Những truyện ngắn hay được thể hiện bởi NSƯT Việt Hùng

Truyện ngắn gồm hai nhân vật chính: Jim và Della. Hai vợ chồng thuộc tầng lớp lao động nghèo, sống trong một căn hộ sơ sài với giá thuê là 8 đô la một tuần. Bối cảnh của truyện là ngày giáng sinh sắp đến và cả hai vợ chồng đều nghĩ rằng mình cần tặng một món quà gì đó thật đẹp, thật ý nghĩa cho người mình yêu thương. Hoàn cảnh sống khó khăn đã không cho phép họ làm việc đó một cách dễ dàng. Jim đã phải bán đi món đồ quý giá nhất của anh là chiếc đồng hồ quả quýt gia bảo, còn Della cũng phải bán đi mái tóc dài óng ả là thứ mà hàng ngày cô rất nâng niu. Tình huống oái oăm nảy sinh ở chỗ món quà Jim mua về cho vợ là bộ lược cài đầu mà Della từng mơ ước, trong lúc giờ đây mái tóc dài không còn nữa. Và món quà Della nghĩ rất phù hợp với chồng là sợi dây bạch kim sang trọng, chuyên để đeo những chiếc đồng hồ quả quýt, thì lúc này đây chiếc đồng hồ của Jim cũng đã không còn.

Trong không khí hân hoan của ngày xuân, ngày Tết thì trạm phó Hàn lại được giao một việc khó xử. Đó là cố gắng không để cô gái giao liên tên Mơ biết tin chồng cô đã hy sinh. Trớ trêu thay, Mơ lại là người con gái Hàn yêu đơn phương từ lâu. Anh vừa muốn người mình yêu có những ngày Tết vui vẻ như mọi người nhưng lại cảm thấy có lỗi vì đã nói dối cô. Anh tìm cách xa lánh Mơ mấy ngày Tết nhưng lại khó chịu khi thấy Mơ song ca cùng Điền. Khi Mơ đau khổ biết tin chồng hy sinh thì anh lại không dám gặp mặt cô... Chính quyết định này đã khiến anh vô cùng ân hận khi gặp lại Mơ vào 30 năm sau...

Câu chuyện kể về một cái tết Nguyên Đán đáng nhớ trong cuộc đời người lính Trường Sơn. Trong thời điểm chiến tranh ác liệt của cuộc kháng chiến chống đế quốc Mỹ cứu nước, cán bộ chiến sĩ trạm 17 bận rộn chuẩn bị một cái Tết đầy đủ cho anh em chiến sĩ. Trong không khí hân hoan của ngày xuân, ngày Tết thì trạm phó Hàn lại được giao một việc khó xử. Đó là cố gắng không để cô gái giao liên tên Mơ biết tin chồng cô đã hy sinh.

Trong cuộc sống, có những hành động không cứ gì phải là kết quả một lực đẩy, một sự thôi thúc mắt thấy tai nghe; Có những lựa chọn không cứ gì phải có một lý do chẻ hoe, rành rõ. Nhưng hành động, lựa chọn ấy cũng chẳng phải là sự mất lý trí đến mê muội. Đơn giản là điều chẳng đặng đừng - Không “Biết kể làm sao?” – như nội dung truyện ngắn của nhà văn người Nga – Boris Petrovich Ekimov, bản dịch của Phan Xuân Loan mà “Đọc truyện đêm khuya” muốn gửi tới các bạn.

Dù chỉ viết theo dòng thời gian hồi tưởng tuần tự nhưng thiên truyện có gần 40 “tuổi đời” của nhà văn Vũ Tú Nam vẫn khơi dậy trong mỗi chúng ta những thoáng rung động với tình người, tình đời. “Mùa xuân – Tiếng chim” là câu chuyện về mối tình chôn dấu trong quá khứ. Một mối tình đẹp, trong trẻo,dịu dàng đã “khảm” nên những tâm hồn đẹp biết sống vì những điều cao cả.

Bùi Hiển từ trước 1945 đã nổi tiếng với những truyện ngắn mang đậm chất sinh hoạt đời thường. Ngòi bút của ông rất có sở trường với những miêu tả chân thực, sống động cuộc sống ở thôn quê. Cho đến truyện ngắn này, ta một lần nữa lại thấy được sự linh hoạt trong bút pháp của ông khi miêu tả cuộc sống của con người ở thành phố. Đặt tên truyện là "Sai phạm cuối đời", sai phạm mà thực ra không hẳn là sai phạm, theo chúng tôi, nhà văn Bùi Hiển muốn mang tới cho độc giả một sự sẻ chia để chúng ta biết đồng cảm và yêu thương nhiều hơn những con người vốn dĩ rất bình dị, chất phác và chân thành trong cuộc sống quanh ta mỗi ngày.

Truyện khép lại trong cảnh Út lao sang chốt 4 dưới làn mưa đạn để tìm bằng được người đội trưởng của mình. Một cái kết rất mở của tác phẩm đã gợi cho chúng ta biết bao điều suy nghĩ. Người đọc nào cũng mong muốn Út sẽ gặp được đội trưởng và đưa tận tay bức thư báo tin vui cho anh. Nhưng rất có thể Út hoặc đội trưởng sẽ ngã xuống trên chiến trường như nhiều người lính khác, thì niềm vui này vẫn là một niềm vui có thật, một hạnh phúc lớn lao, mang trong đó biết bao tin yêu, hy vọng như chính cái tên mà đội trưởng đã dành cho đứa con của mình: Hòa Bình. Đó cũng là một ngợi ca về sự sống, về sức sống mãnh liệt của một dân tộc quật cường...

Câu chuyện được tác giả kể với giọng văn nhẹ nhàng, chân thật pha chút tự giễu qua tự sự của nhân vật Phú. Những mâu thuẫn, xung đột giữa mới và cũ được lồng ghép tự nhiên khiến người đọc, người nghe nhất là người ở thôn quê dễ đồng cảm. Và chắc nhiều người sẽ tự nhủ thầm , giá như làng mình, thôn mình cũng vẫn giữ được nét đẹp như xưa.

Truyện xoay quanh những vấn đề của lớp trẻ lớn lên ở làng quê nhưng thực chất cũng là xoay quanh câu chuyện của làng xã. Một làng quê, đang trên đà lên phố, dưới tác động của cơ chế thị trường. Sự thay đổi của làng quê đến chóng mặt gắn với những biến cố: Đường nâng cấp, đất mặt đường đội giá, bố Tăng nhượng mảnh vườn. Mảnh đất biến thành chốn nhậu nhẹt, bố Tăng bị tai nạn. Chi sa ngã khi đang học dở dang. Làng chặt hạ cây đa 200 tuổi...

Với truyện ngắn này, Nguyễn Thu Hằng chỉ đơn giản là kể rành rọt câu chuyện về linh hồn một cậu bé theo chân các bậc cao niên, những người họ hàng đánh đường về dương gian để dự phần giỗ họ. Thế nhưng phải qua mấy trang văn, người đọc, người nghe mới dần dần nhận ra điều đó. Chuyện người trần và người âm lấp loá vào nhau. Những ngày dương gian thỉnh về giỗ họ, những đứa trẻ vô thừa nhận mãi không được thừa nhận, mãi không được dung thân khi không có tên trong văn khấn. Thật tủi lòng! Nhưng may mắn thay và cũng diệu kỳ thay, chúng còn có một nơi chốn chở che dịu dàng và bao dung vĩnh viễn, đó là lòng mẹ.

Truyện phản ánh chân thực bức tranh làng quê với những đổi thay mà hậu quả của việc xây dựng những khu công nghiệp, nhà máy… gây ra nhiều tổn thất mà người dân phải hứng chịu. Chính quyền các cấp loay hoay với nhiều phương án xử lý trong khi những cán bộ như Hán đã kịp thay đổi vị trí khi có điều kiện. Một nỗi buồn xâm chiếm tâm can người đọc, người nghe với những câu hỏi chưa có lời đáp…

Truyện ngắn “Mùa hoa núi” đã đẫn dắt người đọc, người nghe đến với không gian văn hóa vùng cao của người dân tộc Tày, Mông với những nét phong tục tập quán xưa cũ. Nhà văn Tống Ngọc Hân khai thác triệt để khía cạnh này với nhiều chi tiết, tình tiết hấp dẫn. Nét đặc sắc của văn hóa vùng cao không chỉ thể hiện bởi phong tục, tục lệ. Với sự quan sát tinh tế, nhà văn đã miêu tả đặc sắc nhất trong văn hóa ấy là ứng xử giữa người với người, giữa người với vật, giữa người với thiên nhiên. Truyện kể về một trong những mối ứng xử được cho là khó nói đến nhất, khó biểu hiện nhất, đó là ứng xử của những người đã từng yêu nhau. Sự ứng xử của hai người đàn ông một thời từng yêu một người phụ nữ, như mọi người thấy, phiên chợ cuối năm ở một bãi rừng trống trải hun hút gió, buốt lạnh nhưng mùi ly núi thì cứ ngào ngạt chiếm lĩnh bao phủ và tình người thì cứ ấm nồng như vậy.