Khi bạn trở thành những bậc cha mẹ đòi hỏi phải có trách nhiệm ngay từ việc lựa chọn từ ngữ giao tiếp với con. Nếu không cẩn trọng, vô tình những câu nói cha mẹ thốt ra có thể làm thay đổi thế giới quan và ảnh hưởng tiêu cực đến trẻ.
“Con không sao đâu”
Khi con bạn đang buồn vì điều gì đó, hoặc nếu chúng bị thương và bắt đầu khóc, phản ứng ngay lập tức của bạn có thể là cố gắng trấn an con rằng mọi thứ đều ổn. Tuy nhiên, đó có thể không phải là phản ứng tốt nhất. Nếu con bạn đang khóc, điều đó có nghĩa là có điều gì đó không ổn, và bạn nên để chúng cảm nhận được cảm xúc của mình. Bạn thậm chí có thể giúp họ hiểu những gì họ đang cảm thấy bằng cách mô tả những gì đã xảy ra.
“Con đang làm hỏng mọi thứ”
Việc ngày ngày nghe thấy câu “Con làm gì cũng hỏng” sẽ khiến đứa trẻ ngừng cố gắng để thành công. Thậm chí, đứa trẻ có thể coi mình là nguồn gốc của mọi vấn đề cha mẹ gặp phải. Ý nghĩ mình không đủ tốt và không xứng đáng được yêu thương có thể nhen nhóm trong đầu con trẻ.
“Bố/mẹ không thể mua được”
Tránh tạo gánh nặng cho con bạn về tình hình tài chính của gia đình, điều này có thể gây căng thẳng và đáng sợ cho chúng. Điều này không có nghĩa là bạn phải mua cho trẻ bất cứ thứ gì chúng muốn và giả vờ rằng mọi thứ đều ổn, nhưng bạn có thể nói với chúng “không” bằng cách sử dụng các từ khác mà không cần cung cấp cho trẻ nhiều thông tin hơn mức chúng có thể xử lý.
“Hãy cẩn thận”
Nếu bạn sợ con bạn có thể tự làm tổn thương mình, chẳng hạn như khi chúng đang làm gì đó trên sân chơi và bạn muốn cảnh báo chúng, bạn có thể thực sự làm chúng phản cảm vì điều đó có thể khiến chúng mất tập trung.
Hơn nữa, nếu bạn sử dụng cụm từ này quá thường xuyên, con bạn có thể nghĩ rằng không an toàn khi ở bất cứ đâu. Điều này cũng làm mất đi cơ hội suy nghĩ cho bản thân của họ. Vì vậy, thay vào đó, bạn có thể đặt những câu hỏi hàng đầu để giúp trẻ tìm ra liệu có an toàn khi làm điều gì đó theo một cách nhất định hay không.
"Hãy để bố/ mẹ giúp con”
Để trẻ phát huy khả năng của con, cha mẹ cần tập cho trẻ cách tự đối phó với các vấn đề và sẽ chỉ giúp đỡ khi con thực sự nhờ cậy tới bạn. Tuy nhiên, nhiều cha mẹ lại đi trước nhu cầu của con. Ngay cả khi con vẫn đang tiếp tục tự xoay sở thì bạn đã vội vàng đề nghị giúp con.
Ví dụ như khi con làm bài tập về nhà, đứa trẻ có thể mất thời gian hơn một chút nhưng hãy để con tự tư duy thay vì việc thấy con khó khăn là vào làm hộ. Nếu bố mẹ cứ giúp con theo cách này, khi trưởng thành, con sẽ dễ nản chí và chỉ muốn cầu cứu sự hỗ trợ khi vừa mới bắt đầu. Thay vào đó, bạn có thể đưa ra những gợi ý gián tiếp hoặc đặt những câu hỏi giúp họ tìm ra giải pháp.
“Con làm cho bố/mẹ phát điên”
Tất nhiên, trẻ cần nhận thức được rằng lời nói và hành vi của trẻ có thể ảnh hưởng đến cảm giác của người khác. Tuy nhiên, có vẻ như bạn đang đổ lỗi cho trẻ về cảm giác của mình. Vì vậy, ngay cả khi bạn tức giận và khó chịu, điều quan trọng là phải giữ bình tĩnh, điều này sẽ cho con bạn thấy rằng bạn có khả năng kiểm soát cảm xúc của mình và giải thích cho chúng tại sao bạn lại cảm thấy như vậy.
7. “Đợi lát bố/mẹ con về….”
Khi con mắc lỗi, nhiều phụ huynh hay nói câu "Đợi lát nữa mẹ/bố con về (sẽ xử lý con)" như một lời đe dọa. Tuy nhiên câu nói này vô tình đã "trì hoãn" hậu quả hành vi sai trái của con, và đến khi mẹ/bố trở về nhà, con đã quên mất chuyện xảy ra trước đó rồi. Bên cạnh đó, việc lấy vợ/chồng mình ra để dọa con sẽ biến vợ/chồng bạn bỗng nhiên thành "vai ác", cũng như làm giảm uy quyền của bạn trong việc nuôi dạy con cái. Hãy tự mình xử lý và giải thích cho con vì sao con không nên làm như vậy và việc đó khiến bạn buồn lòng ra sao.
“Bố/mẹ đã nói rồi"
Cụm từ này có thể khiến con bạn nghe như thể bạn đang hy vọng rằng quyết định của chúng là sai, giống như bạn thích thú vì chúng đã thất bại. Thay vào đó, hãy cố gắng trình bày tình huống một cách khách quan hơn và cùng con bạn phân tích.
“Đừng…”
Đôi khi, khi con bạn làm điều gì đó không được coi là hành vi tốt, chúng có thể không nhận thức được điều đó. Và khi bạn bảo con dừng lại, con có thể khó kiểm soát cơn bốc đồng của mình, và sau đó thậm chí còn khó hơn để tìm ra những gì cần làm.
Vì vậy, tốt hơn hết bạn nên nói với con bạn những gì chúng nên làm thay vì những gì chúng không nên làm. Ngoài ra, nếu con bạn biết rằng những gì chúng đang làm là sai và bạn cứ lặp đi lặp lại, điều đó có thể củng cố hành vi xấu, bởi vì bạn đang thu hút sự chú ý của chúng.
Vũ Tuyến(Vov.vn)
