Ukraine đang “phớt lờ” lời cảnh báo của Nga?
Nga đã điều tàu chiến tuần tra liên tục các bờ biển của Crimea và máy bay chiến đấu giám sát khu vực này, biến đây thành một pháo đài kiên cố sau 8 năm kể từ khi Crimea sát nhập vào lãnh thổ Nga. Tổng thống Putin đã gọi Crimea là “thánh địa” của Nga và một trong số các cố vấn hàng đầu của ông cảnh báo nếu bán đảo này bị tấn công, Ukraine sẽ phải đối mặt với “Ngày phán xét”. Crimea đã trở thành địa điểm quan trọng phục vụ cho chiến dịch quân sự Nga phát động tại Ukraine kể từ ngày 24/2 năm nay.
Ngày 16/8 vừa qua đã xảy ra một loạt vụ nổ lớn tại kho chứa đạn dược của Nga trên bán đảo Crimea. Vụ nổ diễn ra vài ngày sau khi sự cố tương tự xảy ra tại căn cứ không quân Saki của Nga ở thành phố Novofedorivka ở miền tây Crimea.
Một quan chức cấp cao của Ukraine cho biết, một đơn vị tinh nhuệ của quân đội Ukraine hoạt động phía sau phòng tuyến của đối phương đã thực hiện cuộc tấn công. Bộ Quốc phòng Nga xác nhận vụ nổ này là “hành động phá hoại” và đang “thực hiện các biện pháp cần thiết để khắc phục hậu quả”. Theo giới phân tích, đây giống như một sự thừa nhận rằng cuộc chiến đang lan rộng đến khu vực mà Điện Kremlin coi là lãnh thổ của Nga.
Ukraine không công khai nhận trách nhiệm về bất cứ vụ nổ nào tại Crimea, nhưng Tổng thống Zelensky và một trong những cố vấn hàng đầu của ông là Mykhailo Podolyak đã đưa ra những tuyên bố làm dấy lên đồn đoán mơ hồ về sự can dự của Ukraine trong các cuộc tấn công phía sau chiến tuyến.
“Chúng tôi muốn nhắc nhở rằng: Crimea của Ukraine sẽ là một vùng đất có núi non trù phú, phục vụ cho hoạt động giải trí và du lịch, nhưng Crimea do Nga chiếm đóng sẽ phải chứng kiến các vụ nổ lớn, dẫn đến nguy cơ chết chóc đối với những người chiếm đóng”, ông Podolyak viết trên Twitter.
Theo giới phân tích, nếu Ukraine thực hiện cuộc tấn công vào Bán đảo Crimea thì điều đó cho thấy Kiev đang có sự thay đổi chiến thuật quân sự. Ukraine nhiều khả năng đang dựa vào vũ khí tầm xa của phương Tây và lực lượng đặc nhiệm để tấn công phòng tuyến phía sau của Nga, làm gián đoạn tuyến tiếp tế và giảm lợi thế của Nga về nhân lực, vật lực. Chiến lược này sẽ tạo ra thách thức gia tăng ngày càng tăng với Tổng thống Putin vì Crimea được coi là chìa khóa an ninh trong chiến dịch mà Moscow đang thực hiện tại Ukraine.
Trước khi xung đột Nga-Ukraine nổ ra, Tổng thống Putin nhiều lần cho rằng Ukraine đang gây ra mối đe dọa an ninh đối với Crimea, đồng thời cảnh báo nỗ lực của Kiev do phương Tây hậu thuẫn nhằm giành lại bán đảo này bằng vũ lực có thể gây ra cuộc chiến tranh trực tiếp giữa Nga và NATO.
Các quan chức Mỹ cho biết, Ukraine cam kết chỉ sử dụng vũ khí do Mỹ cung cấp để phòng thủ và không tấn công vào lãnh thổ Nga. Nhưng một số nhà phân tích cho rằng Crimea có thể là trường hợp ngoại lệ do hầu hết các nước phương Tây đều coi việc Nga sáp nhập bán đảo này là hành động bất hợp pháp.
Theo nhận định của nhiều chuyên gia, các lực lượng Ukraine có thể không sử dụng vũ khí của phương Tây để nhắm bắn căn cứ không quân Saki, thay vì đó sử dụng vũ khí tầm xa do nước này tự phát triển.
Phân tích của The War Zone, một trang tin tức quân sự, cho rằng Ukraine có thể đã điều chỉnh các loại vũ khí cũ hơn từ thời Liên Xô để vươn xa hơn tới vùng lãnh thổ do Nga kiểm soát. Hồi tháng 4 vừa qua, Ukraine tuyên bố sử dụng tên lửa Neptune trong nước để đánh chìm tàu đô đốc Moskva - một trong những tàu chiến lớn nhất của Nga, động thái trước đây từng được cho là nằm ngoài khả năng của Kiev. Nhiều người suy đoán, mục tiêu tiếp theo của Ukraine có thể là cây cầu Kerch, dài 19km kết nối Crimea với lục địa Nga.
Phản ứng của Nga
Vẫn chưa rõ sự hiện diện của Nga tại Crimea sau một loạt vụ nổ nói trên sẽ thay đổi như thế nào. Nga hiện vẫn duy trì 5 căn cứ không quân khác trên bán đảo Crimea. Sau khi Tổng thống Putin phát động chiến dịch quân sự tại Ukraine vào ngày 24/2, quân đội Nga đã tiến vào phía Bắc Ukraine từ Crimea và nhanh chóng chiếm được phần lãnh thổ rộng lớn ở miền Nam, trong đó có cả Kherson.
Việc Nga thể hiện quyết tâm bảo vệ Crimea cho thấy tầm quan trọng chiến lược lớn lao của Crimea đối với Nga trong việc bảo đảm bàn đạp và tuyến tiếp tế cho họ nếu quân đội Nga muốn tiến xa hơn nữa về phía Tây, nhằm vào Odessa.
Pavel Luzin, một nhà phân tích quân sự độc lập lưu ý, "khả năng của Nga trên chiến trường đang bị hạn chế" bởi các vụ nổ lớn ở Crimea. “Nga rất khó giành được thế chủ động nếu không có đủ nguồn lực. Crimea là địa điểm duy nhất có thế hỗ trợ việc tập hợp binh sỹ ở các vùng Kherson và Zaporizka”.
Câu hỏi đặt ra là Nga phản ứng thế nào với loạt sự cố bí ẩn tại Crimea? Hồi tháng 4 vừa qua, Bộ Quốc phòng Nga cảnh báo rằng họ sẽ trả đũa các cuộc tấn công tiềm tàng của Ukraine vào lãnh thổ Nga bằng cách nhắm vào "những trung khu ra quyết định" ở thủ đô Kiev. Sau các vụ nổ ngày 16/8, một số nhà bình luận ủng hộ Điện Kremlin đã kêu gọi quân đội Nga phản ứng mạnh mẽ trước mối đe dọa này. Còn Thượng nghị sỹ Andrey Klishas, Chủ tịch Ủy ban Xây dựng Hiến pháp của Hội đồng Liên bang Nga nhấn mạnh “các đòn trả đũa của Nga cần phải có sức thuyết phục”. “Đây là nhiệm vụ bảo vệ chủ quyền của chúng ta”.
Tuy vậy, Tổng thống Putin không hề đề cập vụ nổ tại Crimea khi phát biểu tại hội nghị an ninh trực tuyến ở Moscow ngày 16/8. Ông nói rằng Nga đã chuẩn bị cho một cuộc chiến kéo dài, đồng thời khẳng định Ukraine và các nước phương Tây là mối đe dọa hiện hữu đối với Nga. Ông Putin cũng cáo buộc phương Tây đang sử dụng người Ukraine như "bia đỡ đạn" trong cuộc xung đột với Nga./.
