Theo Báo cáo Môi trường Không gian Hàng năm của Cơ quan Vũ trụ châu Âu, hơn 30.000 mảnh rác không gian trên quỹ đạo Trái đất đã được ghi nhận tính đến năm 2022. Trong một nghiên cứu được công bố trên Nature Astronomy, các chuyên gia từ Đại học Edinburgh đã gọi vấn đề này là một nguy cơ nghiêm trọng đối với thiên văn học chuyên nghiệp, hoạt động ngắm sao công cộng và tầm quan trọng của bầu trời, cũng như tính bền vững của hoạt động thương mại, dân sự và quân sự trong không gian.
Có vẻ như các cơ quan vũ trụ như NASA không phải là những bên liên quan duy nhất lo lắng về vấn đề này. Ủy ban Truyền thông Liên bang Hoa Kỳ (FCC) hiện đã đề xuất một quy tắc mới nhằm mục đích cố gắng giảm tối đa rác trong không gian bằng việc buộc các nhà khai thác vệ tinh phải hoàn thành các mục tiêu của họ trong vòng 5 năm kể từ khi thực hiện việc phóng vệ tinh ra khỏi Trái đất.
Tuy vậy, quy tắc này được đưa ra chỉ để áp dụng cho các vệ tinh LEO bay ở độ cao phạm vi khoảng 2.000 km tính từ bề mặt Trái đất. Còn theo các quy tắc hiện tại, các nhà khai thác vẫn có tới 25 năm để đảm bảo rằng vệ tinh của họ sẽ quay trở lại Trái đất sau khi hoàn thành nhiệm vụ.
Đáng chú ý, FCC không đưa ra bất kỳ phương pháp cụ thể nào để loại bỏ rác trong không gian. Cho đến nay, các chuyên gia đã đề xuất nhiều giải pháp, chẳng hạn như giảm việc tạo ra các mảnh vỡ trong quá trình triển khai và sử dụng tàu vũ trụ. Ngoài ra, nhiều người cũng cho rằng khi vệ tinh hết hạn sử dụng có thể đưa chúng ra khỏi quỹ đạo bay trước đó nhưng phương pháp này tiềm ẩn nhiều rủi ro va chạm.
Đương nhiên, việc loại bỏ rác không gian không phải công việc một cơ quan hoặc quốc gia duy nhất có thể xử lý trong một sớm một chiều. Nó đòi hỏi sự nỗ lực hợp tác, với sự tham gia công bằng từ nhiều quốc gia, đặc biệt là những nước thường xuyên đưa vệ tinh ra khỏi Trái Đất.
Theo một báo cáo của Statista được công bố vào tháng 9/2022, Nga là nước có số lượng rác vũ trụ lớn nhất, tiếp theo là Trung Quốc và Hoa Kỳ. Tuy nhiên, căng thẳng địa chính trị giữa ba quốc gia kể trên đang khiến cho công việc "dọn rác" không gian trở nên xa vời hơn bao giờ hết./.
