Một quan chức quốc phòng cấp cao của Mỹ nhận định trong tháng này rằng Mỹ đang cung cấp cho Ukraine các tên lửa chống radar. Quan chức này không nêu cụ thể đó là loại tên lửa gì nhưng có những bài báo ghi nhận việc các tên lửa AGM-88 đang được sử dụng ở Ukraine. AGM-99 có tác động bao trùm hạn chế nhưng là một loại vũ khí khiến quân đội Nga phải lo ngại.
"Thợ săn" radar
Với tên lửa AGM-88 HARM, lợi thế của Ukraine có thể chỉ mang tính tạm thời cho tới khi quân đội Nga đối phó được với mối đe dọa này nhưng hiện nay sự xuất hiện của các tên lửa chống bức xạ cao AGM-88 HARM sẽ khiến quân đội Nga phải cân nhắc trước khi triển khai hệ thống radar của mình.
AGM-88 có thể gây rắc rối cho hệ thống radar phòng không của Nga, bảo vệ các trực thăng và máy bay chiến đấu của Ukraine. Ngoài ra, AGM-88 cũng khiến cho hệ thống radar đối kháng của Nga gặp khó trong việc xác định vị trí pháo binh của Ukraine.
Thông tin về sự xuất hiện của tên lửa chống bức xạ tốc độ cao này ở Ukraine được lan truyền từ đầu tháng 8, sau khi một số nhà quan sát Nga phát hiện ra một số mảnh tên lửa HARM được cho là đã tấn công vào một tên lửa phòng không của Nga ở Ukraine. Lầu Năm Góc cũng xác nhận HARM đã được cung cấp cho Ukraine.
"Chúng tôi đã cung cấp một số tên lửa chống bức xạ, có thể phóng từ máy bay chiến đấu của Ukraine nhằm tác động đến hệ thống radar của Nga", Thứ trưởng Quốc phòng Mỹ đặc trách chính sách Colin Kahl nhận định với báo giới ngày 8/8 song không nêu cụ thể loại tên lửa và các thông tin chi tiết khác.
HARM là một vũ khí mạnh mẽ nhưng không phải là một vũ khí mới. Nó được triển khai lần đầu tiên năm 1983, dài hơn 4 mét, nặng hơn 360 kg, có tầm bắn gần 50km và tốc độ đạt Mach 2.
Mỹ đã sử dụng AGM-88 trong một vài chiến dịch ở Libya, Iraq... Tên lửa này hiện được sử dụng ở tổng cộng 15 quốc gia.
Mới đây, quân đội Mỹ dự kiến sẽ triển khai tên lửa chống bức xạ tầm xa AGM-88G vào năm 2023 và vũ khí chống radar mới SiAW, được thiết kế để tấn công các mục tiêu trong hệ thống phòng không của kẻ thù và đang được phát triển để triển khai cho tiêm kích F-35.
Về phần mình, Nga hiện sở hữu tên lửa chống bức xạ Kh-31P, dựa trên tên lửa chống hạm siêu thanh Kh-31.
Hạn chế về không lực
Các tên lửa chống bức xạ không được coi là vũ khí nhưng chúng lại vô cùng hữu ích. Được phóng trước khi một cuộc không kích diễn ra, chúng có thể chặn hệ thống phòng không và dọn đường cho máy bay chiến đấu. Tên lửa chống radar là một trong nhiều công cụ trong chiến thuật "mèo vờn chuột" của tác chiến điện tử.
Tên lửa chống bức xạ cũng có thể được coi là một vũ khí tâm lý. HARM không hoàn toàn vô hiệu hóa radar của Nga nhưng nó có thể khiến những người điều khiển radar phải thận trọng hơn và chọn lựa kỹ càng hơn khi truyền tín hiệu.
Tại Ukraine, các tên lửa chống bức xạ chỉ có tác động hạn chế. Cho tới nay, không lực không phải là nhân tố quyết định trong cuộc xung đột này khi Ukraine không có đủ máy bay hiện đại trong khi các phi công Nga luôn rất thận trọng. Vô hiệu hóa radar phòng không của Nga không đồng nghĩa với việc không quân của Ukraine mạnh hơn.
Hiện nay, vũ khí mạnh nhất trong cuộc chiến ở Ukraine là pháo và vai trò của HARM là giúp quân đội Ukraine tấn công radar đối kháng của Nga - vốn chịu trách nhiệm theo dõi các tên lửa, tính toán đường đi của chúng, định vị lựu pháo và hệ thống phóng tên lửa để tấn công chúng.
Chặn hệ thống radar đối kháng của Nga sẽ giúp bảo vệ số lượng pháo ít ỏi của Ukraine, đặc biệt là hệ thống pháo phản lực HIMARS do Mỹ cung cấp đã hỗ trợ Kiev tiến hành nhiều cuộc tấn công vào các kho đạn dược và bốt chỉ huy của Nga thời gian qua./.
