Dường như tất cả yêu cầu mà Tổng thống Ukraine Zelensky đưa ra đối với phương Tây đều được Washington đáp ứng nhiệt tình hơn các quốc gia khác. Washington cho rằng đạn pháo dẫn đường Excalibur là một lựa chọn hợp lý cho quân đội Ukraine khi họ chuyển sang sử dụng đạn pháo phương Tây để thay thế cho các loại đạn, pháo binh có từ thời Liên Xô, dù giá thành giá thành của nó khá cao, khoảng 100.000 USD/quả. Chúng có thể giúp Ukraine làm giảm lợi thế về hỏa lực của Nga trên chiến trường.
Một quan chức thuộc Bộ Quốc phòng Mỹ đã xác nhận thông tin nói trên, đồng thời cho biết: “Chúng tôi đang tiến hành đào tạo tại Ukraine, Đức, Anh và chúng tôi huấn luyện mọi thứ, từ các khóa bảo trì, đến đào tạo sử dụng các hệ thống pháo binh, hệ thống tên lửa cơ động cao (HIMARS). Chúng tôi cũng đang chuẩn bị cho việc triển khai Excalibur. Đây là điều quan trọng nhất”.
Excalibur là loại đạn thông minh, có thể sử dụng tọa độ GPS được các UAV trinh thám cung cấp để tấn công mục tiêu. Đạn pháo này có đường kính 155mm, có khả năng bắn trúng các phương tiện của đối phương ngay cả khi chúng ẩn nấp trong rừng, trong chiến hào hoặc ngõ hẻm.
Excalibur giúp mang lại lợi thế chiến thuật và chiến lược quan trong việc tấn công các lực lượng mặt đất. Với đạn pháo không dẫn đường, các binh sỹ phải mất thời gian căn chỉnh tọa độ để bắn vào mục tiêu, đôi khi phải chấp nhận một vài phát bắn không chính xác.
Tuy nhiên, khi sử dụng đạn pháo dẫn đường thông minh, họ có thể tấn công chính xác ngay cả những mục tiêu nhỏ mà không cần bất cứ sự điều chỉnh nào. Trong một số video ghi lại cảnh giao tranh tại Ukraine, đôi khi người ta có thể nhìn thấy tia laser phát sáng vài giây trước khi quả đạn phát nổ.
Ông Shawn Ball, người phụ trách Phát triển Kinh doanh Excalibur của tập đoàn vũ khí Raytheon cho biết: “Chúng tôi lấy một khẩu pháo tiêu chuẩn 155mm và sử dụng đầu đạn thông thường. Khi khai hỏa đầu đạn này phát nổ thành nhiều mảnh. Nhưng khi chúng tôi thay thế bằng đạn pháo thông minh Excalibur, nó có thể đánh bại các phương tiện bọc thép bằng cách tạo ra một tia lửa nóng xuyên qua kim loại”.
Tầm bay của Excalibur lên tới 50km, xa hơn bất cứ loại đạn pháo nào kể cả đối thủ 2K25 Krasnopol M của Nga (40km). Nó có khả năng bay theo chiều thẳng đứng với tần suất trúng mục tiêu trong cự ly 4m là 92%. Ngay khi rời khỏi nòng pháo, đạn sẽ bung cánh đuôi và hệ thống GPS được kích hoạt dẫn đường cho đầu đạn tới mục tiêu.
Thời gian qua, Mỹ và đồng minh đã trang bị cho Ukraine nhiều loại pháo mới, trong đó có 126 khẩu pháo M777 sử dụng đạn cỡ 155mm. Loại pháo này rất phù hợp với đạn Excalibur. Các chuyên gia quân sự cho rằng, sự kết hợp giữa hệ thống khai hỏa mới và đạn pháo dẫn đường chính xác có thể giúp Ukraine giảm thế bất lợi về pháo binh trước quân đội Nga với tỷ lệ 1 đối 10 ở miền Đông Ukraine. Theo đánh giá của phương Tây, quân đội Nga cũng có nhiều loại đạn pháo dẫn đường chính xác nhưng không phải lúc nào chúng cũng nhắm trúng mục tiêu. Ưu thế mà Nga có được dựa nhiều vào số lượng đạn pháo vượt trội trên chiến trường và đôi khi họ sử dụng hỏa lực áp đảo để bù đắp cho sự thiếu chính xác.
Ngoài đạn pháo dẫn đường bằng GPS, quân đội Ukraine cũng sở hữu ít nhất một loại đạn pháo dẫn đường bằng laser là Kvitnyk có đường kính 152 mm, tương thích với pháo tự hành 2S3 và pháo kéo D-20 của lục quân. Một nhà sản xuất vũ khí của nước này cũng đang phát triển loại đạn pháo 122mm dẫn đường bằng laser khác có tên gọi Karasuk, sử dụng cho pháo kéo D-30 và pháo tự hành 2S1.
Tuy vậy, sự hỗ trợ đạn dược của Mỹ khó có thể giúp Ukraine có lợi thế ngang bằng với Nga về mặt pháo binh hoặc khiến cán cân thực địa nghiêng về phía Kiev trong bối cảnh Moscow ngày càng đạt được nhiều bước tiến lớn ở mặt trận miền Đông. Với các cuộc pháo kích mạnh mẽ, ưu tiên hỏa lực lớn với độ chính xác cao Nga đang từng bước chọc thủng hệ thống phòng thủ của Ukraine và giành quyền kiểm soát nhiều khu vực chiến lược tại Donbass./.
