Chỉ cần nhắc đến hai từ “ngập lụt” là rất nhiều người dân ở Lào Cai đều tỏ ra bức xúc. Và cũng hiển nhiên thôi khi mà tần suất xảy ra tình trạng này ngày một nhiều.
Có thể một phần nguyên nhân do biến đổi khí hậu, khiến những cơn mưa cục bộ với lượng lớn xuất hiện thường xuyên hơn. Nhưng ngập lụt chủ yếu diễn ra ở những đô thị đông dân, phát triển như thành phố Lào Cai, thị xã Sa Pa, hay thị trấn Khánh Yên của huyện Văn Bàn như vừa qua thì hiển nhiên hạ tầng tiêu thoát nước cũng có vấn đề.
Đơn cử như tại tổ dân phố số 5, thị trấn Khánh Yên, huyện Văn Bàn, từ đầu năm đến nay đã 3 lần xảy ra ngập lụt. Ông Vũ Xuân Thủy – Trưởng phòng Kinh tế hạ tầng huyện Văn Bàn thừa nhận rằng, hệ thống cống rãnh đang trái ngược so với tốc độ phình to của đô thị trung tâm.
Ông Vũ Xuân Thủy nói: "Cùng với sự phát triển đô thị thì hệ thống thoát nước cũ không đáp ứng được nhu cầu hiện tại nên không kịp thoát. Khu này huyện đã đang xây dựng chương trình, kế hoạch tổng thể để rà soát tất cả điểm ngập úng trên địa bàn thị trấn Khánh Yên để có giải pháp thoát nước hiệu quả".
Còn tại thành phố Lào Cai, những năm gần đây ngập lụt đã trở thành vấn nạn thường niên. Trên lộ trình phấn đấu lên đô thị loại I, nhiệm kỳ này thành phố xác định sẽ đầu tư trên 300 tỷ để xử lý triệt để hơn 50 điểm ngập lụt. Tuy nhiên, với hệ thống cống rãnh dài gần 400km sẽ không phải chuyện dễ dàng.
Ông Đào Minh Khánh – Trưởng phòng Quản lý đô thị thành phố cho biết: "Trước đây đầu tư các công trình hạ tầng về đường giao thông cũng như vỉa hè, cống thoát nước không đồng bộ về cos (cao độ xây dựng). Chính vì không có quy hoạch tổng thể về thoát nước, trong khi các dự án được thực hiện bởi rất nhiều chủ đầu tư nên không đảm bảo tiết diện, khi trời mưa nước dồn về, nhiều vị trí ở hạ lưu bị thắt dẫn đến ngập úng cục bộ".
Không chỉ vấn đề ngập lụt, ở một tỉnh miền núi như Lào Cai, các tuyến đường có địa thế dốc nếu không xử lý thoát nước tốt còn tiềm ẩn nhiều nguy hiểm. Điển hình tại thị xã Sa Pa, mỗi khi mưa lớn, nhiều tuyến phố nước chảy trên mặt xối xả như thác lũ thay vì phải tiêu thoát xuống cống, không ít nhà dân và các khu vực dưới thấp phải hứng chịu thiệt thòi.
Ông Vương Trinh Quốc, người đứng đầu chính quyền khu du lịch này nói: "Sa Pa cũng đã chỉ đạo Phòng Quản lý đô thị phối hợp với các đơn vị liên quan, cùng Xí nghiệp môi trường phải phối hợp rà soát lại hết hệ thống thoát nước vì có nhiều dự án, cái thì thị xã làm, cái thì Ban ODA làm, đều đầy đủ cống rãnh cả nhưng bây giờ việc đấu nối giữa các cửa thu như thế nào, có vào nhau không, tiết diện ra sao hay cái trên thì to nhưng cửa vào lại bé tí, cuối cùng nước vẫn chảy trên mặt".
Rõ ràng, một câu chuyện dễ thấy là các đô thị ở Lào Cai đang có phần nổi trên bề mặt phát triển hơn, còn phần chìm là hệ thống cống tiêu thoát nước phía dưới chưa được quy hoạch, đầu tư đồng bộ, bài bản, cần khẩn trương khắc phục để giảm thiểu ảnh hưởng xấu tới người dân trong mỗi mùa mưa lũ. Bên cạnh đó, bản thân người dân cũng cần có ý thức bảo vệ, giữ gìn vệ sinh chung để hệ thống cống rãnh phát huy được hiệu quả./.
