Sửa đổi Luật Di sản văn hóa cần lấp những khoảng trống đang có

Hà Phương/VOV.VN Ảnh: Minh Khánh | 12/01/2022, 16:54

Sáng nay (12/1) tại Hà Nội, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch tổ chức Hội nghị - Hội thảo tổng kết Luật Di sản văn hóa.

Hội nghị được tổ chức theo hình thức trực tuyến, kết nối 63 điểm cầu các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương. Ủy viên Trung ương Đảng, Bộ trưởng Bộ VHTT&DL Nguyễn Văn Hùng cùng Thứ trưởng Hoàng Đạo Cương, Cục trưởng Cục Di sản văn hóa Nguyễn Thị Thu Hiền chủ trì hội nghị.

Luật Di sản văn hóa được Quốc hội ban hành năm 2001 đánh dấu một bước phát triển quan trọng trong sự nghiệp bảo tồn di sản văn hóa của Việt Nam. Được sửa đổi, bổ sung năm 2009, một số hạn chế, bất cập trong việc thực thi Luật Di sản văn hóa đã cơ bản được giải quyết, tạo cơ sở pháp lý thuận lợi để đẩy mạnh sự nghiệp bảo vệ và phát huy giá trị di sản văn hóa, bảo đảm giải quyết hài hòa mối quan hệ giữa bảo tồn và phát triển trong thời kỳ công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước.

Sau 20 năm thực hiện, hệ thống văn bản quy phạm pháp luật về di sản văn hóa đang bộc lộ hạn chế về nội dung và hình thức trong từng lĩnh vực cụ thể. Việc sửa đổi, bổ sung Luật Di sản văn hóa vô cùng cần thiết để bắt kịp sự vận động và biến chuyển của xã hội, tạo hành lang pháp lý thuận lợi cho các hoạt động bảo vệ và phát huy giá trị di sản văn hóa của dân tộc.

Phát biểu tại hội thảo, Bộ trưởng Nguyễn Văn Hùng nhấn mạnh: Việc tổng kết, đề xuất xem xét sửa đổi Luật Di sản văn hóa là yêu cầu tất yếu, là vấn đề lớn và hệ trọng. Bộ trưởng cho rằng, thực tiễn bao giờ cũng vận hành và đi trước, pháp luật phải làm sao bắt kịp với thực tiễn của cuộc sống. Vì vậy, cần tiếp cận bộ luật này theo hai góc độ là làm sao để bảo vệ được di tích di sản và quan trọng hơn là phát huy giá trị của di tích và di sản.

Theo Bộ trưởng Nguyễn Văn Hùng, di sản văn hóa cần phải được gắn kết với cộng đồng, là cốt lõi của bản sắc dân tộc và cơ sở sáng tạo những giá trị mới để giao lưu văn hóa. Cần nâng cao nhận thức và thể chế hóa, bám sát các quan điểm chỉ đạo cũng như tiếp cận ở góc độ bảo vệ và phát huy giá trị di tích, di sản, để hệ giá trị di tích di sản thực hiện vai trò dẫn dắt, quảng bá, thương hiệu khẳng định hồn cốt dân tộc. Bên cạnh đó, theo Bộ trưởng Nguyễn Văn Hùng, bất kỳ bộ luật nào ra đời cũng phải có sự tương thích với bộ luật khác, vì thế cần tạo ra mối quan hệ tương thích, đồng bộ giữa Luật Di sản văn hóa và các bộ luật khác để tạo động lực cho sự phát triển.

Tại hội nghị, đại diện các địa phương, các chuyên gia, nhà khoa học, quản lý đã tham luận, đóng góp ý kiến từ góc độ thực tiễn và tiếp cận khoa học chuyên sâu, để Bộ VHTT&DL xây dựng hồ sơ để nghị sửa đổi Luật Di sản văn hóa nhằm tiếp tục hoàn thiện hệ thống văn bản quy phạm pháp luật về phát huy giá trị di sản văn hóa của dân tộc.

GS.TS. Lê Hồng Lý, Chủ tịch Hội Văn nghệ dân gian Việt Nam cho rằng, luật Di sản văn hóa có tác dụng rất lớn nhưng bắt đầu có các hạn chế. GS.TS. Lê Hồng Lý nêu tình trạng di sản được công nhận từ trong nước đến quốc tế tạo ra xu thế di sản hóa các di sản. Khi đó, vai trò của cộng đồng bị loãng đi. Cộng đồng bắt đầu bị ngoài lề hóa các di sản của chính mình. Chính việc đó dẫn đến điểm nghẽn về vấn đề nhận thức. Những địa phương nghèo có di sản rất tốt nhưng không biết làm cách nào để bảo vệ. Nơi có điều kiện muốn tu bổ sửa sang thì lại dẫn đến việc di sản bị hiện đại hóa bằng cách sơn sửa… Những bất cập chúng ta thấy từ chuyện phân cấp quản lý di sản văn hóa cho đến thực hành ở các địa phương không được như chúng ta muốn. GS.TS. Lê Hồng Lý cho rằng, văn hóa không phải của riêng Bộ VHTT&DL, văn hóa phải của tất cả các ngành khác nhau.

Nhà sử học Dương Trung Quốc cho rằng, thực tế xảy ra nhiều xung đột rất khó giải quyết giữa bảo tồn và phát triển. Sửa đổi Luật Di sản Văn hóa cần lấp những khoảng trống đang có, đồng thời phải đánh thức trong mỗi con người một ý thức quan trọng về di sản, là niềm tự hào và tự nguyện tham gia bảo vệ, phát huy.

“Di sản vật thể, phi vật thể gắn với đời sống làng xã là chính, vậy quản lý, phát huy thế nào trong bối cảnh không còn cơ cấu làng xã truyền thống nữa, đấy là bài toán khó nhất hiện nay. Ngoài ra, phân cấp cực kỳ quan trọng. Trung ương, địa phương hay dân quản lý? Tôi cho rằng di sản bản chất là của dân, nhưng hiện nay, dân gần như không có quyền lực gì cả trong việc bảo tồn phát huy giá trị di sản. Vì thế, muốn phát huy được các giá trị của di sản phải đánh thức được ý thức của người dân”, nhà sử học Dương Trung Quốc nói./.

Bài liên quan
Lan tỏa rộng rãi giá trị di sản hát Xoan trên không gian mạng
Dự án “Giới thiệu di sản âm nhạc hát Xoan” mang đặc trưng của thời đại số, với mục đích giới thiệu và lan tỏa hát Xoan trên không gian mạng, gồm 1 clip trò chuyện “Về đất Tổ nghe Xoan” và 16 bài xoan.

(0) Bình luận
Nổi bật VOVLIVE
"Việt Nam là địa điểm vô cùng quan trọng để doanh nghiệp đặt trung tâm sản xuất"
Đồng Chủ tịch Ủy ban kinh tế Nhật - Việt và các thành viên, doanh nghiệp chia sẻ điều này khi gặp Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ.
Mới nhất