nghị này là dự thảo luật khám bệnh, chữa bệnh sửa đổi. Đây cũng là dự thảo luật dự kiến thông qua tại kỳ họp thứ 4 để thực hiện được mục tiêu cơ bản khi sửa đổi luật là nâng cao chất lượng khám bệnh, lấy người bệnh là trung tâm. Những nội dung cơ bản như: hành lang pháp lý cho hoạt động khám chữa bệnh từ xa; các chính sách khám chữa bệnh đối với người yếu thế công nhân, nông dân; cơ chế tài chính, y tế; chứng chỉ hành nghề khám chữa bệnh nhận được nhiều ý kiến...

Với tinh thần Quốc hội chủ động thích ứng, linh hoạt nhằm đáp ứng tốt hơn đòi hỏi của thực tiễn cuộc sống, mong mỏi của cử tri và nhân dân cả nước, Quốc hội, các cơ quan Quốc hội đã có nhiều đổi mới. Sự thay đổi và nỗ lực của cơ quan quyền lực Nhà nước cao nhất có ý nghĩa cần thiết và tất yếu trong quá trình quản trị quốc gia tốt hơn. Tiếp tục đổi mới, nâng cao hơn nữa chất lượng và hiệu quả hoạt động của Quốc hội để nâng cao chất lượng xây dựng pháp luật, thể chế, đáp ứng tốt nhất yêu cầu của đất nước trong giai đoạn mới là tinh thần nổi bật, xuyên suốt trong toàn bộ hoạt động nghị trường của Quốc hội.

Ở những nơi mới bắt đầu có thông tin quy hoạch hoặc có các dự án lớn chuẩn bị triển khai, ngay lập tức, hiện tượng đầu cơ, nâng khống giá đất, tạo sốt ảo để trục lợi thường tăng đến mức khó kiểm soát. Giá đất bất hợp lý trong nhiều trường hợp là nguyên nhân gây ra những bất ổn về kinh tế, an ninh trật tự ở địa phương, gây chậm trễ cho công tác đền bù giải phóng mặt bằng. Chính vì thế, quy định mới về bỏ khung giá đất và bảng giá đất được xây dựng định kỳ hằng năm thay vì năm năm một lần như hiện nay trong Dự thảo Luật Đất đai sửa đổi đang nhận được nhiều ý kiến.

Dự thảo Luật thực hiện dân chủ ở cơ sở được cho ý kiến lần đầu tại Kỳ họp thứ 3 Quốc hội khóa XV. Các đại biểu Quốc hội cho rằng, việc thực hiện dân chủ ở cơ sở đã tạo được không khí cởi mở trong xã hội, góp phần thực hiện tốt quyền làm chủ của nhân dân. Tuy nhiên, vẫn còn hình thức, chưa đồng đều, chưa rộng khắp. Vừa qua, Ủy ban Thường vụ Quốc hội tiếp tục cho ý kiến đối với dự án luật này. Những vấn đề liên quan đến Ban Thanh tra nhân dân được thành lập ở cả những đơn vị doanh nghiệp, đơn vị sự nghiệp được các thành viên thường vụ đóng góp ý kiến.

Ước tính hàng năm, việc di chuyển vượt tuyến y tế không cần thiết có thể tiêu tốn của người dân và xã hội hàng chục nghìn tỷ đồng. Do vậy, việc khám chữa bệnh từ xa đang được kỳ vọng là một giải pháp nhằm nâng cao chất lượng cung cấp dịch vụ của cơ sở khám, chữa bệnh, tăng cường khả năng tiếp cận của người dân với dịch vụ khám, chữa bệnh. Tuy nhiên, hiện nay vẫn chưa có quy định pháp luật cụ thể, đầy đủ liên quan đến hoạt động này. Đây là thực tế đặt ra khi sửa đổi luật khám, chữa bệnh.

Tại phiên họp chuyên đề pháp luật tháng 8/2022, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã thông qua Nghị quyết về việc bổ sung dự thảo Nghị quyết ban hành Nội quy kỳ họp Quốc hội (sửa đổi) vào Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2022 và trình Quốc hội xem xét thông qua tại Kỳ họp thứ 4 theo quy trình thông qua tại một kỳ họp. Dự thảo Nghị quyết sửa đổi lần này với 24 vấn đề mới nhằm hoàn thiện các quy định liên quan đến kỳ họp Quốc hội theo hướng quy định đầy đủ, cụ thể, khoa học, hợp lý những quy trình, thủ tục tại kỳ họp; nội quy hóa những vấn đề về cải tiến, đổi mới trong công tác chuẩn bị, tiến hành kỳ họp đã được thực tiễn kiểm nghiệm, chứng minh. Đồng thời, nhằm tăng cường tính dân chủ, pháp quyền, tính chuyên nghiệp, chủ động trong hoạt động của Quốc hội.

Nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động của cơ quan thanh tra chính là góp phần quan trọng nâng cao năng lực quản trị nhà nước, quản lý xã hội. Cho ý kiến về việc giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự án Luật Thanh tra (sửa đổi), các Ủy viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội đề nghị các cơ quan tiếp tục nghiên cứu, cần xác định rõ hơn về thẩm quyền của cơ quan thanh tra, của Đoàn thanh tra, của các cơ quan thanh tra trong hệ thống. Đồng thời làm rõ tính độc lập của đoàn thanh tra, của cơ quan thanh tra và tính độc lập này gắn với chịu trách nhiệm theo pháp luật.

Dự án Luật Phòng, chống bạo lực gia đình (sửa đổi) đã được cho ý kiến lần đầu tại Kỳ họp thứ 3 vừa qua. Trong tuần, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về việc giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự án Luật này. Các thành viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho rằng, khi công tác phát hiện, can thiệp, xử lý bạo lực gia đình vẫn còn nhiều hạn chế thì việc thành lập cơ sở trợ giúp phòng, chống bạo lực gia đình là điều cần thiết.

Trong điều kiện pháp luật cho phép, phải bảo vệ người tiêu dùng ở mức độ cao nhất, đây là ý kiến của chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ trong phiên họp của Ủy ban thường vụ Quốc hội khi xem xét dự thảo Luật bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng sửa đổi. Thực tế cho thấy, sau 12 năm thực thi Luật bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng, các cơ chế, biện pháp bảo vệ còn bất cập, chưa đủ mạnh, các quy định hiện hành đã không còn phù hợp với sự phát triển của nhiều hình thức kinh doanh mới, vi phạm trong lĩnh vực này gia tăng và phức tạp.

Sự phát triển mạnh mẽ của mạng xã hội và các giao dịch trên môi trường số đã đem lại nhiều tiện ích cho người dân. Đi kèm với đó là các loại tội phạm sử dụng công nghệ cao, xuất hiện ngày càng nhiều, với thủ đoạn ngày càng tinh vi, phức tạp. Nổi lên là lừa đảo chiếm đoạt tài sản thông qua hoạt động kinh doanh đa cấp, thương mại điện tử; gian lận, trộm cắp trong hoạt động thanh toán thẻ, thanh toán điện tử; trộm cắp, mua bán thông tin thẻ tín dụng nhằm chiếm đoạt tài sản; đánh bạc, tổ chức đánh bạc thông qua mạng Internet; trộm cắp tài khoản người dùng mạng xã hội để lừa đảo chiếm đoạt tài sản. Chính vì vậy, đấu tranh với tội pham an ninh mạng và tăng cường công tác quản lý nhà nước về an toàn, an ninh mạng và thông tin mạng quốc gia trong tình hình mới là vấn đề được được các đại biểu Quốc hội quan tâm tại phiên chất vấn và trả lời chất vấn trong phiên họp thứ 14 của Uỷ ban Thường vụ Quốc hội.

Theo số liệu của Tổng cục Du lịch, Việt Nam đã đón hơn 413.000 lượt khách quốc tế trong 6 tháng đầu năm 2022. Như vậy sau 6 tháng, lượng khách quốc tế đến Việt Nam chỉ mới đạt khoảng 10% kế hoạch năm. Vì thế, mục tiêu 5 triệu lượt khách quốc tế năm 2022 đang là thách thức rất lớn đặt ra với ngành. Bên cạnh đó, những giải pháp tổng thể và dài hạn để du lịch phát triển thành ngành kinh tế mũi nhọn cũng là vấn đề được nhiều đại biểu Quốc hội đặt ra chất vấn đối với Bộ trưởng Bộ Văn hóa thể thao và du lịch Nguyễn Văn Hùng.

Trong công tác lập pháp, Quốc hội luôn dành nhiều thời gian tập trung cho việc nâng cao chất lượng các văn bản luật. Mặc dù vậy, công tác lập pháp vẫn tồn tại những hạn chế, bất cập cố hữu qua nhiều nhiệm kỳ chưa được khắc phục. Đó là tình trạng Luật không thống nhất, chồng chéo, mâu thuẫn, văn bản hướng dẫn luật chậm ban hành, thiếu hoặc hướng dẫn không đúng với quy định của luật. Những tồn tại này, đòi hỏi tiếp tục đổi mới, nâng cao chất lượng việc ban hành các văn bản pháp luật nhằm đáp ứng kịp thời yêu cầu của thực tiễn cuộc sống và sự phát triển của đất nước trong tiến trình hội nhập quốc tế.

Ban hành các Nghị quyết thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù cho một số địa phương; ban hành Nghị quyết về Chủ trương đầu tư Dự án đường Vành đai và đường bộ cao tốc… Quốc hội đã kịp thời quyết định những vấn đề quan trọng nhằm tạo điều kiện để các vùng liên kết phát triển. Để thực hiện thành công các Nghị quyết này cần phải thống nhất quan điểm muốn đi xa và bền vững phải đi cùng nhau, phát triển cả vùng. Thể chế vùng phải lấy quy hoạch làm cơ sở pháp lý điều phối liên kết vùng. Bộ máy vùng phải có đủ năng lực, thẩm quyền, nguồn lực, xây dựng cơ chế ngân sách riêng cho vùng. Bên cạnh đó, cần phối hợp đồng bộ đầu tư kết cấu hạ tầng trong vùng.

Dự thảo Luật thực hiện dân chủ ở cơ sở hiện thực hóa phương châm “Dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra, dân giám sát, dân thụ hưởng”. Trong đó, dân biết, dân bàn là hai yếu tố quan trọng đầu tiên để thực hiện quyền dân chủ trực tiếp của mình. Tuy vậy, việc thực hiện các quyền này có nơi, có lúc còn hình thức khiến sự tham gia của người dân đóng góp xây dựng pháp luật, xây dựng chính quyền còn hạn chế.

Tại phiên họp thứ 13 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến chuẩn bị kỳ họp thứ tư Quốc hội khoá XV, các đại biểu nhấn mạnh, công tác lập pháp là trọng tâm của kỳ họp tới. Đáng lưu ý, trong 7 dự án luật được cho ý kiến lần đầu tại kỳ họp này có dự án luật rất quan trọng là Luật Đất đai sửa đổi. Đây là dự án luật khó và rất được trông đợi, do vậy cần vào cuộc chuẩn bị từ sớm, từ xa để đạt chất lượng cao nhất.

Lãng phí đất đai là thực trạng kéo dài từ nhiều năm nay, xảy ra ở nhiều địa phương, biểu hiện ở nhiều dạng thức khác nhau nhưng chưa có giải pháp khắc phục hiệu quả. Nhận định này một lần nữa được khẳng định qua các cuộc giám sát chuyên đề của Quốc hội về việc thực hiện chính sách pháp luật về thực hành tiết kiệm, chống lãng phí giai đoạn 2016-2021.

Quy hoạch không đồng bộ, điển hình như tuyến đường Lê Văn Lương, Hà Nội là một trong những nguyên nhân dẫn đến ngập lụt, ùn tắc giao thông. Đây cũng là điển hình của quy hoạch bất cập, khi theo tính toán sơ bộ tại tuyến đường này có 15 dự án, UBND thành phố Hà Nội và Sở Quy hoạch Kiến trúc đã tiến hành điều chỉnh quy hoạch tới 45 lần. Thế nhưng, hầu như người dân lại không hề được tiếp cận với những thông tin quy hoạch này.

Đến nay, cả nước đã xác nhận có trên 9,2 triệu người có công, trong đó có trên 1,3 triệu người có công được hưởng trợ cấp hàng tháng. Thực hiện tốt chính sách pháp luật đối với người có công là thể hiện sâu sắc đạo lý uống nước nhớ nguồn, đền ơn đáp nghĩa, tri ân những người đã hy sinh cho độc lập dân tộc, hạnh phúc của nhân dân. Đây cũng là việc làm được Đảng, Nhà nước ta đặc biệt quan tâm trong những năm qua. Tuy nhiên, việc triển khai chính sách này trong thực tế vẫn còn bất cập, vẫn còn trường hợp bị bỏ sót hoặc tình trạng tiêu cực, trục lợi chính sách. Vì thế, việc khắc phục những khó khăn, vướng mắc, hạn chế trong chính sách pháp luật đối với người có công là đòi hỏi, kiến nghị chính đáng của cử tri.

Rất nhiều vấn đề đặt ra để việc thực hiện chính sách pháp luật về thực hành tiết kiệm, chống lãng phí giai đoạn tiếp theo đạt hiệu quả cao hơn - đó là nhận định ban đầu của Đoàn giám sát của Quốc hội về việc thực hiện chính sách, pháp luật về thực hành tiết kiệm chống lãng phí giai đoạn 2016-2021.

Sau 12 năm thực hiện, Luật Tần số vô tuyến điện không còn phù hợp với thực tế và chủ trương mà Đại hội Đảng lần thứ XIII đề ra, đó là chú trọng phát triển hạ tầng thông tin, viễn thông, tạo nền tảng chuyển đổi số quốc gia, từng bước phát triển kinh tế số, xã hội số. Vì thế, việc sửa đổi Luật Tần số vô tuyến điện là cần thiết nhằm tiếp tục hoàn thiện cơ chế, chính sách, góp phần thúc đẩy phát triển thông tin vô tuyến, đảm bảo an ninh quốc phòng, bảo vệ chủ quyền quốc gia về tần số và quỹ đạo vệ tinh.

Gần 3 năm qua, khi đại dịch Covid-19 xuất hiện, ngành y tế đã rất vất vả gồng mình để chữa bệnh cứu người. Khi dịch bệnh cơ bản được kiểm soát, nhiều sai sót trong ngành y tế lại bị phát hiện, đó là trăn trở của nhiều đại biểu Quốc hội khi cho ý kiến về Dự luật Khám bệnh, chữa bệnh sửa đổi tại Kỳ họp thứ 3 Quốc hội khóa XV. Để quyền lợi của người bệnh được đảm bảo, để pháp luật được thống nhất, chặt chẽ, bao quát, điều chỉnh kịp thời các quan hệ xã hội, tạo điều kiện cho các y, bác sỹ làm việc đúng, ngăn chặn các sai phạm từ sớm, từ xa thì Luật Khám bệnh, chữa bệnh (sửa đổi) cần thay đổi, sửa đổi một cách toàn diện, sâu sắc hơn.

Mới đây, tại phiên họp bất thường, Ủy ban thường vụ Quốc hội đã thông qua Nghị quyết về điều chỉnh mức thuế bảo vệ môi trường đối với xăng, dầu, mỡ nhờn, nhiên liệu bay. Cùng với mức giảm kịch khung biểu thuế này, Chủ tịch Quốc hội yêu cầu Chính phủ khẩn trương nghiên cứu các vấn đề liên quan đến thuế giá trị gia tăng, thuế tiêu thụ đặc biệt đối với mặt hàng xăng dầu để báo cáo Quốc hội có biện pháp giải quyết. Đây là quyết sách phù hợp, kịp thời trong bối cảnh giá xăng dầu ở mức cao, tác động lớn đến sản xuất và tiêu dùng trong nước. Quyết sách có tính thời điểm này một lần nữa thể hiện tinh thần lắng nghe, trách nhiệm và đồng hành của Quốc hội, Ủy ban thường vụ Quốc hội đối với những đòi hỏi từ thực tiễn cuộc sống.

Đoàn giám sát của Ủy ban Thường vụ Quốc hội vừa làm việc với một số địa phương về việc "Thực hiện pháp luật về tiếp công dân và giải quyết khiếu nại, tố cáo từ ngày 1/7/2016 đến ngày 1/7/2021”. Qua các buổi làm việc cho thấy, các địa phương đã quan tâm chỉ đạo công tác tiếp công dân nhưng kết quả thực hiện chưa đảm bảo theo quy định, vẫn còn tình trạng tiếp công dân, xử lý đơn thư chỉ như chức năng "bưu điện", tỷ lệ tiếp công dân định kỳ của người đứng đầu cũng chưa cao.

Tại kỳ họp thứ 3 Quốc hội khóa XV, Quốc hội đã thông qua 17 nghị quyết, trong đó có đến 5 nghị quyết về chủ trương đầu tư dự án đường vành đai và đường bộ cao tốc gồm: dự án đường vành đai 4 vùng thủ đô Hà Nội, dự án đường vành đai 3 thành phố Hồ Chí Minh, dự án đường bộ cao tốc Biên Hòa - Vũng Tàu, dự án đường bộ cao tốc Khánh Hòa - Buôn Ma Thuột, dự án đường bộ cao tốc Châu Đốc - Cần Thơ - Sóc Trăng. 5 dự án quan trọng quốc gia được xem xét quyết định chủ trương đầu tư nâng tổng số dự án mà Quốc hội khóa XV xem xét, quyết định chủ trương đầu tư lên 6 dự án với tổng mức đầu tư 392.644 tỷ đồng. Các nghị quyết về đầu tư giao thông được ban hành có ý nghĩa quan trọng đối với sự phát triển nhanh, bền vững của đất nước trong trung và dài hạn, thúc đẩy giải ngân vốn đầu tư công có tác dụng lan tỏa, liên kết vùng.

Tình trạng người dân tự ý làm hạ tầng, phân lô bán nền trên đất nông nghiệp và hình thành các dự án dân cư “ảo”, thậm chí có nơi, chính quyền địa phương cũng không kiểm soát nổi là thực trạng xảy ra khá phổ biến trong thời gian gần đây, đặc biệt ở những nơi có dự án đường giao thông chạy qua hay nằm trong quy hoạch phát triển kinh tế vùng. Trong khi đó, ở một số nơi, người dân bỏ đất nông nghiệp lên thành thị lao động vẫn diễn ra và những nhà đầu tư vào lĩnh vực nông nghiệp vẫn gặp khó trong quá trình tiếp cận đất đai. Đây là những bất cập từ thực tế đặt ra khi sửa đổi Luật đất đai.

Hoạt động thanh tra có vai trò quan trọng, bảo đảm trật tự, kỷ cương quản lý Nhà nước, giúp các hoạt động ban hành và tổ chức thực hiện quyết định quản lý được gắn bó, chặt chẽ hơn, từ đó nâng cao hiệu quả quản lý Nhà nước. Dự án Luật Thanh tra (sửa đổi) được Quốc hội thảo luận lần đầu tại kỳ họp thứ 3 Quốc hội khóa XV. Những vấn đề liên quan đến thực hiện kết luận thanh tra và tránh chồng chéo, trùng lặp trong hoạt động thanh tra với các cơ quan khác là nội dung được nhiều đại biểu và cử tri quan tâm.

Với nguồn lực lớn được đầu tư và tiềm năng đã phát hiện, ngành dầu khí còn nhiều dư địa để tiếp tục phát triển, đặc biệt trước tình hình kinh tế trong nước, khu vực và thế giới có nhiều biến động. Việc sửa đổi Luật Dầu khí hiện hành và các quy định liên quan sẽ giúp mở cánh cửa mới cho ngành dầu khí Việt Nam phát triển, góp phần đảm bảo an ninh năng lượng của đất nước.

Ngay sau kỳ họp thứ 3, Quốc hội khóa XV kết thúc, các đại biểu Quốc hội đã thực hiện tiếp xúc cử tri để thông báo kết quả của kỳ họp và lắng nghe ý kiến, tâm tư của cử tri, nhân dân. Cử tri đánh giá cao những quyết sách đã được đưa ra và kỳ vọng nhiều hơn nữa vào công tác xây dựng pháp luật, giám sát và quyết định những vấn đề quan trọng của Quốc hội, đặc biệt trong công tác phòng chống tham nhũng, tiêu cực.

Gia đình là tế bào của xã hội, là chỗ dựa tinh thần và vật chất cho mỗi thành viên, nơi mọi người được thể hiện, bày tỏ tình yêu thương, sự chia sẻ cho nhau, nơi tiếp thu, giữ gìn và lưu truyền các giá trị văn hóa truyền thống của quê hương, đất nước. Vậy nhưng với không ít gia đình, các thành viên trong gia đình mang đến cho nhau nỗi đau về thể xác, tinh thần và sức khỏe. Theo số liệu thống kê, trong giai đoạn 2009 - 2021, tổng số vụ bạo lực gia đình đã phát hiện trên cả nước là 324.641 vụ. Vậy những giải pháp nào để phòng chống bạo lực gia đình đang có xu hướng phức tạp hơn trong xã hội hiện đại?

Việc thực hiện dân chủ ở cơ sở đã tạo được không khí cởi mở, góp phần thực hiện tốt quyền làm chủ của nhân dân. Tuy nhiên ở nhiều nơi, nhiều lúc, dân chủ vẫn còn hình thức, chưa đồng đều, rộng khắp. Thực tế này đòi hỏi cần phải có một đạo luật với những quy định cụ thể hơn, chặt chẽ hơn để phát huy tốt hơn quyền làm chủ của nhân dân, đặc biệt là cụ thể hóa chủ trương đã được nhấn mạnh trong Nghị quyết Đại hội Đảng lần thứ XIII, đó là "Dân biết, dân làm, dân bàn, dân kiểm tra, dân giám sát và dân thụ hưởng".

Dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm không chỉ là việc cán bộ quyết liệt trong thực hiện nhiệm vụ được giao mà còn thể hiện ở tinh thần dám đấu tranh chống lại những biểu hiện tiêu cực, dám đứng lên phê phán, nhìn thẳng vào những khuyết điểm của bản thân, của tập thể, đồng nghiệp và của cấp trên. Trong bối cảnh hiện nay, đây là công việc rất khó. Làm sao để ngày càng có nhiều cán bộ thực sự tâm huyết với nhiệm vụ được nhân dân tin tưởng giao phó? Làm thế nào để khuyến khích, bảo vệ những cán bộ dám đột phá sáng tạo vì lợi ích chung, nhất là trong tình hình thực tế cán bộ sai phạm, vi phạm pháp luật đang có những diễn biến đáng lo ngại như hiện nay. Hoàn thiện pháp luật để cán bộ dám sáng tạo, đột phá là vấn đề được nhiều đại biểu Quốc hội nhấn mạnh trong các phiên họp tại kỳ họp thứ 3 vừa qua.

Kỳ họp thứ 3, Quốc hội khóa XV với tinh thần làm việc khẩn trương, nghiêm túc, khoa học, trách nhiệm cao, không khí thảo luận sôi nổi, dân chủ, chất vấn trí tuệ, thẳng thắn, đa chiều đã hoàn thành toàn bộ chương trình đề ra và thành công tốt đẹp. 5 dự án luật, 17 nghị quyết đã được thông qua, đòi hỏi các cơ quan ban ngành, các đoàn đại biểu Quốc hội và từng đại biểu Quốc hội khẩn trương tổ chức triển khai thực hiện hiệu quả các luật, nghị quyết vừa được thông qua, khắc phục tình trạng “quyết sách đúng - trúng - kịp thời, nhưng triển khai chậm, kém hiệu quả”.

Kỳ họp thứ 3, Quốc hội khoá XV đã kết thúc sau gần 1 tháng làm việc nghiêm túc, dân chủ. Tại kỳ họp này, Quốc hội đã thông qua Nghị quyết về chất vấn và trả lời chất vấn; 5 Nghị quyết về chủ trương đầu tư dự án đường bộ và nhiều Nghị quyết, dự án luật quan trọng. Kỳ họp cũng thu hút sự quan tâm của đông đảo cử tri cả nước với những phiên thảo luận sôi nổi tại Nghị trường, phát biểu thẳng thắn của đại biểu quốc hội; những quyết định thận trọng và trách nhiệm nhằm hoàn thiện thể chế, thúc đẩy nền kinh tế phát triển bền vững sau đại dịch...

Nâng cao chất lượng khám bệnh, chữa bệnh, tập trung vào việc nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, y bác sỹ, lấy quyền lợi của người bệnh là trung tâm là nội dung được các đại biểu Quốc hội tập trung thảo luận khi cho ý kiến dự thảo Luật Khám bệnh, chữa bệnh (sửa đổi) tại Kỳ họp thứ 3 Quốc hội khóa XV.

Dự kiến ngày 16/6, Quốc hội sẽ biểu quyết thông qua Nghị quyết về thí điểm mô hình tổ chức hoạt động lao động hướng nghiệp, dạy nghề cho phạm nhân ngoài trại giam. Nghị quyết là giải pháp quan trọng, giúp nâng cao hiệu quả công tác giáo dục, cải tạo phạm nhân, giúp phạm nhân có được tay nghề, dễ tìm được việc làm sau khi mãn hạn tù, qua đó cũng thể hiện tính nhân văn trong chính sách của Đảng và Nhà nước.

Qua 2,5 ngày diễn ra, phiên chất vấn tại kỳ họp thứ 3 Quốc hội khóa XV đã chạm đúng, trúng nhiều vấn đề nóng mà thực tiễn cuộc sống đang đòi hỏi có câu trả lời thỏa đáng, đặc biệt là những ngành, lĩnh vực có tính trọng yếu, tác động trực tiếp đến sự ổn định, phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội trong bối cảnh sau đại dịch, biến động tình hình khách quan và nguy cơ lạm phát toàn cầu. Có những vấn đề đã tồn tại từ lâu, có những vấn đề mới phát sinh nhưng đều cùng chung một chìa khóa để giải quyết, đó là sự nỗ lực, trách nhiệm cao hơn, quyết liệt hơn của các bộ, ngành, địa phương, nhất là những vướng mắc không phải việc thiếu cơ chế quy định mà từ vận hành thực hiện.

Tuần qua, Quốc hội đã dành thời gian để thảo luận nhiều vấn đề quan trọng, trong đó, chương trình thực hành tiết kiệm, chống lãng phí là nội dung nhận được nhiều sự quan tâm của đại biểu quốc hội và cử tri. Nhiều đại biểu bày tỏ băn khoăn khi lãng phí đang hiện hữu trên nhiều khía cạnh như lãng phí thời gian, lãng phí niềm tin của nhân dân, lãng phí tài sản công và lãng phí cơ hội phát triển...

Đại dịch Covid-19 ảnh hưởng lớn đến mọi mặt đời sống kinh tế - xã hội. Quốc hội, Chính phủ đã ban hành và triển khai thực hiện nhiều nghị quyết, kế hoạch để tháo gỡ khó khăn, giúp đỡ doanh nghiệp và người lao động, những đối tượng chịu tác động mạnh và tác động trực tiếp bởi đại dịch. Tuy nhiên, vẫn còn một số nhiệm vụ triển khai chậm so với yêu cầu thực tế. Vậy giải pháp nào để khắc phục những bất cập, phục hồi kinh tế, đảm bảo mục tiêu tăng trưởng?

Nhận định rõ các xu hướng trong lập pháp, đánh giá kỹ các phí tổn và lợi ích khi xây dựng chính sách pháp luật, lắng nghe và coi trọng việc lấy ý kiến đối tượng chịu sự điều chỉnh của dự án luật là những yếu tố cần thiết, ý nghĩa, góp phần quan trọng nâng cao chất lượng các văn bản luật. Đây cũng là ý kiến của nhiều đại biểu Quốc hội tại phiên thảo luận dự kiến chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2023, điều chỉnh chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2022.

Ngay trong ngày làm việc đầu tiên của Kỳ họp thứ 3, Quốc hội đã nghe Tờ trình về dự kiến chương trình giám sát của Quốc hội năm 2023 và sau đó tiến hành thảo luận tại hội trường về nội dung này. "Tăng cường tính tranh luận, đi sâu làm rõ vấn đề, trách nhiệm trong thảo luận nhằm tiếp tục đổi mới hoạt động giám sát" là nhấn mạnh của Tổng Thư ký Quốc hội, Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội Bùi Văn Cường khi trình bày báo cáo dự kiến Chương trình giám sát của Quốc hội năm 2023.

Kể từ khi xuất hiện dịch Covid-19, sau hai kỳ họp thứ nhất, thứ hai và một kỳ họp bất thường, kỳ họp thứ ba là kỳ họp đầu tiên của nhiệm kỳ Quốc hội khóa XV được tổ chức theo hình thức trực tiếp. Với sự chuẩn bị kỹ lưỡng, từ sớm, từ xa, sáng ngày 23/05, tại Hội trường Diên Hồng - Nhà Quốc hội, dưới sự chủ trì của Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ, Quốc hội khóa XV đã khai mạc trọng thể Kỳ họp thứ ba. Phát biếu khai mạc, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ khẳng định: "Trong gần một năm qua, các vị đại biểu Quốc hội đã bám sát chương trình hành động, giữ đúng lời hứa của mình trước cử tri và nhân dân; thường xuyên gần gũi, lắng nghe, nắm bắt tâm tư, nguyện vọng của cử tri, bám sát thực tiễn để chuyển tải vào chương trình nghị sự của Quốc hội; không ngừng nâng cao trình độ và năng lực về mọi mặt; đề nghị các đại biểu Quốc hội tiếp tục phát huy hơn nữa tinh thần đó, góp phần làm nên thành công của Kỳ họp, đáp ứng sự mong đợi của nhân dân và cử tri cả nước".

Lắng nghe, tiếp nhận và dõi theo quá trình giải quyết ý kiến, kiến nghị của cử tri là hoạt động quan trọng của Quốc hội, các đại biểu Quốc hội. Đi đến cùng việc giải quyết các ý kiến, kiến nghị nhằm thúc đẩy những chuyển biến tích cực trong quá trình giải quyết cũng như chắt lọc cơ sở thực tế để hoàn thiện hệ thống chính sách pháp luật. Để chuẩn bị cho kỳ họp thứ 3, Quốc hội khóa XV, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã xem xét báo cáo kết quả giải quyết ý kiến, kiến nghị của cử tri gửi đến Quốc hội từ kỳ họp thứ 2.

Theo chương trình, kỳ họp thứ 3 Quốc hội khóa 15 khai mạc vào ngày 23/5 và bế mạc vào ngày 17/6, tổng thời gian làm việc 20 ngày. Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ nhấn mạnh tinh thần chuẩn bị kỹ lưỡng, bảo đảm chất lượng của kỳ họp, nhất là các nội dung quan trọng càng phải thận trọng, nội dung nào đã chắc chắn, bảo đảm yêu cầu mới đưa vào chương trình kỳ họp, không chạy theo số lượng, không quyết định vội vàng.

Phiên họp thứ 10 của Ủy ban thường vụ Quốc hội vừa qua đã cho ý kiến về kết quả báo cáo giám sát việc giải quyết, trả lời kiến nghị của cử tri gửi đến kỳ họp thứ 2 Quốc hội khóa XV; xem xét báo cáo dân nguyện của Quốc hội tháng 4/2022 và cho ý kiến vào báo cáo tổng hợp ý kiến, kiến nghị của cử tri và nhân dân gửi đến kỳ họp thứ 3, Quốc hội khóa XV. Đây là những báo cáo liên quan trực tiếp đến đời sống người dân, tiếng nói từ thực tiễn. Do đó, cần phản ánh rất sâu sắc, đầy đủ diễn biến của cuộc sống hàng ngày.

Kinh tế xã hội quý I năm nay thu được những kết quả tích cực, nhưng những khó khăn thách thức vẫn đã, đang đặt ra, nhất là ảnh hưởng nặng nề của dịch Covid-19 ở trong nước và trên toàn cầu. Thực tế cũng cho thấy, việc ban hành các cơ chế, chính sách đặc thù đáp ứng kịp thời yêu cầu của tình hình khách quan, xong quá trình tổ chức thực hiện còn chậm chễ. Đây là tồn tại được chỉ ra trong phiên họp của Ủy ban thường vụ Quốc hội khi cho ý kiến về báo cáo đánh giá bổ sung kết quả thực hiện nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội, ngân sách Nhà nước năm 2021 và những tháng đầu năm 2022.

Lãng phí xảy ra trong nhiều lĩnh vực của đời sống xã hội, hậu quả còn lớn hơn tham nhũng nhưng đáng nói là ý thức, trách nhiệm để xảy ra tình trạng lãng phí trong nhiều trường hợp còn bỏ ngỏ, thậm chí “coi nhẹ như không” . Đó là thực tế được chỉ ra qua giám sát chuyên đề “việc thực hiện chính sách, pháp luật về thực hành tiết kiệm, chống lãng phí giai đoạn 2016 – 2021”. Câu hỏi về xử lý trách nhiệm và nâng cao ý thức chấp hành pháp luật về tiết kiệm, chống lãng phí được đặt ra.

Đầu tư công có vai trò hết sức quan trọng trong phát triển kinh tế - xã hội của đất nước. Tuy nhiên, qua kết quả thanh tra, kiểm toán và tổng kết, đánh giá hằng năm, 5 năm cho thấy vẫn còn nhiều tồn tại, hạn chế. Đặc biệt, câu chuyện giải ngân vốn đầu tư công chậm, có tiền mà không tiêu được đã nhiều lần nóng tại nghị trường và dư luận xã hội. Thực trạng này cần phải đánh giá lại chính sách, pháp luật về đầu tư công và việc tổ chức lại việc thực hiện, tìm ra nguyên nhân khách quan, chủ quan, đề ra giải pháp căn cơ, toàn diện để khắc phục. Đặc biệt, trong tình hình hiện nay, do tác động của đại dịch COVID-19 nên tăng trưởng kinh tế 2 năm 2020-2021 đạt rất thấp so với mục tiêu. Đây cũng là nội dung phiên giải trình do Ủy ban Tài Chính và ngân sách của Quốc hội tổ chức.

Giám sát tối cao là chức năng quan trọng của Quốc hội. Thực hiện tốt chức năng giám sát sẽ giúp cho việc thực hiện chức năng lập pháp, quyết định các vấn đề quan trọng tốt hơn, kịp thời có những điều chỉnh sát hợp với yêu cầu của thực tiễn cuộc sống, đáp ứng tốt hơn mong mỏi của cử tri. Mới đây, chủ trì buổi làm việc với Ban Chỉ đạo xây dựng Đề án "Tiếp tục đổi mới, nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động giám sát của Quốc hội", Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ đề nghị cần bám sát mục tiêu, yêu cầu, rà soát kỹ lưỡng quy định pháp luật, thực tiễn triển khai để có kiến nghị đổi mới cách thức tổ chức giám sát phù hợp, nâng cao hiệu lực, hiệu quả hoạt động giám sát của Quốc hội.

Đất đai là nguồn lực quan trọng, phục vụ phát triển kinh tế-xã hội của đất nước nhưng trên thực tế chưa được khai thác, sử dụng hiệu quả. Tình trạng lãng phí, tham nhũng, trục lợi và thất thoát các nguồn thu ngân sách liên quan đến đất đai diễn ra phổ biến. Những vi phạm liên quan đến đất đai ngày càng phức tạp, đa dạng hơn trong khi hệ thống pháp luật về đất đai còn nhiều bất cập, thiếu thống nhất, thiếu cụ thể, chưa kịp thời điều chỉnh các quan hệ mới phát sinh. Việc sửa đổi Luật Đất đai được đặt ra từ nhiều năm nay, nhưng tại phiên họp mới đây của Ủy ban thường vụ Quốc hội, một lần nữa Chính phủ xin lùi thời hạn trình Quốc hội Dự án Luật Đất đai sửa đổi.

Tục “bắt vợ” hay “kéo vợ” của đồng bào người Mông, người Dao (đỏ), tục “trộm vợ” của đồng bào người Thái (ở Nghệ An) là những phong tục đẹp từ xa xưa, thể hiện tình yêu đôi lứa mãnh liệt của những chàng trai cô gái đến với nhau. Việc kéo hay bắt chỉ được diễn ra khi có sự thoả thuận và đồng ý của 2 người từ trước đó. Thế nhưng gần đây, hiện tượng, sự việc phản cảm như biến tướng “cướp vợ”, “bắt vợ” xảy ra tại một số địa phương đang đặt ra vấn đề giữ gìn mỹ tục hài hòa với những quy định pháp luật. Đây cũng là vấn đề được Ủy ban Văn hóa Giáo dục lựa chọn khảo sát trong thời gian qua.

Theo kết quả điều tra quốc gia công bố năm 2020, có tới 32% phụ nữ bị chồng bạo lực thể xác hoặc bạo lực tình dục. Đáng chú ý, tình trạng bạo lực với người già, trẻ em cũng diễn ra phổ biến với nhiều vụ việc nghiêm trọng. Những hành vi này không chỉ gây hậu quả nghiêm trọng đối với người bị bạo lực mà còn ảnh hưởng đến cộng đồng, làm phá hoại các giá trị đạo đức trong gia đình và xã hội. Sau 14 năm thi hành, Luật Phòng chống bạo lực gia đình năm 2007 đã bộc lộ nhiều bất cập, chưa nhận diện đầy đủ về hành vi bạo lực gia đình... Vì vậy, việc sửa đổi luật là vô cùng cấp thiết, nhằm hoàn thiện thể chế pháp lý về công tác phòng, chống bạo lực gia đình theo hướng tăng cường các biện pháp bảo vệ các quyền con người.

Tại phiên họp thứ 10 của Ủy ban thường vụ Quốc hội, điểm đáng chú ý trong báo cáo của Chính phủ là việc thực hành tiết kiệm, chống lãng phí trong đầu tư xây dựng, đầu tư công. Năm 2021, mặc dù Chính phủ đã có nhiều giải pháp quyết liệt đẩy nhanh tiến độ giải ngân vốn đầu tư công, tuy nhiên trong công tác chuẩn bị đầu tư có nhiều dự án chưa đủ thủ tục, không đủ điều kiện phân bổ vốn, việc rà soát, điều chỉnh, bổ sung vốn cho những dự án giải ngân tốt, có nhu cầu vốn để hoàn thành chưa được thực hiện kịp thời, linh hoạt. Một số dự án quan trọng quốc gia còn xẩy ra tình trạng chậm trễ trong công tác triển khai đưa vào hoạt động, gây lãng phí nguồn lực.

Điều 18 Luật tiếp công dân quy định: "Người đứng đầu cơ quan, đơn vị trực tiếp thực hiện việc tiếp công dân ít nhất 1 ngày/tháng tại địa điểm tiếp công dân của cơ quan mình". Theo quy định của Thông tư 04/2021 của Thanh tra Chính phủ về quy trình tiếp công dân: "Người đứng đầu cơ quan, đơn vị phải trực tiếp tiếp công dân để lắng nghe, xem xét, giải quyết và chỉ đạo việc giải quyết các khiếu nại, tố cáo, kiến nghị, phản ảnh thuộc thẩm quyền của mình hoặc thẩm quyền của người đứng đầu cơ quan, đơn vị cấp dưới trong công tác tiếp công dân, xử lý đơn, giải quyết khiếu nại, tố cáo, kiến nghị, phản ánh". Mới đây, theo kết quả bước đầu của Đoàn giám sát chuyên đề của Ủy ban thường vụ Quốc hội vừa làm việc với 8 Bộ ngành cho thấy, kết quả thực hiện việc tiếp công dân định kỳ của người đứng đầu hầu như chưa đảm bảo theo quy định.

Nâng cao chất lượng khám, chữa bệnh, tập trung vào việc nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ y, bác sỹ, lấy quyền lợi của người bệnh là trung tâm là nội dung được các thành viên Uỷ ban Thường vụ Quốc hội tập trung thảo luận khi cho ý kiến vào Dự thảo Luật khám bệnh, chữa bệnh sửa đổi.

Hoạt động thanh tra có vai trò quan trọng, bảo đảm trật tự, kỷ cương quản lý nhà nước, giúp việc tổ chức thực hiện quyết định quản lý được gắn bó chặt chẽ hơn, từ đó nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước. Với ý nghĩa đó, nâng cao hiệu lực, hiệu quả của công tác thanh tra trong hệ thống các cơ quan nhà nước càng cần thiết, nhất là trong bối cảnh hiện nay. Nội dung này được các thành viên Uỷ ban Thường vụ Quốc hội thảo luận khi cho ý kiến về dự thảo Luật Thanh tra sửa đổi.

Sau 5 năm thực hiện Nghị quyết 42/2017/QH14 của Quốc hội về thí điểm xử lý nợ xấu của các tổ chức tín dụng đã tạo ra hành lang pháp lý cần thiết cho công tác xử lý nợ xấu của các tổ chức tín dụng, góp phần không nhỏ vào kết quả công tác cơ cấu lại hệ thống tổ chức tín dụng gắn với xử lý nợ xấu giai đoạn 2016 - 2020. Tuy nhiên, Nghị quyết 42 là nghị quyết thí điểm nên hiệu lực chỉ kéo dài 5 năm đến ngày 15/8/2022, Nghị quyết 42 sẽ hết hiệu lực thi hành. Vấn đề đặt ra hiện nay là có nên kéo dài thời hạn áp dụng Nghị quyết số 42? Đồng tình với việc kéo dài thời gian thực hiện Nghị quyết này song các thành viên Uỷ ban thường vụ Quốc hội cũng đề nghị cần làm rõ hơn những tồn tại, vướng mắc, hướng tới việc hoàn thiện pháp lý, giải quyết hiệu quả hơn vấn đề nợ xấu.

Thực tiễn ở nước ta thời gian qua cho thấy, đất đai luôn là vấn đề nóng. Khiếu tố về đất đai giữ tỷ lệ 70% tổng số lượng khiếu tố của người dân, trong đó 70% số lượng khiếu tố là về chuyển dịch đất đai bắt buộc. Con số này nói lên sự phát triển đang thiếu bền vững của xã hội. Mặt khác, các khiếu tố về chuyển dịch đất đai bắt buộc thường ở dạng đông người, phức tạp, kéo dài và khó giải quyết. Thời gian gần đây, một số trường hợp đấu giá quyền sử dụng đất có kết quả trúng đấu giá cao bất thường, cao gấp nhiều lần giá khởi điểm đã tác động tiêu cực đến mặt bằng giá đất, nhà ở, thị trường bất động sản. Cùng với đó, hiện tượng bỏ giá rất cao một số lô đất rồi bỏ cọc, tạo mặt bằng giá ảo để thao túng thị trường, mua đi bán lại nhiều lô đất trúng đấu giá khác, thu lợi bất chính diễn ra khá phổ biến ở nhiều nơi, thậm chí là mang tính tổ chức. Đây là những vấn đề đang đặt ra và cần có biện pháp quản lý để hạn chế tình trạng đầu cơ đất đai, trục lợi cá nhân, gây tác động tiêu cực tới thị trường bất động sản.

Lợi ích nhóm trong xây dựng pháp luật hay tình trạng tham nhũng chính sách là vấn đề tồn tại lâu nay, có nhiều biểu hiện phức tạp và không dễ nhận diện. Đó là việc cố tình đưa vào các đạo luật những quy định mà khi thực hiện sẽ đem lại lợi ích không chính đáng cho một số tổ chức, cá nhân nhất định. Hậu quả do tham nhũng chính sách gây ra rất lớn nhưng xử lý triệt để là điều không dễ dàng. Mới đây, Ban soạn thảo xây dựng Dự thảo “Quy định của Bộ chính trị về kiểm soát quyền lực, phòng, chống “lợi ích nhóm”, tham nhũng, tiêu cực trong công tác xây dựng pháp luật” đã họp phiên thứ nhất.

Không khó để nhận diện lãng phí trong nhiều lĩnh vực của đời sống xã hội. Hậu quả của lãng phí gây ra còn lớn hơn tham nhũng, tuy vậy tình hình lãng phí vẫn xảy ra phổ biến, ngang nhiên. Nhận diện những nguyên nhân, bất cập, tồn tại cũng như đề xuất giải pháp là nội dung trọng tâm trong chương trình giám sát chuyên đề “Việc thực hiện chính sách, pháp luật về thực hành tiết kiệm, chống lãng phí giai đoạn 2016 – 2021” được thực hiện trong nhiệm kỳ Quốc hội khóa 15.

Qua hơn 20 năm triển khai thực hiện Pháp lệnh 34/UBTVQH ngày 20/4/2007 của Ủy ban thường vụ Quốc hội về thực hiện dân chủ ở cơ sở đã đem lại nhiều thay đổi quan trọng và tích cực trong đời sống chính trị - xã hội ở nước ta, nhất là cấp cơ sở, tạo bầu không khí dân chủ, cởi mở hơn trong xã hội, thực hiện tốt hơn quyền làm chủ của nhân dân, củng cố thêm niềm tin của nhân dân vào Đảng, Nhà nước, từ đó tạo thêm động lực thúc đẩy việc thực hiện các nhiệm vụ phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội, an ninh, quốc phòng trên phạm vi cả nước. Tuy nhiên, qua thực tiễn triển khai trong thời gian qua và yêu cầu của tình hình, nhiệm vụ mới cho thấy, các quy định tại Pháp lệnh 34 đã bộc lộ một số hạn chế, bất cập cần nghiên cứu xây dựng và ban hành Luật thực hiện dân chủ ở cơ sở.

Từ tháng 4 này, người lao động được làm thêm trên 200 giờ nhưng không quá 300 giờ/1 năm, được làm thêm trên 40 giờ nhưng không quá 60 giờ/1 tháng theo Nghị quyết 17/2022 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội khóa 15 về số giờ làm thêm trong 01 năm, 01 tháng của người lao động trong bối cảnh phòng, chống dịch Covid-19 và phục hồi, phát triển kinh tế - xã hội. Đây là một quyết định phù hợp trong bối cảnh doanh nghiệp phục hồi kinh tế, người lao động cần tăng thêm thu nhập trong khi giá cả tăng và quan trọng hơn cả, Nghị quyết này đã thể hiện không đánh đổi sức khoẻ và sinh mạng lấy tăng trưởng.

Luật Thi đua khen thưởng sau 17 năm thực hiện, qua 2 lần sửa đổi (năm 2005, 2013) đã đi vào cuộc sống, góp phần động viên toàn Đảng, toàn dân, toàn quân hăng hái thi đua, giành được những thành tựu to lớn trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Trong bối cảnh tình hình mới, việc sửa đổi, bổ sung 53 điều trong Dự thảo Luật thi đua khen thưởng với nhiều nội dung mới, nhằm đảm bảo bao quát hết các đối tượng khen thưởng, khen thưởng đúng người đúng việc, đồng thời, sửa đổi Luật để xử lý trường hợp khen thưởng nhầm, khen thưởng sai. Đây cũng là vấn đề được nhiều đại biểu Quốc hội quan tâm đóng góp ý kiến.

Luật Điện ảnh ra đời cách đây 16 năm. Trong khoảng thời gian này, thị trường điện ảnh và phim truyền hình Việt Nam đã trở thành một trong những thị trường tăng trưởng cao trên thế giới, trung bình gần 25%/năm. Tuy nhiên, thị trường điện ảnh Việt phát triển mạnh nhưng lại chưa bền vững, bởi hơn 70% doanh thu đến từ phim nước ngoài, phim trong nước chỉ chiếm dưới 30%. Việc làm thế nào để những bộ phim Việt nói riêng, nền điện ảnh Việt Nam nói chung được phát triển hơn nữa, trở thành một nền công nghiệp văn hóa, có đóng góp đáng kể cho kinh tế đất nước là những kỳ vọng được đặt ra đối với dự thảo Luật Điện ảnh (sửa đổi).

Lực lượng chức năng của các bộ, ngành đã xử lý, giải quyết hơn 1.460 vụ xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ, trong đó có 1.302 vụ xử lý bằng biện pháp hành chính và khởi tố, điều tra, xét xử 158 vụ với 269 bị can, tổng số tiền phạt trên 25 tỷ đồng. Đó là số liệu thống kê từ hợp tác phòng chống xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ (Chương trình Hành động 168) của Bộ Khoa học và Công nghệ về phối hợp hành động phòng và chống xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ. Những vi phạm trong lĩnh vực này phổ biến, tinh vi, khó kiểm soát. Việc hoàn thiện cơ sở pháp lý để thúc đẩy hoạt động sáng tạo, khai thác quyền sở hữu trí tuệ và đặc biệt là nâng cao hiệu quả thực thi quyền sở hữu trí tuệ là nội dung được các đại biểu Quốc hội góp ý khi thảo luận về dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Sở hữu trí tuệ.

Thực hiện dân chủ ở cơ sở là chủ trương mang tính chính trị xã hội hết sức sâu sắc mà Đảng, Nhà nước ta đã triển khai trong suốt nhiều năm qua. Làm thế nào để thực hiện và phát huy thực chất chủ trương “dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra, dân giám sát” và bổ sung thêm "dân thụ hưởng" được ghi nhận trong Nghị quyết Đại hội Đảng lần thứ XIII là một trong những nội dung được Ủy ban Thường vụ Quốc hội nhấn mạnh khi cho ý kiến vào Dự án Luật Thực hiện dân chủ ở cơ sở.

Trong quá trình thực hiện Nghị quyết số 653/2019 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về sắp xếp các đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã giai đoạn 2019 – 2021, các địa phương đều nhất quán mục tiêu tiếp tục đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả; đẩy mạnh cải cách hành chính, tinh giản biên chế, góp phần tạo điều kiện tập trung huy động nguồn lực, tạo lợi thế thuận lợi trong quy hoạch phát triển kinh tế, xã hội... Tuy nhiên, thực tiễn triển khai của các địa phương vùng dân tộc thiểu số và miền núi gặp không ít khó khăn. Sau khi sát nhập, việc sắp xếp lại tổ chức, bộ máy đối với các đơn vị hành chính mới thành lập tạo áp lực không nhỏ cho cấp ủy chính quyền địa phương. Đến nay, sau 2 năm sát nhập, các địa phương vẫn chưa hoàn thành việc sắp xếp cán bộ, công chức dôi dư.

Số lượt người đến cơ quan hành chính Nhà nước các cấp để khiếu nại, tố cáo, kiến nghị, phản ánh tăng 67,6%, số lượt đoàn đông người tăng 9,2%... đó là một vài con số trong báo cáo giám sát bước đầu về việc thực hiện pháp luật về tiếp công dân và giải quyết khiếu nại tố cáo từ ngày 1/7/2016 đến 1/7/2021 được trình bày tại phiên họp mới đây của Ủy ban thường vụ Quốc hội. Báo cáo cũng nhận định, tình trạng khiếu kiện vượt cấp, gửi đơn không đúng cơ quan có thẩm quyền còn diễn ra khá phổ biến, nhất là ở cấp trung ương. Các nhận định này nói lên điều gì trong công tác tiếp công dân hiện nay?

Thời gian qua, hoạt động đấu giá quyền sử dụng đất đã và đang bộc lộ nhiều mánh khóe, làm nhiễu loạn thị trường bất động sản và ảnh hưởng xấu đến hiệu quả của hoạt động đấu giá. Tình trạng thổi giá, dìm giá, quân xanh quân đỏ trong đấu giá quyền sử dụng đất; hệ lụy, những lỗ hổng trong công tác quản lý Nhà nước và quy định pháp luật là những vấn đề được đại biểu thẳng thắn đặt câu hỏi, phân tích trong phiên chất vấn của Ủy ban thường vụ Quốc hội về lĩnh vực tài nguyên và môi trường.

Ngày 16/3, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã dành trọn một ngày để tiến hành hoạt động chất vấn và trả lời chất vấn đầu tiên trong nhiệm kỳ mới. Đây cũng là Phiên chất vấn đầu tiên được tổ chức theo hình thức trực tiếp (tại Phòng họp Diên Hồng, Nhà Quốc hội) kết nối trực tuyến (tới 62 điểm cầu tại các Đoàn ĐBQH trên cả nước), một lần nữa cho thấy tinh thần chủ động, linh hoạt, thích ứng với bối cảnh tình hình dịch bệnh Covid-19. Cách thức là trực tiếp kết hợp trực tuyến, nhưng phiên chất vấn vẫn tạo được sự tương tác đối thoại trực tiếp giữa người hỏi và người trả lời về vấn đề được chất vấn, thể hiện tinh thần dân chủ, trách nhiệm của cả người điều hành, người chất vấn và người trả lời chất vấn, đáp ứng được yêu cầu đặt ra. Đại biểu Quốc hội và cử tri cho rằng, cần thực hiện các giải pháp nhanh hơn, quyết liệt hơn sau phiên chất vấn này, đặc biệt đối với vấn đề người dân rất quan tâm hiện nay, đó là nguồn cung, giá xăng dầu...

Việc áp dụng biện pháp cai nghiện bắt buộc đối với người từ đủ 12 tuổi đến dưới 18 tuổi chủ yếu nhằm mục đích giáo dục, giúp đỡ họ phát triển lành mạnh, trở thành công dân có ích cho xã hội. Đây không phải là biện pháp xử lý hành chính nên cần bảo đảm tính đặc thù, thủ tục thân thiện, nhân văn. Nội dung này được nêu trong phiên họp của Ủy ban Thường vụ Quốc hội khi cho ý kiến đối với Dự án Pháp lệnh trình tự, thủ tục Toà án nhân dân xem xét, quyết định việc đưa người nghiện ma tuý từ đủ 12 tuổi đến dưới 18 tuổi vào cơ sở cai nghiện bắt buộc.

Việc thực hiện pháp luật về tiếp công dân, giải quyết khiếu nại tố cáo từ ngày 01/7/2016 đến 01/7/2021 là chuyên đề được Ủy ban Thường vụ Quốc hội giám sát và nhận được sự đồng tình cao trong nhân dân. Mục đích của giám sát chuyên đề này là xem xét, theo dõi, đánh giá toàn diện, khách quan việc thực hiện tiếp công dân, giải quyết khiếu nại tố cáo theo quy định của pháp luật, của các đối tượng chịu sự giám sát một số cơ quan có liên quan. Qua giám sát kịp thời chỉ ra những tồn tại, hạn chế, vướng mắc và đề xuất kiến nghị, giải pháp nhằm thực hiện đầy đủ, có hiệu quả các quy định của pháp luật về tiếp công dân, giải quyết khiếu nại tố cáo, hoàn thiện các quy định pháp luật có liên quan.

Không chỉ cứng nhắc 1 năm 2 kỳ họp theo kiểu “Xuân Thu nhị kỳ”, không còn hình ảnh sa đà đọc báo cáo dài dòng, chuẩn bị sẵn, nội dung lan man, thiếu tập trung, các kỳ họp Quốc hội gần đây đã thể hiện sự cải tiến, linh hoạt và sôi nổi hơn với chất lượng được nâng lên. Tuy vậy, để giải quyết một khối lượng công việc lớn trong một thời gian họp gói gọn, đặc biệt thích ứng nhanh, kịp thời với những biến đổi, yêu cầu thực tiễn khách quan, việc tiếp tục đổi mới kỳ họp là nội dung quan trọng được đặt ra trong nhiệm kỳ Quốc hội khóa 15. Đây cũng là vấn đề trọng tâm được các đại biểu tập trung cho ý kiến trong buổi tọa đàm về Đề án “Tiếp tục đổi mới nâng cao chất lượng, hiệu quả kỳ họp Quốc hội” được tổ chức gần đây.

Lãng phí, kém chất lượng, thiếu đồng bộ, nhiều bất cập… là những cụm từ để nói về hệ thống quy hoạch hiện nay. Không khó để nhận thấy điều đó vì nó hiển hiện ở khắp nơi trong bức tranh kinh tế - xã hội. Hệ lụy là đang từng ngày tác động, ảnh hưởng trực tiếp đến đời sống của người dân, của xã hội. Những vấn đề này được thẳng thắn nhìn nhận, phân tích dưới nhiều góc độ để tìm giải pháp căn cơ trong buổi làm việc của Đoàn giám sát chuyên đề của Quốc hội về “Việc thực hiện chính sách, pháp luật về công tác quy hoạch kể từ khi Luật Quy hoạch có hiệu lực thi hành” với các Bộ, ngành.

Mở cửa trường học để trẻ em đi học trực tiếp trở lại là xu hướng tất yếu nhưng trước tình hình dịch Covid-19 đang diễn biến phức tạp, yêu cầu lớn nhất được các đại biểu Quốc hội đặt ra tại phiên giải trình về vấn đề dạy học trong bối cảnh Covid-19 do Ủy ban Văn hóa Giáo dục tổ chức vừa qua là phải đảm bảo an toàn cho trẻ khi đến trường. Trong 2 năm qua, đại dịch Covid-19 đã tác động nặng nề tới mọi mặt của đời sống kinh tế - xã hội, trong đó có ngành giáo dục. Thích ứng với diễn biến của dịch bệnh, Chính phủ, Bộ Giáo dục và Đào tạo, các Bộ, ngành đã đưa ra nhiều giải pháp quyết liệt vừa phòng chống dịch Covid-19, vừa mở cửa trường học an toàn.

Giám sát tối cao đối với các hoạt động cơ quan Nhà nước là chức năng quan trọng của Quốc hội. Hiệu lưc, hiệu quả của giám sát chính là thước đo hiệu quả và tính thực quyền của cơ quan đại diện dân cử cao nhất. Đổi mới chất lượng hoạt động giám sát luôn là đòi hỏi trong nhiều nhiệm kỳ qua. Đây cũng là vấn đề trọng tâm được các đại biểu thảo luận tại buổi tọa đàm về dự thảo Đề án tiếp tục đổi mới hoạt động giám sát của Quốc hội tổ chức mới đây.

Chỉ trong một thời gian ngắn vừa qua đã xẩy ra các vụ bạo hành, tra tấn trẻ em một cách dã man. Vừa qua, tại phiên giải trình về tăng cường thực hiện chính sách pháp luật về phòng chống bạo lực trẻ em do Ủy ban Văn hóa giáo dục phối hợp với Ủy ban Tư pháp và Ủy ban Xã hội của Quốc hội chủ trì tổ chức, những vụ việc nổi cộm đã được các đại biểu chất vấn và thấy rằng, những biện pháp đã và đang thực hiện chăm sóc, bảo vệ, giáo dục trẻ em như hiện nay vẫn là chưa đủ, cần phát hiện xử lý nhanh, nghiêm minh nhất các vụ bạo lực, xâm hại trẻ em. Bên cạnh đó, văn hóa gia đình, ứng xử hậu ly hôn cũng là vấn đề đáng quan tâm.

Tiếp tục hoàn thiện thể chế để đổi mới, nâng cao chất lượng hoạt động của Hội đồng nhân dân, đặc biệt là hoạt động ban hành Nghị quyết và giám sát việc thực thi pháp luật ở địa phương để Hội đồng nhân dân xứng đáng với vị trí, vai trò, cơ quan quyền lực cao nhất, cơ quan dân cử cao nhất ở địa phương là nội dung được tập trung đặt ra trong Hội nghị tổng kết công tác Hội đồng nhân dân năm 2021 và triển khai kế hoạch công tác năm 2022 của các tỉnh, thành phố khu vực phía Bắc vừa được tổ chức. Đây là lần đầu tiên Ủy ban thường vụ Quốc hội tổ chức hội nghị này nhằm tổng kết, đánh giá công tác năm của Hội đồng nhân dân cấp tỉnh, đồng thời tăng cường sự chỉ đạo và trách nhiệm giám sát, hướng dẫn của Ủy ban thường vụ Quốc hội đối với hoạt động của Hội đồng nhân dân.

Sau 20 năm thực hiện, mặc dù đã qua 2 lần sửa đổi vào năm 2010 và năm 2019 nhưng nhiều quy định trong Luật Kinh doanh bảo hiểm không còn phù hợp với điều kiện hiện nay. Đặc biệt, trong khi thị trường đã xuất hiện doanh nghiệp bảo hiểm nước ngoài nhưng các quy định này vẫn chưa theo kịp thực tế, không còn thống nhất, đồng bộ với những quy định đã được sửa đổi, bổ sung tại một số điều của luật khác như Bộ luật Dân sự, Luật đầu tư, Luật Doanh nghiệp. Vì vậy, việc sửa đổi, bổ sung và ban hành Luật Kinh doanh bảo hiểm sửa đổi là cần thiết. Vấn đề đặt ra là sửa đổi như thế nào để vừa đảm bảo quyền lợi ích của người tham gia bảo hiểm, vừa kiến tạo phát triển thị trường bảo hiểm an toàn, minh bạch.

Quy hoạch có vai trò rất quan trọng trong phát triển đất nước nói chung và được xác định như là một trong những động lực cho tăng trưởng. Chính vì vậy, Luật quy hoạch và 73 Luật, Pháp lệnh được sửa đổi bổ sung có liên quan đến quy hoạch đã được Quốc hội và Ủy ban thường vụ Quốc hội khóa 14 thông qua, có hiệu lực từ tháng 1/2019. Ngay đầu nhiệm kỳ Quốc hội khóa 15, Quốc hội đã quyết định lựa chọn chương trình, việc thực hiện chính sách pháp luật về công tác quy hoạch kể từ khi Luật quy hoạch có hiệu lực thi hành để giám sát trong năm 2022.

Trước đây, những ý kiến, kiến nghị của cử tri được tổng hợp trong mỗi kỳ họp Quốc hội. Tuy nhiên, trước những vấn đề nổi cộm của cử tri, Quốc hội khóa XV đã quyết định tại các phiên họp định kỳ, hàng tháng của Ủy ban thường vụ Quốc hội xem xét tình hình giải quyết, trả lời kiến nghị của cử tri, kết quả tiếp công dân, tiếp nhận xử lý đơn thư và giám sát việc giải quyết khiếu nại tố cáo của công dân gửi đến Quốc hội.

Ngay ngày làm việc đầu tiên của năm mới Nhâm Dần, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ và các lãnh đạo Quốc hội đã gặp mặt và giao nhiệm vụ cho các đại biểu Quốc hội chuyên trách, cán bộ, công chức, viên chức và người lao động của Văn phòng Quốc hội. Tại buổi gặp mặt, Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh: Khát vọng hùng cường, khát vọng phát triển, ý chí quật cường của dân tộc trông chờ vào các đột phá chiến lược, trong đó có đột phá về thể chế; cần phải xây dựng Quốc hội đầy đủ, thống nhất, minh bạch, dễ tiếp cận, đồng thời khẳng định đây là cách mà Quốc hội đã, đang và sẽ thực hiện.

Với mục tiêu tiếp sức cho những dự án phim xuất sắc, những tài năng điện ảnh trẻ, Quỹ Hỗ trợ phát triển điện ảnh đã từng được Bộ Văn hóa Thể thao và Du lịch ấp ủ 16 năm. Tuy nhiên, đến nay kế hoạch này vẫn chưa thành hiện thực. Trong Dự thảo Luật Điện ảnh sửa đổi trình Quốc hội, Quỹ này được tiếp tục đề xuất thành lập, kèm theo một nghị định hướng dẫn thực hiện. Theo đó, nguồn kinh phí ban đầu từ ngân sách, còn lại là từ trích từ doanh thu phim chiếu rạp, thuê bao truyền hình trả tiền và quảng cáo phim truyền hình. Dù vậy, đề xuất này một lần nữa lại vấp phải nhiều ý kiến lo ngại về tính hợp lý cũng như khả thi của Quỹ, thậm chí "lợi bất cập hại". Vậy có nên thành lập Quỹ Hỗ trợ phát triển điện ảnh hay không? Nếu thành lập thì quản lý, sử dụng quỹ này như thế nào?

Một trong ba mục tiêu của Nghị quyết về chính sách tài khóa tiền tệ hỗ trợ chương trình phục hồi, phát triển kinh tế, xã hội, đó là phòng chống dịch Covid-19 hiệu quả, bảo đảm an sinh xã hội và đời sống của người dân, nhất là người lao động, người nghèo, người yếu thế, đối tượng chịu ảnh hưởng nặng nề bởi dịch bệnh, bảo đảm quốc phòng, an ninh trật tự, an toàn xã hội.

Dự án Luật Thi đua khen thưởng sửa đổi được Quốc hội thảo luận lần đầu tại kỳ họp thứ 2. Nhiều đại biểu đánh giá dự thảo Luật có nhiều điểm mới, khắc phục được những tồn tại, hạn chế trong công tác thi đua khen thưởng hiện nay, nhiều nội dung đã được tiết giảm và bổ sung mới. Các đại biểu cho rằng, dự luật sửa đổi phải có những quy định, quy chuẩn, tiêu chuẩn để thi đua thực chất chứ không phải phong trào, bệnh thành tích.

Sinh thời, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã nói: “Tất cả đại biểu Quốc hội hứa với đồng bào là được cử vào Quốc hội để làm đại biểu Quốc hội, không phải để làm quan, không phải để ăn trên ngồi trốc, mà làm người đày tớ tuyệt đối trung thành của đồng bào”. Lời hứa và thực hiện lời hứa của đại biểu Quốc hội có ý nghĩa vô cùng quan trọng, để củng cố niềm tin của Nhân dân vào Đảng và Nhà nước, Quốc hội. Lời hứa ấy là một trọng trách to lớn mà mỗi đại biểu Quốc hội cần phải thực hiện trong suốt nhiệm kỳ Quốc hội. “Lời hứa trước cử tri” là chủ đề của chương trình Quốc hội với cử tri hôm nay, sẽ là những câu chuyện của các đại biểu Quốc hội - những đại diện dân cử không ngừng phát huy bản lĩnh chính trị, đổi mới tư duy, đổi mới phương thức hoạt động, phấn đấu, rèn luyện để xứng đáng với sự kỳ vọng của cử tri.

Tại Kỳ họp bất thường lần thứ nhất Quốc hội khóa XV đã thông qua 4 Nghị quyết quan trọng, đưa ra các giải pháp kịp thời nhằm ổn định và phát triển kinh tế - xã hội. Đặc biệt trong bối cảnh đại dịch Covid-19 cũng như cần thiết cho cả chặng đường phát triển lâu dài nhằm đạt được các mục tiêu do Đại hội Đảng lần thứ XIII đề ra, việc ban hành các Nghị quyết thể hiện sự chủ động, trách nhiệm của Quốc hội, Chính phủ trước đòi hỏi của thực tiễn, song việc tổ chức triển khai kịp thời, sâu rộng nội dung các Nghị quyết như thế nào mới là điều có ý nghĩa thiết thực hơn cả.

Nghị quyết 43/2022 của Quốc hội khóa XV về chính sách tài khóa, tiền tệ hỗ trợ Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội vừa được Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ ký ban hành ngày 17/1/2022. Mục tiêu, chỉ tiêu của Nghị quyết là phục hồi phát triển nhanh hoạt động sản xuất kinh doanh, thúc đẩy động lực tăng trưởng, ưu tiên một số ngành, lĩnh vực quan trọng, phấn đấu đạt mục tiêu của giai đoạn 2021 - 2025. Với tổng số 350.000 tỷ đồng, gói hỗ trợ bao phủ toàn diện gồm hỗ trợ tài khóa khoảng 291.000 tỷ đồng, hỗ trợ tiền tệ khoảng 46.000 tỷ đồng, hỗ trợ qua các quỹ khác gần 10.000 tỷ đồng và một số khoản khác. Mục tiêu, chỉ tiêu nguồn vốn rõ ràng, điều quan trọng theo các đại biểu quốc hội và các chuyên gia, doanh nghiệp là làm sao để gói hỗ trợ phục hồi kinh tế được hướng dẫn và giám sát “đúng và trúng”.

Tại Phiên bế mạc kỳ họp bất thường lần thứ nhất, Quốc hội khóa XV đã biểu quyết thông qua Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Đầu tư công, Luật Đầu tư theo phương thức đối tác công tư, Luật Đầu tư, Luật Nhà ở, Luật Đấu thầu, Luật Điện lực, Luật Doanh nghiệp, Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt và Luật Thi hành án dân sự. Có 436/466 đại biểu tham gia biểu quyết tán thành "một luật sửa nhiều luật" nhằm tháo gỡ nút thắt, vướng mắc cho sự phát triển.

Quốc hội vừa thông qua Nghị quyết về thí điểm một số cơ chế chính sách đặc thù phát triển thành phố Cần Thơ. Nghị quyết tạo nguồn lực cho thành phố đầu tư các công trình kết cấu hạ tầng quan trọng, đáp ứng nhu cầu phát triển kinh tế xã hội. Đây được coi là động lực giúp thành phố phát triển, từ đó phát huy vai trò trung tâm, phát triển vùng đồng bằng Sông Cửu Long. Việc làm thế nào để thực hiện nghị quyết, đạt được mục đích đặt ra là điều được đại biểu Quốc hội, lãnh đạo thành phố cũng như cử tri quan tâm.

Với 424/426 đại biểu tham gia biểu quyết tán thành, kỳ họp bất thường lần thứ nhất, Quốc hội khóa XV đã thông qua gói chính sách tài khoá, tiền tệ lớn nhất từ trước đến nay, lên tới gần 350.000 tỷ đồng từ các nguồn trong và ngoài nước để hỗ trợ chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội, thực hiện trong 2 năm 2022-2023. Nghị quyết này được người dân và doanh nghiệp kỳ vọng triển khai nhanh để hỗ trợ phục hồi kinh tế.

Tại kỳ họp bất thường lần thứ nhất, Quốc hội khoá XV đã thông qua Nghị quyết về chủ trương đầu tư Dự án xây dựng công trình đường bộ cao tốc Bắc - Nam phía Đông giai đoạn 2021 – 2025. Theo nhiều đại biểu Quốc hội, đây là quyết nghị có ý nghĩa quan trọng, đặc biệt trong bối cảnh cần khơi thông nguồn lực để phục hồi và thúc đẩy phát triển kinh tế. Việc triển khai dự án cần đảm bảo quản lý, huy động, sử dụng các nguồn vốn hiệu quả, tiết kiệm, minh bạch và đảm bảo đúng tiến độ thực hiện.

Gói hỗ trợ phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội có quy mô lớn nhất từ trước đến nay lên tới gần 350.000 tỷ đồng đã được Chính phủ trình Quốc hội trong kỳ họp bất thường lần thứ nhất. Gói hỗ trợ bao phủ toàn diện, từ cải cách thể chế đến phòng chống dịch bệnh, tài khóa, tiền tệ, an sinh xã hội. Đây được kỳ vọng là cú hích cho nền kinh tế vực dậy sau đại dịch. Vấn đề đặt ra là làm thế nào để nguồn lực này được đảm bảo đúng nơi, đúng lúc, tránh xảy ra sai sót, lãng phí.

4 Nghị quyết được ban hành và 01 dự án luật được thông qua, kỳ họp bất thường lần thứ nhất, Quốc hội khóa XV đã thành công tốt đẹp, đem lại niềm tin cho cử tri và doanh nghiệp, thêm động lực vượt qua khó khăn do đại dịch gây ra.

Ngay sau thành công của cuộc bầu cử với 499 đại biểu, Quốc hội khóa XV được định hình là Quốc hội chủ động, trí tuệ, đoàn kết, đổi mới và trách nhiệm; một Quốc hội ngày càng dân chủ, công khai, minh bạch, gắn bó mật thiết với cử tri và nhân dân, đồng thời là hiện thân của khối đại đoàn kết toàn dân tộc để xây dựng nhà nước kiến tạo, phát triển đúng như Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng đã đề ra. Năm 2021 đầy thử thách với 2 kỳ họp mang nhiều dấu ấn đặc biệt đã diễn ra. Năm 2022 đang sẵn sàng đón một kỳ họp bất thường ngay thềm năm mới càng khắc đậm thêm một Quốc hội "hành động, trách nhiệm".

Ngày 04/01, khai mạc kỳ họp bất thường lần thứ nhất Quốc hội khóa XV. Kỳ họp xuất phát từ nhu cầu thực tế, cần có những quyết sách kịp thời để ổn định nền kinh tế, tạo điều kiện thuận lợi cho các doanh nghiệp, nhà đầu tư kinh doanh. Với tinh thần vào cuộc từ sớm, từ xa trong năm 2021, Quốc hội đã chủ động lên kế hoạch, lấy ý kiến các chuyên gia nhằm góp phần làm rõ, củng cố luận cứ khoa học và thực tiễn, kinh nghiệm quốc tế trong ban hành chính sách...

Trong bối cảnh đại dịch Covid-19 đang dần được kiểm soát, ngành du lịch cũng như nền kinh tế cả nước hiện đang từng bước vượt qua giai đoạn khó khăn. Vừa qua, Quốc hội đã tổ chức “Diễn đàn Kinh tế Việt Nam 2021”, thảo luận các chính sách để phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội bền vững. Tiếp nối thành công của Diễn đàn này và các hội thảo khác về lĩnh vực du lịch trong thời gian qua, Hội thảo Du lịch 2021 được Ủy ban Văn hóa Giáo dục của Quốc hội cùng với Bộ Văn hóa Thể thao và Du lịch, tỉnh Nghệ An và các bộ, ngành Trung ương, địa phương phối hợp tổ chức, thảo luận đã làm rõ hơn các chính sách hỗ trợ du lịch, một lĩnh vực quan trọng, có sức lan tỏa lớn trong quá trình phục hồi kinh tế, xã hội sau đại dịch.

Chuyến thăm chính thức Hàn Quốc và Ấn Độ của Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ và đoàn Đại biểu cấp cao Quốc hội nước ta đã tiếp tục phát huy thế mạnh của ngoại giao nghị viện trong quan hệ song phương với hai đối tác chiến lược quan trọng ở khu vực Châu Á. Đồng thời, củng cố quan hệ chính trị tin cậy với lãnh đạo cấp cao Quốc hội Hàn Quốc và Ấn Độ, trao đổi thông tin, chia sẻ kinh nghiệm về các hoạt động của nghị viện cũng như các biện pháp phục hồi, phát triển kinh tế.

Trong bối cảnh ảnh hưởng của dịch Covid-19 hai năm nay, quỹ Bảo hiểm xã hội, Bảo hiểm thất nghiệp đã phát huy vai trò kịp thời, hiệu quả trong đảm bảo thu nhập, hỗ trợ thu nhập cho một số lượng lớn người lao động nghỉ hưu, nghỉ ốm đau, thai sản, bị tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp, trợ cấp thất nghiệp khi bị mất việc làm. Có thể nói, bảo hiểm thất nghiệp chính là “điểm tựa” của lao động bị mất việc làm do dịch Covid-19.

Từ nhiều năm nay, vùng dân tộc thiểu số vẫn là nơi tồn tại 5 nhất, đó là vùng có điều kiện tự nhiên khó khăn nhất; chất lượng nguồn nhân lực thấp nhất; kinh tế - xã hội phát triển chậm nhất; tiếp cận các dịch vụ xã hội cơ bản thấp nhất; tỷ lệ người nghèo cao nhất. Từ thực tế đó, các chính sách pháp luật đều dành những quy định riêng, có tính đặc thù giúp đồng bào dân tộc miền núi khắc phục được những khó khăn, vươn lên thoát nghèo. Hệ thống văn bản pháp luật liên quan đến đối tượng này khá nhiều, đa dạng và được nhiều lần sửa đổi, nhưng trong việc tổ chức thực hiện vẫn còn những bất cập.

Gần 1,3 triệu người tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện thuộc nhiều tầng lớp, nhiều độ tuổi khác nhau, song số người rời bỏ hệ thống hàng năm vẫn lớn hơn số phát triển mới. Mới đây nhất, hơn 95.000 người ở thành phố Hồ Chí Minh rút bảo hiểm xã hội một lần với số tiền chi trả hơn 6.000 tỷ đồng. Tính chung cả nước, đến hết tháng 10/2021, có hơn 700.000 người hưởng bảo hiểm xã hội một lần. Vậy cần cải cách như thế nào để bảo hiểm xã hội hấp dẫn người lao động?

Hơn 2 năm qua, dịch Covid-19 xuất hiện, bùng phát và tiếp tục có diễn biến phức tạp đã đang và sẽ thử thách sự chống chịu của hệ thống y tế và lực lượng y tế. Trong khó khăn thách thức do đại dịch gây ra, chúng ta cảm nhận rõ nét những vất vả, khó khăn, nỗ lực của đội ngũ y bác sỹ và hệ thống y tế cơ sở nhưng cũng thấy rõ những bất cập, tồn tại lâu nay trong chế độ, chính sách đầu tư. Những vấn đề này được chỉ ra, phân tích và đề xuất giải pháp khi Ủy ban thường vụ Quốc hội cho ý kiến về một số cơ chế, chính sách trong lĩnh vực y tế để phục vụ công tác phòng chống dịch Covid-19.

Ngày 05/12, Diễn đàn Kinh tế Việt Nam 2021 “Phục hồi và phát triển bền vững” đã hoàn thành toàn bộ chương trình đề ra, thành công rất tốt đẹp. Phát biểu bế mạc Diễn đàn, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ nhấn mạnh thông điệp nhất quán từ Diễn đàn đó là: "Muốn đi nhanh thì đi một mình, muốn đi xa phải đi cùng nhau. Muốn đi xa trong điều kiện đường xá khúc khuỷu, gập ghềnh, khó khăn, thách thức như hiện nay thì càng phải đoàn kết, sát cánh cùng nhau, không chỉ đoàn kết trong nước mà còn tăng cường đoàn kết, hợp tác quốc tế, khu vực". Sau cơn mưa trời lại sáng và sẽ rực rỡ hơn, hãy biến Covid -19 thành cơ hội của chúng ta.

Dự thảo Luật Điện ảnh sửa đổi nhận được nhiều ý kiến góp ý của các đại biểu Quốc hội tại kỳ họp thứ 2 Quốc hội khóa XV vừa qua cũng như nhận được sự quan tâm của dư luận, bởi nó đáp ứng đúng nhu cầu cần thay đổi để phát triển của nền điện ảnh Việt Nam. Mặc dù nhiều điều trong dự thảo luật còn có những ý kiến khác nhau nhưng mục tiêu quan trọng nhất là hướng đến một luật chất lượng, đáp ứng yêu cầu thực tiễn cũng như tạo điều kiện để phát huy giá trị kinh tế của ngành công nghiệp điện ảnh, góp phần quảng bá hình ảnh quốc gia và sức mạnh mềm của Việt Nam ra thế giới.

Việc tiếp cận một cách tổng thể về xây dựng văn hóa học đường, xây dựng hệ giá trị văn hóa trong trường học còn nhiều hạn chế, bất cập. Kỷ cương nhà trường, sự gương mẫu của nhà giáo ở một số cơ sở giáo dục chưa được quan tâm đúng mức, còn có những biểu hiện lệch chuẩn về văn hóa ứng xử, giao tiếp như nói và hành xử không đúng chuẩn mực văn hóa, bạo lực học đường... Bên cạnh đó, bệnh thành tích, hình thức, sự thiếu trung thực trong giáo dục cũng chưa được khắc phục triệt để. Những biểu hiện thiếu chuẩn mực đã ảnh hưởng xấu đến môi trường giáo dục cũng như sự phát triển toàn diện của học sinh. Đây là những vấn đề được chỉ ra tại Hội thảo Giáo dục Việt Nam 2021 với chủ đề: "Văn hóa học đường trong bối cảnh đổi mới giáo dục và đào tạo" do Ủy ban Văn hóa, Giáo dục của Quốc hội phối hợp với Bộ Giáo dục và Đào tạo, Bộ Văn hóa - Thể thao và Du lịch tổ chức vừa qua.

Tại kỳ họp thứ hai, Quốc hội khoá 15 đã biểu quyết thông qua các Nghị quyết về một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển các tỉnh, thành gồm: Hải Phòng, Nghệ An, Thanh Hóa, Thừa Thiên Huế. Theo Nghị quyết này, các tỉnh, thành phố được phân cấp, phân quyền mạnh mẽ hơn, chủ động và linh hoạt quyết định các vấn đề liên quan về nguồn lực đất đai, vốn, con người để phát huy thế mạnh của địa phương, phát triển kinh tế xã hội. Các đại biểu Quốc hội cho rằng, đây chính là cơ hội nhưng cũng là trách nhiệm, là trọng trách của các địa phương bứt phá đi lên, tạo sự lan toả cho các địa phương lân cận, tạo sự phát triển của liên kết vùng.

Trước tình trạng số người rút bảo hiểm xã hội một lần tăng cao, ảnh hưởng đến quỹ bảo hiểm xã hội và chính sách an sinh, Chính phủ, các Bộ ngành cần tăng cường hơn nữa kỷ cương, sớm sửa đổi Luật Bảo hiểm xã hội, sửa đổi quy định hưởng bảo hiểm xã hội một lần để người lao động tham gia và ở lại hệ thống bảo hiểm xã hội. Đó là kiến nghị của nhiều đại biểu Quốc hội tại kỳ họp thứ 2 Quốc hội khóa XV. Vì sao số người rút bảo hiểm xã hội một lần lại tăng? Cần làm gì để người lao động yên tâm với mức đóng bảo hiểm xã hội và duy trì đảm bảo kinh tế xã hội và chính sách an sinh?

Cảnh sát cơ động là lực lượng vũ trang chiến đấu tập trung, lực lượng nòng cốt thực hiện biện pháp vũ trang, xử lý kịp thời các hành vi gây hại đến an ninh trật tự như biểu tình, bạo loạn, trấn áp các đối tượng phạm tội nguy hiểm, đấu tranh triệt phá các chuyên án, các băng, các ổ nhóm tội phạm có tổ chức, bảo vệ tuyệt đối an toàn các mục tiêu hội nghị, sự kiện chính trị quan trọng, góp phần bảo vệ an ninh quốc gia, đảm bảo trật tự an toàn xã hội. Với tính chất đặc thù như vậy, việc xây dựng và ban hành Luật Cảnh sát cơ động cần là cơ sở pháp lý quan trọng để xây dựng lực lượng này tinh nhuệ, từng bước hiện đại, hoạt động hiệu quả hơn; đồng thời, đảm bảo, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của người dân.

Thành công của kỳ họp thứ 2 Quốc hội khóa XV là thành công của sự chủ động đổi mới, dân chủ, cầu thị, trách nhiệm. Đây là những bài học có ý nghĩa cho việc chuẩn bị các kỳ họp sau này trước bất cứ yêu cầu hay sự đòi hỏi nào của hoàn cảnh khách quan. Đây cũng là ý kiến tập trung của các thành viên Ủy ban thường vụ Quốc hội tại phiên họp thứ 5 khi thảo luận về kết quả của kỳ họp thứ 2 Quốc hội khóa XV và việc chuẩn bị cho kỳ họp bất thường.

Tại kỳ họp thứ 2, Quốc hội khoá XV đã thông qua Nghị quyết về tổ chức phiên tòa trực tuyến. Theo đó, Toà án nhân dân được tổ chức phiên tòa trực tuyến để xét xử sơ thẩm, xét xử phúc thẩm vụ án hình sự, dân sự, hành chính có tình tiết, tính chất đơn giản; tài liệu, chứng cứ trong hồ sơ vụ án rõ ràng. Nghị quyết có hiệu lực thi hành từ ngày 01/01/2022. Việc ứng dụng công nghệ thông tin trong hoạt động của toà án, trong đó có việc tổ chức phiên toà trực tuyến sẽ giúp hoạt động tư pháp công khai, minh bạch hơn, nhưng điều quan trọng hơn cả là công lý và quyền, lợi ích hợp pháp của các đương sự trong các vụ án được bảo vệ và bảo đảm.

Thành công của kỳ họp thứ 2 Quốc hội khóa XV tiếp tục khẳng định những bước tiến quan trọng trong tiến trình xây dựng Quốc hội ngày càng dân chủ, công khai, minh bạch, gắn bó mật thiết với cử tri, nhân dân. Sau khi kỳ họp kết thúc, đoàn đại biểu các tỉnh, thành phố đã tiếp xúc cử tri ngay trong tuần này để báo cáo kết quả và lắng nghe tâm tư nguyện vọng của cử tri. Do tình hình dịch bệnh, có nơi tổ chức tiếp xúc cử tri trực tiếp nhưng cũng có một số địa phương phải tiếp xúc cử tri bằng hình thức trực tuyến. Dù là hình thức nào, tại buổi tiếp xúc, bên cạnh làm rõ nhiều băn khoăn của cử tri, các đoàn đại biểu Quốc hội, các đại biểu Quốc hội đều tiếp thu, tổng hợp đầy đủ tâm tư, nguyện vọng chính đáng của cử tri gửi đến các cơ quan có thẩm quyền xem xét, giải quyết.

Kỳ họp thứ 2 Quốc hội Khóa XV đã thông qua 2 luật: Luật sửa đổi bổ sung một số điều và phụ lục danh mục chỉ tiêu thống kê Quốc gia của Luật Thống kê và Luật sửa đổi bổ sung một số điều của Bộ luật tố tụng hình sự. Tại kỳ họp này, Quốc hội đã cho ý kiến 5 Dự án Luật: Luật thi đua khen thưởng sửa đổi, Luật điện ảnh sửa đổi, Luật kinh doanh bảo hiểm sửa đổi, Luật cảnh sát cơ động và Luật sửa đổi bổ sung một số điều của Luật sở hữu trí tuệ . Đáng nói, công tác lập pháp tại kỳ họp này được tiến hành một cách cẩn trọng, chu đáo và trách nhiệm với những đổi mới về cách thức, phương pháp làm việc. Điều này là yêu cầu nhưng cũng đã tạo động lực cho các cơ quan của Quốc hội trong hoạt động của mình.

Qua 16 ngày kết hợp giữa họp trực tuyến và họp tập trung, được tổ chức thành công, Kỳ họp thứ 2, Quốc hội khóa XV tiếp tục khẳng định những bước tiến quan trọng trong việc xây dựng một Quốc hội “Chủ động, Trí tuệ, Đoàn kết, Đổi mới và Trách nhiệm”, một Quốc hội ngày càng dân chủ, công khai, minh bạch, gắn bó mật thiết với cử tri, nhân dân; đồng thời là hiện thân của khối đại đoàn kết toàn dân tộc.

Chất vấn luôn là nội dung được cử tri cả nước quan tâm, mong chờ ở mỗi kỳ họp. Tại các phiên chất vấn, những vấn đề nóng nhất sẽ được giải trình cụ thể. Và qua đây, Quốc hội giám sát được tốt hơn việc thực thi chính sách, pháp luật và cử tri cũng giám sát được tốt hơn những đại biểu dân cử của mình. Mở đầu phiên chất vấn đầu tiên của nhiệm kỳ Quốc hội khóa XV, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ đã khẳng định: thành công của phiên chất vấn lần này là yếu tố đảm bảo thành công cho cả kỳ họp. Theo Chủ tịch Quốc hội, đây không đơn thuần là hoạt động giám sát, tăng cường giải trình của người đứng đầu mà còn có ý nghĩa tương tác, bổ trợ cho các hoạt động giám sát khác.

11 ngày làm việc trách nhiệm, tích cực, tập trung, kể cả thứ Bảy, Chủ nhật..., đợt họp trực tuyến đầu tiên của Kỳ họp thứ 2, Quốc hội khóa XV đã kết thúc tốt đẹp. Với rất nhiều đổi mới cả về hình thức và nôi dung, trong đó, phải kể đến là sự đổi mới, chủ động trong chương trình lập pháp để nâng cao chất lượng công tác xây dựng pháp luật.

Thi đua khen thưởng tạo động lực phát triển, xây dựng và phát huy những nhân tố tốt đẹp trong cuộc sống, từ đó tạo nên một xã hội tốt đẹp và phát triển. Tuy vậy, trong thực tế, vẫn còn những trường hợp vừa nhận khen thưởng đã bị xử lý kỷ luật, thi đua trở thành ganh đua, nặng thành tích. Làm thế nào để hoạt động thi đua, khen thưởng có ý nghĩa thực chất, công khai, minh bạch, công bằng, khen thưởng phản ánh đúng kết quả của thi đua, nỗ lực, không coi nặng khen thưởng mà xem nhẹ thi đua… là những vấn đề được nêu lên trong phiên họp mới đây của Ủy ban thường vụ Quốc hội khi cho ý kiến vào Dự thảo Luật thi đua khen thưởng sửa đổi.

Đợt họp trực tuyến của kỳ họp thứ 2, Quốc hội khóa 15 đã kết thúc. Các chương trình nghị sự quan trọng như thảo luận các vấn đề về kinh tế xã hội có tính định hướng phát triển trong những giai đoạn tới, cho ý kiến về các dự án luật đã được thực hiện một cách nghiêm túc, trách nhiệm. Dù sự tương tác về không gian bị hạn chế qua màn hình trực tuyến nhưng không làm giảm đi sự tương tác trong tư duy, trong thảo luận, tranh luận của các đại biểu.

Phòng chống tham nhũng là vấn đề được Đảng, Quốc hội ta đặc biệt quan tâm. Thời gian qua, công tác này đã đạt được những kết quả đáng kể, tham nhũng từng bước được kiềm chế, ngăn chặn. Tuy nhiên, tham nhũng vẫn là nỗi bức xúc của xã hội và là một trong những nguy cơ đe dọa sự tồn vong của chế độ ta. Đáng lưu ý, thực tế đã phát sinh một số tội phạm tham nhũng liên quan đến công tác phòng chống dịch bệnh Covid-19.

Theo báo cáo thẩm tra về tình hình thực hiện chính sách, chế độ bảo hiểm xã hội của Ủy ban xã hội của quốc hội đến hết năm 2020, tổng số kết dư của Quỹ bảo hiểm xã hội và bảo hiểm thất nghiệp ước đạt hơn 953.000 tỉ đồng. Các quỹ có tính chất ngắn hạn về cơ bản đều bảo đảm khả năng chi trả, có kết dư lớn. Thảo luận tại Tổ cũng như bên hành lang kỳ họp thứ 2, Quốc hội khóa XV một trong những vấn đề được các đại biểu quan tâm là bảo toàn, phát triển quỹ bảo hiểm xã hội. Vậy, cần những giải pháp như thế nào để vừa quản lý tăng quỹ, vừa sử dụng có hiệu quả?

Trong tuần đầu tiên kỳ họp thứ 2 Quốc hội khóa 15 đã làm việc, thảo luận, góp ý vào rất nhiều nội dung, dự luật quan trọng. Các đại biểu Quốc hội đã làm việc trách nhiệm, sôi nổi, không có ngày nghỉ để hoàn thành khối lượng công việc lớn. Khi thảo luận về tình hình kinh tế - xã hội, những giải pháp để phục hồi kinh tế từ nay đến cuối năm và năm 2022, nhiều đại biểu kiến nghị, góp ý, làm dày thêm những giải pháp để Chính phủ thực hiện. Theo các đại biểu, nhiệm vụ quan trọng cần làm ngay trong năm 2021 là phải ban hành Chiến lược tổng thể về phòng, chống dịch, phục hồi kinh tế - xã hội.

Do ảnh hưởng của dịch Covid-19, trong quý III, số lao động có việc làm chính thức giảm gần 500 nghìn người, số người thất nghiệp trong độ tuổi lao động tăng hơn 530 nghìn người so với quý trước. Một lực lượng lớn lao động đã và đang di chuyển từ vùng có dịch về quê cho thấy con số này có thể chưa dừng lại. Mặc dù Quốc hội đã ban hành nhiều Nghị quyết hỗ trợ người dân và doanh nghiệp gặp khó khăn do dịch bệnh Covid-19 nhưng giải quyết vấn đề lao động việc làm, chống đứt gãy chuỗi cung ứng về lao động trong bối cảnh thích ứng linh hoạt, an toàn với dịch bệnh vẫn là giải pháp căn cơ nhằm phục hồi và phát triển kinh tế. Đây cũng là vấn đề được các đại biểu Quốc hội quan tâm khi thảo luận báo cáo của Chính phủ về tình hình kinh tế - xã hội và phòng chống dịch Covid-19.

Tái cơ cấu kinh tế là quá trình sắp xếp, cơ cấu lại nền kinh tế với quy mô lớn hơn và tốc độ nhanh hơn để đạt mục tiêu nâng cao năng suất lao động, chất lượng, hiệu quả và sức cạnh tranh của nền kinh tế. Đại dịch Covid-19 một lần nữa cho chúng ta thấy rõ hơn những hạn chế yếu kém, những điểm chưa hợp lý của nền kinh tế. Cần xây dựng một nền kinh tế tự chủ, không phải phục hồi như cũ mà phải xanh hơn, số hóa, tăng cường năng lực đổi mới sáng tạo là những vấn đề được Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ nhấn mạnh tại phiên họp thứ 4 của Ủy ban thường vụ Quốc hội khi cho ý kiến về kế hoạch cơ cấu lại nền kinh tế giai đoạn 2021-2025.

Khởi đầu nhiệm kỳ mới trong bối cảnh đại dịch Covid-19 bùng phát trở lại nguy hiểm hơn, nhưng từ những quyết sách đặc biệt ở kỳ họp thứ nhất, từ các phiên họp bất thường của Ủy ban Thường vụ, từ hoạt động linh hoạt, đổi mới của Hội đồng Dân tộc và các Ủy ban đã cho thấy một Quốc hội luôn chủ động, nhạy bén, linh hoạt và trách nhiệm.

Lắng nghe, tiếp nhận những ý kiến, kiến nghị của cử tri, giám sát việc giải quyết ý kiến, kiến nghị của cử tri là việc làm quan trọng để những quyết sách của Quốc hội hợp với lòng dân, đáp ứng những yêu cầu cấp bách của thực tiễn cuộc sống. Đặc biệt là trong bối cảnh dịch bệnh Covid-19 vẫn đang tiếp tục tác động trực tiếp đến mọi mặt đời sống kinh tế, xã hội. Trong những ngày qua, trước kỳ họp thứ 2 Quốc hội khóa XV, các đại biểu Quốc hội đã đến với cử tri để nắm được những tâm tư, nguyện vọng của cử tri và nhân dân. Mới đây, Ủy ban thường vụ Quốc hội khóa XV cũng thảo luận và cho ý kiến đối với dự thảo báo cáo, tóm tắt ý kiến, kiến nghị của cử tri.

"Việc nhỏ không giải quyết kịp thời thì thành việc lớn, việc lớn không giải quyết kịp thời thì thành đại sự", chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ đã nhấn mạnh như vậy tại phiên họp thứ 2 của Ủy ban thường vụ Quốc hội khóa XV khi nghe Ban dân nguyện báo cáo tình hình giải quyết, trả lời kiến nghị cử tri, kết quả tiếp công dân, tiếp nhận xử lý đơn thư và giám sát việc giải quyết khiếu nại tố cáo của công dân gửi đến Quốc hội. Các cơ quan, đơn vị cần tăng cường hơn nữa công tác xử lý đơn thư và giải quyết khiếu nại tố cáo, nhất là các vụ việc phức tạp, kéo dài.

Luật sở hữu trí tuệ hiện hành được sửa đổi, bổ sung năm 2009 và năm 2019. Tuy nhiên, các sửa đổi, bổ sung quy định của Luật sở hữu trí tuệ thời gian qua là không đáng kể, chưa tạo ra động lực mạnh mẽ cho việc nghiên cứu, đổi mới sáng tạo cũng như chưa đảm bảo hành lang pháp lý đầy đủ, hiệu quả đối với việc bảo hộ, khai thác và bảo vệ tài sản trí tuệ. Tại lần sửa đổi, bổ sung Luật sở hữu trí tuệ lần này, cơ quan chủ trì soạn thảo đề xuất sửa đổi, bổ sung 93 điều, trong đó bổ sung 12 điều, sửa đổi 81 điều và bãi bỏ 1 điều, nâng tổng số điều của Luật sở hữu trí tuệ sau khi sửa đổi lên 233 điều, thuộc 7 nhóm chính sách đã được Quốc hội thông qua khi đưa vào chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2021. Vậy những chính sách đó là gì để có thể tạo động lực mạnh mẽ cho nghiên cứu đối mới, sáng tạo?

Đại dịch Covid-19 gây ra nhiều hệ luỵ về kinh tế nhưng cũng là cơ hội thúc đẩy chuyển đổi kinh tế số. Thực tế cho thấy, dưới tác động của đại dịch Covid-19 Chính phủ, người dân và doanh nghiệp đã thực sự chuyển mình trong nền kinh tế số. Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả tích cực, tiến trình chuyển đổi số vẫn còn những tồn tại, hạn chế như không đồng đều trong thích ứng với sự thay đổi của công nghệ, hành lang pháp lý chưa phù hợp, chưa tạo điều kiện cho chuyển đổi số và sự xuất hiện của các mô hình kinh tế số mới, cơ sở hạ tầng kinh tế số còn hạn chế. Vậy cách tiếp cận lập pháp trong bối cảnh chuyển đổi kinh tế số cần được nhìn nhận như thế nào?

Tại phiên họp thứ 3 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, khi xem xét quyết định phương án sử dụng nguồn cắt giảm, tiết kiệm chi ngân sách Trung ương năm 2021, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho phép chuyển 14.620 tỷ đồng vào dự phòng ngân sách Trung ương để sử dụng cho phòng chống dịch bệnh. Tại Kỳ họp thứ nhất của Quốc hội khóa XV, khi thảo luận về công tác thực hành tiết kiệm chống lãng phí năm 2020, các đại biểu cũng đề nghị tiết kiệm để tập trung nguồn lực cho công tác chống dịch bệnh. Theo các đại biểu Quốc hội và chuyên gia, yêu cầu cấp bách hiện nay là phải thực hành tiết kiệm, cắt giảm chi phí không cần thiết và đặc biệt là phải phòng chống được lãng phí trong đầu tư công mới tập trung được nguồn lực cho phòng, chống dịch, phục hồi kinh tế.

Để chuẩn bị cho kỳ họp thứ 2, kỳ họp cuối năm, với tinh thần "Quốc hội chủ động, thích ứng, đổi mới" nhằm đáp ứng tốt hơn đòi hỏi thực tiễn cuộc sống, mong mỏi của cử tri và nhân dân cả nước, Ủy ban thường vụ Quốc hội, các cơ quan của Quốc hội khóa XV tích cực thực hiện nhiều hoạt động. Sự thay đổi và nỗ lực của cơ quan dân cử cao nhất, cơ quan quyền lực cao nhất có ý nghĩa cần thiết và tất yếu trong quá trình quản trị quốc gia tốt hơn.

Quy hoạch treo trong quản lý, sử dụng đất gây lãng phí to lớn nguồn lực. Nguyên nhân cơ bản của những tồn tại, vướng mắc trong công tác quy hoạch sử dụng đất đó là do năng lực lập và tổ chức thực hiện còn nhiều tồn tại và sự chi phối của vấn đề lợi ích nhóm, tư duy nhiệm kỳ. Quy hoạch sử dụng đất cần phải đi trước một bước, có tầm nhìn dài hạn và bảo đảm đồng bộ, thống nhất, minh bạch, hiệu quả là lưu ý của Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ trong buổi làm việc với Thường trực Uỷ ban kinh tế về Quy hoạch sử dụng đất quốc gia giai đoạn 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050, kế hoạch sử dụng đất 5 năm (2021 - 2025) cấp quốc gia.

Quốc hội giữ vai trò chủ động dẫn dắt công tác lập pháp, vào cuộc từ sớm, đồng hành sát sao với Chính phủ, các cơ quan của Chính phủ, thậm chí “đặt hàng”, giao nhiệm vụ cho các cơ quan trong việc hoàn thiện thể chế pháp luật. Tinh thần đổi mới từ tư duy đến hành động trong công tác lập pháp nói chung và trong hoạt động thẩm tra các dự án luật nói riêng được thực hiện ngay từ đầu nhiệm kỳ Quốc hội khoá XV.

Thời gian vừa qua, Nhà nước đã đầu tư và có nhiều giải pháp để bảo đảm an ninh nguồn nước và an toàn đập, hồ chứa nước nhưng chúng ta vẫn đang đứng trước những thách thức không nhỏ, cần có tư duy, tầm nhìn và hành động đem lại hiệu quả trong bảo đảm an ninh nguồn nước và an toàn hồ, đập. Đề án Bảo đảm an ninh nguồn nước và an toàn đập, hồ chứa nước giai đoạn 2021 - 2030, tầm nhìn đến 2045 cần đi liền với các giải pháp căn cơ, khả thi. Đó là ý kiến của các đại biểu tại phiên họp thứ 3 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội.

Diễn biến phức tạp của dịch Covid-19 đã và đang tiếp tục ảnh hưởng nghiêm trọng, nặng nề tới hoạt động của doanh nghiệp, cuộc sống của người dân. Việc xem xét, đề xuất thêm các giải pháp hỗ trợ doanh nghiệp, người dân nhằm ứng phó với ảnh hưởng của dịch Covid-19 trong năm 2021 là cần thiết, bởi lẽ “sức chịu đựng” của doanh nghiệp thực sự đã giảm mạnh từ đợt dịch đầu năm 2020, đặc biệt là từ đợt bùng phát dịch Covid-19 vào tháng 4 năm nay. Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã cho ý kiến về dự thảo Nghị quyết một số giải pháp về miễn, giảm thuế nhằm hỗ trợ doanh nghiệp, người dân chịu tác động của dịch Covid-19.

Một trong bốn chuyên đề giám sát được Quốc hội khóa XV lựa chọn là giám sát việc thực hiện chính sách pháp luật về tiếp công dân và giải quyết khiếu nại, tố cáo từ ngày 1/7/2012 đến ngày 1/7/2021. Đây là nội dung thiết thực bởi mặc dù Luật tiếp công dân và Luật khiếu nại, Luật tố cáo đã được hoàn thiện song trong thực hiện còn nhiều vấn đề đặt ra. Ở nhiều nơi, công tác này chưa được quan tâm chú trọng dẫn đến nhiều vụ việc bức xúc vẫn xảy ra. Chuyên đề giám sát được Quốc hội lựa chọn sẽ đi sâu tìm hiểu nguyên nhân và đề ra giải pháp nâng cao hiệu quả công tác tiếp công dân và giải quyết khiếu nại, tố cáo.

Sau 15 năm thi hành, Luật Điện ảnh năm 2006, sửa đổi bổ sung năm 2009 có nhiều quy định hiện hành không còn phù hợp với thực tiễn, không tương thích với hệ thống pháp luật liên quan. Việc áp dụng một số quy định còn gặp khó khăn, vướng mắc, đặc biệt là trong tình hình hiện nay, sự phát triển mạnh mẽ của khoa học công nghệ và mạng xã hội đã tác động làm thay đổi về quy trình, phương thức sản xuất, phát hành, phổ biến phim và cách tiếp cận, thụ hưởng tác phẩm điện ảnh của người dân. "Điện ảnh là một phần của ngành công nghiệp văn hóa, đòi hỏi phải có cơ chế thúc đẩy vận hành điện ảnh như là một ngành kinh tế " - đó là phát biểu của Phó Chủ tịch thường trực Quốc hội Trần Thanh Mẫn tại phiên họp thẩm tra mở rộng Dự án Luật điện ảnh sửa đổi vừa diễn ra cuối tháng 8 vừa qua.

Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ và đoàn Đại biểu cấp cao Quốc hội nước ta vừa kết thúc tốt đẹp chuyến tham dự Hội nghị các Chủ tịch Quốc hội thế giới lần thứ 5 (WCSP5) tại Cộng hòa Áo, thăm làm việc với Nghị viện Châu Âu (EP), Vương quốc Bỉ và thăm chính thức Cộng hòa Phần Lan từ ngày 05/9 - 11/9/2021. Có thể khẳng định, chuyến thăm và làm việc tại 3 nước Châu Âu của Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ và đoàn đại biểu cấp cao Quốc hội nước ta đã thành công tốt đẹp, vượt dự kiến, đạt được nhiều kết quả thiết thực có ý nghĩa, đóng góp cho việc tăng cường đối ngoại đa phương, cũng như trong quan hệ hợp tác song phương giữa Việt Nam với các nước.

Theo báo cáo của Chính phủ, trong năm 2021 có gần 500 vụ án với hơn 1.000 bị can phạm tội về tham nhũng đã được cơ quan Công an thụ lý, điều tra. Tòa án nhân dân các cấp thụ lý 362 vụ với hơn 1.000 bị cáo về các tội tham nhũng. Các con số này đều đã giảm so với cùng kỳ. Báo cáo cũng nhận định, tham nhũng tiếp tục được kiềm chế. Cho ý kiến về báo cáo này, tại phiên họp mới đây của Ủy ban Tư pháp, các đại biểu đề nghị: Báo cáo cần làm rõ nguyên nhân, đặc biệt là cần đánh giá, nhận diện rõ hơn những hành vi tham nhũng, trục lợi từ tình hình dịch bệnh.

Tại phiên họp thứ hai của Ủy ban Thường vụ Quốc hội khóa XV khi cho ý kiến về báo cáo tình hình giải quyết, trả lời kiến nghị cử tri, kết quả tiếp công dân, tiếp nhận, xử lý đơn thư và giám sát việc giải quyết khiếu nại, tố cáo của công dân gửi đến Quốc hội, nhiều đại biểu đề nghị, Quốc hội cần tiếp tục đổi mới công tác dân nguyện. Ban dân nguyện báo cáo hàng tháng về xử lý đơn thư giải quyết khiếu nại, tố cáo để tăng cường giám sát, truy đến cùng trách nhiệm của tập thể, cá nhân trong việc xử lý đơn thư khiếu nại, tố cáo kéo dài.

Đất nước đang bước vào một thời kỳ mới với những đổi thay và những khó khăn, thách thức mới. Đó là thời kỳ ứng phó và phục hồi mọi mặt đời sống xã hội trước tác động của dịch Covid-19, thời kỳ triển khai thực hiện các kế hoạch phát triển kinh tế xã hội 5 năm 2021-2025, thời kỳ của chuyển đổi số toàn diện và hội nhập sâu rộng. Trong bối cảnh đó, đặt ra yêu cầu Quốc hội, cơ quan đại biểu cao nhất của nhân dân, cơ quan quyền lực nhà nước cao nhất phải luôn chủ động, thích ứng, đổi mới một cách sâu sắc và toàn diện để nâng cao chất lượng hoạt động của mình, đáp ứng tốt hơn mong mỏi của cử tri và nhân dân.

Tại cuộc họp quan trọng đầu tiên của khóa 15, một trong những yêu cầu đổi mới được Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng nhắc tới trước toàn thể đại biểu đó là: "Quốc hội cần tiếp tục phát huy mạnh mẽ hơn nữa vai trò, vị trí của mình trong việc tạo lập khuôn khổ pháp lý cho các hoạt động của đất nước, phục vụ nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm quốc phòng - an ninh đối ngoại, đẩy nhanh tốc độ và nâng cao chất lượng ban hành các văn bản pháp luật, sớm xây dựng hệ thống pháp luật đầy đủ, đồng bộ, bảo đảm chất lượng, đáp ứng yêu cầu của thực tiễn". Tiếp tục đổi mới và nâng cao hơn nữa chất lượng, hiệu quả hoạt động, đáp ứng tốt nhất yêu cầu, nhiệm vụ chính trị của đất nước trong giai đoạn mới là tinh thần nổi bật, xuyên suốt trong toàn bộ hoạt động nghị trường ngay tại kỳ họp đầu tiên của Quốc hội khóa 15 và những phiên họp, hoạt động của Ủy ban thường vụ Quốc hội, Hội đồng dân tộc, các Ủy ban của Quốc hội, các đại biểu Quốc hội.

Mới đây, Kiểm toán Nhà nước có báo cáo gửi Uỷ Ban Thường vụ Quốc hội về kết quả thực hiện vai trò Chủ tịch của Tổ chức các Cơ quan kiểm toán tối cao châu Á (ASOSAI) nhiệm kỳ 2018 – 2021 và công tác chuẩn bị tổ chức Đại hội của ASOSAI lần thứ 15, nhiệm kỳ 2021 - 2024. Nhìn lại nhiệm kỳ 2018-2021, qua 3 năm đảm đương cương vị Chủ tịch ASOSAI, những đóng góp của Kiểm toán Nhà nước vì sự phát triển chung của cộng đồng ASOSAI được các tổ chức, cơ quan kiểm toán tối cao của khu vực và quốc tế ghi nhận, thu hút sự quan tâm của các đối tác quốc tế, củng cố năng lực, kỹ thuật và chuyên môn nghề nghiệp để giúp ASOSAI trở thành Tổ chức kiểm toán tối cao chuyên nghiệp, hiện đại, tuân thủ các chuẩn mực và thông lệ quốc tế, từ đó nâng cao năng lực, uy tín của Kiểm toán Nhà nước nói chung và Việt Nam nói riêng trên các diễn đàn quốc tế.

Trong bối cảnh dịch bệnh Covid-19 phức tạp và có diễn biến khó lường, việc huy động và thực hiện hiệu quả các nguồn lực để phòng chống dịch bệnh và phát triển kinh tế có ý nghĩa quyết định nhằm đạt được mục tiêu kép. Với nguồn ngân sách nhà nước còn hạn chế, những vấn đề trong huy động, phân bổ, quản lý, sử dụng nguồn lực đã được nhiều đại biểu Quốc hội thẳng thắn phân tích và đề xuất giải pháp.

Đại hội đồng Liên nghị viện các nước ASEAN lần thứ 42 (AIPA-42) tổ chức theo hình thức trực tuyến, với chủ đề “Phát triển quan hệ hợp tác nghị viện trong lĩnh vực kỹ thuật số bao trùm hướng tới Cộng đồng ASEAN năm 2025” đã hoàn thành chương trình nghị sự với sự tham gia của các nước thành viên, quan sát viên và khách mời. Trong thông cáo chung được đưa ra, có những ý kiến, kiến nghị của Đoàn đại biểu cấp cao Quốc hội Việt Nam do Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ làm trường đoàn, đã khẳng định sự kiên trì đường lối đối ngoại độc lập, tự chủ vì hòa bình, hữu nghị, hợp tác và phát triển, đa phương hóa, đa dạng hóa và hội nhập quốc tế toàn diện, sâu rộng của Việt Nam.

Đại hội đồng Liên nghị viện các nước ASEAN lần thứ 42 (AIPA-42) theo hình thức trực tuyến đã chính thức diễn ra từ 23/8 đến 25/8. Đoàn đại biểu cấp cao Quốc hội Việt Nam do Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ làm Trưởng đoàn đã có phát biểu, đóng góp quan trọng hợp tác cùng nghị viện thành viên AIPA giải quyết những thách thức mới đặt ra trong khu vực. Đây là sự kiện có ý nghĩa đặc biệt quan trọng, là hoạt động đối ngoại đa phương chính thức đầu tiên của Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ và Đoàn đại biểu cấp cao Quốc hội Việt Nam trong khóa XV; tiếp tục thể hiện quan điểm của Quốc hội Việt Nam về thúc đẩy hợp tác giữa các nghị viện thành viên AIPA và các nước ASEAN về phòng, chống dịch bệnh Covid-19, trong đó có hợp tác, chia sẻ vaccine phòng, chống dịch bệnh Covid-19.

Thời gian qua, mặc dù các cấp, các ngành và các địa phương luôn quan tâm nhưng công tác giải quyết khiếu nại, tố cáo vẫn còn tồn động, kéo dài. Mới đây, tại phiên họp thứ 2 của Ủy ban thường vụ Quốc hội cho ý kiến về báo cáo tình hình giải quyết, trả lời kiến nghị cử tri, kết quả tiếp công dân, tiếp nhận và xử lý đơn thư, giám sát việc giải quyết khiếu nại, tố cáo của công dân gửi đến Quốc hội. Nhiều đại biểu đề nghị rà soát, giải quyết đối với các vụ việc tồn đọng phức tạp kéo dài trên phạm vi toàn quốc để có giải pháp giải quyết dứt điểm. Quốc hội cần tăng cường giám sát, truy đến cùng trách nhiệm của tập thể, cá nhân trong việc xử lý đơn thư khiếu, nại tố cáo kéo dài.

Thi đua khen thưởng tạo động lực phát triển, xây dựng và phát huy những nhân tố tốt đẹp trong cuộc sống, từ đó tạo nên một xã hội tốt đẹp và phát triển. Tuy vậy, trong thực tế, vẫn còn những trường hợp vừa nhận khen thưởng đã bị xử lý kỷ luật, thi đua trở thành ganh đua, nặng thành tích. Làm thế nào để hoạt động thi đua, khen thưởng có ý nghĩa thực chất, công khai, minh bạch, công bằng, khen thưởng phản ánh đúng kết quả của thi đua, nỗ lực, không coi nặng khen thưởng mà xem nhẹ thi đua… là những vấn đề được nêu lên trong phiên họp mới đây của Ủy ban thường vụ Quốc hội khi cho ý kiến vào Dự thảo Luật thi đua khen thưởng sửa đổi.

Tiết kiệm, chống lãng phí là chủ trương lớn của Đảng, Nhà nước ta với sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị. Thế nhưng, bên cạnh những thành quả đã đạt được thì vẫn còn có các Bộ, ngành, địa phương, cá nhân chưa thực sự coi trọng công tác thực hành tiết kiệm, chống lãng phí hoặc nếu có thực hiện cũng chỉ là hình thức, nửa vời. Các đại biểu Quốc hội cho rằng, tiết kiệm chống lãng phí là vấn đề cấp bách và cần được thực hiện ngay ở tất cả các khía cạnh và lĩnh vực.

Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ đã ký ban hành Nghị quyết 268 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về việc cho phép Chính phủ ban hành Nghị quyết có một số nội dung khác với quy định của luật để đáp ứng yêu cầu phòng, chống dịch Covid-19. Theo đó, Chính phủ được thực hiện 4 nội dung khác quy định của pháp luật hiện hành để tạo điều kiện cho Chính phủ phòng, chống dịch Covid-19. Việc ban hành Nghị quyết này là hết sức cần thiết và cấp bách trong bối cảnh dịch bệnh Covid-19 đang diễn biến ngày càng phức tạp, khó lường, đã lây lan ra rất nhiều tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương, nhất là thành phố Hồ Chí Minh và các tỉnh phía Nam.

Nghị quyết về chủ trương đầu tư chương trình mục tiêu quốc gia về giảm nghèo bền vững giai đoạn 2021-2025 được thông qua tại Kỳ họp thứ nhất Quốc hội khóa XV đặt ra mục tiêu tổng quát là giảm nghèo đa chiều, bao trùm. Mục tiêu cụ thể là tỷ lệ hộ nghèo theo chuẩn nghèo đa chiều duy trì mức giảm từ 1 – 1,5%/năm, tỷ lệ hộ nghèo dân tộc thiểu số giảm trên 3%/năm, đưa 30% huyện nghèo, 30% xã đặc biệt khó khăn vùng bãi ngang ven biển và hải đảo thoát khỏi tình trạng nghèo đặc biệt khó khăn. Cách tiếp cận để thực hiện chương trình giảm nghèo thay đổi căn bản so với trước đây, quan tâm đến những điểm mới này, các đại biểu Quốc hội đã phân tích và đề xuất các giải pháp trọng tâm, trọng điểm để thực hiện thành công mục tiêu đề ra.

Trong bài phát biểu quan trọng tại phiên khai mạc kỳ họp thứ nhất Quốc hội khoá XV, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng kêu gọi các đại biểu Quốc hội nêu cao tinh thần trách nhiệm, hết lòng vì nước, vì dân, phụng sự Tổ quốc, phục vụ nhân dân, thường xuyên tu dưỡng, rèn luyện, giữ gìn phẩm chất, đạo đức, nâng cao trình độ về mọi mặt, gần gũi và lắng nghe ý kiến của nhân dân, thực hiện và hoàn thành tốt nhất nhiệm vụ mà cử tri và nhân dân giao phó. Trước lời kêu gọi này, các đại biểu Quốc hội sẽ phải có quyết tâm cao hơn nữa, nỗ lực lớn hơn nữa để xứng đáng là đại diện của nhân dân trong thời đại mới.

Tình trạng thất thoát, lãng phí trong các dự án đầu tư dàn trải, manh mún, câu chuyện tìm đầu ra cho nông sản để hạn chế bớt tình trạng "được mùa mất giá" hay những tồn tại trong việc đảm bảo an toàn phòng chống cháy nổ, an toàn vệ sinh thực phẩm, công tác quản lý, sử dụng cán bộ….từng được nhiều lần nêu lên trong các kỳ họp Quốc hội. Tại kỳ họp thứ nhất Quốc hội khóa 15, khi cho ý kiến đối với chương trình giám sát năm 2022, các đại biểu, đặc biệt là đại biểu tái cử, đề nghị Quốc hội cần coi trọng và lưu tâm hơn vấn đề sau giám sát để nâng cao hiệu quả, hiệu lực công tác này.

Kỳ họp thứ nhất Quốc hội khóa 15 đã thông qua Nghị quyết về chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2022, điều chỉnh chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2021. Nhiều đại biểu Quốc hội cho rằng, chương trình xây dựng pháp luật nhiệm kỳ Quốc hội khóa 15 gắn với hoạch định phát triển kinh tế - xã hội, tạo sự chủ động, dẫn dắt của Quốc hội trong hoạt động lập pháp. Tuy vậy, để nâng cao chất lượng các luật do Quốc hội ban hành, cần tiếp tục siết chặt kỷ cương, kỷ luật đối với công tác xây dựng luật, kiên quyết không đưa vào chương trình những dự án luật chưa bảo đảm chất lượng. Đồng thời, phải khắc phục tình trạng "ăn đong", có dự án luật nào thì đưa vào chương trình dự án luật đó.

Một trong những nội dung quan trọng trong Nghị quyết kỳ họp thứ nhất Quốc hội khóa XV là Quốc hội giao Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ quyết định và chịu trách nhiệm thực hiện một số giải pháp cấp bách trong phòng chống dịch Covid-19. Để ứng phó kịp thời, có hiệu quả với tình hình dịch bệnh đang diễn biến phức tạp, sớm ổn định và kiểm soát dịch, đưa đất nước trở lại trạng thái bình thường mới, Quốc hội tán thành việc Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ tiếp tục chủ động, linh hoạt, áp dụng các biện pháp phòng chống dịch Covid-19 đã thực hiện trong thời gian qua. Đồng thời, giao Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ quyết định và chịu trách nhiệm về thực hiện một số giải pháp cấp bách, một trong những giải pháp cấp bách đó là thực hiện chiến dịch tiêm chủng vaccine phòng dịch Covid-19.

Trong bối cảnh dịch bệnh Covid-19 đang có những diễn biến phức tạp ở nhiều địa phương, việc đảm bảo kịp thời hàng hóa thiết yếu cho người dân ở những nơi đang thực hiện giãn cách xã hội là rất cần thiết. Nhiều giải pháp được thực hiện nhằm giải quyết yêu cầu này xong thực tế triển khai vẫn gặp nhiều khó khăn, vướng mắc. Lắng nghe tiếng nói và phản ánh của cử tri và nhân dân tại nghị trường kỳ họp thứ 1 Quốc hội khóa XV, các đại biểu Quốc hội đã bày tỏ quan điểm cũng như các đề xuất, các giải pháp.

Theo báo cáo của Chính phủ, công tác thực hành tiết kiệm, chống lãng phí năm 2020 đạt được kết quả tích cực, đặc biệt trong bối cảnh khó khăn, thách thức do dịch bệnh Covid-19 gây ra. Ngân sách trung ương tiết kiệm và cắt giảm dự toán ngân sách được khoảng 55 nghìn tỷ đồng, bằng 5% dự toán Quốc hội giao. Thảo luận và cho ý kiến tại kỳ họp thứ nhất Quốc hội khóa XV, nhiều đại biểu Quốc hội cho rằng, nâng cao hiệu quả thực hành tiết kiệm, chống lãng phí phải bắt đầu từ việc thay đổi nhận thức, không nên coi đây chỉ là cuộc vận động, có tính chỉ thị, khuyến nghị mà nên hoàn thiện sớm thể chế trong mọi lĩnh vực nhằm siết chặt hơn kỷ luật, kỷ cương trong công tác này.

Ngày 26.7, Quốc hội bầu Chủ tịch nước và Thủ tướng Chính phủ. Trước đó, Quốc hội cũng thông qua Nghị quyết về cơ cấu của Chính phủ. Một nhiệm kỳ mới của Chính phủ với người đứng đầu và bộ máy nhân sự bắt đầu trong bối cảnh nhiều khó khăn, thách thức và những thành quả của Chính phủ trong nhiệm kỳ trước. Cử tri và các đại biểu Quốc hội nhận định: đây chính là động lực nhưng cũng là trọng trách của Chính phủ và bộ máy hành pháp trong một nhiệm kỳ mới; tiếp tục chủ động thích ứng, thực thi những hành động kịp thời, phù hợp với phương châm “Chính phủ kiến tạo phát triển, liêm chính, hành động quyết liệt, phục vụ nhân dân".

Theo cáo cáo của Chính phủ, trong 6 tháng đầu năm, các chỉ số về tăng trưởng, chỉ số giá tiêu dùng, thu ngân sách, đầu tư nước ngoài... đều tăng so với cùng kỳ năm trước. Tăng trưởng kinh tế 6 tháng qua đạt 5,64%, là mức khá cao so với các nước trên thế giới. Tuy nhiên, đang đặt ra thách thức rất lớn với những tháng cuối năm nay, khi dịch Covid-19 tiếp tục diễn biến phức tạp, khó lường tại một số địa phương, như thành phố Hồ Chí Minh và một số tỉnh Đông Nam Bộ. Kinh tế xã hội 6 tháng cuối năm: Thực hiện bằng được mục tiêu kép là kiến nghị cũng là quyết tâm của các đại biểu Quốc hội cùng với Chính phủ với những cách thức triển khai phù hợp trong thực tế để đạt mục tiêu tăng trưởng kinh tế hơn 6,5%.

Ngày 20.7 đã diễn ra lễ khai mạc kỳ họp thứ nhất Quốc hội khóa XV, chiều cùng ngày, Quốc hội đã tín nhiệm bầu chủ tịch Quốc hội khóa XIV ông Vương Đình Huệ tái cử Chủ tịch Quốc hội khóa XV. Sau khi tuyên thệ trước Quốc hội, trong bài phát biểu nhận chức, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ hứa đem hết sức mình cùng tập thể Ủy ban thường vụ Quốc hội, các cơ quan của Quốc hội, các cơ quan của Ủy ban thường vụ Quốc hội, các vị đại biểu Quốc hội kế thừa, phát huy truyền thống tốt đẹp và thành tựu to lớn của Quốc hội qua các thời kỳ, tiếp tục đổi mới phương thức, nâng cao chất lượng hiệu quả hoạt động của Quốc hội vì mục tiêu tối thượng phụng sự lợi ích quốc gia, dân tộc, vì hạnh phúc của nhân dân.

Ngày 20.7, kỳ họp thứ nhất Quốc hội khóa 15 khai mạc. Kỳ họp lần này có vai trò rất quan trọng, đặt nền móng cho hoạt động của Quốc hội khóa 15, trong đó có nội dung Quốc hội bầu, phê chuẩn kiện toàn nhân sự các chức danh lãnh đạo của cơ quan quản lý Nhà nước, xem xét, thảo luận các báo cáo về kinh tế - xã hội và quyết định một số vấn đề quan trọng khác. Cử tri, nhân dân cả nước tin tưởng và kỳ vọng kỳ họp thứ nhất Quốc hội khóa 15 sẽ thành công tốt đẹp để những đạo luật, chính sách, quyết sách Quốc hội ban hành, giải pháp đưa ra trong kỳ họp được thực hiện nghiêm túc, tạo chuyển biến trong thực tế, thúc đẩy sự phát triển kinh tế - xã hội của đất nước.

Cuộc bầu cử đại biểu Quốc hội khóa 15 và đại biểu Hội đồng nhân dân các cấp nhiệm kỳ 2021-2026 được tổ chức trong hoàn cảnh khó khăn, thách thức khi dịch bệnh Covid-19 có những diễn biến phức tạp ở nhiều địa phương, đòi hỏi phải vừa đúng pháp luật, bảo đảm quyền chính trị cho cử tri, đồng thời bảo đảm an toàn. Nhìn lại những thuận lợi, khó khăn cũng như những kinh nghiệm trong quá trình tổ chức thực hiện để có những bài học cho các kỳ bầu cử tiếp theo là nội dung trọng tâm trong hội nghị toàn quốc tổng kết công tác bầu cử đại biểu QUốc hội khóa 15 và đại biểu Hội đồng nhân dân các cấp nhiệm kỳ 2021-2026 được Hội đồng bầu cử quốc gia vừa tổ chức.

Phiên họp 58 là phiên họp cuối cùng của Ủy ban thường vụ Quốc hội khóa XIV và cũng là phiên cuối để rà soát lại toàn bộ công tác chuẩn bị cho Kỳ họp thứ nhất Quốc hội khóa XV. Các nội dung được xem xét tại phiên họp có ý nghĩa rất quan trọng và sẽ trình Quốc hội xem xét quyết định ngay tại kỳ họp thứ nhất Quốc hội khóa XV, dự kiến khai mạc vào ngày 20.7. Trong đó, nhiều vấn đề có ý nghĩa chiến lược đặt nền móng cho việc triển khai thực hiện các kế hoạch phát triển giai đoạn 5 năm (2021-2026). Phiên họp thứ 58 đã cho ý kiến vào bản báo cáo tổng hợp ý kiến, kiến nghị cử tri và nhân dân gửi đến kỳ họp thứ nhất Quốc hội khóa XV. Đây là những ý kiến, kiến nghị được tổng hợp thông qua các hội nghị tiếp xúc cử tri vận động bầu cử đại biểu Quốc hội khóa XV, đại biểu Hội đồng nhân dân các cấp nhiệm kỳ 2021-2026.

Thời gian qua, công tác điều tra, truy tố, xét xử và thi hành án đạt được nhiều kết quả quan trọng. Tuy vậy, so với chỉ tiêu Quốc hội giao và yêu cầu cải cách tư pháp thì vẫn còn tình trạng khởi tố, truy tố, xét xử chưa chuẩn xác như: vẫn còn để xảy ra các trường hợp bị oan trong giai đoạn khởi tố; vẫn còn những bản án phải hủy, sửa án do nguyên nhân chủ quan; một số vụ án hành chính thời gian giải quyết còn dài. Vì vậy, tăng cường kiểm soát, giám sát của Quốc hội đối với hoạt động tư pháp nhằm đảm bảo nền tư pháp liêm chính, nghiêm minh cũng là trọng trách đặt ra đối với Quốc hội và đại biểu Quốc hội khóa 15.

Ngày 20.7, kỳ họp thứ nhất Quốc hội khóa 15 sẽ chính thức khai mạc. Với những đại biểu Quốc hội lần đầu tham gia hoạt động nghị trường, việc giới thiệu và tập huấn kỹ năng cho đại biểu là hết sức cần thiết. Đó cũng là hành trang để mỗi đại biểu dân cử hoàn thành tốt nghiệm vụ mà nhân dân gửi trao. Việc trang bị kỹ năng này giúp đại biểu Quốc hội khóa mới bắt nhịp ngay vào hoạt động của nghị trường.

Đột phá về thể chế để kiến tạo phát triển là một trong ba đột phá chiến lược được xác định trong Nghị quyết Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XIII. Yêu cầu đó đặt ra trọng trách như thế nào đối với Quốc hội trong một nhiệm kỳ mới trong vai trò là cơ quan có quyền lập hiến, lập pháp?

Luật cư trú 2020 chính thức có hiệu lực từ ngày 1.7.2021 với rất nhiều điểm mới về việc đăng ký thường trú, tạm trú, thay đổi nơi đăng ký thường trú, tạm trú. Trong đó, một điểm mới rất quan trọng được người dân quan tâm là Luật cư trú 2020 bỏ điều kiện riêng khi nhập hộ khẩu vào các thành phố trực thuộc trung ương như Hà Nội, thành phố Hồ Chí Minh. Những quy định mới của pháp luật đang được người dân ủng hộ và chờ đợi sẽ góp phần cải cách thủ tục hành chính, tạo điều kiện thuận lợi cho người dân.

Một trong 4 chuyên đề giám sát được Ủy ban thường vụ Quốc hội lựa chọn để Quốc hội Khóa 15 xem xét, quyết định là giám sát việc thực hiện chính sách pháp luật về tiếp công dân và giải quyết khiếu nại tố cáo từ 1.7.2012 đến 1.7.2021. Đây là nội dung thiết thực bởi mặc dù Luật tiếp công dân và Luật khiếu nại, Luật tố cáo đã được hoàn thiện xong trong thực hiện còn nhiều vấn đề đặt ra. Thực tế hiệu quả công tác tiếp công dân, giải quyết khiếu nại tố cáo có ý nghĩa trực tiếp đến hoạt động quản lý Nhà nước nhưng ở nhiều nơi, công tác này vẫn chưa được chú trọng dẫn đến nhiều vụ việc bức xúc vẫn xẩy ra, thậm chí phức tạp. Việc lựa chọn chuyên đề giám sát về nội dung này là cơ sở để hoàn thiện pháp luật cũng như tháo gỡ những tồn tại khó khăn từ quá trình thực thi.

Trong số 499 đại biểu trúng cử Đại biểu quốc hội khóa 15 có 296 đại biểu lần đầu tiên tham gia hoạt động nghị trường, chiếm tỷ lệ 59,32%. Những đại biểu này đã chuẩn bị những gì để hoàn thành những nhiệm vụ trọng tâm và thực hiện đúng chức năng của quốc hội, xứng đáng với sự tín nhiệm của nhân dân. Làm thế nào phát huy tối đa sự đóng góp của các đại biểu để Quốc hội ngày càng chuyên nghiệp không chỉ là trăn trở của nhiều đại biểu Quốc hội mà còn là mong muốn của cử tri từ nhiều năm nay.

Với 58% số hộ nghèo đã thoát nghèo, tỷ lệ hộ nghèo cả nước giảm còn 2,75%, 8/64 huyện nghèo thoát khỏi tình trạng đặc biệt khó khăn. Đến hết năm 2020, 30 huyện thoát khỏi huyện nghèo. Đó là những kết quả đạt được sau 6 năm thực hiện Nghị quyết 76 năm 2014 của Quốc hội về đẩy mạnh thực hiện mục tiêu giảm nghèo bền vững đến năm 2020. Qua thực tiễn triển khai các chính sách về giảm nghèo cũng như Nghị quyết 76 của Quốc hội cho thấy, giảm nghèo bền vững đạt được khi động lực và quyết tâm thực hiện giảm nghèo phải từ chính người dân, của chính quyền địa phương, không phụ thuộc vào sự bao cấp, cho không của Nhà nước. Đây cũng chính là vấn đề chủ đạo được nêu lên trong phiên họp thẩm tra Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo và an sinh xã hội bền vững giai đoạn 2021 - 2025 do Hội đồng Dân tộc vừa tổ chức.

Công khai, minh bạch, chặt chẽ, đúng quy định của pháp luật, kiên quyết không để lọt vào Quốc hội, Hội đồng nhân dân các cấp những người không xứng đáng, không đủ tiêu chuẩn, nhất là những người sa sút về phẩm chất đạo đức, tham nhũng, chạy chức, chạy quyền… gây ảnh hưởng xấu đến uy tín của Đảng và Nhà nước. Đại biểu của dân, đó không chỉ là một danh xưng mà còn là tư cách, là phẩm giá, dũng khí của mỗi người.

Nguồn vốn đầu tư công là động lực quan trọng cho sự tăng trưởng và phát triển kinh tế - xã hội và hỗ trợ hoạt động của các thành phần kinh tế. Đặc biệt, trong lúc dịch bệnh Covid-19 diễn biến phức tạp, yêu cầu chi tiêu của doanh nghiệp, người dân đều giảm thì Nhà nước phải đóng vai trò đẩy mạnh chi tiêu, đặc biệt là đầu tư công. Nói cách khác, đầu tư công là "bệ đỡ" cho tăng trưởng kinh tế trong giai đoạn hiện nay. Tuy nhiên, việc giải ngân vốn đầu tư công, nhất là các dự án lớn như đường cao tốc Bắc Nam phía Đông, sân bay Long Thành... đến nay vẫn rất chậm, gây thất thoát, lãng phí, ảnh hưởng lớn đến sự phát triển kinh tế - xã hội của đất nước. Tại phiên họp 57 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, khi cho ý kiến về các giải pháp thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế, xã hội, ngân sách nhà nước 6 tháng cuối năm 2021, nhiều ý kiến đề nghị, giám sát chặt chẽ các dự án đầu tư công, đặc biệt là các dự án trọng điểm lớn, để đẩy nhanh giải ngân vốn đầu tư công, siết chặt kỷ cương, kỷ luật trong đầu tư công.

Tại phiên họp thứ 57 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội vừa qua, các thành viên thường vụ đều cho rằng, cuộc bầu cử đại biểu Quốc hội khóa 15 và đại biểu Hội đồng nhân dân các cấp nhiệm kỳ 2021-2026 đã thành công tốt đẹp. Diễn ra trong điều kiện dịch bệnh Covid-19 bùng phát đợt thứ tư, với nhiều diễn biến phức tạp nhưng đã được tổ chức an toàn, tình hình an ninh trật tự, an toàn xã hội được bảo đảm; số lượng đơn thư khiếu nại, tố cáo giảm nhiều so với các kỳ bầu cử trước; không có các tình huống bất thường xảy ra ngay cả tại một số địa phương đang gặp rất nhiều khó khăn do dịch bệnh. Một số "kết quả lần đầu tiên" tại cuộc bầu cử vừa qua có thể kể đến như tỷ lệ đại biểu là phụ nữ, trẻ tuổi, đại biểu là người dân tộc thiểu số, đại biểu tái cử đều đạt hoặc vượt so với chỉ tiêu đặt ra.

Trong chương trình phiên họp thứ 57 của Ủy ban thường vụ Quốc hội, các thành viên đã cho ý kiến về dự kiến Chương trình giám sát của Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội năm 2022. Đây là những chuyên đề giám sát phù hợp với những vấn đề cử tri và nhân dân quan tâm cũng như đã, đang tác động trực tiếp đến tình hình kinh tế, xã hội. Hiệu lực, hiệu quả của giám sát tối cao có ý nghĩa cần thiết giúp cho hiệu lực, hiệu quả thực hiện các luật, Nghị quyết do Quốc hội ban hành được nâng lên. Tuy nhiên, thực tế những năm qua cho thấy dù các chuyên đề giám sát đã đúng và trúng, song hiệu lực, hiệu quả lại như thế nào?.

Cuộc bầu cử đại biểu Quốc hội khóa 15 và đại biểu Hội đồng nhân dân các cấp nhiệm kỳ 2021-2026 đã lựa chọn được 499 đại biểu tiêu biểu trong số 866 người ứng cử đại biểu Quốc hội. Đại biểu Quốc hội là người đại diện cho ý chí, nguyện vọng của cử tri, của nhân dân, lắng nghe tiếng nói của cuộc sống, tâm tư nguyện vọng của nhân dân, chắt lọc, chuyển tải những ý kiến, kiến nghị đó, quyết định thông qua hay không thông qua các văn bản pháp luật, các quyết sách quan trọng và sau đó giám sát quá trình thực hiện các quyết sách đó. Chính vì vậy, năng lực, phẩm chất, trách nhiệm, tâm huyết, bản lĩnh của mỗi đại biểu là yếu tố quyết định, là thước đo chất lượng hoạt động của Quốc hội.

Dưới sự chủ trì của Chủ tịch Quốc hội, Chủ tịch Hội đồng Bầu cử quốc gia Vương Đình Huệ, Hội đồng Bầu cử quốc gia đã họp để đánh giá tổng thể về cuộc bầu cử đại biểu Quốc hội khóa 15 và đại biểu Hội đồng nhân dân các cấp nhiệm kỳ 2021-2026. Ngày 10/6, Hội đồng bầu cử quốc gia đã họp báo công bố kết quả bầu cử. Trong bối cảnh dịch Covid-19 bùng phát trở lại với mức độ lan rộng, nghiêm trọng hơn trước đó, vượt qua mọi khó khăn, có thể nói, cuộc bầu cử đã diễn ra thành công, kết quả thể hiện được nguyện vọng, ý chí của nhân dân. Thành công của cuộc bầu cử không chỉ thể hiện ở việc đã bầu 499 đại biểu Quốc hội Khóa 15 mà còn ở hơn 69 triệu cử tri cả nước đã đi bầu với ý thức làm chủ và tinh thần trách nhiệm công dân rất cao.

Hiệu quả từ hoạt động giám sát việc giải quyết ý kiến kiến nghị của cử tri là yếu tố quan trọng giúp cử tri đặt niềm tin mạnh mẽ hơn vào vai trò của người đại biểu dân cử. Qua đó cũng giúp cho hoạt động của các cơ quan trong bộ máy Nhà nước tốt hơn thể hiện rõ ràng, cụ thể kịp thời trách nhiệm của mình với cử tri và nhân dân. Tuy vậy, việc giải quyết ý kiến, kiến nghị còn nhiều tồn tại hạn chế như: một số văn bản trả lời cử tri vẫn còn chậm, nhiều trường hợp chưa có đủ thông tin để đại biểu Quốc hội trả lời cử tri một cách rõ ràng cụ thể…Vì thế, cần phải có giải pháp khắc phục, nâng cao chất lượng giải quyết kiến nghị cử tri đặt ra trọng trách đối với Quốc hội và các cơ quan nhà nước trong nhiệm kỳ Quốc hội khóa 15.

Năm 2020, do tác động tiêu cực của thiên tai, dịch bệnh, cân đối thu, chi ngân sách nhà nước gặp nhiều khó khăn, thu ngân sách Trung ương không đạt dự toán, bội chi ngân sách nhà nước tăng so với dự toán. Với tinh thần quyết tâm xây dựng Chính phủ kiến tạo phát triển, liêm chính, hành động quyết liệt, phục vụ nhân dân, thực hiện thắng lợi mục tiêu, nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, các ngành, các cấp đã chủ động, tích cực đổi mới, cải cách mạnh mẽ, linh hoạt, sáng tạo và quyết liệt trong chỉ đạo, điều hành, quản lý, sử dụng hiệu quả các nguồn lực cho xây dựng, phát triển đất nước. Bên cạnh những kết quả đạt được, công tác thực hành tiết kiệm, chống lãng phí vẫn còn những tồn tại, hạn chế. Tại phiên họp mới đây của Ủy ban Thường vụ Quốc hội khi cho ý kiến về báo cáo công tác thực hành tiết kiệm, chống lãng phí năm 2020, các đại biểu đề nghị cần tăng cường kiểm tra, giám sát việc thực hành tiết kiệm, chống lãng phí ở từng ngành, địa phương để chỉ ra các bất cập, khắc phục tính hình thức trong báo cáo thực hành tiết kiệm chống lãng phí.

Tại kỳ bầu cử lần này, tổng số người chính thức ứng cử đại biểu Quốc hội khóa XV là 866 người để bầu 500 đại biểu. Đây là danh sách đã được chọn lọc kỹ lưỡng, dân chủ và theo đúng quy định của pháp luật sau 3 vòng hiệp thương. Ngày 12/6, danh sách đại biểu trúng cử khóa XV sẽ được công bố chính thức. Trong nhiệm kỳ Quốc hội khóa XV, tỷ lệ đại biểu hoạt động chuyên trách sẽ được tăng lên so với các nhiệm kỳ trước, phấn đấu bảo đảm ít nhất 40% tổng số đại biểu Quốc hội là đại biểu chuyên trách. Việc tăng tỷ lệ Đại biểu Quốc hội chuyên trách như vậy sẽ góp phần nâng cao chất lượng hoạt động của Quốc hội.

Cuộc bầu cử đại biểu Quốc hội khoá XV và đại biểu Hội đồng nhân dân các cấp nhiệm kỳ 2021 - 2026 đã thành công tốt đẹp với tỷ lệ cử tri đi bầu rất cao, trên 99%. So với các kỳ bầu cử trước, cuộc bầu cử lần này diễn ra trong bối cảnh dịch Covid - 19 bùng phát và có diễn biến phức tạp. Thành công của cuộc bầu cử trong bối cảnh nhiều khó khăn, thách thức đã để lại những bài học kinh nghiệm đáng quý.

Hiệu quả từ hoạt động tiếp xúc cử tri, giám sát việc giải quyết ý kiến, kiến nghị của cử tri là yếu tố quan trọng giúp cử tri đặt niềm tin mạnh mẽ hơn vào vai trò của người đại biểu dân cử. Qua đó cũng giúp cho hoạt động của các cơ quan trong bộ máy nhà nước tốt hơn, thể hiện rõ ràng, cụ thể, kịp thời trách nhiệm của mình với cử tri và nhân dân. Vì vậy, làm thế nào để đến với cử tri, tiếp xúc cử tri một cách chất lượng, hiệu quả, nâng cao chất lượng các cuộc tiếp xúc cử tri của đại biểu dân cử?

Gần 70 triệu cử tri cả nước đã hoàn thành quyền, trách nhiệm của mình khi đi bầu cử Quốc hội và đại biểu Hội đồng nhân dân các cấp trong bối cảnh cả xã hội căng sức gồng mình đối mặt với cuộc chiến đẩy lùi “giặc” Covid-19 bùng phát trở lại với mức độ nghiêm trọng hơn trước đó. Có thể nói, cử tri đã trải qua một thời điểm lịch sử đặc biệt. Vượt qua mọi khó khăn trong ngày bầu cử, với niềm tin son sắt và kỳ vọng lớn lao, cử tri mong muốn mỗi đại biểu được bầu sẽ nhân đôi trách nhiệm trong việc thực hiện trọn vẹn nguyện vọng, ý chí của nhân dân.

Cuộc bầu cử đại biểu Quốc hội khóa XV và đại biểu Hội đồng nhân dân các cấp nhiệm kỳ 2021-2026 đã thành công tốt đẹp, dân chủ, an toàn, đúng luật. Trong điều kiện khó khăn hơn so với các cuộc bầu cử trước đây do dịch bệnh Covid - 19 diễn biến phức tạp nhưng tinh thần đi bầu cử của cử tri cả nước vẫn rất phấn khởi, thực hiện đúng, đủ quyền và trách nhiệm công dân của mình. Thành công của cuộc bầu cử thể hiện tinh thần đoàn kết, nét văn hóa truyền thống của dân tộc ta, bất kể trong những khó khăn, thách thức như thế nào. Đoàn kết để vươn lên trong một giai đoạn cách mạng mới với những khó khăn, thách thức mới.

Ngày 23/5, cử tri cả nước sẽ bỏ những lá phiếu bầu cử để lựa chọn ra những Đại biểu đủ đức, đủ tài tham gia vào Quốc hội khóa 15 và Hội đồng nhân dân các cấp nhiệm kỳ 2021-2026. Mỗi lá phiếu là lòng tin, sự gửi gắm trách nhiệm của hàng triệu cử tri cả nước đối với người được thay mặt nhân dân gánh trọng trách của đất nước thông qua bầu cử. Tuy nhiên, để lá phiếu thực sự thể hiện ý chí của cử tri thì cần phải khắc phục tình trạng bầu hộ, bầu thay, làm cho qua loa, chiếu lệ. Để mỗi lá phiếu thực sự nói lên tiếng nói của mình, trong ngày hội bầu cử, người dân cần thể hiện trách nhiệm, tìm hiểu, xem xét thận trọng, cân nhắc kỹ lưỡng, lựa chọn người đại diện xứng đáng vào Quốc hội và Hội đồng nhân dân các cấp.

Chỉ còn 4 ngày nữa là đến là ngày bầu cử đại biểu Quốc hội khóa XV và đại biểu Hội đồng nhân dân các cấp nhiệm kỳ 2021-2026. Đến thời điểm này, công tác chuẩn bị điều kiện cơ sở vật chất phục vụ bầu cử đã triển khai đầy đủ, chu đáo, đúng tiến độ thời gian quy định. Tại Hội nghị trực tuyến toàn quốc sơ kết công tác bầu cử diễn ra ngày 18.5, các tỉnh, thành phố đều thể hiện quyết tâm chính trị cao, sẽ tổ chức bầu cử đúng thời gian là ngày 23.5. Đặc biệt, trong bối cảnh dịch Covid-19 trên thế giới cũng như ở trong nước đang tiếp tục có những diễn biến phức tạp, khó lường, các địa phương đã xây dựng phương án tổ chức ngày bầu cử phù hợp với tình hình diễn biến phòng chống dịch Covid-19 nhằm bảo đảm sức khỏe khỏe và quyền bầu cử của công dân.

Chỉ còn 6 ngày nữa, cuộc bầu cử đại biểu Quốc hội khóa XV và đại biểu Hội đồng nhân dân các cấp nhiệm kỳ 2021 – 2026 sẽ diễn ra. Cử tri đang háo hức đón chờ ngày bầu cử, đặc biệt là những cử tri lần đầu tiên vinh dự được cầm lá phiếu trên tay thực hiện quyền và nghĩa vụ của mình, trực tiếp bầu ra người đại diện cho ý chí, nguyện vọng của nhân dân vào cơ quan quyền lực Nhà nước. Cùng với đó, các cấp bộ đoàn thanh niên trong cả nước đã và đang có những cách làm phù hợp, thiết thực để tuyên truyền cho thanh niên tham gia thực hiện tốt công tác bầu cử.

Việt Nam hiện có hơn 6,2 triệu người khuyết tật. Để đảm bảo quyền lợi và sự tham gia của người khuyết tật trong các hoạt động chính trị, văn hóa, kinh tế, xã hội, nhiều chính sách của Đảng và nhà nước đã được ban hành, đặc biệt là quyền bầu cử, ứng cử. Trong không khí của ngày bầu cử đang đến gần, làm thế nào để người khuyết tật tiếp cận và tham gia một cách thuận lợi nhất vào sự kiện chính trị quan trọng này là vấn đề có ý nghĩa thiết thực cần được quan tâm.

Trong những ngày này, những người ứng cử Đại biểu Quốc hội khóa XV và đại biểu Hội đồng nhân dân các cấp nhiệm kỳ 2021-2026 đang tiến hành gặp gỡ, tiếp xúc cử tri để thực hiện việc vận động bầu cử. Tại các cuộc tiếp xúc cử tri, những người ứng cử báo cáo với cử tri về dự kiến chương trình hành động của mình nếu được bầu làm đại biểu Quốc hội, đại biểu Hội đồng nhân dân. Vận động bầu cử chính là cuộc sát hạch để cử tri có thêm thông tin đánh giá, sàng lọc, lấy đó làm cơ sở để lựa chọn ra những Đại biểu xứng đáng đại diện cho mình vào Quốc hội khóa XV và Hội đồng nhân dân các cấp nhiệm kỳ 2021-2026. Tuy nhiên, có một điều đáng quan tâm là việc tổ chức các Hội nghị tiếp xúc cử tri để vận động bầu cử hiện nay lại đang diễn ra vào thời điểm dịch bệnh Covid-19 đang có những diễn biến rất phức tạp. Vậy làm thế nào để các cuộc tiếp xúc cử tri vận động bầu cử vừa đảm bảo đúng pháp luật, có chất lượng, hiệu quả, vừa đáp ứng các yêu cầu phòng chống dịch bệnh.

Thời gian này, công tác chuẩn bị bầu cử đang được các cấp, các ngành và địa phương được thực hiện một cách tích cực. Việc đảm bảo tỷ lệ phụ nữ trong các cơ quan dân cử không chỉ đáp ứng yêu cầu về cơ cấu đại biểu mà sẽ đảm bảo cho việc tham gia quyết định các chính sách liên quan đến phụ nữ, trẻ em, bình đẳng giới, các vấn đề xã hội... Vì vậy, lựa chọn những ứng cử viên nữ có đủ tiêu chuẩn theo quy định để bầu vào đại biểu Quốc hội khóa XV và đại biểu Hội đồng nhân dân các cấp nhiệm kỳ 2021 - 2026 có ý nghĩa vô cùng quan trọng.

Chương trình hành động không còn là cụm từ quá mới mẻ với các ứng cử viên đại biểu dân cử, cho dù là ứng cử viên lần đầu tham gia. Chương trình hành động có ý nghĩa rất quan trọng trong quá trình vận động bầu cử và cũng là định hướng hoạt động trong suốt thời gian làm đại biểu sau này, đó là một cam kết chính trị. Ứng cử viên có thể vận dụng sáng tạo để có một bản chương trình hành động độc đáo, đáng nhớ, mạnh mẽ, ấn tượng, sát thực tiễn. Bên cạnh nghiên cứu, tìm hiểu kỹ thông tin, cần chú ý lựa chọn vấn đề đưa vào chương trình hành động cho phù hợp có tính khả thi.

Những ngày này, người ứng cử đại biểu Quốc hội khóa 15, đại biểu Hội đồng nhân dân các cấp nhiệm kỳ 2021-2026 đang thực hiện việc tiếp xúc cử tri để thực hiện vận động bầu cử, trình bày chương trình hành động. Trong các bước của quy trình bầu cử theo luật định, vận động bầu cử là hình thức thể hiện rõ nhất sự gắn kết của ứng cử viên với cử tri trong một phạm vi rộng, không đơn thuần chỉ bó hẹp là cử tri ở nơi công tác và nơi cư trú. Trước khi làm đại biểu của dân, người ứng cử phải được chính cử tri thẩm định về năng lực, tác phong, bản lĩnh khi xử lý các tình huống. Vì thế, vận động bầu cử không chỉ là một bước trong quá trình bầu cử mà là sự kết nối trách nhiệm của người ứng cử và của cả cử tri trong suốt quá trình bầu cử và cả quá trình sau này nếu người ứng cử đó trúng cử.

Nâng cao chất lượng ban hành các văn bản pháp luật vẫn luôn là vấn đề được chú ý xem xét khi thực thi Luật ban hành văn bản quy phạm pháp luật. Bởi không khó để chỉ ra những văn bản luật thiếu tính khả thi, những quy định xa rời cuộc sống. Thế nhưng, quy trình xây dựng luật có nhiều công đoạn, thuộc trách nhiệm của nhiều cơ quan và là hoạt động khó, phức tạp. Cần đổi mới quy trình hay cần siết chặt hơn kỷ luật, kỷ cương và trách nhiệm trong công tác xây dựng luật?

Công tác tuyên truyền về cuộc bầu cử đại biểu Quốc hội khóa 15 và đại biểu Hội đồng Nhân dân các cấp Nhiệm kỳ 2021-2026 được tích cực thực hiện ở tất cả các địa phương trong cả nước. Tuyên truyền về bầu cử là việc làm có ý nghĩa đặc biệt quan trọng giúp cử tri ý thức về quyền, trách nhiệm của mình, có thông tin đầy đủ để lựa chọn những người đại diện cho mình một cách xứng đáng nhất. Tuy nhiên, tuyên truyền như thế nào để không sa vào lối mòn, hình thức, phong trào, để nâng cao hiểu biết và tạo sức thu hút đối với cử tri và nhân dân đối với sự kiện chính trị trọng đại này?

Ngày 27.4, Văn phòng Quốc hội đã tổ chức họp báo công bố danh sách chính thức những người ứng cử đại biểu Quốc hội khóa XV. Các Tổ bầu cử thực hiện việc niêm yết danh sách chính thức những người ứng cử đại biểu Quốc hội kèm theo tiểu sử tóm tắt của từng người ở khu vực bầu cử chậm nhất là vào ngày 3/5 (20 ngày trước ngày bầu cử). Từ sau khi danh sách chính thức những người ứng cử đại biểu Quốc hội khóa XV được công bố, các ứng cử viên có khoảng 3 tuần để tiến hành vận động bầu cử theo quy định của Luật. Thời gian vận động bầu cử kết thúc trước thời điểm bắt đầu bỏ phiếu 24 giờ. Sẽ có rất nhiều lời hứa được đưa ra thông qua các cuộc vận động bầu cử. Mỗi lời hứa vừa là mục tiêu phấn đấu, vừa là động lực, trách nhiệm hành động của mỗi ứng cử viên.

Công tác chuẩn bị cho cuộc bầu cử Quốc hội khóa 15 và đại biểu Hội đồng nhân dân các cấp Nhiệm kỳ 2021 - 2026 vào ngày 23/5/2021 đang tich cực được triển khai. Thực tiễn bầu cử đại biểu Quốc hội và đại biểu Hội đồng nhân dân các cấp từ các khóa trước cho thấy, nếu chuẩn bị tốt, dân chủ, khách quan, đúng quy trình, chặt chẽ thì sẽ lựa chọn được những người thực sự tiêu biểu, đủ đức, đủ tài. Ngược lại, nếu chuẩn bị không kỹ sẽ không giới thiệu được người xứng đáng để bầu vào Quốc hội và Hội đồng nhân dân các cấp, ảnh hưởng đến uy tín, chất lượng hoạt động của Quốc hội, Hội đồng nhân dân các cấp và lòng tin của nhân dân đối với Đảng, Nhà nước. Trước thềm bầu cử, cử tri và các đại biểu Quốc hội khóa 14 cũng bày tỏ những mong muốn về chất lượng của đại biểu Nhiệm kỳ Quốc hội khóa 15.

Cho đến nay, trải qua một quy trình 5 bước với 3 vòng hiệp thương chặt chẽ, dân chủ, cẩn trọng, không phân biệt, danh sách và số lượng chính thức các ứng cử viên đại biểu Quốc hội khóa XV và đại biểu Hội đồng nhân dân các cấp nhiệm kỳ 2021-2026 đã và đang dần hình thành. Đây chính là những ứng cử viên ưu tú, xứng đáng nhất cho toàn dân bầu chọn trong ngày bầu cử 23/5 tới. Ở cấp Trung ương, đoàn Chủ tịch Ủy ban trung ương Mặt trận tổ quốc Việt Nam tổ chức Hội nghị hiệp thương lần thứ 3 để lựa chọn, lập danh sách những người của cơ quan, tổ chức, đơn vị ở Trung ương đủ tiêu chuẩn ứng cử Đại biểu Quốc hội khóa XV.

Luật Bầu cử đại biểu Quốc hội và đại biểu Hội đồng nhân dân 2015 quy định rõ: bảo đảm có ít nhất 18% tổng số người trong danh sách chính thức những người ứng cử đại biểu Quốc hội là người dân tộc thiểu số. Đây là tỷ lệ ấn định nhằm đảm bảo nguyên tắc bình đẳng trong công tác bầu cử, ứng cử. Nhiệm kỳ Quốc hội khóa XIV, số đại biểu Quốc hội là người dân tộc thiểu số chỉ đạt 17,3%, tương ứng là 86 người, so với dự kiến ban đầu thiếu 4 người. Tính đến thời điểm này, Mặt trận tổ Quốc các tỉnh, thành phố trên cả nước đã thực hiện xong việc hiệp thương lần 3 để xác định cơ cấu, thành phần người tham gia ứng cử đại biểu Quốc hội và hội đồng nhân dân các cấp nhiệm kỳ 2021-2026. Có nhiều địa phương, tỷ lệ người dân tộc thiểu số trong danh sách ứng cử đại biểu Quốc hội đạt tỷ lệ cao hơn nhiều so với tỷ lệ 18% theo quy định về bầu cử, để đồng bào các dân tộc thiểu số góp tiếng nói có trọng lượng hơn tại cơ quan dân cử.

Số người sử dụng trái phép chất ma túy ngày càng gia tăng, với hình thức đa dạng. Vì vậy, việc có cách tiếp cận mới về biện pháp quản lý người sử dụng trái phép chất ma túy là cần thiết. Tại kỳ họp XI, Quốc hội khóa XIV vừa qua, Quốc hội đã thông qua Luật Phòng chống ma túy sửa đổi với nhiều điểm mới nhằm tăng cường các biện pháp phòng chống ma túy. Đáng chú ý, Luật quy định cụ thể việc tăng cường quản lý người sử dụng trái phép chất ma túy.

Năng động, dám nghĩ, dám làm, trong suốt quá trình hình thành và phát triển, Quốc hội đã ghi nhận nhiều dấu ấn của các đại biểu trẻ, đóng góp tích cực cho sự lớn mạnh của Quốc hội. Trải qua 14 nhiệm kỳ của Quốc hội, tỷ lệ đại biểu Quốc hội trẻ dưới 40 tuổi đạt trung bình khoảng 15%, trong đó có khóa 1 rất cao 70,7%. Chuẩn bị cho cuộc bầu cử Quốc hội khóa XV, để số lượng và chất lượng đại biểu trẻ được nâng cao, cần có chính sách, cơ chế đặc thù nào để thu hút, trọng dụng nhiều hơn nữa những người trẻ có đủ đức và tài tham gia vào cơ quan dân cử?

Kỳ họp thứ 11 Quốc hội khóa 14 đã bế mạc sau 12 ngày làm việc nghiêm túc, trách nhiệm. Đây là kỳ họp cuối cùng của nhiệm kỳ nhưng có trọng trách lớn với cử tri và nhân dân cả nước, là bầu chọn những nhân sự cấp cao trong bộ máy nhà nước. Đây cũng là kỳ họp để Quốc hội, từng đại biểu Quốc hội, từng thành viên Chính phủ cũng như các cơ quan tư pháp nhìn lại một nhiệm kỳ 5 năm hoạt động để thấy những việc đã làm được, những việc cần tiếp tục thực hiện tốt hơn trong thời gian tới. Kỳ họp của sự chuyển giao nhiệm kỳ, chuyển giao trách nhiệm và trách nhiệm tiếp nối với cử tri và nhân dân cả nước.

Chất lượng của đại biểu chuyên trách quyết định quan trọng đến chất lượng hoạt động Quốc hội. Theo dự kiến cơ cấu Quốc hội khóa XV, tỷ lệ đại biểu chuyên trách sẽ tăng ít nhất từ 35% lên 40% (trong tổng số 500 đại biểu); đồng thời giảm đại diện ở các khối khác như hành pháp, lực lượng vũ trang... Tuy nhiên, việc tăng số lượng đại biểu chuyên trách cần đi liền với triển khai tốt những giải pháp nâng cao chất lượng của khối đại biểu này. Đây là vấn đề cần được nghiêm túc xem xét nhất là khi cuộc bầu cử đại biểu Quốc hội khóa XV và đại biểu Hội đồng nhân dân các cấp nhiệm kỳ 2021-2026 đang đến gần.

Hội đồng Nhân dân là Cơ quan quyền lực Nhà nước ở địa phương - đại diện cho ý chí, nguyện vọng và quyền làm chủ của nhân dân. Để hiện thực hóa quyền năng ấy, Hội đồng Nhân dân ở các cấp phải đảm đương chức năng, nhiệm vụ rất rộng với trọng trách nặng nề, đặc biệt là ở các thành phố lớn như Hà Nội, thành phố Hồ Chí Minh, Đà Nẵng. Chính vì vậy, nâng cao chất lượng, hiệu lực, hiệu quả của Hội đồng Nhân dân rất cần được quan tâm, đặc biệt là nâng cao chất lượng các đại biểu chuyên trách. Đây là vấn đề cần được nghiêm túc xem xét, nhất là khi cuộc bầu cử Đại biểu Hội đồng Nhân dân các cấp Nhiệm kỳ 2021-2026 đang đến gần.

“Tôi trân trọng cảm ơn Quốc hội đã tín nhiệm bầu tôi giữ chức Chủ tịch Quốc hội nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam. Đây là vinh dự vô cùng to lớn, đồng thời cũng là trách nhiệm rất nặng nề đối với cá nhân tôi”. Đó là phát biểu sau khi tuyên thệ nhậm chức của Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ tại kỳ họp thứ 11, Quốc hội khóa 14. Ông cam kết cố gắng hết sức mình vì mục tiêu tối thượng, phụng sự lợi ích của quốc gia, dân tộc. Tiếp đó, hôm qua Quốc hội đã biểu quyết thông qua Nghị quyết bầu một số Phó Chủ tịch Quốc hội. Kỳ vọng một nhiệm kỳ lãnh đạo Quốc hội tiếp tục đổi mới, sáng tạo, hành động vì lợi ích của nhân dân là mong muốn của đại biểu và cử tri cả nước.

Để đảm bảo thực hiện tốt Hội nghị Hiệp thương lần thứ ba, dân chủ, đúng quy định pháp luật về bầu cử, sau Hội nghị hiệp thương lần hai, hiện nay Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam các cấp đang phối hợp với các cơ quan, tổ chức liên quan tổ chức Hội nghị lấy ý kiến nhận xét và tín nhiệm của cử tri nơi cú trú đối với các ứng viên đại biểu Quốc hội khóa 15 và đại biểu Hội đồng nhân dân các cấp nhiệm kỳ 2021 - 2026. Đây là một việc làm rất quan trọng để lựa chọn được những đại biểu đủ tiêu chuẩn và thực sự tiêu biểu.

Nhiệm kỳ Quốc hội khóa XIV, một nhiệm kỳ biết kế thừa các thành tựu của các nhiệm kỳ Quốc hội trước, biết tận dụng thành tựu của Đảng, sự đoàn kết của toàn quân, toàn dân làm lợi thế, tạo nên hiệu lực, hiệu quả của các hoạt động. Một nhiệm kỳ Quốc hội đã thực hiện kịp thời, đầy đủ các chức năng, lấy mục tiêu là bảo đảm lợi ích quốc gia, bảo đảm nguyên tắc tối cao về xây dựng một nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa của Nhân dân, do Nhân dân và vì Nhân dân. Một nhiệm kỳ Quốc hội là niềm tự hào của các đại biểu Quốc hội, của các cơ quan của Quốc hội và của chính những cử tri đã bỏ phiếu bầu các đại biểu Quốc hội mà mình tín nhiệm.

Ngày 24/3 tới đây, Kỳ họp 11, kỳ họp cuối cùng Quốc hội khóa 14 khai mạc. Tại kỳ họp này, Quốc hội sẽ dành phần lớn thời gian để kiện toàn các chức danh lãnh đạo của bộ máy Nhà nước. Đây là nội dung thu hút sự quan tâm của cử tri cả nước.

Hiệu quả từ hoạt động giám sát việc giải quyết ý kiến, kiến nghị của cử tri là yếu tố quan trọng giúp cử tri đặt niềm tin mạnh mẽ hơn vào vai trò của người đại biểu dân cử. Qua đó cũng giúp cho hoạt động của các cơ quan trong bộ máy nhà nước tốt hơn, thể hiện rõ ràng, cụ thể, kịp thời trách nhiệm của mình với cử tri và nhân dân. Tại phiên họp cuối cùng của nhiệm kỳ khóa 14, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã cho ý kiến về báo cáo kết quả giám sát việc giải quyết kiến nghị của cử tri gửi đến kỳ họp thứ 10, Quốc hội khóa 14; báo cáo tổng hợp ý kiến, kiến nghị của cử tri và nhân dân gửi đến kỳ họp thứ 11. Những ý kiến, kiến nghị của cử tri được tổng hợp, những kết quả cũng như hạn chế được thẳng thắn nêu lên trong báo cáo đặt ra trọng trách đối với Quốc hội và các cơ quan Nhà nước trong nhiệm kỳ Quốc hội khóa 15.

Cuộc bầu cử Đại biểu Quốc hội khóa XV và đại biểu Hội đồng nhân dân các cấp nhiệm kỳ 2021-2026 là dịp để những người đủ đức, đủ tài, đủ trí tuệ ứng cử và tự ứng cử vị trí người đại biểu dân cử. Cho đến thời điểm này, đã kết thúc việc tiếp nhận, xem xét hồ sơ người ứng cử theo đúng quy định. Như vậy, công việc còn lại là các ứng cử viên thể hiện năng lực, chương trình hành động của mình trước cử tri.

Luật Cư trú 2020 được Quốc hội thông qua tại kỳ họp thứ X, Quốc hội khóa XIV có hiệu lực thi hành từ ngày 1/7/2021. Những quy định mới của Luật nhằm thực hiện chủ trương hiện đại hóa và đơn giản hóa thủ tục hành chính, giấy tờ công dân liên quan đến công tác quản lý dân cư. Đáng chú ý, Luật cư trú 2020 bỏ nhiều nhóm thủ tục hành chính liên quan đến sổ hộ khẩu, thay thế việc quản lý cư trú gồm thường trú, tạm trú từ sổ giấy sang quản lý bằng mã số định danh cá nhân và bỏ các quy định riêng về điều kiện đăng ký thường trú vào thành phố trực thuộc Trung ương. Chính vì vậy, chuẩn bị tốt các điều kiện để luật đi vào cuộc sống sẽ góp phần quan trọng trong việc xây dựng Chính phủ điện tử từ quản lý số hóa toàn diện hộ khẩu.

Với nhiều quy định không còn phù hợp trong bối cảnh mới, Luật Điện ảnh hiện hành đang trở thành rào cản phát triển của điện ảnh trong nước. Yêu cầu sửa đổi các quy định về hoạt động điện ảnh, đặc biệt là tạo cơ chế thúc đẩy sự cạnh tranh công bằng, lành mạnh hơn giữa doanh nghiệp điện ảnh Việt với các doanh nghiệp nước ngoài tại thị trường trong nước là yêu cầu cần thiết hiện nay. Trước yêu cầu này, vừa qua Ủy ban Văn hóa, Giáo dục, Thanh niên, Thiếu niên và Nhi đồng của Quốc hội đã tổ chức khảo sát về việc triển khai Luật Điện ảnh tại nhiều cơ quan ban ngành và nhiều địa phương trên cả nước. Vậy kết quả của lần khảo sát này như thế nào? Luật Điện ảnh tới đây sẽ được sửa đổi cụ thể ra sao?

Với vai trò là cơ quan dân cử, điều hạnh phúc nhất là được dân tin. “Được dân tin” đó là thành quả, là sự ghi nhận thiết thực nhất mà mỗi đại biểu dân cử mong muốn có được trong hoạt động của mình. Đó cũng là động lực, là sự thôi thúc để đại biểu dân cử vượt qua những khó khăn, thách thức làm tròn trọng trách được nhân dân tin cậy, giao phó. Nhưng để dân tin, không cách nào khác, Quốc hội, các đại biểu Quốc hội phải thuyết phục được cử tri bằng chính những việc làm, hoạt động cụ thể và cần thêm những cơ chế để đại biểu làm tròn vai của mình. Những cơ chế đó cần được lưu tâm ngay từ khâu bầu cử bởi chất lượng đại biểu Quốc hội phụ thuộc không nhỏ vào chất lượng lựa chọn, bầu cử.

Nâng cao quyền phụ nữ trong đời sống chính trị - xã hội là một cam kết chính trị của Đảng và Nhà nước Việt Nam với nhân dân và thế giới. Trong chủ trương, đường lối và chính sách, pháp luật của Đảng và Nhà nước luôn quan tâm đến vấn đề phát triển phụ nữ như là một giải pháp phát triển xã hội bền vững, là tương lai tốt đẹp của đất nước. Đóng góp của các nữ đại biểu Quốc hội qua các khóa Quốc hội là một trong những ví dụ cho thấy phụ nữ đã dần khẳng định được vai trò, vị thế của mình trong nhiều lĩnh vực của đời sống xã hội, đặc biệt trong hoạt động chính trị.

Để cuộc bầu cử đại biểu Quốc hội khóa 15 và Hội đồng nhân dân các cấp nhiệm kỳ 2021 – 2026 thành công, lựa chọn được những đại biểu dân cử xứng đáng thì công tác nhân sự nói chung và quy trình hiệp thương của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam nói riêng đóng vai trò rất quan trọng. Đây là khâu nhằm lựa chọn, giới thiệu người ứng cử. Các đại biểu Quốc hội đề nghị việc giới thiệu các ứng cử viên phải bảo đảm khách quan, dân chủ, chất lượng và thể hiện được cơ cấu, thành phần, số lượng đại diện cho trí tuệ của khối đại đoàn kết toàn dân tộc.

Lập pháp là chức năng quan trọng hàng đầu của Quốc hội, trong nhiệm kỳ Quốc hội khóa XIV, Quốc hội đã dành nhiều thời gian tập trung cho công tác lập pháp, thể chế hóa kịp thời Hiến pháp năm 2013, tạo cơ sở pháp lý cho các hoạt động kinh tế, xã hội, cho việc kiện toàn bộ máy tổ chức, chính quyền địa phương. Quốc hội thể hiện trách nhiệm trong việc nâng cao chất lượng các văn bản luật, thể hiện sự kiên quyết với những văn bản không đảm bảo yêu cầu. Mặc dù vậy, công tác lập pháp vẫn tồn tại những hạn chế, bất cập. Đổi mới và tăng cường hoạt động lập pháp của Quốc hội trong thời kỳ mới, đáp ứng yêu cầu xây dựng nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa của nhân dân, do nhân dân, vì nhân dân, đẩy mạnh sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước là một nhiệm vụ quan trọng và cấp bách, được Đảng ta xác định tại Nghị quyết Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XIII.

Công tác chuẩn bị cho cuộc bầu cử Quốc hội khóa 15 và đại biểu Hội đồng nhân dân các cấp nhiệm kỳ 2021 - 2026 vào ngày 23/5/2021 đang tích cực được triển khai... Thực tiễn bầu cử đại biểu Quốc hội và đại biểu Hội đồng nhân dân các cấp từ các khóa trước cho thấy, nếu chuẩn bị tốt, thận trọng, khách quan, đúng quy trình, thủ tục thì sẽ lựa chọn được những người thực sự tiêu biểu, đủ đức, đủ tài, xứng đáng vào Quốc hội. Ngược lại, nếu chuẩn bị không kỹ sẽ không giới thiệu được người xứng đáng để bầu vào Quốc hội, có thể ảnh hưởng đến uy tín, chất lượng hoạt động của Quốc hội và lòng tin của nhân dân đối với Đảng, Nhà nước.

Hơn một năm qua, khẩu hiệu "Đã uống rượu bia, không lái xe" đi dần vào nhận thức của người dân. Trên mỗi bàn nhậu, cuộc vui, mọi người nhắc nhau nhiều hơn về ý thức không uống rượu bia khi đã cầm lái. Có thể thấy hơn một năm qua, từ khi thực hiện luật phòng chống tác hại rượu bia và Nghị định 100/2019 của Chính phủ về xử phạt vi phạm hành chính, những vi phạm của lái xe sau khi uống rượu bia đã giảm khá nhiều.

Hoàn thiện pháp luật là nhu cầu thiết yếu trong bối cảnh nước ta đang tiếp tục đẩy mạnh xây dựng Nhà nước pháp quyền và hội nhập mạnh mẽ, sâu rộng, toàn diện với thế giới. Thời gian qua, đặc biệt là kể từ khi Hiến pháp năm 2013 có hiệu lực thi hành, hệ thống pháp luật nước ta đã và đang được hoàn thiện một cách căn bản, góp phần nâng cao hiệu lực quản lý nhà nước trên tất cả các lĩnh vực. Tuy vậy, quá trình hội nhập kinh tế quốc tế, việc hoàn thiện hệ thống pháp luật tiếp tục được đặt ra nhằm thu hút nguồn lực trong và ngoài nước cho đầu tư phát triển, góp phần phát huy lợi thế cạnh tranh quốc gia theo các chuẩn mực quốc tế.

Hoạt động của Quốc hội trong 5 năm qua luôn được thôi thúc mạnh mẽ bởi tinh thần đoàn kết, sáng tạo, hành động vì lợi ích của Nhân dân, vì danh dự và lòng tự hào của dân tộc, vì sự phát triển bền vững của đất nước. Đó không chỉ là phương châm hành động mà còn là sự cam kết, lời hứa của Quốc hội với cử tri và Nhân dân.

Trong Hội nghị Tổng kết công tác đấu tranh phòng, chống tham nhũng cuối năm 2020, Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng đã khẳng định, công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng, đấu tranh phòng, chống tham nhũng đã có chuyển biến mạnh mẽ và đạt được nhiều kết quả tích cực, rõ rệt. Đây chính là cơ sở và nguồn động lực to lớn để hoàn thành tốt các nhiệm vụ đã đề ra, đưa đất nước phát triển nhanh, bền vững. Tổng bí thư, Chủ tịch nước nhấn mạnh: "Phòng chống tham nhũng là chống giặc nội xâm, là nhiệm vụ quan trọng, thường xuyên, vừa cấp bách, vừa khó khăn, phức tạp và lâu dài. Cần xây dựng cơ chế để không thể, không dám và không cần tham nhũng".

Ủy ban Trung ương mặt trận Tổ quốc Việt Nam vừa tổ chức Hội nghị hiệp thương lần thứ nhất thỏa thuận về cơ cấu, thành phần, số lượng người của cơ quan, tổ chức, đơn vị ở Trung ương được giới thiệu người ứng cử đại biểu Quốc hội khóa XV. Với tinh thần dân chủ, khách quan, thẳng thắn, xây dựng, trách nhiệm cao, các đại biểu cho ý kiến vào Dự kiến của Ủy ban Thường vụ Quốc hội và Tờ trình của Ban Thường trực Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam về cơ cấu, thành phần, số lượng người ở Trung ương được giới thiệu ứng cử đại biểu Quốc hội khóa XV nhằm bảo đảm tỷ lệ đại diện hợp lý của các tầng lớp nhân dân trong các cơ quan quyền lực Nhà nước.

Kết luận giám định tư pháp ảnh hưởng rất lớn đến kết quả điều tra, truy tố, xét xử vụ án. Do đó, giám định tư pháp là hoạt động đòi hỏi sự khách quan, độc lập, là căn cứ pháp lý quan trọng và tin cậy cho cơ quan tiến hành tố tụng, đảm bảo giải quyết vụ án, vụ việc chính xác, đúng thời hạn. Trên thực tế, hoạt động giám định tư pháp đang gặp nhiều khó khăn, vướng mắc từ quy định pháp luật đến tổ chức thực hiện. Vì vậy, triển khai thực hiện kịp thời, hiệu quả Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Giám định tư pháp, có hiệu lực thi hành từ ngày 1/1/2021 là giải pháp căn bản để khắc phục tình trạng này.

Thực tế hoạt động của các cơ quan dân cử ở địa phương là Hội đồng nhân dân và cơ quan đại diện dân cử cao nhất là Quốc hội trong nhiệm kỳ qua cho thấy dù được đổi mới, cải tiến theo cách thức nào thì chất lượng hoạt động của các cơ quan này vẫn phụ thuộc phần lớn vào chất lượng đại biểu. Đại biểu dân cử là người đại diện cho ý chí, nguyện vọng của cử tri, của nhân dân, lắng nghe tiếng nói của cuộc sống, tâm tư nguyện vọng của nhân dân, chắt lọc, chuyển tải những ý kiến, kiến nghị đó, quyết định bấm nút thông qua hay không thông qua các văn bản pháp luật, các quyết định quan trọng và sau đó dõi theo, giám sát quá trình thực hiện các quyết sách đó. Năng lực, phẩm chất, trách nhiệm, tâm huyết, bản lĩnh của mỗi đại biểu dân cử là yếu tố quyết định, là thước đo chất lượng của các cơ quan dân cử.

Cuộc bầu cử Đại biểu Quốc hội khóa XV và bầu cử đại biểu Hội đồng nhân dân các cấp nhiệm kỳ 2021 - 2026 sẽ được tổ chức vào chủ nhật ngày 23/5/2021. Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng nhấn mạnh đây là cuộc vận động chính trị quan trọng và là đợt sinh hoạt dân chủ sâu rộng trong mọi tầng lớp nhân dân là cơ hội để thực hiện quyền làm chủ của nhân dân thông qua việc lựa chọn bầu ra những đại biểu tiêu biểu, thực sự có đức, có tài xứng đáng đại diện cho nhân dân tại quốc hội và hội đồng nhân dân các cấp. Làm thế nào để lựa chọn được những đại biểu Quốc hội xứng đáng, đủ năng lực, tài đức, thực hiện trọn vẹn vai trò đại diện dân cử trong nhiệm kỳ mới là yêu cầu và cũng là mong muốn của cử tri. Quá trình lựa chọn không chỉ phụ thuộc vào sự sáng suốt của cử tri mà quy trình, cách thức tổ chức bầu cử đảm bảo chặt chẽ, đúng luật cũng rất quan trọng.

Trong nhiệm kỳ Quốc hội khóa 14, Quốc hội đã dành nhiều thời gian tập trung cho công tác lập pháp, thể chế hóa kịp thời Hiến pháp năm 2013, tạo cơ sở pháp lý cho các hoạt động kinh tế, xã hội, cho việc kiện toàn bộ máy tổ chức, chính quyền địa phương. Quốc hội thể hiện trách nhiệm trong việc nâng cao chất lượng các văn bản luật, thể hiện sự kiên quyết với những văn bản không đảm bảo yêu cầu. Mặc dù vậy, công tác lập pháp vẫn tồn tại những hạn chế, bất cập cố hữu qua nhiều nhiệm kỳ chưa được khắc phục. Đó là tình trạng luật không thống nhất, chồng chéo, mâu thuẫn, văn bản hướng dẫn luật chậm ban hành, thiếu hoặc hướng dẫn không đúng với quy định của luật. Những tồn tại này đặt ra đòi hỏi công tác lập pháp tiếp tục đổi mới trong nhiệm kỳ mới.

Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng đã chính thức khai mạc. Hai nội dung quan trọng nhất của mỗi kỳ Đại hội Đảng là thảo luận, quyết định đường lối, nhiệm vụ chính trị và bầu ra Ban chấp hành Trung ương nhiệm kỳ mới. Đây là hai nội dung có mối liên quan chặt chẽ và đã được chuẩn bị kỹ lưỡng, bài bản trong suốt quá trình vừa qua. Cử tri và đại biểu Quốc hội tin tưởng, Đại hội sẽ đưa ra được những quyết sách đặc biệt quan trọng tiếp tục đưa đất nước phát triển bền vững.

Trong nhiệm kỳ Quốc hội khóa 14 đã quyết định nhiều vấn đề quan trọng, trong đó có việc trao các cơ chế đặc thù cho các thành phố lớn của cả nước như thành phố Hồ Chí Minh, Hà Nội, Đà Nẵng, tạo cơ sở pháp lý để các thành phố này phát triển. Việc trao các cơ chế đặc thù là cần thiết, đáp ứng đòi hỏi, nhu cầu có tính tất yếu nhưng việc vận hành các cơ chế này sao cho hiệu quả gắn với việc ban hành kịp thời các văn bản hướng dẫn cụ thể hóa và trách nhiệm lớn lao trong thực thi của lãnh đạo và người dân ở những thành phố này.

Môi trường đầu tư kinh doanh trong vài năm trở lại đây có sự cải thiện đáng kể. Tuy nhiên, mức độ cải thiện vẫn chưa đồng đều giữa các bộ ngành, lĩnh vực, địa phương… thấp hơn kỳ vọng của doanh nghiệp. Chính vì vậy, việc Luật Ðầu tư, Luật Doanh nghiệp sửa đổi năm 2020 có hiệu lực từ ngày 1-1-2021 được kỳ vọng sẽ tạo bước đột phá trong cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh, thúc đẩy sự phát triển mạnh mẽ hơn nữa cả về chất lượng và số lượng doanh nghiệp.

Trong nhiệm kỳ Khóa XIV, các nội dung giám sát của Quốc hội đã tập trung vào nhiều vấn đề bức xúc của cuộc sống, bao quát hầu hết lĩnh vực từ kinh tế - xã hội, ngân sách nhà nước, đến văn hóa, giáo dục, khoa học, công nghệ, quốc phòng - an ninh, đối ngoại, hoạt động của các cơ quan tư pháp. Thông qua hoạt động giám sát, Quốc hội đã kịp thời phát hiện, có các kiến nghị nhằm điều chỉnh, bổ sung chính sách, pháp luật; phát huy tính tích cực, giảm thiểu những hệ lụy nảy sinh từ chính sách; chấn chỉnh kịp thời các sai sót, khuyết điểm, thúc đẩy các cơ quan hữu quan thực hiện tốt nhiệm vụ, quyền hạn.

Doanh nghiệp nhỏ và vừa chiếm trên 95% tổng số doanh nghiệp đăng ký, tạo ra khoảng 60% GDP, tạo ra hơn 90% việc làm cho người lao động. Tuy nhiên, khối doanh nghiệp này vẫn còn nhiều khó khăn, thách thức. Mặc dù Luật hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa được Quốc hội thông qua và có hiệu lực được 3 năm nay nhưng đến nay những khó khăn của doanh nghiệp nhỏ và vừa vẫn chưa được tháo gỡ.

Người được dự kiến giới thiệu ứng cử có tỷ lệ tín nhiệm của cử tri không đạt trên 50% thì không đưa vào danh sách ứng cử trình Hội nghị hiệp thương lần 3. Đây là nội dung vừa được Ủy ban thường vụ Quốc hội quyết định tại phiên họp thứ 52, khi cho ý kiến về dự thảo Nghị quyết liên tịch hướng dẫn quy trình hiệp thương, giới thiệu người ứng cử đại biểu Quốc hội khóa XV, đại biểu Hội đồng nhân dân các cấp nhiệm kỳ 2021-2026. Làm thế nào để lựa chọn được những đại biểu Quốc hội xứng đáng, đủ năng lực, tài, đức, thực hiện trọn vẹn vai trò đại diện dân cử trong nhiệm kỳ mới là yêu cầu và cũng là mong mỏi của cử tri.

Còn một kỳ họp nữa là nhiệm kỳ Quốc hội khóa XIV kết thúc. Đây là 1 nhiệm kỳ được đánh giá là sôi nổi, linh hoạt, không ngừng cải tiến và đổi mới, nhằm phát huy tối đa dân chủ. Bên cạnh đó, nhiệm kỳ cũng cho thấy sự nghiêm túc, tiếp thu các ý kiến tâm huyết của các đại biểu Quốc hội gửi đến Chính phủ, các thành viên Chính phủ. Nhìn lại chặng đường của nhiệm kỳ khóa XIV và cùng Chính phủ đưa ra lộ trình mới với tầm nhìn xa hơn, đưa đất nước phát triển đi lên là nội dung của Chương trình này...

Quốc hội khóa 14 bắt đầu nhiệm kỳ trong bối cảnh toàn Đảng, toàn dân và toàn quân ta đang tích cực thực hiện Nghị quyết Đại hội lần thứ 12 của Đảng. Đây cũng là thời điểm đánh dấu một giai đoạn phát triển mới, bên cạnh những thuận lợi do thành tựu của công cuộc đổi mới 30 năm qua mang lại, đất nước cũng đang đứng trước nhiều khó khăn, thách thức. Quốc hội là cơ quan quyền lực cao nhất, cơ quan đại diện cao nhất có vai trò lớn trong việc thể chế hóa Nghị quyết của Đảng trong từng quyết sách. Đặc biệt, quyết định những vấn đề quan trọng của đất nước là một chức năng cơ bản của Quốc hội. Với những yêu cầu đặt ra trong thời kỳ mới, Quốc hội, các cơ quan của Quốc hội và từng đại biểu Quốc hội tiếp tục đổi mới, thực hiện tốt hơn chức năng này nhằm góp phần quan trọng vào sự ổn định và phát triển kinh tế xã hội của đất nước.

Giám sát là một trong ba chức năng quan trọng của Quốc hội. Trong các nhiệm kỳ của Quốc hội, Quốc hội luôn coi trọng công tác đổi mới, nâng cao hiệu quả, đưa hoạt động giám sát ngày càng đi vào thực chất. Năm 2020, Quốc hội tiến hành giám sát tối cao nhiều nội dung quan trọng và ngày càng thể hiện tốt hơn vai trò là cơ quan đại biểu cao nhất của nhân dân, cơ quan quyền lực Nhà nước cao nhất của nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam.

Ngày này 75 năm trước, đã diễn ra cuộc Tổng tuyển cử đầu tiên bầu ra Quốc hội nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa. Ngày 6/1/1946 là một sự kiện lịch sử trọng đại, mở đầu cho quá trình xây dựng chế độ dân chủ mới ở nước ta. Sau thắng lợi vĩ đại của Cách mạng Tháng Tám năm 1945, trong hoàn cảnh thù trong, giặc ngoài, khó khăn chồng chất, nhưng với sự lãnh đạo sáng suốt của Ðảng, với sự tin tưởng, đoàn kết và lòng yêu nước, khát vọng độc lập, tự do của nhân dân, cuộc Tổng tuyển cử đầu tiên tháng 1/1946 đã thắng lợi to lớn. Thành công của cuộc Tổng tuyển cử đã để lại những bài học kinh nghiệm vô cùng quý báu, góp phần ngày càng hoàn thiện chế độ bầu cử Quốc hội.

Ngày 03/9/1945, dưới sự chủ trì của Chủ tịch Hồ Chí Minh, Chính phủ Lâm thời đã họp phiên họp đầu tiên và xác định nhiệm vụ quan trọng nhất là tổ chức Tổng tuyển cử bầu cử Quốc hội để ấn định cho nước Việt Nam một bản Hiến pháp. Trong phiên họp này, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã trình bày với Chính phủ rằng: “Trước kia, chúng ta đã bị chế độ quân chủ chuyên chế cai trị, rồi đến chế độ thực dân không kém phần chuyên chế, nên nước ta không có Hiến pháp. Nhân dân ta không được hưởng quyền tự do, dân chủ. Chúng ta phải có một Hiến pháp dân chủ”. 10 tháng sau khi Quốc hội khóa I ra đời, tại kỳ họp thứ 2 Quốc hội khóa I đã chính thức thông qua bản Hiến pháp đầu tiên của nước ta. Vì hoàn cảnh chiến tranh, bản Hiến pháp năm 1946 không được chính thức công bố nhưng Hiến pháp năm 1946 được đánh giá là bản Hiến pháp dân chủ, tiến bộ không kém một bản Hiến pháp nào trên Thế giới với những giá trị có ý nghĩa muôn đời.

Đối ngoại Quốc hội của Việt Nam trong năm 2020 đạt được những thành tích nổi bật, phản ánh sự hội nhập mạnh mẽ trên phương diện ngoại giao nghị viện, đồng thời góp phần nâng cao vị thế của Việt Nam trên trường quốc tế. Năm 2020 là một năm thành công trong lĩnh vực ngoại giao của Đảng, Nhà nước trong đó có đóng góp nổi bật của Quốc hội thông qua việc đảm nhiệm thành công vai trò đăng cai tổ chức các hoạt động của năm Chủ tịch Hội đồng liên nghị viện Đông Nam Á (AIPA) với dấu ấn quan trọng nhất là tổ chức thành công Đại hội đồng AIPA 41 theo hình thức trực tuyến và hoàn thành xuất sắc vai trò Chủ tịch luân phiên đại hội đồng AIPA 41. Đây cũng được coi là điểm nhấn quan trọng trong hoạt động đối ngoại của Quốc hội năm 2020 nói riêng và cả nhiệm kỳ Quốc hội khóa XIV nói chung.

Kể từ cuộc Tổng tuyển cử đầu tiên năm 1946 đến nay, Quốc hội Việt Nam không ngừng trưởng thành, đổi mới và phát triển, đã đạt được những thành tựu quan trọng trong hoạt động lập hiến, lập pháp, giám sát tối cao và quyết định các vấn đề quan trọng của đất nước, góp phần to lớn vào thành tựu chung của công cuộc đổi mới, nâng cao vai trò, vị thế của nước ta trên trường quốc tế, tạo lập được sự tin tưởng và những ấn tượng tốt đẹp trong lòng cử tri và nhân dân cả nước. Nhiệm kỳ Quốc hội khóa XIV (2016 - 2021) sắp kết thúc, Quốc hội đã chứng kiến nhiều sự đổi mới với những dấu ấn đậm nét, tô thắm thêm truyền thống lịch sử 75 năm Quốc hội Việt Nam.

75 năm hình hành và phát triển, Quốc hội Việt Nam đã hoàn thành xuất sắc chức năng lập pháp, tạo cơ sở chính trị pháp lý quan trọng, phục vụ sự nghiệp xây dựng nhà nước pháp quyền Việt Nam xã hội chủ nghĩa của nhân dân, do nhân dân và vì nhân dân. Trong mỗi nhiệm kỳ, Quốc hội đã không ngừng đổi mới và ngày càng thể hiện rõ hơn, đầy đủ hơn vai trò là cơ quan đại biểu cao nhất của nhân dân, là cơ quan quyền lực Nhà nước cao nhất trong công tác lập hiến, lập pháp, nhằm đáp ứng sự mong mỏi, tin tưởng và của đông đảo cử tri và nhân dân cả nước.

Luật Bảo vệ môi trường 2020 gồm 16 chương, 171 điều, được bố cục lại so với Luật Bảo vệ môi trường năm 2014, đưa quy định về bảo vệ các thành phần môi trường lên đầu, thể hiện rõ mục tiêu xuyên suốt là bảo vệ các thành phần môi trường, bảo vệ sức khỏe người dân, coi đây là nội dung trọng tâm, quyết định cho những chính sách bảo vệ môi trường khác.

Gần 75 năm trước, ngày 6/1/1946, trong khói lửa chiến tranh, giữa thời khắc lâm nguy nhất của đất nước, thù trong, giặc ngoài, nhân dân ta, những người lần đầu là chủ nhân của một nước độc lập đã nô nức và hãnh diện cầm lá phiếu bầu đại biểu đại diện cho mình vào Quốc hội đầu tiên của nước Việt Nam dân chủ cộng hòa. Trong bối cảnh khó khăn ấy, Quốc hội vẫn là nơi hội tụ đầy đủ đại diện của các đảng phái, thành phần, tầng lớp trong xã hội. Và đặc biệt, Quốc hội luôn đồng hành với nhân dân trong từng bước đi gian khó của một nhà nước dân chủ mới được thành lập. Quốc hội của dân, vì nhân dân mà hoạt động là bản chất xuyên suốt ngay từ những ngày đầu thành lập và cần được gìn giữ, phát huy trong thời điểm hiện nay, nhất là khi Quốc hội sắp bước sang một nhiệm kỳ mới để hoạt động của Quốc hội đáp ứng tốt hơn những mong mỏi, tâm nguyện của cử tri và nhân dân.

Mới đây, tại Phiên họp thứ 51, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã thông qua Pháp lệnh Ưu đãi người có công với cách mạng (sửa đổi) với nhiều điểm mới nhằm tăng cường trách nhiệm quản lý nhà nước, đảm bảo chính sách đối với người có công được thực hiện công bằng và đảm bảo cho họ có một cuộc sống tốt đẹp hơn.

Lĩnh vực xử lý vi phạm hành chính rất rộng, liên quan đến nhiều chủ thể, nhiều ngành, lĩnh vực quản lý nhà nước khác nhau, dẫn đến việc khó kiểm soát hết các hành vi vi phạm được quy định trong các Nghị định xử lý vi phạm hành chính chuyên ngành. Những quy định của pháp luật về xử lý vi phạm hành chính cũng như các quy định của pháp luật liên quan chưa được rõ ràng, cụ thể hoặc không phù hợp với thực tiễn áp dụng. Nhằm khắc phục những bất cập, tồn tại này tại kỳ họp thứ X, Quốc hội khóa XIV đã thông qua Luật sửa đổi bổ sung một số điều của Luật xử lý vi phạm hành chính, có hiệu lực thi hành từ ngày 01/01/2022. Vậy, làm thế nào để Luật này được áp dụng hiệu quả trong cuộc sống là vấn đề cần lưu tâm.