Lào Cai với địa hình biên giới phức tạp, hiểm trở là điều kiện thuận lợi để tội phạm ma túy hoạt động. Tuy nhiên, các lực lượng chức năng vẫn ngày đêm thầm lặng, kiên quyết đấu tranh đến cùng với loại tội phạm này, mang lại bình yên cho xã hội, trong đó có các cán bộ Hải quan.
Ông Nguyễn Văn Quý, Phó Đội trưởng Đội Kiểm soát Hải quan, Cục Hải quan tỉnh Lào Cai nhớ như in từng vụ án ma túy mình trực tiếp tham gia trong quá trình công tác: "Có một vụ vận chuyển ma túy qua cửa khẩu Lào Cai, chúng tôi chọn địa điểm bắt là trước cửa một ngân hàng. Đối tượng bị khống chế ngay. Kể cả vụ sử dụng ma túy đá ở khách sạn, rồi một vụ nữa ở nhà nghỉ, đạp cửa phòng vào và khống chế đối tượng ngay…"
Theo ông Hoàng Quốc Hùng, Đội trưởng Đội Kiểm soát Hải quan, Cục Hải quan tỉnh Lào Cai, do địa bàn quản lý rộng, gắn với tuyến biên giới dài, nhiều lối mòn lối mở, sông suối, rừng núi, các vụ vận chuyển, mua bán, tàng trữ ma túy thường có sự tham gia của người dân bản địa, nên cuộc chiến chống ma túy càng trở nên cam go.
So với phòng, chống buôn lậu, gian lận thương mại, vận chuyển trái phép hàng hóa thông thường thì phòng, chống tội phạm ma túy xác định phải đối mặt với nhiều rủi ro, nguy hiểm hơn vì mặt hàng này có giá trị cao, khi bị xác định là tội phạm ma túy thì khung xử lý nặng, nên các đối tượng sẵn sàng đánh đổi bằng mọi thủ đoạn.
"Tội phạm ma túy rất manh động. Nếu anh em không nắm được thông tin, không trinh sát tốt rất dễ xảy ra nguy hiểm. Xác định được như vậy, chúng tôi thường xuyên nắm thông tin và kết hợp với lực lượng công an để tăng hiệu quả. Đồng thời đảm bảo nguyên tắc hàng đầu là phải bảo vệ an toàn tuyệt đối về người, tài sản, tính mạng của cá nhân cũng như tập thể" - Ông Hùng chia sẻ.
Tính từ năm 2017 đến nay, Đội Kiểm soát Hải quan tỉnh Lào Cai đã chủ trì, phối hợp triệt phá 4 vụ án ma túy, bắt giữ 8 đối tượng; thu giữ 300 gram heroin, 6,4 kg thuốc phiện, 30.000 viên ma túy tổng hợp và 9kg ma túy đá.
Ông Hoàng Quốc Hùng cho hay, ngành Hải quan thực hiện chế độ luân chuyển theo thời hạn, bởi thế nhiều cán bộ, công chức khi được phân công về đội, vì yêu cầu đặc thù của công tác kiểm soát phòng, chống ma túy mà thời gian đầu thường phải rất nỗ lực để tiếp cận công việc, trau dồi và tích lũy kinh nghiệm, kỹ năng nghiệp vụ, bao quát địa bàn.
Cục Hải quan tỉnh Lào Cai cũng chưa có Đội chuyên trách phòng, chống ma túy như nhiều Cục Hải quan tỉnh, liên tỉnh, thành phố khác, nên quân số trực tiếp làm nhiệm vụ này của Đội Kiểm soát Hải quan còn khá mỏng. Cán bộ, công chức của Đội hiếm khi có khái niệm làm việc theo giờ hành chính, mà phải phân công nhau làm sao bảo đảm địa bàn vững chắc 24/7. Do đó, đơn vị xác định phấn đấu làm tốt công tác phòng ngừa, ngăn chặn từ xa, từ sớm, nhằm tăng cường hiệu quả công tác đấu tranh phòng, chống ma túy tại địa bàn.
Từ đầu năm 2020 đến nay, do ảnh hưởng của dịch bệnh Covid-19, trên tuyến biên giới Việt – Trung hầu như không có hoạt động xuất nhập cảnh, hoạt động hàng hóa cũng chỉ tập trung duy nhất ở Cửa khẩu Quốc tế đường bộ số II Kim Thành, nên nhiệm vụ phòng, chống ma túy tại đây cũng được đặc biệt ưu tiên.
Theo ông Vũ Văn Tuấn, Phó Chi cục trưởng Chi cục Hải quan Cửa khẩu Lào Cai, xe vận tải cùng hàng hóa qua lại biên giới hiện nay đều phải qua 2 vòng kiểm tra khá ngặt nghèo ở 2 đầu Việt – Trung nên cơ hội để ma túy len lỏi vào cũng bị thu hẹp.
"Thường chúng tôi kiểm tra theo phương thức quản lý rủi ro, một là ngẫu nhiên, hai là đối với hàng hóa có biểu hiện nghi vấn; trong đó, áp dụng các biện pháp nghiệp vụ kết hợp với khai thác, sử dụng máy móc, trang thiết bị chuyên dùng và chó nghiệp vụ để phát hiện ma túy. Đối với những lô hàng theo quy định phải kiểm tra thực tế hàng hóa thì cũng yêu cầu cán bộ, công chức kiểm tra kỹ càng hơn" - ông Vũ Văn Tuấn cho biết.
Quản lý rủi ro là phương thức quản lý Hải quan hiện đại, không chỉ Lào Cai, Việt Nam mà nhiều nơi trên thế giới đang áp dụng, nhằm tăng cường hiệu quả kiểm soát phòng, chống buôn lậu, vận chuyển trái phép hàng hóa, ma túy qua biên giới; đồng thời giảm thiểu thời gian thông quan hàng hóa, tạo thuận lợi thương mại và gắn trách nhiệm của doanh nghiệp trong chấp hành pháp luật hải quan./.
