Theo The Drive, quân đội Ukraine vừa thu giữ gần như nguyên vẹn một chiếc xe tăng T-90M “Proryv-3” ở mặt trận đông bắc Ukraine, đây có thể được xem là mẫu xe tăng hiện đại nhất của Nga rơi vào tay Ukraine kể từ khi xung đột nổ ra từ tháng 2/2022.
Dựa trên những bức ảnh được một số kênh truyền thông Ukraine lẫn Bộ Quốc phòng Ukraine đăng tải, chiếc T-90M do binh sĩ nước này tìm thấy ở Kharkov sau cuộc phản công vào đầu tháng 9 gần như không có bất cứ hư hỏng nặng nào.
Theo các chuyên gia quân sự của The Drive, việc Ukraine thu giữ được một chiếc T-90M trong tình trạng gần như mới sẽ mang đến nhiều thông tin tình báo quan trọng không chỉ cho quân đội Ukraine mà cả các đồng minh NATO. Nhiều khả năng chiếc T-90M được chuyển cho NATO để phân tích.
Hình ảnh về chiếc T-90M bị các binh sĩ Ukraine thu giữ ở Kharkov. (Ảnh: Bộ Quốc phòng Ukraine)
Theo nhận định từ của các chuyên gia, kíp xe T-90M trên đã quyết định bỏ xe sau khi nó bị đứt xích, có vẻ một phần bánh xích bên trái của xe hư hỏng không thể sửa chữa tại chổ. Đoạn video sau đó quay lại cảnh quân đội Ukraine kéo chiếc T-90M đi cũng cho thấy chiếc xe tăng này không thể tự di chuyển.
Chiếc T-90M đứt xích có thể đến từ nhiều nguyên nhân khác nhau, từ địa hình, thiếu bảo dưỡng cho đến kỹ năng lái xe kém. Tùy thuộc vào từng mức độ quá trình sửa chữa xích bị đứt có thể được thực hiện trên chiến trường hoặc đưa xe chở lại vùng hậu cứ. Tuy nhiên điều khiến giới chuyên gia thắc mắc là tại sao kíp xe T-90M có thể bỏ lại xe trong tình trạng như vậy, bởi họ hoàn toàn có thể vô hiệu hóa khả năng chiến đấu của xe nếu đánh giá được việc không thể quay trở lại.
Trước đó, ít nhất một chiếc T-90M khác của quân đội Nga được ghi nhận hoạt động trong vùng Kharkov vào đầu tháng 4 sau khi lực lượng Nga bắt đầu mở rộng vùng kiểm soát ở miền Đông Ukaine (Donbass).
T-90M hiện là xe tăng chiến đấu chủ lực sở hữu công nghệ tiên tiến nhất của quân đội Nga và trong trạng thái sẵn sàng chiến đấu đầy đủ. Trong khi đó T-14 Armata dù đã được đưa vào trang bị nhưng vẫn chưa đủ khả năng tham chiến ở Ukraine do chỉ có một số ít được biên chế.
Xe tăng T-90M xuất hiện ở Kharkov vào đầu tháng 4/2022.
Những chiếc xe tăng T-90M sản xuất đầu tiên chỉ bắt đầu được chuyển giao cho Tập đoàn quân xe tăng cận vệ 1, thuộc Quân khu phía Tây, vào mùa xuân năm 2020. Ước tính quân đội Nga đã đưa vào trang bị 100 phiên bản xe tăng T-90 loại này.
So với các phiên bản T-90 trước đó T-90M được nâng cấp nhiều về hỏa lực khi sử dụng pháo chính 2A46M-5, 125 mm. Theo trang Topwar của Nga, pháo 2A46M-5 có độ chính xác tăng thêm 20% so với phiên bản 2A46M-4, độ phân tán của đạn khi bắn trong lục di chuyển giảm 1,7%.
Pháo mới hiệu suất cao cùng hệ thống ổn định nâng cấp cho phép công kích mục tiêu chính xác hơn trong lúc xe đang di chuyển.
Nóc tháp pháo được lắp trạm vũ khí điều khiển từ xa sử dụng đại liên 12,7 mm. Trạm vũ khí mới tích hợp cảm biến và hệ thống điều khiển hỏa lực, cho phép trưởng xe tiêu diệt mục tiêu từ bên trong xe.
T-90M được trang bị hệ thống điều khiển hỏa lực tích hợp Kalina. Đây là hệ thống điều khiển hỏa lực tối tân được lắp trên siêu tăng T-14 Armata. Hệ thống Kalina với các cảm biến hiện đại cho phép theo dõi mục tiêu tự động và khóa pháo chính vào mục tiêu cho đến khi pháo thủ khai hỏa.
Hệ thống cảm biến trên T-90M có thể xác định mục tiêu cỡ xe tăng ở cự ly 5.500 m trong điều kiện ban ngày, 2.000 m trong điều kiện đêm tối.
Đối với hệ thống phòng vệ T-90M được trang bị giáp phản ứng nổ (ERA) Relikt thế hệ mới, thay cho Kontakt-5 ERA. Relikt được thiết kế dạng module bọc phía trước tháp pháo, hai bên hông và các khu vực quan trọng của xe tăng.
Thiết kế dạng module cho phép dễ dàng thay thế trong điều kiện chiến trường. Relikt cung cấp khả năng bảo vệ tăng 50% chống lại các loại đạn xuyên giáp, tên lửa chống tăng.
T-90M là phiên bản T-90 hiện đại nhất của Nga hiện nay.
Hệ thống phòng vệ trên T-90M được đánh giá toàn diện hơn các dòng xe tăng Nga hiện tại, ngoài trừ T-14 Armata.
Phía sau tháp pháo, đuôi xe được gắn hệ thống lồng thép, giúp tăng khả năng bảo vệ chống lại các loại đạn bắn từ súng phóng lựu chống tăng. Khoảng hở giữa tháp pháo và thân xe được bọc lưới bảo vệ để tăng khả năng cản phá các loại đạn chống tăng.
Ngoài ra, T-90M còn được lắp hệ thống phòng vệ chủ động tương tự Afganit, loại dùng trên siêu tăng T-14 Armata. Nó gồm các cảm biến lắp quanh tháp pháo để phát hiện mối đe dọa, sau đó phóng cái khối đánh chặn để phá hủy đầu đạn trước khi nó tác động đến thân xe.
Giới phân tích quân sự đánh giá, nhờ cập nhật các công nghệ của siêu tăng T-14, T-90M đã thực sự lột xác tạo nên một nắm đấm hỏa lực uy lực trên chiến trường dựa trên bộ khung cũ của T-90.
